ارزیابی پایداری سه ذخیره گاه جنگلی سمیرم اصفهان

اکوسیستم های طبیعی ایران

مقاله 5، دوره 5، شماره 1 - شماره پیاپی 15، خرداد 1393، صفحه 49-64   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

محسن الهی¹؛ مسلم اکبری نیا^{* 2}

¹دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

²دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

امروزه بسیاری از کشورها در پی یافتن راهی برای مدیریت پایدار جنگل­هایشان هستند. جهت دستیابی به این مهم نیاز است منابع جنگلی موجود از نظر معیارهای پایداری مورد مطالعه قرار گیرند. مقایسه­ی سه ذخیره­گاه جنگلی شهرستان سمیرم با توجه به معیارهای پایداری و اولویت­بندی این ذخیره­گاه­ها، رسیدن به مدیریت پایدار این منابع را سهل­تر می­سازد. جهت مقایسه­ی این ذخیره­گاه­های جنگلی هشت معیار وسعت، تنوع زیستی، سلامتی و زنده­مانی، نقش­های تولیدی، فرسایش، مسائل اقتصادی– اجتماعی، چارچوب­های قانونی، خط مشی­های تشکیلاتی و کیفیت در نظر گرفته شد که این معیارها به طور کلی 19 زیر معیار را شامل     می­شوند، لذا به علت پیچیدگی مسأله از تکنیک تصمیم­گیری چند معیاره (AHP) استفاده شده است. سلسله مراتبی در 4 سطح هدف، معیارها، زیر معیارها و گزینه­ها تشکیل شد. برخی از معیارها و به تبع آن برخی از زیر معیارها کیفی بودند که جهت دستیابی به نتایج منطقی و جامع، از همکاری و تشریک مساعی گروهی از متخصصین استفاده شد. نتایج حاصل از قضاوت متخصصین، معیار مسائل اقتصادی - اجتماعی را نسبت به سایر معیارها در اولویت نشان داد. همچنین نتایج نهایی تحلیل سلسله مراتبی گویای ارجحیت ذخیره­گاه جنگلی چالقفا از لحاظ معیارهای پایداری منابع جنگلی نسبت به ذخیره­گاه­های جنگلی داغباشی و تنگ خشک بود. با توجه به نتیجه­ای که حاصل شد پیشنهاد می­شود ذخیره­گاه جنگلی چالقفا به عنوان الگو مد نظر قرار گیرد و معیار­هایی که دستخوش تغییر انسان می­شوند، برای سایر منابع جنگلی و یا ذخایر جنگلی شهرستان، مطابق با این ذخیره­گاه تغییر داده شود که این خود باعث مدیریت پایدار جنگل می­شود.

کلیدواژه‌ها

فرایند تحلیل سلسله مراتبی؛ ذخیره‌گاه جنگلی؛ مدیریت پایدار جنگل

اصل مقاله

ارزیابی پایداری سه ذخیره­گاه جنگلی سمیرم اصفهان

 

محسن الهی[1]، مسلم اکبری نیا^*[2]

تاریخ دریافت: 25/6/92          تاریخ پذیرش: 28/2/93

 

چکیده

امروزه بسیاری از کشورها در پی یافتن راهی برای مدیریت پایدار جنگل­هایشان هستند. جهت دستیابی به این مهم نیاز است منابع جنگلی موجود از نظر معیارهای پایداری مورد مطالعه قرار گیرند. مقایسه­ی سه ذخیره­گاه جنگلی شهرستان سمیرم با توجه به معیارهای پایداری و اولویت­بندی این ذخیره­گاه­ها، رسیدن به مدیریت پایدار این منابع را سهل­تر می­سازد. جهت مقایسه­ی این ذخیره­گاه­های جنگلی هشت معیار وسعت، تنوع زیستی، سلامتی و زنده­مانی، نقش­های تولیدی، فرسایش، مسائل اقتصادی– اجتماعی، چارچوب­های قانونی، خط مشی­های تشکیلاتی و کیفیت در نظر گرفته شد که این معیارها به طور کلی 19 زیر معیار را شامل     می­شوند، لذا به علت پیچیدگی مسأله از تکنیک تصمیم­گیری چند معیاره (AHP) استفاده شده است. سلسله مراتبی در 4 سطح هدف، معیارها، زیر معیارها و گزینه­ها تشکیل شد. برخی از معیارها و به تبع آن برخی از زیر معیارها کیفی بودند که جهت دستیابی به نتایج منطقی و جامع، از همکاری و تشریک مساعی گروهی از متخصصین استفاده شد. نتایج حاصل از قضاوت متخصصین، معیار مسائل اقتصادی - اجتماعی را نسبت به سایر معیارها در اولویت نشان داد. همچنین نتایج نهایی تحلیل سلسله مراتبی گویای ارجحیت ذخیره­گاه جنگلی چالقفا از لحاظ معیارهای پایداری منابع جنگلی نسبت به ذخیره­گاه­های جنگلی داغباشی و تنگ خشک بود. با توجه به نتیجه­ای که حاصل شد پیشنهاد می­شود ذخیره­گاه جنگلی چالقفا به عنوان الگو مد نظر قرار گیرد و معیار­هایی که دستخوش تغییر انسان می­شوند، برای سایر منابع جنگلی و یا ذخایر جنگلی شهرستان، مطابق با این ذخیره­گاه تغییر داده شود که این خود باعث مدیریت پایدار جنگل می­شود.

 

واژه­های کلیدی: فرایند تحلیل سلسله مراتبی، ذخیره­گاه جنگلی، مدیریت پایدار جنگل

 

 

 

 

 

 

 

 

مقدمه

امروزه انسانها به این نتیجه رسیده­اند که برای انجام فعالیت­هایشان در محیط زیست حد و مرزهایی وجود دارد و به منظور پایداری اکوسیستم­های مورد بهره­برداری نباید از این حد و مرز­ها گذر کرد (20، 32). بنابراین ضرورت شناخت معیارها و شاخص­های پایداری محیط زیست به خصوص جنگل­ها توسط برنامه­ریزان و تصمیم­گیرندگان در زمینه پایداری محیط زیست حس می­شود. معیارها و شاخص­ها ابزاری برای تعریف، پایش و ارزیابی حرکت به طرف جنگلداری پایدار محسوب می­شوند (15). اصطلاح و مفهوم معیار، نشان دهنده­ی اصول یا شرایط اصلی برای پایداری است که بر طبق آنها توان تولیدی و نقش­های حفاظتی و اجتماعی جنگل­ها مورد قضاوت قرار می­گیرد (29).

