مطالعه اثرات تراتوژنی داروی ضد صرع زونیسامید بر سیستم اسکلتی نوزادان موش های صحرائی

آسیب‌شناسی درمانگاهی دامپزشکی

مقاله 3، دوره 10، 4 (40) زمستان، بهمن 1395، صفحه 287-296   

نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

سید سجاد حجازی^{* 1}؛ حسین اریک‌آغاجی²؛ حسن گیلانپور³

¹استادیار گروه علوم پایه، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.

²دانش‌آموخته دکترای تخصصی علوم تشریح، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

³استاد گروه علوم تشریح، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

زونیسامید یکی از مؤثرترین داروهای ضد صرع با خواص تراتوژنی می‌باشد که به­وفور مورد استفاده قرار می‌گیرد. هدف از این مطالعه بررسی اثرات تراتوژنی داروی ضد صرع زونیسامید بر سیستم اسکلتی نوزادان موش­های صحرائی در طی دوره جنینی می­باشد. در این مطالعه 12سر موش صحرایی نربالغ و 36 سر موش صحراییماده بالغ جهت جفت­گیری وباردار شدن در نظر گرفتهشد. موش‌های آبستن به­طور تصادفی به دو گروه تیمار و شاهد تقسیم شدند. موش‌های گروه تیمار، داروی زونیسامید را با دوز mg/kg 200 در روزهای نهم، دهم و یازدهم آبستنی به صورت گاواژ دریافت کردند.موش‌های گروه شاهد نیز در روزهای مشابه محلول نرمال سالین را به همان مقدار دریافت کردند. در پایان دوره آ‌بستنی وزن و قد نوزادان متولدشده، محاسبه شدند. سپس نوزادان از نظر ناهنجاری­های ظاهری توسط استریومیکروسکپ مورد بررسی قرار گرفتند و در نهایت برای مطالعه اختصاصی استخوان‌ها از رنگ‌آمیزی رد آلیزارین استفاده شد. برای تحلیل آماری داده‌ها از روش T-test استفاده شد. از لحاظ میانگین طول استخوان‌های بازو، زند زیرین، زند زبرین، ران، درشت‌نی و نازک‌نی بین دو گروه تیمار و شاهد اختلاف معنی‌داری وجود داشت. در ارزیابی اختصاصی استخوان‌ها، در گروه تیمار با زونیسامید ناهنجاری‌ها از نوع ایجاد انحراف در ستون فقراتیا اسکولیوزیس (scoliosis)، فرم موجی دنده‌ها (wavy rib) و‌ تشکیل ناقص استخوان‌های جمجمه شناسایی شد. نتایج مطالعه نشان داد که استفاده از داروی زونیسامید در دوره آبستنی موجب اختلال رشد در جنین­های موش صحرایی می‌شود، به­طوری­که اثرات کاهنده‌ای در پارامترهای رشد ایجاد کرده و به­عنوان یک فاکتور خطر برای تکامل و رشد جنینی در این حیوانات محسوب می­شود.

کلیدواژه‌ها

تراتوژن؛ زونیسامید؛ نوزاد موش صحرائی

مراجع

 Abdulrazzaq, Y.M., Padmanabhan, R., Bastaki, S.M., Ibrahim, A., Nurulain, M. and Shafiullah, M. (2005). Effect of maternal administration of vigabatrin during late gestation on fetoplacental amino acid profile in the mouse. Reproductive Toxicology, 20(4): 549-60.

● Afshar, M., Hasanzadeh, M., Mo'allem, A., Tamizi, A. and Golalipour J. (2010). Comparative Study of Teratogenic Effects of Gabapentin Administration via Peritoneum and Gavages on Skeletal System of Mice Fetuses Using Alizarin-red S and Alcian-blue Staining Techniques. Razi Journal of Medical Science, 16(68): 7-18.  [In Persian]

● Baran, O., Nergiz, Y. and Tuncer, M. (2006). The effect of valproic acid, vitamin E and folic acid on ribs of rat fetuses in the prenatal period. Annals Anatomy, 188: 117-125.

