ارزیابی توان اکولوژیک استان تهران در راستای توسعه اکوتوریسم با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)

فصلنامه جغرافیایی فضای گردشگری

مقاله 7، دوره 6، شماره 21، اسفند 1395، صفحه 117-132   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

چکیده

پژوهش حاضر با هدف ارزیابی توان اکولوژیک استان تهران در راستای توسعه اکوتوریسم با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و منطق فازی در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) انجام شده است. روش تحقیق مقالة حاضر توصیفی - تحلیلی بر پایة مطالعات اسنادی – کتابخانه­ای و مشاهدة میدانی و تحلیل داده­های فضایی است. ابتدا منطقة مورد مطالعه انتخاب شد و بر اساس مطالعات جهانی، شاخص­های متناسب با شرایط محلی و بومی منطقه نیز انتخاب گردید. در این نوشتار، هشت معیار­ (ارتفاع، پوشش­گیاهی، بافت­خاک، جهت­شیب، زمین­شناسی، شیب، عمق­خاک، کاربری­اراضی) جهت پهنه­بندی اراضی مستعد توسعه اکوتوریسم در استان تهران مورد استفاده قرارگرفته است. همچنین جهت ارزیابی توان اکولوژیکی منطقه از نظر توسعه اکوتوریسم از تلفیق روش AHP و منطق فازی در GIS استفاده شد. نتایج تحقیق حاکی از آن بود که در روش فرآیند سلسله­ مراتبی (AHP) حدود 27.41 درصد از مساحت منطقه مورد مطالعه که معادل 164274.43 هکتار می­باشد در کلاس خیلی­مناسب و مناسب قرار دارد. این مقدار برای کلاس با قابلیت، خیلی نامناسب و نامناسب برابر 56.92 درصد معادل 762401.8 هکتار از مساحت منطقه می­باشد. حدود 15.63درصد از مساحت منطقه مورد مطالعه که معادل 206317.46 هکتار می باشد در کلاس با قابلیت متوسط قرار دارد. در حالی که نتایج حاصل از منطق­فازی نشان می­دهد حدود 42.32 درصد از مساحت منطقه مورد مطالعه که معادل 610669.46 هکتار می­باشد در کلاس خیلی­مناسب و مناسب قرار دارد. این مقدار برای کلاس با قابلیت خیلی‌نامناسب و نامناسب برابر 44.57 درصد معادل 590249.16 هکتار از مساحت منطقه می­باشد. حدود 13.11 درصد از مساحت منطقه مورد مطالعه که معادل 167091.37 هکتار می­باشد در کلاس با قابلیت متوسط قرار دارد.

کلیدواژه‌ها

توان اکولوژیک؛ اکوتوریسم؛ روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP)؛ سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)؛ منطق‌فازی؛ استان تهران

مراجع