Noori et al., (2010) و همچنین Wolfslehner & Vacik (2008) معتقدند مدیریت پایدار جنگل، مدیریت و بهره­گیری از اراضی جنگلی است به گونه­ای که تنوع زیستی، تولید و قابلیت تجدید زیست، شادابی و قابلیت تحقق جنگل­ها در حال و آینده مطابق با کارکرد­های بوم­شناختی، اقتصادی و اجتماعی در سطح ملی و جهانی حفظ شود و موجب آسیب به دیگر بوم نظام­ها نشود. Amani (2000) و Samari (2009) نیز بیان داشته­اند، منابع و اراضی جنگلی باید به ترتیبی مدیریت شوند که از جنبه اکولوژیک، همیشه زنده و پایدار باشند و بتوانند نیاز­های اجتماعی، اقتصادی، اکولوژیک، فرهنگی و روحی نسل­های فعلی و آینده را پاسخ دهند که این نوع مدیریت را مدیریت پایدار جنگل­ها می­گویند.

تا به حال در زمینه جنگل کنفرانس­های متعددی در سطوح بین­المللی تشکیل شده که هدف آنها ایجاد و تعیین مجموعه اصول، معیارها و شاخص­ها برای نزدیک شدن به پایداری و اجرای مدیریت پایدار جنگل­ها می‌باشد (17). به بیانی دیگر می­توان گفت معیار­ها و شاخص­ها ابزار­های برنامه­ریزی هستند که به تصمیم­گیری در زمینه سیاست‌گذاری کمک می­کنند و از این نظر دارای اهمیت می­باشند (33). به طوری که در سال 2005 معیارهایی توسط سازمان خواروبار جهانی (FAO)[3] برای ارزیابی پایداری جنگل گزارش شد. این معیارها عبارتند از: موجودی منابع جنگلی، سلامتی و حیات جنگل، تنوع زیستی، عملیات تولیدی جنگل، عملیات حفاظتی منابع جنگلی و عملیات اقتصادی- اجتماعی منابع جنگلی. همچنین به نقل از Khazai et al., (2008) اصول مدیریت پایدار جنگل که توسط CIFOR (1999) عنوان شده به طور خلاصه عبارتند از: چارچوب­های قانونی و خط مشی­های تشکیلاتی، حمایت از تنوع زیستی، دسترسی نسل­ها به منابع و فواید اقتصادی، پذیرفتن حقوق ذی­نفعان توسط همدیگر، سلامتی جنگل و پایداری تولید خدمات جنگلی. Shirzadi-Laskukelaye و Sabuhi-Sabuni (2010) نیز معتقدند، وسعت منابع جنگلی، تنوع زیستی، سلامتی و زنده­مانی جنگل و عملکرد اقتصادی-اجتماعی منابع جنگلی از جمله معیار­هایی هستند که برای پایداری جنگل در نظر گرفته می­شوند.

Zareii و Mokhtari- Hesari (2006) به مطالعه رویکرد­ها بر مدیریت توسعه پایدار جنگل پرداختند، آنها بیان نمودند توسعه پایدار جنگل تنها در گرو مشارکت مردم در مدریت جنگل میسر می­شود. Adeli et al., (2008) در مطالعه­ای در منطقه شول­آباد لرستان به ارزیابی پایداری جنگل تحت تأثیر جنگلداری عشایری پرداختند، نتایج نشان داد معیار اقتصادی- اجتماعی در ارزیابی پایداری جنگل­های زاگرس دارای بیشترین تأثیر می­باشد. Loghmanpoor et al., (2013) در تحقیقی به ارزیابی پایداری منابع جنگلی دو منطقه با دو نوع مدیریت مشارکتی و دولتی پرداختند. نتایج تحقیق آنها گویای پایداری بیشتر منابع جنگلی با نوع مدیریت دولتی بود.

برای رسیدن به منابع جنگلی پایدار، ابتدا باید منابع جنگلی منطقه­ای مورد مطالعه قرار گیرند، زیرا در هر منطقه بسته به شرایط خاص خود، معیارهای متفاوت وارد مدل می‌شوند؛ در نهایت با کنار هم قرار دادن این مناطق، پایداری منابع جنگلی در سطوح ملی محقق خواهد شد. لذا در این تحقیق با در نظر گرفتن معیار­های فوق الذکر، معیارهای مختلف کمی و کیفی پایداری که هر کدام نیز متشکل از زیر معیارهایی متناسب با منطقه مورد مطالعه بودند (13) جهت ارزیابی پایداری سه ذخیره­گاه جنگلی شهرستان سمیرم در نظر گرفته شدند و با توجه به پیچیدگی موضوع، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی به عنوان یکی از جامع ترین نظام­های طراحی شده برای تصمیم‌گیری با معیار­های چندگانه مورد استفاده قرار گرفت (12). فرایند تحلیل سلسله مراتبی نخستین بار توسط Saaty (1977) مطرح شد. در این تحلیل گزینه­های مختلف بر اساس معیارهای مختلف با هم مقایسه می‌شوند و  بهترین گزینه یا ترتیب گزینه­های مناسب انتخاب می­شوند (14). بر اساس دیدگاه­های کارشناسی عناصر هر سطح نسبت به عنصر مربوطه خود در سطح بالاتر به صورت جفتی مقایسه شده و وزن­ها محاسبه می­شود. این وزن­ها، وزن­های نسبی می­باشند که با تلفیق آنها وزن نهایی هر گزینه بدست می­آید (12).

این تحقیق در صدد است پایداری سه ذخیره‌گاه جنگلی داغباشی، تنگ­خشک و چالقفا را در شهرستان سمیرم نسبت به هم مقایسه کند و جهت تسهیل مدیریت پایدار این ذخیره­گاه­های جنگلی بهترین ذخیره­گاه را از لحاظ پایداری جنگل  معرفی کند.

 

مواد و روش­ها

مناطق مورد مطالعه:

سه ذخیره­گاه جنگلی داغباشی، تنگ­خشک و چالقفا واقع در شهرستان سمیرم جهت انجام این تحقیق انتخاب شدند که مشخصات جغرافیایی و پوشش درختی و درخچه­ای آنها به ترتیب در جداول 1 و 2 آمده است، همچنین موقعیت جغرافیایی این ذخیره­گاه­ها در شکل 1 نشان داده شده است.

