بررسی رابطه بین ازدواج فامیلی و درون گرایی - برون گرایی شخصیت مادران دارای فرزندعقب مانده ذهنی و مادران دارای فرزند عادی درشهرستان بهبهان

زن و مطالعات خانواده

مقاله 7، دوره 9، شماره 32، شهریور 1395، صفحه 125-140   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسنده

مجید مهرمحمدی^*

عضوهیات علمی گروه روانشناسی،واحدبهبهان ،دانشگاه آزاداسلامی،بهبهان،ایران

چکیده

پژوهش حاضر به بررسی رابطه بین ازدواج فامیلی و درون گرایی-برون گرایی شخصیت در مادران دارای فرزند عقب مانده ذهنی و مقایسه‌ی آن با مادران دارای فرزند عادی می پردازد. این پژوهش درصدد تبیین رابطه ازدواج های فامیلی و درون گرایی-برون گرایی شخصیت مادران با تولد فرزند عقب مانده ذهنی است. روش انجام پژوهش، روش پس رویدادی است. جامعه آماری شامل مادران دارای فرزند عقب مانده ذهنی و مادران دارای فرزند عادی در شهرستان بهبهان است. نمونه مورد مطالعه شامل 220 نفر از مادران که 110 نفر مربوط به مادران دارای  فرزندعقب مانده ذهنی و 110 نفر مربوط به مادران دارای فرزند عادی(گروه مقایسه) است. تعداد نمونه ها با توجه به حجم جامعه و مدل آماری قابل توجیه است. روش نمونه گیری مادران دارای فرزندعقب مانده ذهنی تصادفی ساده و مادران دارای فرزندعادی تصادفی چند مرحله ای است. ابزارگردآوری اطلاعات شامل، پرسش نامه پژوهشگر ساخته در مورد ازدواج فامیلی و پرسشنامه شخصیتی آیزنگ فرم 57 سوالی است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از مدل رگرسیون لجستیک استفاده شده است. یافته‌های حاصل از رگرسیون لجستیک نشان می‌دهد ازدواج فامیلی احتمال تولد کودک عقب مانده ذهنی را افزایش می دهد. همچنین نتایج به دست آمده برای استنباط معنادار بودن رابطه‌ی بین ازدواج فامیلی و درون گرایی-برون گرایی شخصیت، ازدواج فامیلی و درون گرایی-برون گرایی شخصیت وعضویت گروهی کفایت نمی‌کند.
واژه­هایکلیدی: 

کلیدواژه‌ها

ازدواج فامیلی؛ درون گرایی-برون گرایی؛ عقب ماندگی ذهنی؛ ناتوانی هوشی ورشدی

مراجع

-  آیزنک، هانس. ج (1365)، واقعیت و خیال در روان‌شناسی، ترجمه‌ی محمدنقی براهنی و نیسان قولیان. تهران: انتشارات روز.

-  ازخوش، منوچهر (1388)، کاربرد آزمون‌های روانی و تشخیص بالینی. تهران: انتشارات روان.

-  افروز، غلامعلی(1385)، اصول و روش‌های پیشگیری از معلولیت‌ها. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

-  اکبرزاده، رویا، رهنما، فاطمه، هاشمیان، معصومه و اکابری، آرش (1387)، بررسی میزان بروز ناهنجاری‌های مادرزادی آشکار در نوزادان زنده‌ی متولد شده‌ی بیمارستان مبینی سبزوار در سال‌های 85-1384. مجله‌ی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی سبزوار، دوره‌ی 15، شماره‌ی 4، صص 236- 231.

-  استیری، زهره (1383)، مقایسه‌ی ویژگی‌های شخصیتی و سبک دلبستگی مادران کودکان مبتلا به اختلال در خودماندگی و مادران کودکان عادی. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد (چاپ نشده)، دانشگاه تهران.

-  برزیده، ام‌البنین (1375)، بررسی ویژگی‌های شخصیتی والدین کودکان معلول ذهنی و والدین کودکان عادی. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد (چاپ نشده). دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان.

-  حجازی، مسعود، افروز، غلامعلی و صبحی، افسانه (1388)، بررسی ویژگی‌های زیستی، روانی و اجتماعی مادران دارای بیش از یک فرزند استثنایی. مجله‌ی روان‌شناسی و علوم تربیتی. سال 39، شماره‌ی 2، صص 145-123.

-  خالقی، فاطمه و معموری، غلامعلی (1384)، بررسی ناهنجاری‌های بزرگ مادرزادی در ده‌هزار نوزاد. مجله‌ی بیماری‌های کودکان ایران. دوره‌ی 15، شماره‌ی 4، صص 320-315.

