بررسی تطبیقی عناصر فرهنگی مؤثر بر توسعه‌ی اقتصادی- اجتماعی ایران و کره-ی جنوبی با تاکید بر ادیان رایج در این دو کشور

فصلنامه علمی مطالعات میان فرهنگی

مقاله 2، دوره 11، شماره 29، شهریور 1395، صفحه 41-80   

نوع مقاله: علمی_ پژوهشی

نویسندگان

زهرا حضرتی صومعه¹؛ مژگان قاسمعلی^{* 2}

¹استادیار جامعه‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان

²دکترای جامعه‌شناسی اقتصاد و توسعه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

چکیده

آیین­ها و ادیان موجود در هر کشور، مملو از تعالیم و عناصر فرهنگی در خصوص عرصه­های گوناگون زندگی از جمله کار و فعالیت اقتصادی برای گذران معیشت پیروان خود هستند. از آنجا که با توجه به داده­های آماری، پیروان آیین­های مسیحیت، بودایی و کنفسیونیسم در کره­ی جنوبی و آیین اسلام در ایران، بیشترین شمار افراد را به خود اختصاص داده­اند، در این پژوهش با استفاده از روش اسنادی و بهره­گیری از نظریات ماکس وبر سعی بر آن بوده است تا عناصر فرهنگی مرتبط با توسعه­ی اقتصادی و اجتماعی که در این ادیان مستتر است مورد بررسی قرار گیرد. به عنوان نتیجه­گیری کلی می­توان بیان نمود که در کره­ی جنوبی عناصر فرهنگی مرتبط با توسعه­ی اقتصادی از جمله: انضباط،عقل‌گرایی، مشارکت، عدم تقدیرگرایی،علم‌گرایی، قانون­گرایی، وجدان­کاری، احساس توانایی مسئولین و مردم در نیل به توسعه، روحیه­ی انباشت سرمایه و... از طریق آموزه­های آیین­ها و مذاهب گوناگون در افراد درونی شده و دستیابی به توسعه­ی اقتصادی را میسر نموده است. درحالی که در ایران با وجود تأکیدهای دین اسلام، به دلیل شرایط تاریخی و اجتماعی حاکم بر این کشور، عناصر فرهنگی مناسب توسعه در افراد درونی نشده است و بدین سبب شاهد کندی پیشرفت اقتصادی می­باشیم.

کلیدواژه‌ها

: عناصر فرهنگی؛ آیین‌ها و ادیان؛ توسعه‌ی اقتصادی- اجتماعی؛ ایران و کره‌ی جنوبی

مراجع

 

ابونیا عمران، فرحناز(1388). اخلاق و سرشت ایرانیان (از باستان تاکنون)، آمل: انتشارت ورس.

ازکیا، مصطفی، غفاری، غلامرضا(1384). جامعه شناسی توسعه، تهران: انتشارت کیهان.

استونز، راب(1383). متفکران بزرگ جامعه­شناسی(ترجمه مهرداد میردامادی)، نشر مرکزی.

امجد، محمد(1384). بررسی مقایسه­ای توسعه­ی اقتصادی در ایران و کره­ی جنوبی، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.

امیری، اسرافیل(1375). تأثیر عوامل فرهنگی و توسعه‌یافتگی، کشورهای شرق آسیا، (تهران: دانشکده­ی روابط بین‌الملل وابسته به وزارت امور خارجه، پایان­نامه­ی کارشناسی رشته­ی روابط سیاسی.

آرون، ریمون(1364). مراحل اساسی سیر اندیشه در جامعه­شناسی(ترجمه: باقر پرهام)، تهران: انتشارت علمی و فرهنگی.

بهرامی، محمدباقر(1376). عوامل توسعه در کره­ی جنوبی، تهران: مؤسسه فرهنگی هنری شمس.

توحیدفام، محمد(1385). موانع توسعه­ی­ فرهنگی در ایران ، تهران: مرکز بازشناسی اسلام و ایران

توکل، محمد(1381). موانع توسعه، مطالعه تطبیقی ایران با ترکمنستان و مراکش، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین­المللی وزارت امور خارجه .

جمالزاده، محمدعلی(1345). خلقیات ما ایرانیان، تهران: انتشارت مجله مسائل ایران.

رابرتسون،جیمز(1378). آینده­ی کار(ترجمه­ی سید مهدی الوانی، حسن دانایی فر)نشر نی.