 

 

 

جدول 1- مشخصات جغرافیایی ذخیره­گاه­های جنگلی مورد مطالعه

منطقه	مساحت (ha)	حداکثر ارتفاع از سطح دریا(m)	حداقل ارتفاع از سطح دریا(m)	عرض جغرافیایی	طول جغرافیایی
ذخیره­گاه جنگلی داغباشی	08/828	2600	2200	¢¢27¢13°31 تا ¢¢52¢15°31	¢¢58¢20°51 تا ¢¢15¢23°51
ذخیره­گاه جنگلی تنگ خشک	25/3968	2700	1900	¢¢54¢09°31 تا ¢¢45¢14°31	¢¢20¢28°51 تا ¢¢02¢34°51
ذخیره­گاه جنگلی چالقفا	2264	3200	2200	¢¢23¢22°31 تا ¢¢10¢26°31	¢¢49¢20°51 تا ¢¢37¢24°51

 

جدول 2- گونه­های درختی و درختچه­ای ذخیره­گاه­های مورد مطالعه

نام علمی گونه	نام فارسی گونه
		تنگ خشک	داغباشی	چالقفا
Acer monspessulanum L.	کیکم	*	*	-
AmygdaluslycioidesSpach.	بادام خارآلود	*	*	-
AmygdalusorientalisDuh.	ارژن	*	*	*
Berberis vulgaris L.	زرشک	-	-	*
CeltiscaucasicaWilld.	داغداغان	*	-	-
CerasusbrachypetalaBoiss.	آلبالو	-	-	*
Cerasusmicrocarpa(C. A. May.)	راناس	*	-	-
Daphne spp.	دافنه	*	*	-
FraxinusrotundifoliaMill.	زبان گنجشک	*	-	-
JuniperuspolycarpusC.Kotch	ارس	-	-	*
LoniceranummularifoliaJaub. &Spach.	شن	-	*	*
PistaciaatlanticaDesf.	بنه	*	*	-
Sorbusgraeca(Spach)	دیو آلبالو	*	*	-

*­  حضور گونه          -­  عدم حضور گونه

 

 

مشخصات اقلیمی هر سه ذخیره­گاه از آمار 10 ساله ایستگاه کلیماتولوژی سمیرم استخراج شده است (26). این ایستگاه بین طول جغرافیایی '27°51 شرقی و عرض جغرافیایی '55°31 شمالی واقع شده و ارتفاع آن از سطح دریا 2150 متر می­باشد. متوسط بارندگی سالیانه در ذخیره­گاه­های داغباشی، تنگ خشک و چالقفا به ترتیب 300، 300 و 550 میلی­متر می­باشد. متوسط دمای سالیانه، حداقل دمای مطلق و حداکثر دمای مطلق به ترتیب 6/10، 5/19- و 5/38 درجه سانتی‌گراد برای هر سه ذخیره گاه می باشد. طبق روش دومارتن مناطق مورد مطالعه جزء مناطق نیمه خشک محسوب می گردند.

 

تحلیل سلسله مراتبی:

اولین مرحله در فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، ایجاد یک نمایش گرافیکی از مسأله می­باشد که در آن هدف، معیارها و گزینه­ها  نشان داده می­شوند. معیارها می­توانند زیر معیارهایی را شامل شوند (شکل 2). سطح اول در این نمایش گرافیکی هدف است که در این تحقیق ارزیابی و مقایسه پایداری سه ذخیره­گاه جنگلی سمیرم نسبت به هم می­باشد. در سطح دوم هشت معیار پایداری انتخاب شدند که برخی از معیارها کمی و برخی کیفی بودند. در سطح سوم برای هر کدام از معیارها متناسب با منطقه، زیر معیارهایی در نظر گرفته شد و در سطح پایینی، گزینه­ها (هرکدام از ذخیره­گاه­ها) قرار گرفتند. جهت محاسبه وزن­ها، محاسبه نرخ ناسازگاری و آنالیز حساسیت از نرم افزار Expertchoice Ver.9.5 استفاده شد. معیار مساحت برای هر سه ذخیره­گاه شامل وسعت هسته مرکزی ذخیره­گاه و وسعت محدوده­ی ضربه­گیر می­باشد که به دلیل کمی بودن به طور مستقیم وارد مدل سلسله مراتبی شد. برای معیار تنوع­زیستی شاخص­های غنای گونه­ای، یکنواختی و تنوع گونه­ای به عنوان زیر معیارها انتخاب شدند. در این تحقیق شاخص غنای گونه­ای از رابطه 1 محاسبه شد (21).

(رابطه 1)     R = S

R: شاخص غنای گونه­ای S: تعداد کل گونه­ها

شاخص یکنواختی نحوه پراکنش جمعیت افراد گونه­ها را نشان می­دهد و هرچه بیشتر باشد ثبات و پایداری بیشتر است در نتیجه باعث افزایش تنوع زیستی می­شود. این شاخص از تابع سیمپسون (رابطه­ 2) محاسبه شد (5).

(رابطه 2)          E_D=

S: تعداد گونه n_i: تعداد افرادN :تعداد کل افراد    p_i:نسبت تعداد افراد به تعداد کل افراد

 

شاخص تنوع گونه­ای که ترکیبی است از غنای گونه­ای و یکنواختی، از تابع سیمپسون (رابطه 3) محاسبه شد (5).

(رابطه 3)   1-D= 1-

در نهایت مقدار هر شاخص برای هر ذخیره­گاه وارد مدل سلسله مراتبی شد.

برای معیار سلامتی و زنده­مانی زیر معیار آتش‌سوزی و زیر معیار آفات و بیماریها لحاظ شد، چون در این مورد آمار و اطلاعات دقیق در یک دوره زمانی مشخص وجود نداشت، در قالب پرسشنامه از نظرات پرسنل با سابقه طولانی اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان سمیرم استفاده شد و نظراتشان در قالب ماتریس وزن­دهی بر پایه مقایسه­های زوجی جمع­آوری و سپس وارد مدل سلسله مراتبی شد (4). معیار نقش­های تولیدی شامل دو زیر معیار چوب سوخت و محصولات فرعی (میوه، صمغ، برگ و ریشه) بود. جهت مقایسه‌ی ذخیره­گاه­ها نسبت به این زیر معیارها نیز از نظرات کارشناسان اداره منابع طبیعی در بخش اجرا استفاده شد.