-  درویش، حسین و همکاران (1389)، بررسی علل ژنتیکی عقب‌ماندگی ذهنی در استان گلستان. فصلنامه‌ی توان‌بخشی. دوره‌ی 11، شماره‌ی 3، صص 28-25.

-  دیماتئو، ام. رابین(1392)، روان‌شناسی سلامت، (ترجمه‌ی محمد کاویانی، محمد عباس‌پور، حسن محمدی، غلامرضا تقی‌زاده، و علی‌اکبر کیمیا، زیر نظر کیانوش هاشمیان). تهران: انتشارات سمت.

-  رابینسون، نانسی‌ام و رابینسون، هالبرت بی (1377)، کودک عقب‌ماندۀ ذهنی، (ترجمۀ فرهاد ماهر). مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی، مؤسسۀ چاپ و نشر.

-  رمزی، صمد (1386)، مقایسه‌ی سلامت روانی مادران معلولین ذهنی (سنین پایین‌تر از 16 سال) مقیم در مراکز شبانه‌روزی و مادران معلولین ذهنی که هنوز در این مراکز پذیرش نشده‌اند (پشت نوبتی). پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد (چاپ نشده). دانشگاه علوم بهزیستی و توان‌بخشی.

-  سروری، علی‌اصغر (1381)،اصول ژنتیک پزشکی در ازدواج. اصفهان: انتشارات جهاد دانشگاهی اصفهان.

-  عباسی شوازی، محمد، جلال و ترابی، فاطمه (1385)، تفاوت‌های بین‌نسلی ازدواج خویشاوندی در ایران. فصلنامه‌ی جامعه‌شناسی ایران. دوره‌ی 7، شماره‌ی 4، صص 146-119.

-  صدیقی، ژیلا و مجلسی، فرشته (1381)، عوامل مؤثر در ناشنوایی حسی ـ عصبی کودکان. فصلنامه‌ی پایش. سال 1، شماره‌ی 2، صص21-13.

-  عمرانی، میرداود (1384)، ازدواج فامیلی و بیماری کودکان، خطری که خانواده‌ها در استان آذربایجان غربی با آن مواجه‌اند. مجله‌ی پزشکی ارومیه. سال 16، شماره‌ی 2، صص90-84 .

-  غباری بناب، باقر و وحدت تربتی، شادی(1381)، بررسی و مقایسه‌ی ویژگی‌های زیستی، روانی واجتماعی مادران کودکان در خود مانده و مادران کودکان عادی. ماهنامه‌ی تعلیم و تربیت استثنایی، شماره‌ی 10 و 11. صص6-3.

-  فتح‌زاده، محسن، هادی، نگین، بابایی‌بیگی، محمدعلی، برزگر، مسعود، داربویی، مجتبی و شجاعی، اشرف(1384)، ناهنجاری‌های ژنتیکی و غیرژنتیکی در فرزندان پدر و مادر خویشاوند: نتایج بررسی شجره‌نامه‌ها در مراجعین به بخش مشاوره‌ی ژنتیک شیراز، 1379 ـ 1382. مجله‌یپژوهشات پزشکی. سال 3، شماره‌ی 4، صص 100-95.

-  قربانی، محبوبه، پارسیان، نسرین، محمودی، محمود و جلال‌منش، شمس‌الملوک (1382)، بررسی میزان بروز ناهنجاری‌های مادرزادی و ارتباط ناهنجاری ها با عوامل فردی و اجتماعی- خانوادگی در نوزادان متولد شده در بیمارستان‌های استان گلستان در سال 1379. دو ماهنامه‌ی زنان مامایی و نازایی ایران. دوره‌ی 6، شماره‌ی 2، صص73-66.

-  کاویانی، حسین،‌ پورناصح، مهرانگیز،هومن،حیدرعلی و موسوی، اشرف‌السادات (1383)، هنجارسازی واعتبارسنجی پرسش نامه‌ی شخصیتیEPQ-R و TCI در جمعیت ایرانی. تهران: مرکز پژوهشات علوم پزشکی تهران. http://bank1.irandoc.ac.ir/scripts/wxis.cgi

-  گنجی، حمزه(1390)، ارزشیابی شخصیت. تهران: نشر ساوالان.

-  لطفی، یونس، مهرکیان، سعیده و جعفری، زهرا (1385)، بررسی شیوع نسبت فامیلی مادران در کودکان دچار کاهش شنوایی مراجعه کننده به مراکز توان‌بخشی سازمان بهزیستی کشور. مجله‌ی دانشگاه علوم پزشکی ایران. دوره‌ی 13، شماره‌ی 51، صص 188-184.