● Bastaki, S.A.M., Padmanabhan, R., Abdulrazzaq, Y.M., Chandranth, S.I. and Shafiulla, M. (2001). Studies on the teratogenic effect of lamotrigine in mouse fetuses. Frontier in Fetal Health, 3(11-12): 295.

● Beghi, E. and Annegers, J.F. (2001). Pregnancy registries in epilepsy. Epilepsia, 42(11): 1422-1425.

● Farhat, G., Yamot, B., Mikati, M., Demirjian S., Sawaya, R. and Fuleihan, G. (2002). Effect of antiepileptic drugs on bone density in ambulatory patients. Neurology, 58: 1348-53.

● Hafez, E. (1970). Reproduction and breeding techniques for laboratory animals. Philadelphia: Saunders, pp: 235.

● Hejazi, S., Andalib, S. and Noorazar, A. (2014). Protective effect of melatonin in lamotrigine-treatment on newborn mice cerebellum. Comparative Pathology, 11(2): 1275-1282 [In Persian].

● Mark, S., Yerby, M.S., Kaplan P. and Tran T. (2004). Risks and management of pregnancy in women with epilepsy. Cleveland Clinic Journal of Medicine, 71(2): 25-37.

● Moore, K.L., Persaud, T.V.N. and Torchia, M.G. (1998). The Developing Human: Clinically Oriented Embryology. 10th ed., Philadelphia: Saunders, pp: 109-110.

● Montouris, G. (2003). Gabapentin exposure in human pregnancy: results from the Gabapentin Pregnancy Registry. Epilepsy and Behavior, 4(3): 310-317.

● Nau, H. (1981). Pharmacokinetics of valporic acid and its metabolites in pregnant patient. In: Janz, D. editor. Epilepsy, Pregnancy and the Child: USA: New York, Raven Press, pp: 131-144.

● Prakash, P.L.V., Rai M.M., Yadav, S.K. and Madhgasth, S. (2008). Teratogenic effect to the anticonvulsant gabapentin in mice. Singapore Medical Journal, 49(1): 47-53.

● Padmanabhan, R., Abdulrazzaq, Y.M., Bastaki, S.M., Nurulain, M. and Shafiullah, M. (2010). Vigabatrinadministered during late gestation lowers maternal folate concentration and causes pregnancy loss, fetal growth restriction and skeletal hypoplasia in the mouse. Reproductive Toxicology, 29(3): 366-377.

● Product Information. (2000). Zonegran™, zonisamide. Elan Pharmaceuticals, South San Francisco, California. http://www.aedpregnancyregistry.org/.

● Rahmani, F., Delaram, M. and Forouzandeh, N. (2006). The teratogenic effects of Lamotrigine on mouse fetus. Journal of Reproduction and Infertility, 7(1): 45-52.

● Tatum, W.O., Galvez, R., Enbadis, S.B. and Carrazana, E. (2000). New Antiepileptic Drug. Archives of Family Medicine, 9: 1135-1141.

● Torabi, B.M., Shiravi, A. and Vaezi, G. (2012). Teratogenic effects of phenytoin on the development of skeleton and neural tube of mouse fetuses. Research in Medicine, 36(3): 119-123. [In Persian]

● Voudris, K., Monstaki, M., Zeis PM. and Dimon, S. (2002). Alkaline phosphatase and its isoenzyme activity for the evaluation of bone metabolism in children receiving anticonvulsant monotherapy. Seizure, 11(6): 377-380.

● Wylen, M. and Yankowitz, J. (2001). Anticonvulsants in pregnancy. In: Drug Therapy in Pregnancy. Yankowitz, J. and Niebyl, J.R. editors. Philadelphia: Pa Lippincott, pp: 221-230.