 

 

 

شکل 1- موقعیت جغرافیایی ذخیره­گاه های جنگلی مورد مطالعه

 

شکل 2- درخت سلسله مراتبی مدل AHP

 

معیار فرسایش شامل سه زیر معیار فرسایش سطحی، شیاری و آبراهه­ای (خندقی) می­باشد که میزان و نوع فرسایش برای هر ذخیره­گاه از روی نقشه­ی فرسایش (26) این ذخیره­گاه­ها مشخص شد. معیار مسائل اقتصادی اجتماعی، سه زیر معیار میزان سواد، تعداد واحد دامی و گردشگری را شامل می­شود که درصد افراد با سواد در روستاهای اطراف هر ذخیره­گاه و نیز تعداد دام موجود در محدوده‌های سامان­های عرفی هر ذخیره­گاه وارد مدل سلسله مراتبی شد. جهت بررسی توان گردشگری هر ذخیره­گاه (محدوده­ی ضربه­گیر ذخیره­گاه) از نظرات کارشناسی استفاده شد. معیار چارچوب­های قانونی و خط مشی­های تشکیلاتی دارای دو زیر معیار پرسنل و اجرای برنامه­های حفاظت می­باشد. تعداد پرسنل برای هر ذخیره­گاه و درصد اجرای برنامه­های حفاظتی به طور مستقیم وارد مدل شدند. معیار کیفیت نیز از دو زیر معیار درصد تاج پوشش و میزان بارندگی تشکیل شد و مقادیر به طور مستقیم وارد مدل شدند. قابل ذکر است برای حصول اطمینان از اعتبار قضاوت متخصصین و کارشناسان ابتدا نرخ ناسازگاری برای هر یک از قضاوت­ها محاسبه شد و درصورتی که این نرخ کمتر یا مساوی 1/0 بود میانگین هندسی برای هر معیار از رابطه 4 محاسبه (3) و وارد نرم افزار Expertchoice Ver.9.5 شد.

(رابطه4) a₁₂=

 

a: سلولهای ماتریس مقایسات زوجی 

:N تعداد سلول ها در مقایسات زوجی

در صورتی که نرخ ناسازگاری بیش از 1/0 شود نیاز است متخصصین و کارشناسان در قضاوت خود تجدید نظر کنند (19).

 

نتایج

ابتدا جهت اطلاع از اینکه کدام معیار در ارزیابی پایداری سه ذخیره­گاه جنگلی سهم بیشتری دارد، قضاوت متخصصین و کارشناسان که در قالب ماتریس وزن دهی بود تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد معیار مسائل اقتصادی- اجتماعی بیشترین سهم (وزن نسبی 347/0) و معیار وسعت کمترین سهم (وزن نسبی 037/0) را دارا می­باشد (شکل 3).

برخی از زیر معیارها که حالت کیفی داشتند نیز توسط گروه کارشناسی مورد قضاوت قرار گرفتند، این عمل برای گزینه­ها نیز نسبت به زیر معیارها تکرار شد و تجزیه تحلیل­ها توسط نرم­افزار Expertchoice Ver.9.5 انجام شد. وزن نسبی هر کدام از معیارها، زیر معیارها و گزینه­ها بدست آمد و از مجموع حاصلضرب وزن نسبی معیارها، زیر معیارها و گزینه­ها، وزن نهایی هر گزینه (ذخیره­گاه) محاسبه شد (9) (جدول 3). نتایج نشان داد ذخیره­گاه جنگلی چالقفا به لحاظ معیار­های مسائل اقتصادی اجتماعی، چارچوب­های قانونی، خط مشی­های تشکیلاتی، تنوع­زیستی، نقش­های تولیدی و کیفیت نسبت به دو ذخیره­گاه جنگلی داغباشی و تنگ­خشک ارجح­تر است. ذخیره­گاه­های داغباشی و تنگ خشک به ترتیب در اولویت بعد قرار داشتند.

 

 

 

 

نرخ ناسازگاری 08/0

شکل 3- وزن نسبی معیار­های موثر بر پایداری سه ذخیره­گاه جنگلی شهرستان سمیرم

 

 

تحلیل حساسیت:

در این تحلیل، حساسیت رتبه­بندی گزینه­ها نسبت به تغییرات وزن معیارها بررسی می­شود (12). در نمودار تحلیل حساسیت (شکل 4)، با افزایش وزن معیار وسعت و نزدیک شدن به 1/0 ذخیره­گاه جنگلی تنگ خشک نسبت به داغباشی در اولویت قرار می­گیرد و همینطور با افزایش وزن تنوع زیستی و نزدیک شدن به 2/0 ذخیره­گاه جنگلی تنگ­خشک نسبت به داغباشی در اولویت قرار می­گیرد. اگر وزن معیار سلامتی و زنده­مانی افزایش یابد همانند معیار تنوع زیستی، با رسیدن این وزن به 2/0 ذخیره­گاه جنگلی تنگ­خشک نسبت به داغباشی در اولویت قرار می­گیرد و اگر وزن این معیار از 4/0 گذر کند ذخیره­گاه جنگلی تنگ خشک نسبت به ذخیره­گاه چالقفا نیز در اولویت قرار می­گیرد. با افزایش وزن معیار نقش­های تولیدی و گذر از 3/0 ذخیره­گاه تنگ خشک نسبت به داغباشی برتری می­یابد. افزایش وزن معیار فرسایش و نزدیک شدن به 5/0 باعث می­شود ذخیره­گاه داغباشی نسبت به ذخیره­گاه چالقفا برتری یابد و اگر افزایش وزن فرسایش ادامه یابد و به 8/0 برسد ذخیره­گاه تنگ­خشک نیز نسبت به چالقفا برتری می­یابد. قابل ذکر است افزایش وزن فرسایش به معنی جلوگیری از ایجاد فرسایش در ذخیره­گاه است. به لحاظ معیار مسائل اقتصادی اجتماعی وقتی وزن این معیار تغییر می­کند اولویت بندی ذخیره­گاه­ها هیچ تغییری نمی­کند. ولی رسیدن وزن معیار چارچوب­های قانونی خط­مشی­های تشکیلاتی به 3/0 اولویت ذخیره­گاه تنگ خشک نسبت به داغباشی را باعث می­شود و در آخر اینکه با افزایش وزن کیفیت و نزدیک شدن به 4/0 ذخیره­گاه تنگ خشک نسبت به داغباشی مقدم می­شود.

