تحلیل فرآیند پذیرش سیستم آبیاری بارانی در بین زارعین شهرستان ارومیه

پژوهش‌های اقتصاد روستا

مقاله 6، دوره 2، شماره 4، شهریور 1394، صفحه 81-100   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

شهرام محمد زاده^{* 1}؛ حسین رضایی²؛ اعظم رضایی³

¹استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد ماکو

²دانشیار گروه مهندسی آب دانشگاه ارومیه

³استادیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

چکیده

هدف این تحقیق تحلیل فرآیند پذیرش سیستم آبیاری بارانی توسط زارعین شهرستان ارومیه با استفاده از الگوی پنج مرحله­ای فرآیند تصمیم نوآوری راجرز بود. داده­های میدانی با انجام پیمایش و ابزار پرسشنامه و تکنیک مصاحبه با 138 زارع جمع­آوری و داده­های ثانویه از سازمان جهادکشاورزی و سازمان آب منطقه­ای استان آذربایجان غربی اخذ شد. نتایج نشان داد که اولاً اکثریت زارعین در مراحل اولیه (دانش و ترغیب) فرآیند تصمیم نوآوری قرار داشته و 10% آنها تصمیم اولیه به پذیرش این سیستم را گرفته­اند. فقط حدود 3/0 درصد کل زارعین منطقه این سیستم را در مزارع خود اجرا نموده­اند. دوماً سطح دانش فنی زارعین در زمینه سیستم آبیاری بارانی متوسط بوده که رابطه معناداری با وِیژگی­های شخصی، حرفه­ای و اجتماعی و بهره­مندی آنها از کارشناسان سازمان جهادکشاورزی دارد. سوماً طبق نتایج رگرسیون لجستیک 46% احتمال گرایش مساعد زارعین درباره پذیرش سیستم آبیاری بارانی با 3 متغیر دارا بودن چاه، داشتن دانش فنی و عدم بهره­مندی از تجارب سایر کشاورزان قابل تبیین است. موانع اصلی پذیرش آبیاری بارانی عبارت بودند از: هزینه بالای نصب و نگهداری، نداشتن مجوز چاه و برق، دانش فنی ناکافی، مساحت کم و پراکندگی مزارع، مشکلات بانکی و کمبود اعتبارات و صلاحیت ناکافی پیمانکاران و شرکت­های مشاوره­ای.

کلیدواژه‌ها

سیستم آبیاری بارانی؛ فرآیند تصمیم پذیرش نوآوری؛ زارعین؛ شهرستان ارومیه

مراجع