تاریخچه ی پوشاک در دوره ی پش ضحاکی

تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)

مقاله 5، دوره 8، شماره 29، آذر 1395، صفحه 137-154   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

فاطمه محسنی گرد کوهی

استادیار ،دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین،قزوین ایران.

چکیده

پوشاک از ابتدایی ترین احتیاجاتِ بشر است. اهمیت عمده­ی پوشاک برای انسان، از نمود آن در کهن­ترین اساطیرِ ملل دریافتنی است. در این مقاله به پیداییِ پوشاک در میان اقوام ایرانی و تحول و دگرگونی آن خواهیم پرداخت. در ابتدا با نگره­ای تاریخی، نخستین نمودهای پوشیدنی­ها در اساطیر ایرانی باز جست می شود و سپس تنوع و گونه­گونیِ کاربردِ آن در ساحت­های مختلف زندگی قوم ایرانی نشان داده می­شود. اساسِ این پژوهش بر دوره­ی اساطیری اقوام ایرانی، از آغاز پیشدادیان تا به قدرت رسیدن ضحاک استوار است و بازتابِ جنبه­های آیینی و اجتماعی استفاده از پوشاک را در متون ادبی و تاریخی و اساطیری که به این دوره پرداخته­اند، نمایان می­کند. در همین راستا، ابتدا گاهان به عنوان کهن­ترین متنِ ایرانی بررسی و سپس به متون اوستایی متأخر و روایات دوره­ی میانه و اسلامی پرداخته می­شود.

کلیدواژه‌ها

پوشاک؛ اساطیر؛ تاریخ؛ جم؛ پیشدادی

مراجع

1. ابن اثیر (1383) الکامل. برگردان سید حسین روحانی، تهران: اساطیر.
2. ابن بلخی (1385) فارسنامه. تهران: اساطیر.
3. آموزگار، ژاله (1387) زبان، فرهنگ، اسطوره. تهران: معین.
4. بلعمی، ابوعلی. (1388) تاریخ بلعمی. تصحیح محمدتقی بهار، تهران: زوار.
5. بهار، مهرداد (1385) بندهش. تهران: توس.
6. ______ (1384) از اسطوره تا تاریخ. تهران: چشمه.
7. بیرونی، ابوریحان (1386) آثارالباقیه. ترجمه­ی اکبر داناسرشت، تهران: امیرکبیر.
8. پورداود، ابراهیم. (1377) یشت­ها، ج1، تهران: اساطیر.
9. --------  (1364) ترجمه ماشاالله رحمان پور و خاخام مشه زرگری .بی جا.
10. طبری (1383) تاریخ طبری. ترجمه­ی ابوالقاسم پاینده، تهران: اساطیر.
11. فردوسی، ابوالقاسم. (1389) شاهنامه تصحیح انتقادی جلال خالقی مطلق، تهران،مرکز دائره المعارف اسلامی.
12. گردیزی (1363) زین الاخبار. تصحیح عبدالحی حبیبی، تهران: دنیای کتاب.
13. مشیرپور، میرمحمد (1345) تحول لباس در ایران. مشهد.
14. ملک­زاده بیانی (1375) تاریخ مهر در ایران. تهران: دانشگاه تهران.
15. هرودُت (1384) تاریخ هرودوت، ج2. ترجمه­ی هادی هدایتی، تهران: دانشگاه تهران.
16. یعقوبی (1382) تاریخ یعقوبی. ترجمه­ی محمد ابراهیم آیتی، تهران: علمی و فرهنگی.

17-Boyce, M., Zoroastrians. Their Religious Beliefs and Practices, London, etc., 1979.

18-Kellens, J., Le panthéon de l’Avesta, Wiesbaden, 1994.                               

19-Molé, M., Culte, mythe et cosmologie dans l’Iran ancien, Paris: Presses Universitaires de France, 1963.

20-Widengren, G., Die Religionen Irans, Stuttgart, 1965.