 

شکل 4- نمودار تحلیل حساسیت رتبه بندی سه ذخیره گاه جنگلی شهرستان سمیرم بر اساس کارایی

 

جدول 3- وزن نسبی هر ذخیره­گاه نسبت به زیر معیار و معیار مربوطه و وزن نهایی هر ذخیره­گاه

وزن نسبی چالقفا	وزن نسبی تنگ خشک	وزن نسبی داغباشی	وزن معیار × وزن زیر معیار × وزن گزینه = وزن نسبی هر گزینه نسبت به زیر معیار و معیار مربوطه
005272722/0	004051944/0	003649348/0	وزن کیفیت × وزن درصد تاج پوشش ×  وزن گزینه =
012434214/0	006789393/0	006789393/0	وزن کیفیت ×  وزن بارندگی × وزن گزینه =
05519475/0	05519475/0	05519475/0	وزن چارچوب های قانونی و خط مشی های تشکیلاتی × وزن پرسنل ×  وزن گزینه =
03994575/0	0113815/0	00392275/0	وزن چارچوب های قانونی و خط مشی های تشکیلاتی ×  وزن اجرای حفاظت ×  وزن گزینه =
032722794/0	032045103/0	032045103/0	وزن مسائل اقتصادی - اجتماعی ×  وزن میزان سواد × وزن گزینه =
006595776/0	006246/0	012142224/0	وزن مسائل اقتصادی - اجتماعی ×  وزن تعداد واحد دامی × وزن گزینه =
158092506/0	016439819/0	050895878/0	وزن مسائل اقتصادی - اجتماعی ×  وزن گردشگری × وزن گزینه =
007218178/0	000800784/0	003103038/0	وزن فرسایش ×  وزن فرسایش آبراهه ای × وزن گزینه =
02677912/0	003401672/0	006043396/0	وزن فرسایش ×  وزنفرسایش شیاری × وزن گزینه =
0878306/0	01115686/0	01982123/0	وزن فرسایش ×  وزنفرسایش سطحی× وزن گزینه =
0263224466/0	004866386/0	007127148/0	وزن نقش های تولیدی ×  وزن محصولات فرعی× وزن گزینه =
00061456/0	00526217/0	001797588/0	وزن نقش های تولیدی ×  وزن چوب سوخت× وزن گزینه =
00217175/0	0006205/0	006341875/0	وزن سلامتی و زنده مانی ×  وزن آفات و بیماریها× وزن گزینه =
01647975/0	040688375/0	006706875/0	وزن سلامتی و زنده مانی ×  وزن آتش سوزی× وزن گزینه =
015933607/0	0135466161/0	022421232/0	وزن تنوع زیستی ×  وزن شاخص تنوع گونه ای× وزن گزینه =
004952108/0	00286982/0	005512724/0	وزن تنوع زیستی ×  وزن شاخص یکنواختی× وزن گزینه =
001155951/0	003876174/0	000713124/0	وزن تنوع زیستی ×  وزن شاخص غنای گونه ای× وزن گزینه =
001903132/0	003534388/0	00074148/0	وزن وسعت ×  وزن وسعت ضربه گیر× وزن گزینه =
012266758/0	015441321/0	003112921/0	وزن وسعت ×  وزن وسعت هسته مرکزی× وزن گزینه =
513888492/0	23821312/0	248082076/0
وزن نهایی چالقفا	وزن نهایی تنگ خشک	وزن نهایی داغباشی

 

بحث و نتیجه گیری

«با دخالت انسان در محیط، اکوسیستم­های طبیعی دچار تغییر می­شوند، از اهداف منابع طبیعی و محیط زیست در هر کشوری حفاظت بخش­هایی از اکوسیستم به صورت طبیعی و یا با دخالت کم انسانی است. این اقدام به دلیل داشتن مرجعی از وضعیت اولیه طبیعت در سیستم­های مختلف طبیعی، حفظ گونه­ها و آثار ویژه طبیعی، حفاظت از عرصه­های زیستی حیات وحش و حفاظت از اکوسیستم­های نادر و منحصر به فرد و اهداف دیگر است » (27).

ذخیره­گاه جنگلی، به رویشگاه­های گونه­های نادر، در حال انقراض، مورد تهدید و دیگر گونه های بومی که در مقایسه نسبی دارای ارزش ژنتیکی برتر هستند اطلاق می­شود. بر اساس معیارهای علمی موجود این مناطق باید تحت عنوان ذخیره­گاه­های جنگلی تحت مدیریت درآیند (6). لذا به منظور کمک به مدیریت هر چه بهتر در جهت پایداری، ارزیابی پایداری این ذخیره­گاه­های جنگلی با ارزش بر اساس معیار های پایداری نسبت به هم انجام شد.

نتایج قضاوت گروه کارشناسی نشان داد در بین معیارهای لحاظ شده جهت ارزیابی پایداری این سه ذخیره­گاه جنگلی، معیار مسائل اقتصادی  اجتماعی با وزن نسبی 347/0 بیشترین سهم را دارد، این نتیجه با بخشی از نتایج Shirzadi-Laskukelaye و Sabuhi-Sabuni (2010) هم سویی دارد. آنها با استفاده از روش سلسله مراتبی فازی به مطالعه­ی مدیریت پایدار پارک جنگلی سراوان گیلان پرداختند، آنها در مطالعه شان 3 معیار اقتصادی، اکولوژیکی و اجتماعی را در نظر گرفتند، نتایج نشان داد معیار اجتماعی در درجه­ی اول اولویت قرار دارد. Adeli et al., (2008) نیز در تحقیقی ارزیابی پایداری جنگل تحت تأثیر جنگلداری عشایری را در منطقه شول­آباد لرستان به انجام رساندند، آنها استفاده از معیار اقتصادی- اجتماعی را برای ارزیابی پایداری جنگل­های زاگرس توصیه کردند. Zareii و Mokhtari- Hesari (2006) نیز در تحقیقی، رویکرد­ها بر مدیریت توسعه پایدار جنگل را مورد مطالعه قرار دادند، آنها نقش مسائل اجتماعی را مورد توجه قرار دادند و عنوان کردند، توسعه پایدار جنگل جز در گرو مشارکت مردم در مدریت جنگل میسر نخواهد بود. دیگر محققین نیز توجه کاملی به معیار اقتصادی- اجتماعی داشته­اند (7، 28، 30). زیر معیار­های در نظر گرفته شده برای معیار مسائل اقتصادی- اجتماعی، میزان سواد افراد در روستاهای اطراف هر ذخیره­گاه، تعداد دام موجود در محدوده سامانهای عرفی هر ذخیره­گاه و توان گردشگری محدوده ضربه­گیر ذخیره­گاه می­باشد. با توجه به اهمیت بسیار زیاد معیار مسائل اقتصادی- اجتماعی توجه به زیر معیارهای آن، جهت پایداری در اولویت قرار دارد. در خصوص زیر معیار میزان سواد می­توان گفت؛ آگاهی رسانی در خصوص اهمیت منابع طبیعی و اثرات زیست محیطی آن مستلزم اجرای برنامه­ریزی دقیق و اصولی می‌باشد، بدین منظور بایستی افراد مورد آموزش و آماده  سازی قرار گیرند و هرچه درصد افراد با سواد بیشتر باشد آگاهی­سازی در خصوص اهمیت منابع طبیعی موفقیت آمیزتر خواهد بود (16). زیر معیار دیگر، تعداد واحد دامی می­باشد. در حال حاضر چرای بی رویه و خارج از فصل، عدم رعایت ظرفیت مجاز و ورود دام بیش از حد به مراتع از مهمترین مشکلات کشور به شمار می­رود (10) که در محدوده سامانهای عرفی ذخیره­گاه­های مورد مطالعه نیز وضعیت به همین شکل می­باشد و باید از طریق کنترل منطقی و برنامه­ریزی شده پروانه­های چرای دام و رسمیت و اعتبار یافتن آن در متولیان دولتی و بهره برداران در جهت زدودن فرهنگ قانون گریزی، به پایداری این ذخیره­گاه­های جنگلی با ارزش کمک کرد.

