بررسی سمیت تنفسی چهار اسانس گیاهی روی سوسک نخود فرنگی Bruchus pisorum (Coleoptera, Bruchidae)

فصلنامه تخصصی تحقیقات حشره شناسی

مقاله 3، دوره 8، شماره 1 - شماره پیاپی 29، خرداد 1395، صفحه 29-36   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسنده

علیرضا جلالی زند^*

گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)

چکیده

سوسک نخود ­فرنگی Bruchus pisorum (Linnaeus) (Coleoptera, Bruchidae) از آفات مهم محصولات مزرعه ­ای انباری می­ باشد. با توجه به محدودیت­ های ایجاد شده در مورد استفاده از سموم شیمیایی در کنترل این آفت و سایر آفات انباری، فراهم کردن جایگزینی مناسب برای این سموم ضروری می ­باشد. در این میان اسانس ­ها به دلیل داشتن خاصیت تدخینی، کم خطر بودن برای انسان و محیط ­زیست و همچنین تجزیه سریع، جایگزین مناسبی محسوب می­ شوند. در این تحقیق به بررسی خاصیت حشره­ کشی اسانس: باریجه Ferula gummosa، زیره Carum carvi، ژرانیوم Pelargonium roseum و نعنا ­فلفلی Mentha piperata بر حشرات نر و ماده به­ صورت جداگانه پرداخته شد. این پژوهش در شرایط آزمایشگاهی و در دمای 2±30 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±60 درصد و شرایط 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی انجام گرفت و حشرات تیمار شده تا 72 ساعت شمارش شدند. مقادیر ₅₀Lc محاسبه شده پس از 72 ساعت برای حشرات ماده به ­ترتیب 94/49، 72/1، 35/2، 55/11 پی­ پی­ ام و برای حشرات نر 65/35، 22/1، 90/1، 31/7 پی­ پی­ ام بود که نشان دهنده سمیت بالاتر اسانس­ های زیره و ژرانیوم برای سوسک­ های نر و ماده بود.

کلیدواژه‌ها

سمیت تنفسی؛ باریجه؛ زیره؛ ژرانیوم؛ نعنا فلفلی