تاثیر کیفیت حسابرسی داخلی بر حق‌الزحمه حسابرسی مستقل

مشایخی, بیتا; حسن زاده, شادی; امینی, یاسین; منتی, وحید

همایش سردبیران نشریات علمی دانشگاه آزاد اسلامی

سامانه یکپارچه نشریات علمی دانشگاه آزاد اسلامی

تعداد نشریات	418
تعداد شماره‌ها	10,005
تعداد مقالات	83,618
تعداد مشاهده مقاله	78,303,010
تعداد دریافت فایل اصل مقاله	55,356,077

تاثیر کیفیت حسابرسی داخلی بر حق‌الزحمه حسابرسی مستقل

پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی

مقاله 3، دوره 8، شماره 31، آذر 1395، صفحه 41-56 اصل مقاله (457.28 K)

نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

بیتا مشایخی^* ¹؛ شادی حسن زاده²؛ یاسین امینی²؛ وحید منتی²

¹دانشیار دانشکده مدیریت دانشگاه تهران ‌، تهران ، ایران،

²دانشجوی دکتری دانشگاه تهران، تهران ، ایران.

چکیده

هدف این مطالعه بررسی تاثیر دو جنبه کیفیت حسابرسی داخلی یعنی صلاحیت و همکاری حسابرس داخلی در حسابرسی صورتهای مالی است. مطابق تئوری جانشینی حسابرس مستقل با اتکا به نتایج کار حسابرس داخلی در تلاش های خود صرفه جویی می‌کند که این امر بر حق الزحمه حسابرس مستقل تاثیر خواهد گذاشت. دو ویژگی کیفی حسابرسی داخلی (صلاحیت و همکاری) منجر به حمایت از دیدگاه جانشینی برای توضیح رابطه بین کیفیت حسابرسی داخلی و حق الزحمه حسابرسی مستقل میشود. از دیدگاه کاربردی، این تحقیق نیاز شرکتها به تاکید بر کیفیت بالای حسابرسی داخلی را برجسته و آنها را به ایجاد همکاری بین حسابرسان داخلی و مستقل در جهت صرفه جویی بیشتر در هزینه ها تشویق می کند. مطالعه مورد نظر براساس پرسشنامه های ارسالی و دریافت شده از گروه حسابرسی داخلی شرکتهای عضو بورس اوراق بهادار تهران انجام پذیرفته و نتایج حاکی از این است که صلاحیت حسابرسی داخلی یعنی مدت تصدی و حضور آن در شرکت با حق الزحمه حسابرسی رابطه معنادار منفی داشته و مهارتهای محاسباتی و IT ، مدارک حرفه‌ای و علمی ، مدت ساعات آموزشی با حق الزحمه حسابرسی رابطه ای ندارند. در کل نتایج حاکی از عدم تاثیر کیفیت حسابرسی داخلی بر حق الزحمه حسابرسی مستقل می باشد.

This study aims to examine two aspects of internal audit quality, namely internal audit competency and internal audit contribution to financial statement audits. Consistent with the substitution view a more active internal audit function would encourage external auditors’ reliance on such a function, reduce duplication of audit effort leading to potential cost savings and lower external audit fees. Two aspects of internal audit quality, namely internal audit competency and internal audit contribution, support the substitution view to description relationship between Internal Audit Quality and External Audit Fees. This study encourage firms to increasing internal audit quality and to establishing contribution between internal and external auditing to save more costs. This study is based on questionnaires send to internal audit in firms of Tehran security exchange and The results of the study suggest that the competency of internal audit, namely the tenure of the existence of internal audit in the organization is negatively associated with audit fees but training, prior experience in auditing and accounting, and certifications are not associated with audit fees. Finally results shows lack of links between internal audit quality and audit fees.

کلیدواژه‌ها

تئوری جانشینی؛ عملکرد‌ حسابرسی ‌داخلی؛ صلاحیت ‌حسابرسی داخلی؛ همکاری حسابرسی داخلی و حق‌الزحمه حسابرسی مستقل

اصل مقاله

تاثیر کیفیت حسابرسی داخلی بر حق‌الزحمه حسابرسی مستقل

بیتا مشایخی

تاریخ دریافت: 09/04/1395 تاریخ پذیرش: 14/06/1395

[1]

شادی حسن زاده[2]

یاسین امینی[3]

وحید منتی[4]

چکیده

واژه‌های کلیدی: تئوری جانشینی، عملکرد‌ حسابرسی ‌داخلی، صلاحیت ‌حسابرسی داخلی، همکاری حسابرسی داخلی و حق‌الزحمه حسابرسی مستقل.

1- مقدمه

حسابرسی داخلی[i] به عنوان یکی از کلیدهای راهبری شرکتی شناخته می‌شود که نقش آن در طول زمان تکامل یافته است. تحول در محیط اقتصادی ایران به ویژه در سال‌های اخیر باعث شده که راهبری شرکتی به عنوان مکانیزمی نظارتی بیشتر مورد توجه قرار گیرد که یکی از ارکان آن کمیته حسابرسی و زیر مجموعه آن واحد حسابرسی داخلی است و نقشی تعیین کننده در گزارشگری مالی و اعتبار صورت‌های مالی دارد(جامعی و رستمیان،1394). تحقیقات بیانگر این است که نظام راهبری شرکتی اثر مثبتی بر کیفیت و اثربخشی حسابرسی مستقل دارد که در نتیجه ارکان مهم این نظام بخصوص کمیته حسابرسی آن می‌باشد(نیکو مرام و موکل،1393). تعریف ارائه شده توسط انجمن حسابرسان داخلی[ii](IIA) در سال 2001 بیان می کند:

"حسابرسی داخلی فعالیت اطمینان‌بخشی و مشاوره‌ای مستقل و بیطرفانه ای است که برای ایجاد ارزش افزوده و بهبود عملیات سازمان طراحی میشود. حسابرسی داخلی به سازمان کمک میکند تا اهداف خود را با اتخاذ رویکردی روش مند و منظم برای ارز‌یابی و بهبود اثربخشی فرایندهای مدیریت ریسک، کنترل داخلی وراهبری شرکتی ایفا کند".

با وجود اینکه وظایف حسابرسی داخلی و مستقل از هم مجزا هستند فرصت‌های زیادی برای همکاری[iii] آنها در جهت هم‌افزایی نتایج مانند بالا بردن کیفیت حسابرسی و منافع اقتصادی وجود دارد. استاندارد شماره‌ی610 بین المللی به ارزیابی واحد حسابرسی داخلی و ارتباط بین حسابرسان مستقل و داخلی اختصاص دارد. اگرچه، نقش و وظایف حسابرسی مستقل متفاوت از حسابرسی داخلی است، اما نقاط اشتراک زیادی بین این دو مسئولیت وجود دارد. ابعاد مشترک این دو مسئولیت، فضای قابل ملاحظه‌ای را برای همکاری با منافع دو طرفه بوجود میآورد. متداول‌ترین اقدامات مشترک هر دو گروه حسابرسان، ارزیابی سیستم کنترل داخلی و بررسی عملکرد گزارشگری مالی شرکت است(براون[iv]،1983).