یکی دیگر از زیر معیارها، توان گردشگری محدوده ضربه­گیر ذخیره­گاه­ها می­باشد، با توجه به اینکه صنعت گردشگری یکی از بخش­های اقتصادی است که در صورت سرمایه­گذاری مناسب، سود آن از بسیاری از بخش­های اقتصادی دیگر بیشتر است (22)، لذا توجه به این مهم ضروری می­باشد و درآمد حاصل از صنعت گردشگری جوابگوی بسیاری از نیازهای مردم محلی بوده که خود باعث جلوگیری از تخریب منابع طبیعی شده و پایداری این اکوسیستم ها را نیز تضمین می‌کند­. معیار وسعت با وزن نسبی 037/0 کمترین سهم را به خود اختصاص داد که با نتایج  Loghmanpoor et al., (2013) همسو می­باشد. می­توان این چنین استنباط کرد که در مناطق مورد مطالعه اگر مسائل اقتصادی- اجتماعی و همینطور مشکلات قانونی- خط مشی­های تشکیلاتی حل نشود، افزایش وسعت یک ارزش جهت رسیدن منابع جنگلی به پایداری محسوب نمی­شود. از دیگر نتایج این تحقیق، ارجحیت ذخیره­گاه جنگلی چالقفا به لحاظ معیارهای مسائل اقتصادی-اجتماعی، چارچوب­های قانونی- خط مشی­های تشکیلاتی، تنوع­زیستی، نقش­های تولیدی و کیفیت نسبت به دو ذخیره­گاه جنگلی داغباشی و تنگ­خشک بود، لذا می­توان ذخیره­گاه چالقفا را به عنوان الگو در نظر گرفت و برای ذخیره­گاه­های داغباشی و تنگ‌خشک برخی معیارها و به تبع آن زیر معیارهایی که در کنترل انسان هستند را تغییر داد. به عنوان مثال و با توجه به نمودار تحلیل حساسیت، اگر وزن معیار سلامتی و زنده­مانی (متشکل از دو زیر معیار آتش­سوزی، آفات و بیماریها) از 073/0 به 4/0 برسد ذخیره­گاه تنگ خشک از لحاظ پایداری با ذخیره­گاه چالقفا برابری    می­کند که کنترل آتش­سوزی و آفات و بیماریها باعث افزایش وزن این معیار می­شود. همچنین با جلوگیری از ایجاد فرسایش سطحی، شیاری و آبراهه­ای در ذخیره­گاه داغباشی و افزایش وزن معیار فرسایش و رسیدن این وزن به 5/0، ذخیره­گاه داغباشی از لحاظ پایداری در وضعیت بهتری نسبت به ذخیره­گاه چالقفا قرار می­گیرد. با توجه به مواردی که عنوان شد، استعداد ذخیره­گاه جنگلی تنگ­خشک برای رسیدن به پایداری بسیار زیاد می­باشد و توجه به این مهم در مدیریت پایدار این منابع ضروری می‌باشد. در خصوص مدیریت جنگل­های حوزه رویشی زاگرس باید شکنندگی اکوسیستم و روند تخریب در آن مد نظر قرار گیرد، لذا در اعمال مدیریت و اجرای برنامه­هایی مبتنی بر روند منطقی و علمی، توجه به ذخیره­گاه­های جنگلی امری اجتناب ناپذیر است. بخشی از نتایج این تحقیق نشان داد معیار مسائل اقتصادی اجتماعی دارای وزن نسبی بالاتری نسبت به دیگر معیار­ها می­باشد. از دیگر نتایج این تحقیق اولویت ذخیره­گاه جنگلی چالقفا به لحاظ معیار­های پایداری نسبت به دو ذخیره گاه داغباشی و تنگ خشک بود که مدیریت و تصمیم گیری برای این منابع جنگلی با ارزش را سهل­تر می­سازد. به طور کلی جهت دستیابی به مدیریت پایدار منابع جنگلی باید کسب اطلاعات در خصوص منابع جنگلی افزایش یابد، یک بخش قوی برنامه ریز که بر پایه روش­های پیشرفته ارزیابی منابع جنگلی نهاده شده باشد، ایجاد شود و میان افراد مختلف در مدیریت منابع جنگلی و بهره برداران از این منابع هماهنگی ایجاد شود.

 

 

 

References

1-Adeli, A., H. Jalilvand, A. Yakhkeshi, A. Fallah, 2008. Evaluating of forest sustainability affected by tribal forestry (Case study: Shoul Abad-Lorestan, Iran), Iranian Journal of Forest and Poplar Research, 1: 23-37.

2-Amani, M., 2000. National Forestry Program - Regional Forestry Program, The overall sustainable management of forests in North Iran. Iranian Journal of Forest and Range, 37: 20-23.

3-Amiri, F., M. Basiri, M.R. Chanechi, 2008. Application of Analysis Hierarchical Process (AHP) in priority of utilization measuring methods for Eurotia ceratoides. Iranian Journal of Natural Resources, 60: 637 – 651.

4-Ayalew, L., H. Yamagashi, H. Marui, T. Kanno, 2005. Landslide in Sado Island of Japan: part II. GIS - based susceptibility mapping with comparisons of results from two methods and verifications. Enginering Geology, 81: 432 - 445.

5-Barnes, B.V., K.S. Pregitzer, T.A. Spies, 1982. Ecological forest site classification. Forestry, 80: 493-498.

6-Barzehkar, GH., 2005. Forest Parks & Recreation (Positioning and projection), Agriculture and Natural Resources Engineering Organization of Iran, 231 pp (In Persian(.

7-Charles, T., J.R. Garten, 2006. Predicted effects of prescribed burning and harvesting on forest recovery and sustainability in southwest Georgia,USA. Environmental Management, 81: 323 – 332.

8-CIFOR., 1999. Guidelines for Developing, Testing and Selecting Criteria and Indicators for Sustainable Forest Management. CIFOR Press. 186 pp.

9-Duchelle, A.E., M.R. Guariguata, G. Less, M.A. Albornoz, A. Chave, T. Melo, 2011. Evaluating the opportunities and limitations to multiple uses of Brazil nuts and timber in WesternAmazonia. Forest Ecology and Management, 268:39-48.

