تأثیرتلفیق اصل زایگارنیک در نمایش خلاق بریادسپاری و بازآفرینی مفاهیم کتاب هدیه‌های آسمانی

ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی

مقاله 5، دوره 6، شماره 2 - شماره پیاپی 22، آذر 1395، صفحه 101-120   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

نویسندگان

مریم پورجمشیدی^{* 1}؛ جمشید حیدری²؛ حسین زنگنه³

¹دانشگاه بوعلی سینا

²دبیر/ آموزش و پرورش همدان

³هیات علمی/ دانشگاه بوعلی سینا

چکیده

زمینه: کسب دانش ها و مهارهای مورد نیاز یادگیرندگان و به طور کلی تحقق اهداف کلاس های درس در گرو بهره گیری از روش های آموزشی خلاق و مناسب است. در این میان روش نمایش خلاق با استفاده از اصل زایگارنیک نقش موثری ایفا می کند.
هدف: هدف از پژوهش حاضر، سنجش اثر تلفیق اصل‌ زایگارنیک در روش نمایش‌خلاق بر یادسپاری و بازآفرینی شناختی مفاهیم درس هدیه‌های آسمانی است.
روش پژوهش: نوع پژوهش، شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه گروه کنترل بود. جامعة آماری پژوهش، کلیة دانش‌آموزان کلاس چهارم دخترانه شهرستان اسدآباد استان همدان بود که از این جامعه با روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای، 20 دانش آموز در قالب گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. از دو آزمون یادسپاری و بازآفرینی شناختی به عنوان ابزار سنجش استفاده شد. فرایند پژوهش به این صورت بود که قبل از شروع آموزش از هر دو گروه پیش‌آزمون به عمل آمد. سپس گروه آزمایش، 8 مفهوم از مفاهیم درس هدیه‌ها را به روش نمایش خلاق در تلفیق با اصل زایگارنیک و گروه کنترل همین مفاهیم را به روش نمایش خلاق بدون تلفیق با اصل زایگارنیک آموزش دیدند. داده های جمع آوری شده نیز با استفاده از تحلیل کواریانس چندمتغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته ها: نتایج این پژوهش نشان داد گروه‌های آزمایش و کنترل در یادسپاری مفاهیم با یکدیگر تفاوت معناداری نداشتند، اما در بازآفرینی شناختی مفاهیم، بین دو گروه تفاوت معنا‌دار مشاهده شد. نتیجه اینکه میزان بازآفرینی شناختی مفاهیم کتاب هدیه های آسمانی توسط دانش آموزانی که به روش نمایش خلاق با تلفیق اصل زایگارنیک آموزش دیده بودند بیشتر از دانش آموزانی بود که با روش‌ آموزش خلاق بدون تلفیق اصل زایگارنیک آموزش دیدند. همچنین نتایج نشان داد عملکرد دو گروه در یادسپاری مفاهیم یکسان بود و تفاوتی با هم نداشتند.
نتیجه گیری: با توجه به نتایج بدست آمده می توان گفت که روش نمایش خلاق با تلفیق اصل زایگارنیک می تواند در بهبود وضعیت یادگیری دانش آموزان به ویژه در بازآفرینی شناختی مفاهیم موثر باشد.

کلیدواژه‌ها

اصل زایگارنیک؛ نمایش‌ خلاق؛ یادسپاری؛ بازآفرینی شناختی

مراجع

استوار، نگار؛ غلام آزاد، سهیلا؛ و مصرآبادی، جواد (1391). تاثیرگذارى آموزش به روشِ تقسیم بندى دانش آموزان به گروه هاى پیشرو بر شاخص هاى شناختى، فراشناختى و عاطفى، در یادگیرى درس ریاضى. فصلنامةنوآوری هاى آموزشى، 11، (41)، 29 ـ 50.

چمبرز، دیویی (1970). قصه گویی و نمایش خلاق. (ترجمة: ثریا قزل ایاغ). تهران: مرکز نشر دانشگاهی.

رضوی، عباس (1386). مباحث نوین در فناوری آموزشی. اهواز: دانشگاه شهید چمران.

زارعی زوارکی، اسماعیل، نوروزی، داریوش، صفوی، محمدرضا. (1391). پرورش خلاقیت با بهره گیری از روش تدریس بدیعه پردازی در درس زبان انگلیسی. فصلنامه علمی و پژوهشی ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی. 1، (4)، 65-83.

سیف، علی اکبر. (1387). روانشناسی پرورشی نوین: روانشناسی یادگیری و آموزش. (ویرایش ششم) تهران: دوران.

عسگری، محمد. سلطانی، محسن، یلفانی، ناهید (1393). اثربخشی آموزش نمایش خلاق بر خلاقیت دانش آموزان پیش دبستانی شهر همدان. فصلنامه علمی و پژوهشی ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی. 3، (4) ، 35-54.

فردانش، هاشم. ( 1383). مبانی نظری تکنولوژی آموزشی. تهران: سمت.

قاسم تبار، نبی الله، الهو یردیانی، خلیل، حاجی تبار، محسن، محمد جانی، هیوا، و خسروی، فرزاد. (1390). تأثیر نمایش خلاق بر تحول اجتماعی کودکان پیش دبستانی. روانشناسیتحولی:روانشناسانایرانی، 8، (32)، 405 413.

منصور، محمود. (1386). روانشناسی ژنتیک. تهران: سمت.

مک کاسلین، نلی. (1390). درام خلاق. ( ترجمة: حسین فدایی حسین). تهران: نمایش.

نعیمی، فخرالزمان، زارع، حسین، هرمزی، محمود، شقاقی، فرهاد وکاوه، محمد حسین. (1391). مجله فناوری آموزش، 1، (7)، 23-32.

هرگنهان، بی. آر.، و السون، ام. اچ. (2001). مقدمه ای بر نظریه های یادگیری. (ترجمة علی اکبر سیف) (1382). تهران: دوران.

 

Cahit Kayhan, H. (2009). Creative drama in terms of retaining information.Procedia Social and Behavioral Sciences, 1,737–740.

Craft, A., Cremin, T., Hay, P., & Clack, J. (2014). Creative primary schools: developing and maintaining pedagogy for creativity. Ethnography and Education, 9(1), 16–34.

Adiguzel. H. A., Timuçin, E. (2010). The effect of creative drama on student achievement in the instruction of some development and learning theories. Procedia Social and Behavioral Sciences, 9, 1741–1746.

Erbay, F. S., & Doiru, S. Y. (2010). The effectiveness of creative drama education on the teaching of social communication skills in mainstreamed students. Procedia Social and Behavioral Sciences, 2, 4475–4479.

Khabiri, M., & Pakzad, M. (2012). The Effect of Teaching Critical Reading Strategies on EFL Learners’ Vocabulary Retention. The Journal of Teaching Language Skills. 4, 1, 73-106.

Ienguna, Y. i., iskenderoilua, T. (2010). A review of creative drama studies in math education: aim, data collection, data analyses, sample and conclusions of studies.Procedia Social and Behavioral Sciences, 9, 1214–1219.

Peter, M. (2003). Drama, Narrative an Early Learning. British Journal of Special Education, 30, 1, 21-27.

Simovska, V. Mannix McNamara, P. (2015). Schools for Health and Sustainability: Theory, Research and Practice. Springer.

Ulas, A., sevim, O. & Tan, S. (2011). Attitudes of pre-service teacher of Turkish language towards creative drama course. Procedia Social and Behavioral Sciences, 31, 362- 368.

Wenger, E. (2008) .Communities of practice: Learning, meaning, and identity. United Kingdom: Cambridge University Press.