تفاوت بین نسلی در خانواده

تغییرات اجتماعی - فرهنگی

مقاله 6، دوره 11، شماره 3 - شماره پیاپی 42، مهر 1393   

نویسنده

حبیب صبوری خسروشاهی

استادیار و عضو هیأت علمی گروه علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شرق (قیام دشت)

چکیده

تفاوت بین نسلی با توجه به اهمیت آن در جامعه ایران، از جمله مباحثی است که در دهه های اخیر مورد توجه جامعه شناسان قرار گرفته است. تفاوت بین نسلی به معنای وجود اختلاف نظرهای مهم  میان دو نسل والدین و فرزندان در جنبه های مختلف زندگی نظیر الگوی همسرگزینی، الگوی مصرف کالای فرهنگی، نحوه‌گذران اوقات فراغت، رفتار دینی، نگرش به جنسیت است. جامعه ایران در دهه‌های اخیر در جریان تحولات فرهنگی و اجتماعی وسیعی قرار گرفته است. این تحولات به ویژه در خانواده‌ها چشمگیر بوده است. یکی از مهم‌ترین تحولات، برجسته‌تر شدن تفاوت های ارزشی میان فرزندان و والدین است که موجب شده خانواده ها در معرض چالش‌های جدی قرار گیرند. چالش‌هایی که به نظر می‌رسد شکل سنتی خانواده را زیر سؤال برده است. این پژوهش با استفاده از نظریات افرادی نظیر مانهایم (تجارب نسلی)،  و بنگستون (جامعه پذیری نسل ها) و اینگلهارت (دگرگونی ارزش ها)، تلاش کرده است تا تفاوت بین نسلی در خانواده را تشریح کند. روش تحقیق در این پژوهش با استفاده از روش پیمایش و از طریق پرس و جو در دو منطقه سه و هفده شهر تهران و با  نمونه ای 398 نفری انجام شده است. تکنیک های آماری مورد استفاده، آماره‌های شاخص تمرکز و تشتت، آزمون اف و تحلیل عاملی بوده است. یافته‌ها نشان می‌دهد میان والدین و فرزندان تفاوت بین نسلی تا حدی وجود دارد لیکن شاخص کل نشان می‌دهد این تفاوت بین نسلی شکل بحرانی ندارد. در واقع ما شاهد نوعی وفاق نسبی هستیم بیشترین حوزه های تفاوت نسلی میان فرزندان و والدین در؛ دوستی دختر با پسر بوده است و کمترین تفاوت در معاشرت با دوستان همجنس بوده است.

کلیدواژه‌ها

روابط نسلی؛ تفاوت نسلی؛ انقطاع و شکاف نسلی؛ دگرگونی ارزش ها