بررسی سمیت تنفسی پنج ترکیب ترپنوییدی روی حشرات کامل سوسک چهارنقطه ای حبوبات

فصلنامه تخصصی تحقیقات حشره شناسی

مقاله 6، دوره 8، شماره 2 - شماره پیاپی 30، شهریور 1395، صفحه 155-163   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

آرزو منصوری^{* 1}؛ جهانشیر شاکرمی²؛ ناصر معینی نقده³

¹گروه حشره شناسی کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه

²گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان

³گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه

چکیده

به­ منظور دست­یابی به ترکیبات کم­ خطر برای انسان و محیط زیست سمیت تنفسی پنج ترکیب ترپنوییدی گیاهی شامل کارواکرول، میرتول، منتول، کامفن و آلفاپینن روی حشرات کامل Callosobruchus maculatus (F.) به­ عنوان یکی از مهم­ترین آفات انباری مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی در دمای 2±30 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی 5±60 درصد و تاریکی انجام شد. هر ترکیب در شش غلظت و پنج تکرار به­همراه شاهد مورد بررسی قرار گرفت. غلظت­ها با توجه به آزمایشات اولیه انتخاب شدند و برای ترکیبات مختلف متفاوت بودند. نتایج نشان داد که همه ترکیبات مورد مطالعه به­طور معنی ­داری باعث مرگ و میر آفت شدند. از بین ترکیبات مورد مطالعه، میرتول بیشترین سمیت را روی حشرات کامل این آفت داشت به ­طوری­ که  LC₅₀ محاسبه شده برای این ترکیب معادل 05/47 میکرولیتر بر لیتر هوا بود در حالی­ که  LC₅₀ برای ترکیبات کارواکرول، منتول، کامفن و آلفاپینن به ­ترتیب معادل 53/51، 39/107، 35/61 و 41/57 میکرولیتر بر لیتر محاسبه شد. با توجه به کم ­خطر بودن این ترکیبات برای انسان به ­نظر می­ رسد این ترکیبات می­ توانند در برنامه ­های مدیریت آفات انباری مورد استفاده قرار گیرند.

کلیدواژه‌ها

ترپنویید ها؛ سوسک چهارنقطه ای حبوبات؛ سمیت تنفسی؛ آفت کش گیاهی

مراجع