رجب زاده، احمد(1378). جامعه شناسی توسعه بررسی تطبیقی- تاریخی ایران و ژاپن،تهران: نشر سلمان .

رضاقلی، علی(1389). جامعه شناسی نخبه کشی، تهران: نشر نی.

رفیع پور، فرامرز(1380). توسعه و تضاد، کوششی در جهت تحلیل انقلاب اسلامی و مسائل اجتماعی ایران، تهران:شرکت سهامی انتشار.

زیباکلام، صادق(1388). ما، چگونه ما شدیم؟، تهران: انتشارات روزنه.

دهقانی، محمد(1386). تأثیر فرهنگ بر توسعه­ی اقتصادی در کره­ی جنوبی، پایان­نامه.

سروش، عبدالکریم (بی­تا) فرهنگ و توسعه (نامه فرهنگی، سال دوم شماره 1 و 2بی تا).

سلطان احمدی، کاظم(1393). گزارش تفصیلی و تحلیلی در خصوص وضعیت ادیان در کره­ی جنوبی.

سونو، هاووک ون(1370). کره­ی جنوبی به کجا می‌رود، ترجمه: غلامرضا استوار، تهران: انتشارات یادآوران.

طباطبایی، جواد(1372) تجدد و فرآیند توسعه، تهران: فرهنگ توسعه، سال دوم، شماره 6.

عظیمی (آرانی )، حسین (1371). مدارهای توسعه نیافتگی در اقتصاد ایران، تهران: نشر نی.

غنی­نژاد، موسی(1382). تجددطلبی و توسعه در ایران معاصر، تهران: نشر مرکز

فرامرزی، یوسف(1386). پاسخ به یک سؤال خودمانی؛ چرا عقب مانده­ایم؟، تهران: انتشارات سبزان.

قاضی مرادی، حسن(1389). در پیرامون خودمداری ایرانیان، تهران: انتشارات کتاب آمه.

کتابی، محمود (1376). فرهنگ، ثبات سیاسی و توسعه­ی ایران در فرایند نوسازی و توسعه فرهنگ تابستان و پاییز 1376 شماره 22 و 23

کوش، دنی(1381).مفهوم فرهنگ در علوم اجتماعی، تهران: انتشارات سروش.

متوسلی، محمود(1387). توسعه­ی اقتصادی: مفاهیم، مبانی نظری، رویکرد نمادگرایی و روش‌شناسی، چاپ سوم ،تهران: انتشارات سمت .

معصومی­نیا، غلامرضا(1393). اخلاق اقتصادی، بازیابی شده در 15 آبان 1393:

 http://www.ensani.ir/fa/content/69693/default.aspx.

نراقی، حسن(1388). جامعه شناسی خودمانی، جرا درمانده­ایم؟، تهران: نشر اختران.

وبر، ماکس و دیگران(1384). عقلانیت و آزادی، (مترجم: موقن، یداالله؛ تدین، احمد)؛ تهران: نشر هرمس.

وبر، ماکس(1371). اخلاق پروتستان و روح سرمایه­داری، چاپ اول، مترجم انگلیسی: تاکلوت پارسنز،مترجم فارسی: عبدالمعبود انصاری، تهران : انتشارات سمت .

وبر، ماکس(1374).اقتصاد و جامعه(ترجمه عباس منوچهری، مهرداد ترابی­نژاد، مصطفی عمادزاده)، انتشارات مولی.

ولوی، محمدعلی(1381). فرهنگ کار در اسلام،تهران: انتشارات امیرکبیر

هیوم، رابرت(1369). ادیان زنده جهان، ترجمه، عبدالرحیم گواهی، تهران: نشر فرهنگ اسلامی .

یو، دال سیونگ(1376).پایداری فرهنگ سیاسی سنتی در برابر توسعه­ی سیاسی در کره­ی جنوبی و ایران)، رساله­ی دکترا، دانشکده­ی حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، استاد راهنما دکتر حسین بشیریه، 1376.

یو، دال سیونگ(1381). فرهنگ سیاسی و توسعه سیاسی (مطالعه تطبیقی ایران، ژاپن و کره­ی جنوبی)، تهران:  انتشارات خانه سبز.

 

 UNDP,( 2014) ‟Human  Development  Report  2010: The Real Wealth of  Nations: Pathways  to  Human  Development ”, (UNDP, 2010), P. 143.

World Bank (2009). ‟ World  Development   Indicators ” . At:  http://ddp-ext. world  bank .org/ext /DDPQQ/report.do?method=show  Report  (Accessed :2010-04-06).