10-Eskandari, N., A. Alizadeh, F. Mahdavi, 2008. Range Management Policy on Iran, Poone, 190 pp (In Persian(.

11-F.A.O., 2005., State of the world forests, Rom. 153 pp.

12-Ghodsipoor, S.H., 2006. Introduction of multi criteria decisions and Analysis Hierarchical Process (AHP), Amir Kabir University Publications, 220 pp (In Persian(.

13-Guillermo, A. & M. Ravi, 2000. Development of a Methodology for Selecting Criteria and Indicators of sustainable forest management: Case study on participatory assessment. Environmental management, 26: 569-673.

14-Hwang, Ch., Y.k. Sun, 1981. Multiple attribute decision making, Berlin: Springer varlag, 178 pp.

15-Jalilova, G., C. Khadka, H. Vacik, 2012. Developing criteria and indicators for evaluating sustainable forest management: A case study in Kyrgyzstan. Forest Policy and Economics, 10: 1-9.

16-Kharazmi, N., M.H. Askarnejad, F. Nematollah-zade, 2009. The role of education in promoting natural resources and watershed management culture (children and friends of the nature). Iranian Journal of Forest and Range, 84: 20-23.

17-Khazai, H., A. Fallah, A. Yakhkeshi, 2008. Application of policy, planning and institutional framework for Sustainable Forest Management in moving toward (Case Study: Village Pachet). Iranian Journal of Forest and Poplar Research, 4: 599-608.

18-Loghmanpoor, M., Z. Vardanian, M. Elahi, 2013. Evaluation the sustainability of two forest regions under both participatory and governmental management system using AHP. Ecology, Environment and Conservation, 19: 37-47.

19-Lynch, T.B., R. Rusydi, 1999. Distance Sampling for Forest Inventory in Indonesian Teak Plantation. Forest Ecology and Management, 113: 215-221.

20-Makhdoom, M., 2008. Four points of impact assessment, Iranian Journal of Environmental Science and Development, 3: 9-12.

21-Mesdaghi, M., 2001. Description and analysis of vegetation, Ferdowsi University Press,  287 pp.

22-Mirdamadi, S.M. & A. Mohammadi, 2010. Alternative tourism for economic income labile, Iranian Journal of Forest and Range, 85: 45-51.

23-Noori, Z., J. Feghhi, Gh. Zahedi Amiri, M. Zobeyri, R. Rahmani, 2010. Assessment of the diversity of tree and shrub species and the effects on managing sustainability of forest (case study: Patam section, Kheyrood forest). Iranian journal of Forest and wood products, 2: 201-214.

24-Saaty, T.L., 1977. A scaling method for priorities in hierarchical structures. Mathema .Psych, 15: 234 – 281.

25-Samari, D., 2009. Analysis of the status of forest management growth area of ​​the Zagros. Iranian Journal of Agricultural dynamic, 2: 33-42.

26-Sepidar-gostar Consulting Engineers., 2010. Semirom forest reserve management plan, Department of Natural Resources and Watershed Esfahan Province, 47 pp (In Persian(.

27-Shamekhi,T., 2009. Regulation and Natural Resources Management (Forests and Rangelands), Tehran University Press, 463 pp (In Persian(.

28-Shimamoto, M., F. Ubukata, Y. Seki, 2004. Analysis Forest sustainability and the free trade of forest products: cases from southeast Asia. Ecological Economics, 50: 23 – 34.

29-Shirzadi-Laskukelaye, S. & M. Sabuhi-Sabuni, 2010. Using hierarchical fuzzy prioritization of decisions (Saravan Forest Park of Gillan Province), Iranian Journal of Agricultural Economics, 4: 81-96.

30-Tilahun, M., R. Olschewski, CH. Kleinn, K. Gebrehiwot, 2006. Economic analysis of closing degraded Boswelliapapyrifera dry forest from human interventions, A study from Tigray, Northern Ethiopia. Forest Policy and Economics, 9: 996-1005.

31-Wolfslehner, B., H. Vacik, 2008. Evaluating sustainable forest management strategies with the Analytic Network Process in a Pressure-State-Response framework. Environmental Management, 88: 1-10.

32-Yavari, GH.M., F. Fazel-Beygi, 2011. Review of the development and sustainability of Hamoon regional ecosystem degradation model, Iranian Journal of Ecology, 57: 121-128.

33-Yianna, F., P. Poulicos, 2000. Sustainable Development Indicators: An Overview, Institute of Applied and Computational Mathematics (IACM), Regional Analysis Division, 16 pp.

34-Zareii, Z., A. Mokhtari Hesari, 2006. An approach toward sustainable forest management with emphasis on developmental participation. Iranian Journal of Agriculture and Natural Resources engineering,14: 41-45.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Resistance Analysis of three Forest Reserves of Semirom (Esfahan province)

 

M. Elahi[4],M. Akbarinia[5]  

 

 

Abstract

Nowadays, many countries and governments are finding alternatives for sustainable management for theirs forest resources. It is a must to consider available forest resource in point of permanent criteria, in order to get this important issue. For comparison of forest reserves(Chalghafa, Daghbashi and Tang Khoshk) of Semirom,Esfahan province, obtaining the resource of sustainable management make more easier. According to permanent standards and resource sites priority for comprising of this forest reserves 8 criteria to be considered such as extent ,biodiversity, health and survival, product roles, erosion, socio – economical issues, legal criterion, organizational guideline and quality. These criteria are included overall 19 sub criteria. So Multi-Criteria Decision Making Methods (MCDMM) has used because of problem complexity. The hierarchical formed in the 4 levels that is purpose, criteria, sub criteria and options. Some of the criteria and as a result some sub criteria were qualitative. For accessing integrated and logical results, we benefit specialist cooperation . The results showed that socio – economical problem are more important than the other criteria in priority. Also, final results of Analytical Hierarchy Process (AHP) indicated that Chalghafa forest reserve in respect of sustainable forest management is in a higher situation than Daghbashi and Tang Khoshk forest reserves. According to obtained  results, it is suggested that Chalghafa forest reserve site would be considered as a symbol area. Other yard sticks that to be exposed by human, we should change other forest resources or city’s forest reserves corresponding to this resource sites so it causes to sustainable forest management.

 

Keywords:Analytical Hierarchy Process, Forest Reserve, Sustainable Forest Management

 

---

[1] - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

[2] - دانشیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

*نویسنده مسئول:  Email: [e-mail]     

[3]  Food and Agriculture Organization

[4] - M.S. Candidate, Faculty of Natural Resources, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran

*[5] Associate Prof., Faculty of Natural Resources, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran, [e-mail]

مراجع

References

1-Adeli, A., H. Jalilvand, A. Yakhkeshi, A. Fallah, 2008. Evaluating of forest sustainability affected by tribal forestry (Case study: Shoul Abad-Lorestan, Iran), Iranian Journal of Forest and Poplar Research, 1: 23-37.