در حقیقت استانداردهای حرفه‌ای حسابرسی، همکاری بالقوه‌ای که حسابرسی داخلی می تواند در حسابرسی مستقل داشته باشد را مورد تایید قرار داده اند. این همکاری می تواند هم ازطریق حسابرسان داخلی به عنوان دستیار تحت نظارت حسابرسان مستقل و هم به طور مستقل از طریق بازبینی کار انجام شود. عامل کلیدی در این همکاری کیفیت عملکرد (IA) است.

این مطالعه به بررسی تاثیر دو جنبه کیفی حسابرسی داخلی (صلاحیت[v] و همکاری آن در حسابرسی مالی) بر مبلغ حق الزحمه حسابرسی مستقل می‌پردازد. مطابق با تئوری جانشینی[vi] پیش‌بینی می‌کنیم کیفیت عملکرد حسابرسی داخلی(کارمندان حسابرسی داخلی که دارای مدارک آموزشی، تجربه حسابداری و حسابرسی و مهارتهای IT هستند و مدت تصدی حسابرسان داخلی درسازمان) بر حق‌الزحمه حسابرسی مستقل موثر باشد.‌ این تحقیق شامل بررسی داده های نمونه ای از شرکت‌های بورس اوراق بهادار تهران می باشد. تحلیل داده‌ها با مدل رگرسیون و آزمون مقطعی انجام شده است. این مقاله می تواند دارای نوآوری‌های زیر باشد:

اولا، مطالعات کمی پیرامون بررسی و مقایسه رابطه حسابرسی مستقل و داخلی در ایران انجام شده است و آن هم می تواند به دلیل جوان بودن قانون موجود و الزام به وجود حسابرسی داخلی در شرکتهای بورسی باشد. دوما، شیوه جمع‌آوری اطلاعات که مبتنی بر پرسشنامه( ارسال پرسشنامه به شرکتها جهت جمع آوری اطلاعات مربوط به حسابرسی داخلی آنها) و اطلاعات صورتهای مالی می باشد.

سوما، برخلاف سایر مطالعات (هو[vii] 2010، فیلیکس[viii] 2001) این تحقیق رابطه بین حق‌الزحمه حسابرسی و عملکرد حسابرسی داخلی را به صورت جزئی تر مورد بررسی قرار داده ‌است (صلاحیت حسابرسی داخلی و سطح همکاری آن در تهیه صورتهای مالی).

در نهایت این مقاله می تواند برای ادبیات راهبری شرکتی از جنبه بررسی رابطه بین کیفیت حسابرسی داخلی و اتکای حسابرسان مستقل به کار آنها و تعدیل حق‌الزحمه حسابرسی و در نهایت تغییر، تعدیل و بهبود قوانین راهبری شرکتی در بورس اوراق بهادار تهران تاثیر گذار باشد، زیرا چنین شواهدی اهمیت رابطه بین دو مکانیزم کلیدی راهبری شرکتی یعنی حسابرسی داخلی و مستقل را برجسته می نماید. انگیزه محققان ارزیابی این مورد است که با توجه به سرمایه‌گذاری‌های قابل‌ملاحظه که در استقرار حسابرسی داخلی شرکت‌های ایرانی انجام‌گرفته است، آیا تخفیفی در هزینه‌های حسابرسی مستقل آن شرکت‌ها به وجود آمده است یا آنکه هزینه‌های اقتصادی فاقد منافع که ناشی از دوباره‌کاری است، به جامعه تحمیل می شود؟ در ادامه بخشهای زیر از مقاله ارائه می گردد: پیشینه و فرضیات، روش تحقیق و تحلیل داده‌ها، نتیجه تحلیل‌ها، بحث و نتیجه گیری.

2- چارچوب نظری

حسابرسی از ارکان اساسی فرایند پاسخگویی به استفاده‌کنندگان اطلاعات است. زیرا، پاسخگویی مستلزم وجود اطلاعات معتبر و قابل اتکا است و قابلیت اتکای اطلاعات به دلایل زیادی نیازمند بررسی آنها توسط شخصی مستقل از تهیه‌کننده‌ی اطلاعات است(ارباب سلیمانی،1380). در فرایند تهیه اطلاعات به‌موقع، مربوط وقابل اتکا یکی از عواملی که می‌تواند به حسابرسان مستقل کمک کند و باعث شود که فعالیت آنها از کیفیت، کارآمدی و اثربخشی لازم برخوردارباشد، وجود واحد حسابرسی داخلی در شرکت صاحبکار و ارتباط هرچه بیشتر این واحد باحسابرسان مستقل است. حسابرسی داخلی کفایت سیستم کنترل داخلی را از لحاظ صرفه اقتصادی، اثربخشی و کارآمد بودن استفاده از منابع، ارزیابی و گزارش می‌کند. والاس[ix] شیوه‌های کمک حسابرسان داخلی به حسابرسان مستقل را به شرح زیر بیان میکند:

همکاری سازمان :این مورد شامل تهیه جداول کمکی، گردآوری اسناد و مدارک برای بررسی، اصلاح اسناد برای تسهیل امور مختلف وگسترش روشهای حسابرسی مبتنی برسیستم‌های رایانه ای است.

مرور و بررسی : این مورد شامل تجزیه وتحلیل حساب‌ها، بررسی و مستندکردن کنترل‌ها، بررسی دقیق تغییرات و اطلاعات مرکز عملیات و بررسی‌های موقت طرح‌ها وراه‌حل ها می‌باشد.

تسهیل در انجام آزمون‌ها: این مورد شامل مشاهده موجودی‌ها، تایید اعتبار مشتریان، آزمون داده‌های حقوق و دستمزد، تجزیه و تحلیل حساب‌های مشکوک الوصول، آزمون رعایت مقررات و قوانین و کنترل کارمندان و آزمون های تر ازحسابها است.

کمک در تهیه و ارایه یادداشت‌های همراه صورت‌های مالی : این مورد معمولاً شامل بهره‌گیری از محتوای نامه‌ی مدیریت و هماهنگی دیدگاه‌های مدیریت با حسابرسان مستقل در مورد کنترل‌ها وعملیات است.

کمک‌های کلی: شامل بازرسی محل‌ها، بکارگیری حسابرسی‌های سیستم وحمایت ازسیستم‌های موجود است(والاس،1984).

