نشانه‌شناسی "پیر" در اشعار فخرالدین عراقی

پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی

مقاله 2، دوره 7، شماره 25، آذر 1395، صفحه 33-46   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

محمدصالح امیری؛ سیداحمد حسینی کازرونی؛ سیدجعفر حمیدی

چکیده

فخرالدین عراقی یکی از عارفان بزرگ فرهنگ ما است که در قالب تعبیرهایی شاعرانه، اندیشه‌ها و تجربه‌های ناب عرفانی خود را ترسیم نموده است. در این پژوهش،شخصیت پیر به عنوان یکی از عناصر بنیادین عرفان بررسی شده‌است. از مهم‌ترین یافته‌های این تحقیق آن است که کاربست نشانۀ زبانی پیر در عراقی به گونه‌ای است که آن را از ژرف‌ساخت و کارکردی متفاوت با شخصیت رسمی و سنتی پیر برخوردار کرده است. در این رویکرد تازه، جایگاه پیر دیگر نه در منبر و مسجد که در میخانه است و بیش از آنکه اهل وعظ و گفتار باشد، در پی عمل و کردار است. می‌توان گفت کاربست متفاوت نشانۀ زبانی پیر در کلام عراقی کوششی است برای بازسازی شخصیت تخریب شدۀ پیر در روزگاری که بازارِ گرم زهدِ ریایی، سبب گسترش بی‌اعتمادی و تردید نسبت به حوزۀ دین، در میان مردم شده بود.

کلیدواژه‌ها

نشانه‌شناسی؛ عراقی؛ عرفان؛ پیر

مراجع