سنجش و ارزیابی پایداری اجتماعی– اقتصادی نواحی روستایی با تأکید بر محصول غالب کشاورزی(مورد مطالعه: دهستان گلاب شهرستان کاشان)

فصل نامه جغرافیا و برنامه ریزی شهری چشم انداز زاگرس

مقاله 2، دوره 8، شماره 29، آذر 1395، صفحه 19-31   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

زهرا نصرآبادی^* ؛ محمدعلی فیروزی؛ مصطفی محمدی ده چشمه

چکیده

یکی از بخش­های مهم اقتصادی در هر کشور بخش کشاورزی می­باشد کهتوسعه آن ارتباط بسیار نزدیکی با توسعه روستایی دارد. از میان محصولات کشاورزی محصولات استراتژیک منطقه­ای اهمیت فراوانی دارند. گل محمدی به عنوان محصول غالب منطقه­ای، در اکثر نقاط روستایی شهرستان کاشان پرورش داده می­شود، بنابراین توجه به پایداری آن در توسعه روستایی مهم می­باشد. پژوهش حاضر با هدف سطح­بندی روستاهای دهستان گلاب شهرستان کاشان به لحاظ پایداری اجتماعی – اقتصادی تولید و پرورش گل­محمدی انجام شده است.این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی- نظری و از لحاظ ماهیت توصیفی- تحلیلی است. تکنیک مورد استفاده در مطالعه­ی میدانی ابزار پرسشنامه بوده است که با استفاده از فرمول کوکران 361 خانوار روستایی و پرورش­دهنده گل محمدی مورد پرسش­گری قرار گرفتند. روایی پرسشنامه با استفاده از نظر متخصصان و کارشناسان امور روستایی و اساتید و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ با ضریب  87%  سنجیده شد. تجزیه و تحلیل­ها داده­ها در نرم­افزار SPSS و همچنین با استفاده از مدل ویکور انجام گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد که پرورش گل­محمدی به عنوان فعالیت کشاورزی غالب، در پایداری اجتماعی - اقتصادی برخی از نواحی روستایی دهستان گلاب شهرستان کاشان تأثیرگذار بوده است و بیشترین پایداری را در روستای ویدوجا با کسب رتبه­ی یک داشته است و سپس روستاهای ازوار، ورکان، پنداس، آزران به لحاظ پایداری اجتماعی- اقتصادی از وضعیت مناسبی برخوردارند و روستاهای ویدوج و آرنجن از وضعیت مناسبی برخوردار نمی­باشند و در طیف انتهایی روستای تجره به لحاظ پایداری اجتماعی- اقتصادی در وضعیت نامطلوبی قرار دارد، لذا پرورش گل محمدی در پایداری اجتماعی- اقتصادی آن تأثیری نداشته است.

کلیدواژه‌ها

کشاورزی پایدار؛ پایداری اقتصادی؛ پایداری اجتماعی؛ گل محمدی؛ مدل ویکور