براون(1983) معتقد است، رابطه‌ی حرفه‌ای بین حسابرسان مستقل و حسابرسان داخلی در امور خط‌مشی و روش‌های اتکای حسابرسان مستقل به عملکرد حسابرسان داخلی به طور قاطع مشخص نیست .شاید دلیل این امر، فقدان تحقیقات علمی و عملی در این زمینه باشد. آنچه مسلم است این است که اتکاء حسابرسان مستقل بر عملکرد حسابرسی داخلی در فرایند حسابرسی مالی باعث استفاده بهینه سازمانی(درسطح خرد) و منابع اجتماعی(درسطح کلان) خواهد شد. ریچاردسون بر ارتباط بین حسابرسی داخلی و حسابرسی مستقل تأکید دارد .وی جهت دستیابی به این ارتباط هشت مورد به شرح زیر شناسایی میکند که همکاری در آنان باعث ارتباط نزدیک بین این دو گروه حسابرسان خواهد شد:

ارتباط مؤثر در رابطه با برنامه‌ریزی کلی حسابرسی، زمان‌بندی حسابرسی وهمکاری درحل مشکلات
بررسی سیستم کنترلهای داخلی
بررسی گزارشهای میان‌دوره‌ای
تهیه برنامه جمع آوری شواهد برای حسابرسان داخلی
برنامه‌ریزی برای حسابرسی میان‌دوره ای توسط حسابرسان مستقل
برنامه‌ریزی برای حسابرسی پایان سال توسط حسابرسان مستقل
حسابرسی بخش‌های مختلف شرکت مورد حسابرسی(ریچاردسون[x]،1999)

موضوع بیانیه استاندارد حسابرسی شماره‌ی65 آمریکا به بررسی اتکاء حسابرسان مستقل به عملکرد حسابرسی داخلی اختصاص دارد. بر مبنای این استاندارد نقش حسابرسان مستقل، کسب شواهد کافی و معتبر است که مبنای منطقی ،برای اظهارنظر درباره صورت‌های مالی یک سازمان باشد .به نقل از همین استاندارد نقش حسابرس داخلی تجزیه و تحلیل، ارزیابی، اطمینان بخشی، ارائه پیشنهادات و سایر اطلاعات مفید برای استفاده مدیران و اعضای هیأت مدیره یک سازمان است. این استاندارد مجوزی برای حسابرسان مستقل جهت اتکاء به عملکرد حسابرسی داخلی محسوب میشود این بدین معنی است که درموارد مقتضی و با صلاحدید حسابرس مستقل می‌تواند نتایج آزمون‌های حسابرسی داخلی را جایگزین آزمون‌های خود نماید که موجب کاهش در زمان و هزینه حسابرسی خواهد بود(استوارت[xi]،2006).

بر اساس این استاندارد، حسابرسان مستقل در زمان کسب شناخت از سیستم کنترل داخلی صاحبکار در طول دوره حسابرسی صورت‌های مالی، شناخت از اجزای کنترل داخلی صاحبکار شامل واحد حسابرسی داخلی صاحبکار بدست می‌آورند. بر مبنای شناخت بدست آمده از واحد حسابرسی داخلی صاحبکار، حسابرس مستقل باید مشخص نماید، که آیا فعالیت‌های حسابرسان داخلی در ارتباط با حسابرسی صورت‌های مالی است اگر حسابرس مستقل تشخیص دهد که این فعالیت‌ها مربوط هستند و آن‌ها را برای ملاحظه کار حسابرسان داخلی موثر بیابد، در این صورت کیفیت حسابرسی داخلی را ارزیابی خواهدکرد. همچنین، استاندارد مزبور بیان میکند که اگر کیفیت به اندازه کافی بالا نیست، حسابرس مستقل نباید برای اتکا بر کار انجام شده توسط حسابرسان داخلی برنامه ریزی کند. اما، اگر واحد حسابرسی داخلی از سطح قابل قبولی از کیفیت برخوردار است، حسابرس مستقل، ماهیت و میزان اتکا برکار انجام شده توسط حسابرسان داخلی را تعیین خواهد کرد. بر اساس استاندارد 610 حسابرسی (ارزیابی کار واحد حسابرسی داخلی)، حسابرس مستقل باید چنان شناختی از فعالیتهای واحد حسابرس داخلی به دست آورد که برای کمک به برنامه‌ریزی حسابرسی و تدوین طرح کلی موثر حسابرسی، کافی باشد. حسابرس مستقل در جریان برنامه‌ریزی حسابرسی باید از کار واحد حسابرسی داخلی در زمینه های خاصی که ظاهرا به حسابرسی مستقل صورت‌های مالی مربوط میشود، یک ارزیابی مقدماتی به عمل آورد (یگانه،1382).

یکی از استانداردهای اجرای عملیات حرفه‌ای حسابرسی داخلی[xii] شامل استانداردهای ویژگی است که بخشی از آن بر مهارت و اعمال مراقبتهای حرفه‌ای حسابرسان داخلی تاکید دارد. استانداردهای ویژگی (عمومی و کیفی) خصوصیات سازمان‌ها و افرادی که حسابرسی داخلی انجام می دهند را مورد توجه قرار می دهد. طبق بیانیه این استاندارد، حسابرسی داخلی باید بوسیله افراد ذیصلاح و ماهر و همراه با مراقبت‌های حرفه ای انجام شود. واحد حسابرسی داخلی به طور جمعی باید از مهارت، دانش و سایر صلاحیت‌های لازم برای ایفای مسئولیت‌هایشان برخوردار باشند و به طور مستمر آن را بهبود بخشند. از مواردی که باعث ارتقای سطح مهارت و صلاحیت لازم می شود داشتن مدارک حرفه ای و تجارب حسابداری و حسابرسی کارمندان واحد حسابرسی داخلی است.همچنین مدت وجود و تصدی حسابرسی داخلی در سازمان مربوطه از عوامل تاثیر گذار بر ویژگی های کیفی این واحد است(IIA). از جمله تحقیقاتی که به بررسی ویژگی های کیفی حسابرسی داخلی پرداختند می توان به موارد زیر اشاره داشت: رینولد[xiii]، سیمون[xiv] و وود[xv] ( 2011)، لینگ[xvi]، بیسلی[xvii]( 2011)، دی سای[xviii]، رابرتز[xix] و سریوستاوا[xx]( 2010)، کریشنامورتی[xxi] و مالتا[xxii]( 2008) که ویژگی های تجربه، گواهی‌نامه حرفه‌ای، آموزش، ارزیابی اثربخشی کنترل‌های داخلی، تمرکز بر گزارشگری مالی، کامل بودن و کیفیت گزارش و ... مبتنی بر ویژگی‌های کلی صلاحیت، بی طرفی و اجرای عملیات حسابرسی داخلی را مد نظر قرار دادند.

3- پیشینه تجربی

حق الزحمه حسابرسی هزینه اقتصادی است که به سازمان‌ها تحمیل می شود و همین عامل باعث ایجاد تحقیقات زیادی در جهت بررسی عوامل موثر بر حق الزحمه حسابرسی شده است. تحقیقاتی مانند سیمونیک[xxiii] ، فرانسیس[xxiv] ، فرانسیس و سیمون، گول[xxv] رابطه بین حق الزحمه حسابرسی را با عوامل بیرونی مانند اندازه شرکت، پیچیدگی و ریسک پذیر بودن شرکتها سنجیدند. تحقیقات جدید بدنبال بررسی رابطه بین مبلغ حسابرسی و عوامل درونی شرکت مانند کنترل داخلی هستند. این تحقیقات با پشتوانه تئوری جانشینی شروع می شوند. تئوری جانشینی بیان می کند که افزایش در کنترل‌های داخلی باعث کاهش مبالغ حسابرسی می شود. چون یکی از مکانیزم‌های راهبری شرکتی جایگزین دیگری می شود. برای مثال کنترل‌های داخلی بهتر و فعالتر باعث کاهش نظارت حسابرسان مستقل و در نهایت کاهش حق الزحمه حسابرسی شود(لینگ و همکاران،2008). مطالعه تحقیقات پیشین حاکی از اینست که مطالعات کمی در مورد اثرات عملکرد حسابرسی داخلی به خصوص ویژگی های صلاحیت و همکاری آن در حسابرسی مستقل انجام شده است درحالیکه رابطه بین حق الزحمه با عملکرد حسابرسی داخلی توسط استانداردهای حرفه‌ای تایید شده است (والاس،1984).

