(اثرات حاشیه ای گیاه هرز تاتوره ). Datura starmonium L ( بر تراکم آفات کلیدی گوجه فرنگی) Lycopersicon esculentum Mill.

بوم شناسی علف‌های هرز

مقاله 2، دوره 3، شماره 2 - شماره پیاپی 6، اسفند 1394، صفحه 81-89   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

ملیحه رضائی¹؛ قربانعلی اسدی^{* 2}؛ مجتبی حسینی³

¹کارشناسی ارشد اگرواکولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران

²استادیار گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران

³استادیار گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران

چکیده

علف‌های هرز حاشیه مزارع می‌توانند به‌عنوان یک عامل تأثیرگذار در پراکندگی و توزیع مکانی آفات مورد استفاده قرار گیرند و هم‌چنین می‌توانند به‌عنوان گیاهان تله و یا زیستگاه مناسبی برای حشرات مفید باشند و محصول اصلی را در برابر آفات حفاظت کنند. به منظور ارزیابی اثرات حاشیه‌ای گیاه هرز تاتوره بر تراکم آفات کلیدی گوجه‌فرنگی از قبیل شته (‌Myzus persicae‌)، تریپس (Thrips tabace‌) و هلیوتیس (Helicoverpa‌ armigera‌)، این آزمایش در یکی از مزارع گوجه‌فرنگی روستای کلاته میان از توابع شهرستان چناران در سال زراعی ۹۳ـ۱۳۹۲ ‌انجام گرفت. این آزمایش به‌صورت  فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با ۲ تیمار (‌حضورعلف هرز در حاشیه مزرعه و عدم حضور علف‌هرز در حاشیه مزرعه) و در۴ سطح (‌فاصله از حاشیه مزرعه) و سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که آفات شته و تریپس‌ با استقرار گیاه گوجه‌فرنگی‌، ظهور پیداکرده و با شمارش جمعیت آنها مشخص شد که اختلاف معنی‌داری در کاهش جمعیت این آفات در کرت‌های با حضور اثر حاشیه‌ای گیاه تاتوره وجود دارد و در مورد میزان خسارت هلیوتیس نیز رابطه معنی‌داری با حضور حاشیه‌ای گیاه تاتوره وجود داشت. بنابراین به دلیل اینکه گیاه تاتوره دارای ترکیبات ماده سمی داتورین است باعث دفع شته‌ها و تریپس‌ها، که حشراتی مکنده بوده و از شیره گیاه تغذیه می‌کنند، شده است. علف هرز تاتوره نقش تأثیرگذاری بر تراکم آفت هلیوتیس داشت. فاصله از حاشیه علف‌هرزی نیز بر تراکم این آفات رابطه معنی‌داری داشت. به‌طوری‌که با افزایش فاصله از حاشیه علف هرزی تراکم آفات شته و تریپس افزایش و تراکم آفت هلیوتیس کاهش یافت. بنابراین می‌توان از گیاه تاتوره در برنامه‌‌های مدیریت تلفیقی آفات گوجه‌فرنگی استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

کشت حاشیهای؛ علفهای هرز؛ مدیریت آفت

مراجع

۱ـ حاج ابراهیمی، س.، د. فرقانی. و ص. جلالی. ۱۳۸۹. آفات و بیماری‌های گوجه‌فرنگی. انتشارات نشر نصوح اصفهان.

۲ـ قربانی،ر.، ل. تبریزی، ع. کوچکی و م. نصیری محلاتی. ۱۳۸۹ . روش‌های تحقیق آزمایشگاهی و مزرعه‌ای در اگرواکولوژی. انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.

 

3- Abate, T., A. Van Huis and J.K.O. Ampofo. 2000. Pest management strategies in traditional agriculture: An African perspective. J. Appl. Entomol. 45: 631-659.

4- Anyasor, G.N., K.O. Ogunwenmo, O.A. yelana and B.E. Akpofunure. 2010. Phytochemical constituents and antioxidant activities of aqueous and methanol stem extracts of Costus afer Ker Gawl. (Costaceae). Afr. J. Biotechnol. 9 (31): 4880-4884.

5- Ben-Yakir, D., P. Jasrotia and M. Chen. 2007. Temporal and spatial distribution of thrips in Israel. J. Insect Sci. 7 (28): 5

6- Capinera, J.L. 2001. Handbook of vegetable pests. 729. Academic press, Agricultural University.

7- Collins, F.L. and S.J. Johnson. 1987. Reproductive response of caged adult velvetbean caterpillar and soybean looper to the presence of weeds. J. Crop Sci. 14(1): 139-149.

8- Espino, L. 2012. Effect of planting date on Lissorhoptrus oryzophilus (Coleoptera: Curculionidae) Relative to field Borders in Carolina Rice. Fla. Entomol Soc. 2: 445-453.

9- Gogo, E.O., M. Saidi, F.M. Itulya, M. Thibaud and M. Ngouajio. 2014.  Eco-Friendly Nets and Floating Row Covers Reduce Pest Infestation and Improve Tomato (Solanum lycopersicon L.) Yields for Smallholder Farmers in Kenya. J. Crop Sci. 4 (1): 1-12.

10- HansPetersen, H.N., R. Mc Sorley and O.E. Liburd. 2010. The Impact of Intercropping Squash with non-crop vegetation borders on the above-ground arthropod community. J. Crop Sci. 14(1-2): 139–149

11-12- Hillocks, R.J., S. Stokes and M. Jones. 1995. Reproduction of the potential benefits of weeds with reference to small holder agriculture in Africa 165 Meloidogyne javanica on legume crops and some weeds associated with their cultivation in Malawi. Nematologica. 41: 505-515.

13- Horbone, J.B. 1999. Phytochemical methods, a guide to modern techniqes of plant analysis, 2nd ed. 30 pp

14- Kersting, U., S. Star and N. Uygun. 1999. Effect of temperature on development rate and fecundity of apterous Aphis gossypii Glover. (Hemiptera: Aphididae) reared on (Gossypium hirsutum L.). J. App.Entomol. 123: 23-27.

15- Khan, Z.R., P. Chiliswa, K. Ampong-Nyarko, L.E. Smart, A. Polaszek, J. Wandera and M.A. Malla. 1999. Utilization of wild gramineouse plant for management of creal stem borers in Africa. Insect Sci. App. 17:143-150.

16- Outward, R., E. Clyde, J.R. Sorenson and J.R. Bradley. 2008.  Effects of vegetated field borders on arthropods in cotton fields in Eastern North Carolina. J. Insect Sci. 8(9): 1-16.

17- Ramkat, R.C., A.W. Wangai, J.P. Ouma, P.N. Rapando and D.K. Lelgut. 2008. Cropping system influences Tomato spotted wilt virus disease development, thrips population and yield of tomato (Lycopersicon esculentum). Ann. Appl. Biol. 3: 73–380.

18- Seagraves, M.P. and V.K. Yeargan. 2006. Selection and evaluation of a companion plant to indirectly augment densities of Coleomegilla maculata (Coleoptera: Coccinellidae) in sweet cornno access. Environ. Entomol. 35(5):1334-1341.

19- Summerfield, R., A. Huxley and W. Steel. 1988. Cowpea (Vigna unguiculata). Field Crops Res. 27: 301-312.

20- Tumwine, J., H.D. Frinking and M.J. Jedger. 2002. Integrated cultural control methods for tomato late blight (Phytophthora infestans) in Uganda. Ann. Appl. Biol. 14: 225–236.

21- Waring, P., M. Townsend and R. Lewington. 2003. Pest risk analysis. British Wildlife Publishing. 374