2-Amani, M., 2000. National Forestry Program - Regional Forestry Program, The overall sustainable management of forests in North Iran. Iranian Journal of Forest and Range, 37: 20-23.

3-Amiri, F., M. Basiri, M.R. Chanechi, 2008. Application of Analysis Hierarchical Process (AHP) in priority of utilization measuring methods for Eurotia ceratoides. Iranian Journal of Natural Resources, 60: 637 – 651.

4-Ayalew, L., H. Yamagashi, H. Marui, T. Kanno, 2005. Landslide in Sado Island of Japan: part II. GIS - based susceptibility mapping with comparisons of results from two methods and verifications. Enginering Geology, 81: 432 - 445.

5-Barnes, B.V., K.S. Pregitzer, T.A. Spies, 1982. Ecological forest site classification. Forestry, 80: 493-498.

6-Barzehkar, GH., 2005. Forest Parks & Recreation (Positioning and projection), Agriculture and Natural Resources Engineering Organization of Iran, 231 pp (In Persian(.

7-Charles, T., J.R. Garten, 2006. Predicted effects of prescribed burning and harvesting on forest recovery and sustainability in southwest Georgia,USA. Environmental Management, 81: 323 – 332.

8-CIFOR., 1999. Guidelines for Developing, Testing and Selecting Criteria and Indicators for Sustainable Forest Management. CIFOR Press. 186 pp.

9-Duchelle, A.E., M.R. Guariguata, G. Less, M.A. Albornoz, A. Chave, T. Melo, 2011. Evaluating the opportunities and limitations to multiple uses of Brazil nuts and timber in WesternAmazonia. Forest Ecology and Management, 268:39-48.

10-Eskandari, N., A. Alizadeh, F. Mahdavi, 2008. Range Management Policy on Iran, Poone, 190 pp (In Persian(.

11-F.A.O., 2005., State of the world forests, Rom. 153 pp.

12-Ghodsipoor, S.H., 2006. Introduction of multi criteria decisions and Analysis Hierarchical Process (AHP), Amir Kabir University Publications, 220 pp (In Persian(.

13-Guillermo, A. & M. Ravi, 2000. Development of a Methodology for Selecting Criteria and Indicators of sustainable forest management: Case study on participatory assessment. Environmental management, 26: 569-673.

14-Hwang, Ch., Y.k. Sun, 1981. Multiple attribute decision making, Berlin: Springer varlag, 178 pp.

15-Jalilova, G., C. Khadka, H. Vacik, 2012. Developing criteria and indicators for evaluating sustainable forest management: A case study in Kyrgyzstan. Forest Policy and Economics, 10: 1-9.

16-Kharazmi, N., M.H. Askarnejad, F. Nematollah-zade, 2009. The role of education in promoting natural resources and watershed management culture (children and friends of the nature). Iranian Journal of Forest and Range, 84: 20-23.

17-Khazai, H., A. Fallah, A. Yakhkeshi, 2008. Application of policy, planning and institutional framework for Sustainable Forest Management in moving toward (Case Study: Village Pachet). Iranian Journal of Forest and Poplar Research, 4: 599-608.

18-Loghmanpoor, M., Z. Vardanian, M. Elahi, 2013. Evaluation the sustainability of two forest regions under both participatory and governmental management system using AHP. Ecology, Environment and Conservation, 19: 37-47.

19-Lynch, T.B., R. Rusydi, 1999. Distance Sampling for Forest Inventory in Indonesian Teak Plantation. Forest Ecology and Management, 113: 215-221.

20-Makhdoom, M., 2008. Four points of impact assessment, Iranian Journal of Environmental Science and Development, 3: 9-12.

21-Mesdaghi, M., 2001. Description and analysis of vegetation, Ferdowsi University Press,  287 pp.

22-Mirdamadi, S.M. & A. Mohammadi, 2010. Alternative tourism for economic income labile, Iranian Journal of Forest and Range, 85: 45-51.

23-Noori, Z., J. Feghhi, Gh. Zahedi Amiri, M. Zobeyri, R. Rahmani, 2010. Assessment of the diversity of tree and shrub species and the effects on managing sustainability of forest (case study: Patam section, Kheyrood forest). Iranian journal of Forest and wood products, 2: 201-214.

24-Saaty, T.L., 1977. A scaling method for priorities in hierarchical structures. Mathema .Psych, 15: 234 – 281.

25-Samari, D., 2009. Analysis of the status of forest management growth area of ​​the Zagros. Iranian Journal of Agricultural dynamic, 2: 33-42.

26-Sepidar-gostar Consulting Engineers., 2010. Semirom forest reserve management plan, Department of Natural Resources and Watershed Esfahan Province, 47 pp (In Persian(.

27-Shamekhi,T., 2009. Regulation and Natural Resources Management (Forests and Rangelands), Tehran University Press, 463 pp (In Persian(.

28-Shimamoto, M., F. Ubukata, Y. Seki, 2004. Analysis Forest sustainability and the free trade of forest products: cases from southeast Asia. Ecological Economics, 50: 23 – 34.

29-Shirzadi-Laskukelaye, S. & M. Sabuhi-Sabuni, 2010. Using hierarchical fuzzy prioritization of decisions (Saravan Forest Park of Gillan Province), Iranian Journal of Agricultural Economics, 4: 81-96.

30-Tilahun, M., R. Olschewski, CH. Kleinn, K. Gebrehiwot, 2006. Economic analysis of closing degraded Boswelliapapyrifera dry forest from human interventions, A study from Tigray, Northern Ethiopia. Forest Policy and Economics, 9: 996-1005.

31-Wolfslehner, B., H. Vacik, 2008. Evaluating sustainable forest management strategies with the Analytic Network Process in a Pressure-State-Response framework. Environmental Management, 88: 1-10.

32-Yavari, GH.M., F. Fazel-Beygi, 2011. Review of the development and sustainability of Hamoon regional ecosystem degradation model, Iranian Journal of Ecology, 57: 121-128.

33-Yianna, F., P. Poulicos, 2000. Sustainable Development Indicators: An Overview, Institute of Applied and Computational Mathematics (IACM), Regional Analysis Division, 16 pp.

34-Zareii, Z., A. Mokhtari Hesari, 2006. An approach toward sustainable forest management with emphasis on developmental participation. Iranian Journal of Agriculture and Natural Resources engineering,14: 41-45.