فقط 4 مطالعه به طور مستقیم رابطه بین همکاری حسابرسی داخلی و حق الزحمه حسابرسی را بررسی کردند که شامل (الیوت[xxvi]،1978؛ استین،1994؛ فیلیکس،2001؛ پراویت[xxvii] و همکاران، 2010) می باشند. که از اطلاعات تاریخی و صورت‌های مالی برای متغیرهای کنترلی و از اطلاعات پرسشنامه‌ای برای سطح اتکا استفاده کردند. مطابق تئوری جانشینی نتایج حاکی از رابطه منفی معنی‌دار با مبلغ قرارداد حسابرسی می باشد. برخی از تحقیقات از عوامل وجود حسابرسی داخلی و اندازه آن استفاده کرده‌اند که همگی حاکی از رابطه منفی بین حسابرسی داخلی و حق الزحمه حسابرسی می باشد(اندرسون، 1994؛ استوارت،2006؛ هی، 2008). بعضی از تحقیقات بیان کردند زمانی که بخش حسابرسی داخلی به ویژگی های صلاحیت حسابرسان داخلی بیشتر توجه داشته باشد اتکای حسابرسان مستقل به کار آنها بیشتر می شود در این مطالعات تمرکز بر معیارهای ویژه استفاده شده برای ارزیابی صلاحیت عملکرد حسابرسی داخلی است مانند مدت زمان وجود حسابرسی داخلی، برنامه‌های آموزشی و تجارب حرفه‌ای که نتایج حاکی از رابطه مثبت معنی دار می باشند.(سوادین و قسیم[xxviii]، 2010؛ هو و هاتچیسین[xxix]، 2010؛ میسر[xxx]، 1988).

استین و همکاران (1994) برای سنجش همکاری از دو سطح استفاده کردند 1- همکاری گسترده تا متوسط 2- محدود تا هیچ. نتایج حاکی از عدم وجود ارتباط بین سطح همکاری و مبلغ حسابرسی بود که البته دلیل عدم وجود ارتباط را می توان در درجه بندی محدود سطوح همکاری جستجو کرد.

کارسلو و بیسلی )2000 ( تحقیقی در مورد عملکرد ارائه شده بوسیله حسابرسان داخلی دارای مدارک تجربی و حرفه ای بالاتر در رابطه با کشف تقلب در صورت‌های مالی انجام دادند و نتایج حاکی از رابطه مثبت معنی دار بود.

محققانی مانند هس ،عبدالمحمدی و برنابی[xxxi](2006) به بررسی رابطه بین ویژگی مهارت‌های مربوط به نرم افزارها، کامپیوتر و محاسبات و عملکرد حسابرسی پرداختند و نتایج آنها نشان داد که حسابرسان داخلی با داشتن مهارت‌های IT و محاسباتی بهتر می توانند سیستمها و اطلاعات را بازبینی و بررسی نموده و این امر آنها را قادر می سازد تا فعالیت‌هایشان را به طور اثر بخشی مدیریت نمایند.

مطالعاتی هم در زمینه اثر تجربه حسابرسان بر عملکرد واحد حسابرسی داخلی توسط میسر و اشنایدر[xxxii](1988 )و برادی (1998) و لارکین[xxxiii](2000)انجام و نتایج حاکی از رابطه مثبت بوده است. بطوریکه فقدان تجربه کاری در زمینه حسابداری و حسابرسی باعث فقدان مهارت‌های تحلیلی و حل مساله و در نتیجه ضعف تصمیم‌گیری و عملکرد واحد حسابرسی را بهمراه خواهد داشت. پس با توجه یه تحقیقات ذکر شده می توان گفت رابطه بین ویژگی های کیفی حسابرسی و عملکرد حسابرسی رابطه ای مثبت است و انتظار می رود با عملکرد بهتر و با کیفیت تر واحد حسابرسی داخلی اتکای حسابرسان مستقل به کار این بخش هم بیشتر شود.

فلیکس (2001) میزان همکاری ارائه شده بوسیله حسابرسان داخلی را بر اساس ارزیابی حسابرسان مستقل از کار آنها بر اساس یک دامنه صفر تا 100 درصدی اندازه گیری کرد. هدف کلی مطالعه وی آزمون کردن میزان همکاری و عوامل موثر بر همکاری بود. در نتیجه با استفاده از دو مدل و پرسشنامه به این نتیجه رسید که رابطه منفی معناداری بین حق الزحمه حسابرسی و همکاری حسابرسان داخلی وجود دارد و همچنین این همکاری تابعی از کیفیت حسابرسی داخلی و قابلیت دسترسی آن برای حسابرسان مستقل است و همچنین ریسک ذاتی شرکت هم معیاری تعدیل کننده و معنادار برای قابلیت دسترسی و همکاری بشمار می آمد.

پراویت و همکاران(2010) با استفاده از 572 نمونه سال شرکت به بررسی رابطه بین حق الزحمه حسابرسی و اتکا به کار حسابرسی داخلی پرداختند.که نتایج نشان داد که استفاده از حسابرسان داخلی برای همکاری و اتکا به کار آنها باعث کاهش حق الزحمه حسابرسی می شود.

القاب و عباس[xxxiv](2013) رابطه بین ویژگی های حسابرسی داخلی و حق الزحمه حسابرسی را در شرکتهای یونانی بررسی کردند.آنها برای ویژگی های حسابرسی داخلی از خصوصیات ذکر شده در استانداردهای حرفه ای حسابرسی در یونان مانند صلاحیت و مراقبت حرفه ای و کار مناسب حسابرسان استفاده کردند. نتایج تحلیل انجام شده با استفاده از اطلاعات پرسشنامه ای نشان داد که حق الزحمه پایین تر حسابرسی مستقل با حمایت مدیران ارشد از حسابرسان داخلی و کیفیت بیشتر عملکرد آنها همراه است.

تحقیقات معدودی در ایران به بررسی رابطه بین حسابرسی داخلی و اتکا به کار آنها توسط حسابرسان مستقل و بویژه تاثیر آن بر حق الزحمه حسابرسی پرداخته اند.از جمله تحقیقات می توان به موارد زیر اشاره داشت.

