مؤلفه‏های سبکی منظومه یوسف و زلیخای خاوری کوزه‌کنانی

پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی

مقاله 10، دوره 7، شماره 23، خرداد 1395، صفحه 221-238   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

احمدرضا یلمه ها؛ کرامت نامجو

چکیده

داستان یوسف و زلیخا یکی  داستان‏هایی است که از قرآن مجید به ادبیات فارسی راه یافته و تاکنون دست‏مایةکار تعداد زیادی از شاعران قرار گرفته است. "میرزا معصوم کوزه کنانی"، متخلص به خاوری تبریزی، از شاعرانی است که در منظومه‏ای جداگانه به این داستان پرداخته است. نگارندگان پس از تصحیح نسخه‏‏ای از این منظومه جهت شناساندن هرچه بیشتر هنر این شاعر پارسی‏گوی، به بررسی سبک‏شناسانه این اثر در سه سطح: زبانی، ادبی و محتوایی پرداخته‏اند. بررسی این منظومه نشان­دهندۀ آن است که میرزامعصوم خاوری، شاعری تواناست و شعر او سرشار از انواع صورخیال و مضمون آفرینی‏های تازه و بدیع است. ترکیب سازی‏ها و استفادۀ فراوان از آرایه‏های ادبی: (کنایه، استعاره، جناس، تشبیه و ...) در این منظومه مشهود است. از نظر زبانی نیز اگرچه شاعر بیشتر طبق قواعد نحوی و زبانی سدۀ سیزده عمل کرده است، ولی مثل همه شاعران دوره بازگشت ردپای مختصات سبکی شعر قدما در شعر او دیده شده­است.

کلیدواژه‌ها

یوسف و زلیخا؛ سبک؛ مختصات؛ زبان؛ نحو؛ آوا

مراجع