ارزیابی میزان آسیب پذیری سکونتگاهای روستایی از پدیده خشکسالی با استفاده از مدل تصمیم‌گیری چندشاخصه کوپراس مطالعه موردی : شهرستان دلفان

جغرافیای طبیعی

مقاله 8، دوره 9، شماره 31، خرداد 1395، صفحه 119-134   

نوع مقاله: مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

ناصر شفیعی ثابت^{* 1}؛ بهزاد دوستی²؛ معصومه قربانی³

¹استادیار گروه جغرافیای انسانی دانشگاه شهید بهشتی تهران-ایران

²دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی دانشگاه تهران-تهران-ایران

³دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی ،دانشگاه شهید بهشتی تهران-ایران

چکیده

تعیین نقاط حادثه خیز و مستعد از نظر مخاطرات محیطی، برنامه ریزان را قادر می‌سازد در کوتاه‌ترین زمان به بهترین شکل تصمیم‌گیری کنند. این تحقیق برای ارزیابی و رتبه بندی سکونتگاههای روستایی شهرستان دلفان از نظر حساسیت به پدیده خشکسالی با استفاده از مدل تصمیم گیری چندشاخصه  کوپراس انجام شد. در این مطالعه توصیفی – تحلیلی، 21 شاخص آسیب پذیری در سه بعد فیزیکی، اقتصادی و اجتماعی بررسی شد. گردآوری اطلاعات برای شاخص های مورد نظر در 24 روستای نمونه تصادفی از طریق دهیاران صورت گرفت. پس از وزن دهی به شاخص‌ها به روش آنتروپی شانون، روستاها با استفاده از مدل کوپراس رتبه بندی شدند. نتایج نشان داد با توجه به متنوع بودن شاخص‌های آسیب پذیری، مدل کوپراس در رتبه بندی سکونتگاه‌ها در مقابل خشکسالی قابلیت دارد. مطابق محاسبات، روستاهای گلام بهری  وکفراج بیشترین آسیب پذیری و روستاهای ظفرآباد و گرمه خانی کم ترین آسیب پذیری را از پدیده خشکسالی دارند.

کلیدواژه‌ها

مدل تصمیم گیری چندشاخصه؛ آسیب پذیری؛ مخاطرات طبیعی؛ خشکسالی؛ دلفان

مراجع

1. پریشان ، مجید (1390): مدیریت ریسک مخاطرات محیطی ، مورد ریسک زلزله در مناطق روستایی استان قزوین ، رساله  دکترای جغرافیا ، دانشکده علوم انسانی ، دانشگاه تربیت مدرس ،تهران.

1. 2.  پورطاهری ، مهدی ؛ حاجی نژاد ، علی ؛ فتاحی ، احدالله و نعمتی، رضا (1393): " ارزیابی آسیب پذیری فیزیکی سکونتگاه‌های روستایی در برابر مخاطرات طبیعی (زلزله) با استفاده از مدل تصمیم گیری کوپراس ، مطالعه ی موردی روستاهای دهستان چالان چولان شهرستان درود ، برنامه ریزی و آمایش فضا ، دوره ی هیجدهم ، شماره 3 ، صص 52-29.
2. 3.  پورطاهری ، مهدی ؛ سجاسی قیداری ، حمدالله ؛صادقلو ، طاهره .(1390): ارزیابی تطبیقی روش های رتبه بندی مخاطرات طبیعی در مناطق روستایی ، مطالعه ی موردی : استان زنجان، پژوهش های روستایی، سری2 ، شماره3، صص54-31.
3. 4.  پورطاهری ، مهدی (1389): کاربرد روش های تصمیم گیری چند شاخصه در جغرافیا ، تهران ، سمت . 88.صفحه
4.  کرمی، محمدرضا (1391): ارزیابی خطر زلزله و آسیب پذیری شهرها با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی ، نمونه موردی: شهر تبریز، رساله دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری ، تبریز : دانشگاه تبریز.