حاجیها و رفیعی(1393) به بررسی نقش کیفیت عملکرد حسابرسی داخلی بر بهنگام بودن گزارش حسابرس مستقل پرداختند.آنها از داده‌های 57 شرکت که گزارش حسابرس داخلی تهیه، استفاده کردند.برای سنجش کیفیت عملکرد حسابرسی داخلی از معیارهای بی‌طرفی، قدمت و اندازه واحد حسابرسی داخلی بهره گرفتند. نتایج حاکی از رابطه معکوس بین بی‌طرفی و قدمت با تاخیر حسابرسی مستقل و عدم رابطه معنی دار متغیر اندازه واحد حسابرسی داخلی با این متغیر بوده است.

حساس یگانه (1379) به بررسی تأثیرتفاوت‌های کیفی واحدهای حسابرسی داخلی بر تمایل حسابرسان مستقل با استفاده از کار آن‌ها پرداخته است. اطلاعات پژوهش مشتمل بر ارسال پرسش‌نامه برای 80 نفر از مدیران و حسابرسان ارشد سازمان حسابرسی و سایر مؤسسات معتبر انجام‌گرفته است. یافته‌های پژوهش ایشان نشان می‌دهد که حسابرسان مستقل در تعیین دامنه، حدود و زمان‌بندی آزمون‌های محتوای حسابرسی به برآورد خطر حسابرسی و ریسک کنترل و ارزیابی کیفیت واحدهای حسابرسی داخلی پرداخته و چنانچه واحدهای حسابرسی داخلی ازنظر کیفیت در سطح مطلوبی باشد، می‌توان از اجرای دوباره آن‌ها خودداری نمود. سایر یافته‌ها نشان می‌داد که تجربه حسابرس مستقل بر این اتکا تأثیری ندارد و حسابرسان مستقلی که دارای سبک قابل‌انعطاف هستند تمایل بیشتری برای همکاری با حسابرسان مستقل و استفاده ازنظرآن‌ها دارند.

حساس یگانه و علوی (1382) مقاله‌ای که حاصل رساله دکتری آقای علوی در سال 1382، دانشگاه علامه طباطبایی می‌باشد ارائه نمودند. هدف پژوهش آن‌ها شناسایی عوامل تعیین‌کننده حق‌الزحمه حسابرسی مستقل و داخلی و نقش وجود واحد حسابرسی داخلی در کاهش حق‌الزحمه حسابرسی بنگاه اقتصادی و بررسی اثربخشی افزایش سطوح مدیریتی که حسابرسان داخلی به آن‌ها گزارش می‌دهند در کیفیت کار حسابرسان داخلی و درنتیجه مفید بودن آنان به‌عنوان جانشین حسابرسان مستقل می‌باشد. نتیجه نهایی پژوهش حاکی از آن است که حق‌الزحمه حسابرسی مستقل با پیچیدگی‌های بنگاه اقتصادی مرتبط است، افزایش منابع مصرف‌شده برای بخش حسابرسی داخلی بنگاه موجب کاهش حق‌الزحمه حسابرسی مستقل می‌شود و این کاهش در بنگاه‌های اقتصادی که حسابرسان داخلی به سطح بالاتر از معاون مالی واداری گزارش می‌کنند بیشتر است. مضافاً پاسخ به مفید بودن گزارش حسابرسی داخلی برای حسابرسان مستقل در شرکت‌هایی که حسابرس داخلی به مدیرعامل و یا هیأت مدیره گزارش می‌دهد همانند شرکت‌هایی است که گزارش حسابرسی داخلی به معاونت مالی و سطوح پایین‌تر گزارش می‌شود.

انصاری و شفیعی (1388) به بررسی تاثیر متغیرهای حسابرسی داخلی بر برنامه حسابرسی پرداختند .نتایج این تحقیق نشان میدهد که حسابرسان مستقل بر نتایج حاصل از کار حسابرسان داخلی اتکا میکنند و این اتکا منجر به کاهش بودجه های زمانی و ریالی در برنامه حسابرسی میگردد.

نیکخواه آزاد (1379) به بررسی میزان اتکای حسابرسان مستقل، بر عملکرد حسابرسی داخلی سازمانها درایران پرداخت . نتایج تحقیق نشان داد که اتکای حسابرسان مستقل بر عملکرد حسابرسی داخلی امری اجتناب ناپذیر است، اما تعیین سطح این اتکاء و موارد آن به قضاوت حرفه‌ای حسابرسان مستقل محول شده است.

نیک بخت و معاذی نژاد (1393) به بررسی عوامل موثر بر اتکا به کار حسابرسان داخلی پرداختند و نتایج حاکی از آن بود که 4 عامل موثر صلاحیت حرفه ای ،کیفیت کار انجام شده، مراقبت حرفه ای و سطح ریسک ذاتی رابطه مثبت و معناداری با اتکا به کار حسابرسان داخلی دارد و مهمترین و اساسی ترین عامل هم مراقبت حرفه ای می باشد.

4- فرضیات تحقیق

با توجه به ادبیات بیان شده و نتایج تحقیقات انجام شده فرضیات زیر برای انجام تحقیق بیان شده اند.

فرضیه اول: مدت تصدی حسابرسان داخلی بر حق الزحمه حسابرسی مستقل موثر است.

فرضیه دوم: افزایش ساعات آموزش حسابرسان بر حق‌الزحمه حسابرسی مستقل موثر است.

فرضیه سوم: داشتن کارمندان دارای مهارتهای بالای IT و محاسباتی بر حق الزحمه حسابرسی مستقل موثر است.

فرضیه چهارم: داشتن کارمندان دارای تجربه حرفه ای بالاتر بر حق الزحمه حسابرسی مستقل موثر است.

فرضیه پنجم: داشتن کارمندان دارای مدارک حرفه ای و علمی بالاتر بر حق الزحمه حسابرسی مستقل موثر است.

فرضیه ششم: همکاری حسابرسان داخلی در حسابرسی صورتهای مالی بر حق الزحمه حسابرسی مستقل موثر است.

5- روش تحقیق

5-1- جمع آوری داده ها

جامعه آماری این تحقیق شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. از بین شرکت‌های عضو که دارای سیستم فعال حسابرسی عملکرد در سال 93 بودند و همچنین دارای اطلاعات لازم و در دسترس بودند انتخاب و پرسشنامه مربوط به اخذ داده های حسابرسی داخلی ارسال گردید . از بین 114شرکت تعداد 60 پرسشنامه دریافت شد. داده های ثانویه با استفاده از روش کتابخانه‌ای و از صورت‌های مالی و یادداشت‌های همراه منتشره در سایت اطلاع رسانی بورس اوراق بهادار تهران گرد آوری و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار ایویوز انجام شد.

5-2- مدل تحقیق

مدل تحقیق رگرسیون مقطعی مبتنی بر تحقیق(سیمونیک،1980 و گول،2006) است و رابطه بین دو جنبه کیفیت حسابرسی داخلی یعنی مدت تصدی در سازمان (IA TENURE)، آموزش IATRAINING) (، مهارت‌های محاسباتی وIT ITPROPICT) (، تجربه (PROPIAEX) ، مدارک حرفه‌ای و علمی(PROPCERT) و همکاری حسابرسان داخلی در حسابرسی صورت‌های مالی(IACONTRB) و درنهایت حق الزحمه حسابرسی (AUDIT FEE ) می باشد.مدل کلی تحقیق در رابطه 1 نشان داده شده است.