-  محمودی، فرشته (مهر ماه 1384)، بررسی اپیدمیولوژی مادرزادی در نوزادان زنده به دنیا آمده در شهر مشهد از پاییز 1382 تا پاییز 1383. چهارمین همایش سراسری علوم پزشکی. باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، خلاصه مقالات، صص 91-90.

-  موفق، ابوالفضل، سید جوادی، مریم حاجی، هاشمی، سید زینب، آذرگشب، اذن‌الله و قاسمی برقی، رضا(1386)، بررسی میزان ازدواج خویشاوندی و شیوع ناهنجاری‌های مادرزادی در آنها در مقایسه با ازدواج غیرخویشاوندی. فصلنامه‌ی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، پژوهنده. سال 12، شماره‌ی 2، صص 134-129.

-  میلانی فر، بهروز(1386)،روانشناسی کودکان ونوجوانان استثنایی.تهران:نشر قومس.

-  نریمانی، محمد، آقامحمدیان، حمیدرضا و رجبی، سوران (1386)، مقایسه‌ی سلامت روانی مادران کودکان استثنایی با سلامت مادران کودکان عادی. فصلنامه‌ی اصول بهداشت روانی. دوره‌ی 9، شماره‌ی 33 و 34، صص 24-15.

-  نیکبخت، منصور، ناظری، احمدرضا و امیدی، زهره (1384)، بررسی ازدواج فامیلی مادران دانش‌آموزان ابتدایی مدارس باغچه‌بان تهران. مجله‌ی شنوایی‌شناسی. سال 14، شماره‌ 1، صص 11-1.

-  هومن، حیدرعلی، افروز، غلامعلی و مهرمحمدی، مجید (1380)، بررسی تطبیقی ازدواج فامیلی و درجه‌ی خویشاوندی مادران کودکان عقب‌مانده‌ی ذهنی، مرزی، عادی و تیزهوش در شهر اصفهان. فصلنامه‌ی دانش و پژوهش. سال 2، شماره‌ی 9، صص 36-25.

-  Ali, M. R., Al-Shatti., A. Khalegue, A., Rahman, A., Ali, A. M., & Ahmad, R. U. (1994), Parents of mentally retarded children: Personality characteristics and psychological problems. Social Behavior and Personality. 22(1), 41-51.

-  Allik, H., Larsson, JO., & Smedja, H. (2006), Health – related quality of life in parents of school – age children with asperger syndrome or hign-functioning autism. Haealth Qual Life Outcomes. 4, 1.

-  Durkin, M. S., Khan, N. Z., Davidson, L. I., Huq, S., Munir, E., Rasul, E., & et al. (2000), Prenatal and postnatal risk factors for mental retardation among children in Bangladesh. American of Epidemiology. 152(2), 1024-1033.

-  Gupta, A., & Singhl, V. (2004), Positive perceptions in parents of children with disability. Asia Pacific Disability Rehabilitation Journal. 15(1), 22-34.

-  Gathwala, G., & Gupta, S. (2004), Family burden in mentally handicapped children. Indian Journal of Community Medicin. 29(4), 188-189.

-  Lawenius, M., & Veisson, M. (1996), Personality and self – esteem in parents of disabled children: A comparison between Estonia and Sweden. Social Behavior and Personality. 24, (2), 195-204.

-  Veisson, M. (2001), Parents of disabled children: Personality traits. Social Behavior and Personality. 29, 581-592.

-  Paisley, A. C. (2003), Eysenck personality inventory (EPI) retrieved from the World Wide Web. Http://www.socsci. Paisley. Ac.uk/ee/IDLec4/sld10.htm.

-  Maureen, C. L. (2003), Motor out-comes in premature infants. Newborn and Infant Nursing. 30, 81-88.

-  Mehrmohammadi,M., Hooman,H., Afrooz,G&  SharifiDaramadi, P.(2012), The relationship between consanguineous marriage and death in fetus and infants. Journal of Research in Medical Scinces. 17(7). 448-451s

-  Olsson, M. B., & Havang, C. P. (2001), Depression in mothers and fathers of children with intellectual disability. J Intellect Disabil Res. 45(6), 535-543.

-  Ober, C., Hyslop, T., & Hauck, WW. (1999), Inbreeding effects on fertility in humans: Evidence for reproductive compensation. Am J Hum Gen. 64, 225-231.

-  Tuncbilek, E & Koc, I. (1994), consanguineous marriage in Turkey and its impact on fertility and mortality. Ann Hum Gen. 58, 321-329.