(1)

LNFEES_it= b₁ + b₂ IATENURE_it+ b₃ IATRAINING_it+b₄ PROPICT_it+b₅ PROPIAEXPER_it+ b₆ PROPCERT_it+ b₇ IACONTRB_it+ b₈ OPINION_it+ b₉ TENURE_it+ e_it

جدول1- توصیف متغیرهای استفاده شده در مدل

توصیف متغیرها و جهت پیش بینی شده جهت رابطه با حق الزحمه حسابرسی
جهت مورد انتظار	شرح	متغیرها
	میزان حق الزحمه طبق قرارداد حسابرسی(لگاریتم طبیعی)	LNFEES
+	نظر حسابرسی مستقل(غیر مشروط =0،مشروط=1)	OPINION
-	مدت حضور حسابرس مستقل در شرکت به سال	AUDITORTENURE
-	مدت وجود IAبه سال	IATENURE
-	متوسط ساعات آموزشی حسابرسان داخلی در سال به ساعت	IATRAINING
-	نسبت آشنایی کارمندان حسابرسی داخلی با IT نسبت به کل کارمندان	PROPICT
-	نسبت کارمندانIA با تجربه حسابرسی نسبت به کلIA	PROPIAEXPER
-	نسبت کارمندان IAدارای مدارک علمی و حرفه ای حسابداری و حسابرسی نسبت به کلIA	PROPCERT
-	ارزیابی حسابرس مستقل از درصد همکاری IA(0% عدم انجام هرگونه همکاری،100%همکاری کامل)	IACONTRB

منبع: یافته‌های‌ پژوهشگر

6- یافته های پژوهش

6-1- آمار توصیفی متغیرها

با توجه به نتایج بدست آمده از جدول 2 می توان به موارد زیر اشاره داشت: مد تعداد سال‌های استقرار واحد حسابرسی داخلی سه سال است که بیانگر آن است که عمده شرکت‌های مورد بررسی از سال 1391 و به دلیل الزام دستورالعمل کنترل‌های داخلی اقدامات لازم به عمل‌آورده‌اند. متوسط ساعت آموزشی به میزان 58 ساعت است که نشان می‌دهد هر حسابرس داخلی در هفته حدود 1 ساعت آموزش می‌بیند. البته شاید این موضوع به دلیل استقرار واحدهای حسابرسی داخلی نوپا بوده باشد. با توجه به میانگین همکاری، حدود 17درصد به نظر می‌رسد به دلیل نوپا بودن آن در ایران سطح تعامل پایین باشد.

جدول2- آمار توصیفی متغیرهای تحقیق

متغیر	نظر حسابرسی مستقل	مدت حضور حسابرس مستقل	مدت زمان وجود حسابرسی داخلی	ساعات آموزشی حسابرسان داخلی	نسبت آشنایی کارمندان حسابرسی داخلی با IT	نسبت کارمندان حسابرسی داخلی با تجربه حسابرسی	نسبت کارمندان حسابرسی داخلی دارای مدارک علمی و حرفه ای	ارزیابی حسابرس مستقل از درصد همکاری حسابرسی داخلی
میانگین	0.53	12	5.33	58.47	0.64	0.85	0.43	16.67
خطای استاندارد	0.13	3.10	1.56	13.46	0.10	0.06	0.07	6.07
میانه	1	8	4	50	0.5	1	0.5	0
مد	1	3	3	50	1	1	0.5	0
انحراف معیار	0.52	12.02	6.04	52.14	0.38	0.23	0.29	23.50
کمینه	0	1	1	1	0	0.5	0	0
بیشینه	1	40	25	200	1	1	1	60

منبع: یافته‌های‌ پژوهشگر

6-2- نتایج فرضیه ها

جدول3 نتایج پژوهش مبنی بر عدم وجود رابطه معنی‌دار بین کیفیت حسابرسی و حق‌الزحمه حسابرسی را تبیین می کند. از میان متغیرها با توجه به آماره احتمال ذکر شده فقط متغیرهای مدت تصدی حسابرسی مستقل و حسابرس داخلی و نیز نوع اظهار نظر حسابرس مستقل بر حق الزحمه حسابرسی اثر داشته اند و نتایج جدول(3) حاکی از عدم وجود رابطه معنادار سایر متغیرهای مستقل با حق الزحمه حسابرس مستقل است.بنابراین فقط فرضیه اول قابل رد شدن نیست و بقیه فرضیه‌ها رد می شوند. در نهایت نمی توان ادعا نمود که بین کیفیت حسابرسی داخلی و حق الزحمه حسابرس مستقل در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران رابطه معنی داری وجود دارد.

جدول3- نتایج آزمون مدل

متغیر	ضریب	آماره t	احتمال
مقدار ثابت	19.97	16.45	0.00
نظرحسابرسی مستقل	0.97	3.42	0.02
مدت تصدی حسابرس مستقل	-0.09	4.45	0.01
مدت تصدی حسابرسی داخلی	0.15	-5.14	0.00
ساعات آموزشی حسابرسان داخلی	0.00	-0.26	0.80
نسبت آشنایی کارمندان حسابرسی داخلی با IT	-0.76	-1.88	0.12
نسبت کارمندان حسابرسی داخلی با تجربه حسابرسی	0.73	0.67	0.53
نسبت کارمندان حسابرسی داخلی دارای مدارک علمی و حرفه ای	-0.09	-0.18	0.87
ارزیابی حسابرس مستقل از درصد همکاری حسابرسی داخلی	0.00	0.03	0.98
ضریب تعیین	0.93	میانگین متغیر وابسته	20.39
ضریب تعیین تعدیل شده	0.82	آماره دوربین واتسون	2.82
آماره F	0.32	احتمال آماره F	0.02

منبع: یافته‌های پژوهشگر

7- بحث و نتیجه گیری

در این پژوهش ارزیابی دو جنبه از کیفیت حسابرسی داخلی یعنی صلاحیت و همکاری حسابرسی داخلی در تهیه صورت‌های مالی بر حق الزحمه حسابرس بررسی شد و نتایج حاکی از آن است که کیفیت حسابرسی داخلی با حق الزحمه حسابرسی رابطه معناداری ندارد. به طور دقیق تر نتایج این تحقیق نشان داد که ساعات آموزشی حسابرسی داخلی باعث افزایش مهارت حسابرس داخلی می شود ولی این مورد باعث کاهش تلاش حسابرس مستقل نشده که به نوبه خود عدم تاثیر بر حق الزحمه حسابرس مستقل را نشان می دهد. البته بدیهی است که این مورد در صورتی به نفع شرکت است که افزایش در حق الزحمه حسابرسان داخلی کمتر از کاهش در حق الزحمه حسابرسان مستقل باشد. در این صورت شرکت ها با تقویت و تخصصی تر کردن حسابرسی داخلی شرکت می توانند باعث کاهش کلی حق الزحمه حسابرس و مهم تر از آن بهبود کیفیت آن شوند. از سویی دیگر با توجه به استقلال حسابرس مستقل، کاهش تلاش های حسابرس مستقل می تواند بر اعتبار صورتهای مالی اثر عکس داشته باشد. چرا که در این شرایط حسابرسان داخلی که دارای استقلال نیستند عهده دار بخشی از فعالیت های حسابرسی شرکت می شوند. اتکای حسابرس مستقل به کار حسابرس داخلی نیز علیرغم اثراتی که بر حق الزحمه دارد، می تواند تهدیدی برای اعتبار صورتهای مالی که توسط افراد مستقل برون سازمانی باید بررسی شود، داشته باشد. این مورد از جمله ایرادات تئوری جانشینی می باشد که بیان می کند کار حسابرسی داخلی می تواند مورد استفاده حسابرسی مستقل قرار گیرد. طبق استاندارد 610 بین المللی وجود یک‌ واحد حسابرسی‌ داخلی‌ موثر معمولا سبب‌ تعدیل‌ نوع‌ و ماهیت‌ و زمان‌بندی‌ اجرای‌ روشهای‌ حسابرسی‌ و کاهش‌ حدود روشهای‌ مورد اجرای‌ حسابرس‌ مستقل‌ می‌شود، اما هرگز نمی‌تواند به‌ طور کامل‌ جایگزین‌ آنها شود. گاه‌، حسابرس‌ مستقل‌ پس‌ از ارزیابی‌ واحد حسابرسی‌ داخلی‌ به‌ این‌ نتیجه‌ می‌رسد که‌ وجود آن‌، هیچ‌ تاثیری‌ بر روشهای‌ حسابرسی‌ مستقل‌ ندارد. مبنای این تئوری نیز این است که با همکاری میان حسابرس مستقل و حسابرس داخلی از طریق اتکا به نتایج حسابرسی داخلی می توان در کاهش هزینه های شرکت موثر بود. از دیدگاه عملی و همچنین شرایط حاکم بر کشور ما ایران(تورم) می توان عدم تایید فرضیه را از قبل هم پیش بینی نمود از جمله دلایلی که بر حق الزحمه حسابرس مستقل تاثیر دارد میتوان به موارد زیر اشاره داشت:

تغییر حسابرس: به‌ویژه از سازمان حسابرسی به مؤسسات عضو جامعه، نرخ سازمان حسابرسی بالاتر از مؤسسات حسابرسی می‌باشد.
تغییر موسسه حسابرسی: از مؤسسات حسابرسی بزرگ به کوچک. به ‌عنوان‌مثال مؤسسات حسابرسی تدوین و همکاران و بیات ریان نرخ‌های به‌ مراتب بالاتری نسبت به سایر مؤسسات دارند.
کاهش حجم عملیات شرکت: فروش شرکت وعملیات.

1- دانشیار دانشکده مدیریت دانشگاه تهران ‌، تهران ، ایران، نویسنده اصلی و مسئول مکاتبات. mashaykhi@yahoo.com

2- دانشجوی دکتری دانشگاه تهران، تهران ، ایران.

[3]- دانشجوی دکتری دانشگاه تهران، تهران ، ایران.

[4]- دانشجوی دکتری دانشگاه تهران، تهران ، ایران.

[i]. Internal Audit(IA)

[ii]. Institute of Internal Auditors

[iii]. Contribution

[iv]. Brown

[v]. Competency

[vi]. Substitution Theory

[vii]. Ho

[viii]. Felix

[ix]. Wallace

[x]. Richardson

[xi]. Stewart

[xii]. The Internal Audit Professional Practices standards

[xiii]. Reynolds

[xiv]. Simon

[xv]. Wood

[xvi]. Ling

[xvii]. Beasley

[xviii]. Desai

[xix]. Roberts

[xx]. Srivastava

[xxi]. Krishnamoorthy

[xxii]. Maletta

[xxiii]. Simonic

[xxiv]. Francis

[xxv]. Gull

[xxvi]. Elliot

[xxvii]. Prawit

[xxviii]. Suwaidan & Gasim

[xxix]. Ho & Hutchinson

[xxx]. Messier

[xxxi]. Burnaby

[xxxii]. Schneider

[xxxiii]. Larkin

[xxxiv]. Alegab & Abbass

مراجع

1) انصاری، عبدالمهدی و حسین شفیعی، (1388)، "بررسی تاثیر متغیرهای حسابرسی داخلی بر برنامه حسابرسی مستقل"، بررسیهای حسابداری وحسابرسی، شماره 58، صص. 21-34.

2) حاجیها، زهره و آزاده رفیعی، (1393)، "تاثیر کیفیت عملکرد حسابرسی داخلی بر بهنگام بودن گزارش حسابرسی مستقل"، پژوهشهای حسابداری مالی و حسابرسی، سال6، شماره 24، صص. 121-137.

3) حساس یگانه، یحیی، (1379)، "شناسایی عوامل مؤثردرعدم اتکای حسابرسان مستقل برکارحسابرسان داخلی"، نشریه مطالعات مدیریت بهبود و تحول، شماره25و26، بهاروتابستان.

4) حساس یگانه، یحیی و سید حسین علوی طبری، (1382)، "رابطه بین منابع صرف شده برای حسابرسی داخلی و مخارج حسابرسی مستقل"، فصلنامه مطالعات حسابداری، شماره 4.

5) جامعی، رضا و آزاده رستمیان، (1394)، "تاثیر تخصص مالی اعضای کمیته حسابرسی بر ویژگی‌های سود پیش‌بینی شده"، پژوهشهای حسابداری مالی و حسابرسی، سال8، شماره 29، صص. 1-17.

6) کمالی زارع، علی و عباس ارباب سلیمانی، (1380)، "حسابرسی داخلی اثربخش"، نشریه شماره 136 .چاپ دوم. انتشارات سازمان حسابرسی.

7) کمیته‌ی فنی سازمان حسابرسی، (1391)، "استانداردهای حسابرسی"، نشریه شماره‌ی 124.انتشارات سازمانی حسابرسی.

8) نیک بخت، محمدرضا و محمد مهدی معاذی‌نژاد، (1387)، "عوامل موثر در اتکای حسابرسان مستقل بر کار حسابرسان داخلی"، تحقیقات مالی، شماره 26، صص. 93-112.

9) نیکخواه آزاد، علی، ( 1379 )، "بیانیه مفاهیم بنیادی حسابرسی"، نشریه شماره121 ، چاپ دوم، انتشارات سازمان حسابرسی.

10) نیکو مرام، هاشم و الهه موکل، (1393)، "عوامل موثر بر تغیر حسابرس از دیدگاه راهبری شرکتی"، پژوهشهای حسابداری مالی و حسابرسی، سال6، شماره 24، صص. 1-20.

11) Anderson, T. &Zeghal, D. ,(1994), "The Pricing of Audit Services: Further Evidence from the Canadian Market", Accounting and Business Research, Vol. 24,No. 95, PP. 195–207.

12) Beasley, M. J. Carcello, D. Hermanson and T. Neal. ,(2009), "The Audit Committee Oversight Process", Contemporary Accounting Research, Vol. 26, No. 1, PP. 65–122.

13) Brown, P. R. ,(1983), "Independent Auditor Judgment in the Evaluation of Internal Audit Functions", Journal of Accounting Research, Vol. 21, No. 2, PP. 44–55.

14) Dalia A. Abbass , Mahmoud M. Aleqab ,(2013), "Internal Auditors’ Characteristics and Audit Fees: Evidence from Egyptian Firms", International Business Research; Vol. 6, No. 4, PP.67-80.

15) Desai, V., R. W. Roberts, and R. Srivastava. ,(2010), "An Analytical Model for External Auditor Evaluation of the Internal Audit Function Using Belief Functions", Contemporary Accounting Research, No. 27 (2), PP. 537-575.

16) Edge W. R., & Farley, A. A. ,(1991), "External auditor evaluation of the internal Audit function", Accounting and finance, PP. 69-83.

17) Elliot, R. K. &Korpi, A. R. ,(1978), "Factors Affecting Audit Fees", Commission on Auditors Responsibility Research Study No. 3, New York: AICPA.

18) Felix, W. L., Gramling, A. A. &Maletta, M. J. ,(1998), "Coordinating Total Audits Coverage: The Relationship between Internal Audit and External Auditors", Institute of Internal Auditors Research Foundation, Altamonte Springs, FL: The Institute of Internal Auditors.

19) Felix, W. L., Gramling, A. A. &Maletta, M. J. ,(2001), "The Contribution of Internal Audit as a Determinant of External Audit Fees and Factors Influencing this Contribution", Journal of Accounting Research, Vol. 39,No. 3, PP. 513–34.

20) Francis, J. ,(1984), "The Effect of Audit Firm Size and Audit Prices: A Study of the Australian market”, Journal of Accounting and Economics, Vol. 6, No. 2, PP.133–51.

21) Francis, J. & Simon, D. T. ,(1987), "A Test of Audit Pricing in the Small Client Segment of the US Audit Market", The Accounting Review, Vol. 62, No. 1, PP.45–57.

22) Goodwin-Stewart, J. & Kent, P. ,(2006), "The Relationship between External Audit Fees, Audit Committee Characteristic and Internal Audit", Accounting and Finance, Vol. 46, No. 3, PP. 387–404.

23) Gull, F. A. ,(2006), "Auditors’ Response to Political Connections and Cronyism in Malaysia”, Journal of Accounting Research, Vol. 44, No. 5, PP. 931–63.

24) Hass, S., Abdolmohammadi, M. J. & Burnaby, P. ,(2006), "The Americas’ Literature Review on Internal Auditing", Managerial Auditing Journal, Vol. 21, No. 8, PP. 835–44.

25) Hay, D., Knechel, W. R. & Ling, H. ,(2008), "Evidence on the Impact of Internal Control and Corporate Governance on Audit Fees", International Journal of Auditing, Vol. 12, No. 1, PP. 9–24.

26) Ho, S. & Hutchinson, M. ,(2010), "Internal Audit Department Characteristics Activities and Audit Fees: Some Evidence from Hong Kong firms", Journal of International Accounting, Auditing and Taxation”, Vol.19, No. 2, PP.21–36.

27) Institute of Internal Auditors (IIA) ,(2011), "International Professional Practices Framework(IPPF)", Available at: http://www.theiia.org/ guidance/standards-and-guidance/ippf/definition-of-internal-auditing.

28) Krishnan, J. and G. Visvanathan ,(2009), "Do Auditors Price Audit Committee’s Expertise? The Case of Accounting versus Non-Accounting Financial Experts", Journal of Accounting, Auditing &Finance, Vol. 24, No. 1, PP. 115–44.

29) Krishnamoorthy, G., and M. J. Maletta. ,(2008), "The Role of Internal Audit in the Financial Statement Audit: The Contingent Effects of Board Independence and Audit Committee Effectiveness", Working Paper(Northeastern University).

30) Larkin, J. M. ,(2000), "The Ability of Internal Auditors to Identify Ethical Dilemmas", Journal of Business Ethics, Vol. 23, No. 4, PP. 401–9.

31) Messier, W. F. & Schneider, A. ,(1988), "A Hierarchical Approach to the External Auditor’s Evaluation of the Internal Auditing Function, Contemporary Accounting Research", Vol. 4, No. 2, PP. 337–53.

32) Messier, W. F., Jr., J. K. Reynolds, C. A. Simon, and D. A. Wood. ,(2011), "The Effect of Using the Internal Audit Function as a Management Training Ground on the External Auditor's Reliance Decision", The Accounting Review, No. 86 .

33) McElveen, M. ,(2002), "New Rules, New Challenges", Internal Auditor (December). PP.40–47.

34) O’Keefe, T. B., Simunic, D. A. & Stein, M. T. ,(1994), "The Production of Audit Services: Evidence from a Major Accounting Firm", Journal of Accounting Research, Vol. 32, No. 2, PP. 241–61.

35) Prawitt, D. F., Smith, J. L. & Wood, D. A. ,(2009), "Internal Audit Quality and Earnings Management", The Accounting Review, Vol. 84, No. 4, PP. 1255–80.

36) Prawitt, D. F., Sharp, N. Y. & Wood, D. A. ,(2010), "Reconciling Archival and Experimental Research: Does Internal Audit Contribution Affect the External Audit Fee?", Working Paper, Brigham Young University.

37) Richardson, Graeme j. ,(1999), "Scope of Correlation of External and Internal Audits", The GAO Review,(winter) , PP. 25-31.

38) Stein, M. E., Simunic, D. A. & O’Keefe, T. B. ,(1994), "Industry Differences on the Production of Audit Services", Auditing: A Journal of Practice & Theory, Supplement, PP. 128–42.

39) Suwaidan, M. S. &Qasim, A. ,(2010), "External Auditors, Reliance on Internal Auditors and Its Impact on Audit Fees", Managerial Auditing Journal, Vol. 25,No. 6, PP. 509–25.

40) Turley, S. & Zaman, M. ,(2004), "The Corporate Governance Effects of Audit Committees", Journal of Management and Governance, Vol. 8, PP. 305–32.

41) Turley, S. & Zaman, M. ,(2007), "Audit Committee Effectiveness: Informal Processes and Behavioral Effects", Accounting, Auditing & Accountability Journal, Vol. 20, No.5, PP. 765–88.

42) Wallace, W. A. ,(1984), "A Time Series Analysis of the Effect of Internal Audit Activities on External Audit Fees", Altamonte Spring, FL: The Institute of Internal Auditors.

43) William R. Edge, Alan. & Farley, A. ,(2009), "External Auditor Evaluation Of The Internal Audit Function", Journal of Accounting & Finance, Vol. 31,No. 1,PP.69-83

یادداشت‌ها

آمار

تعداد مشاهده مقاله: 6,194

تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 4,244

سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب

پیوندهای مفید

اخبار و اعلانات

آمار

تاثیر کیفیت حسابرسی داخلی بر حق‌الزحمه حسابرسی مستقل