بررسی منشاء انسان شناختی حقوق فرهنگی بشر

فصلنامه علمی مطالعات میان فرهنگی

مقاله 3، دوره 11، شماره 29، شهریور 1395، صفحه 81-111   

نوع مقاله: علمی_ پژوهشی

نویسندگان

احسان طاهری حاجی وند¹؛ حمید رضا جمالی^{* 2}

¹دانشجوی دکترای روابط بین الملل، گروه روابط بین الملل، واحد اصفهان(خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران

²استادیار علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهرضا

چکیده

مقدمه اعلامیه جهانی حقوق بشر، «شناسایی حیثیت ذاتی» کلیه اعضای بشری را به عنوان اساس آزادی، عدالت و صلح در جهان شناخته و بر باورداشتن به «مقام و ارزش فرد انسانی» توسط مردم ملل متحد و این که «حقوق انسانی» را باید با اجرای قانون حمایت کرد، تاکید شده است. اما وضع و اجرای قانون و اصولا بنیادی­ترین جستار در دانش­های انسانی و از جمله در حقوق، فرع بر شناخت «انسان» می‌باشد. حقوق فرهنگی بشر نیز از این قاعده مستثنی نیست. این پژوهش با طرح این سئوال که «مبانی انسان­شناختی حقوق فرهنگی بشر چیست؟» به روش تحلیل کیفی محتوا با نگرشی انسان شناسانه به ارزیابی این فرضیه می‌پردازد که «حقوق فرهنگی بشر ریشه در طبیعت انسان و ساختمان بدن او دارد». یافته ها دلالت بر آن دارد که مطالعه و بررسی تعریف، پیدایش، ساختمان بدن و آناتومی و شیوه­ی زیست انسان و رابطه ای که با فرهنگ دارد نشان دهنده­ی این است که انسان موجودی است فرهنگی و حقوق فرهنگی خاستگاهی در طبیعت انسان داشته و برای حمایت و ارتقای حقوق فرهنگی بشر، باید بر تطابق این حقوق با منشاء انسان­شناختی آن تاکید ورزید.

کلیدواژه‌ها

انسان؛ انسان شناسی؛ فرهنگ؛ حقوق فرهنگی؛ حقوق بشر

مراجع

 

احمدی، اصغر و علیرضا افشانی (1388)، پژوهشنامه بررسی مسائل فرهنگی، جلد1، تهران، گروه پژوهش های فرهنگی معاونت پژوهش های فرهنگی و اجتماعی پژوهشکده ی تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام.

امان اللهی بهاروند، سکندر (1393)، تاثیر فرهنگ بر انسان و طبیعت؛ پیدایش شیوه ی زیست انسانی و پیامدهای آن، تهران، نشر افرند.

بیتس، دانیل و فرد پلاگ (1375)، انسان شناسی فرهنگی، ترجمه محسن ثلاثی، تهران، نشر علمی.

پارکر، استیو (1391)، فرهنگ نامه بدن انسان، ترجمه احمد مختاریان، تهران، نشر طلایی.

جعفری کرمانشاه، سید عبدالصالح، بهین آرامی نیا، احمد فیاض بخش و علیرضا باقری (1389)، شناسه مردم(تعریف انسان) ، مجله ایرانی اخلاق و تاریخ پزشکی، 4، 1،  تهران: 39-31.

جمالی، حمیدرضا (1388)، عوامل موثر بر حمایت بین المللی و ارتقای حقوق فرهنگی بشر، فصلنامه مطالعات میان فرهنگی، 10، تهران: 120-95

خسروپناه، عبدالحسین (1390)، جریان شناسی ضد فرهنگ ها، قم، تعلیم و تربیت اسلامی.

دل وکیو، جورجو (1380)، تاریخ فلسفه ی حقوق، ترجمه جواد واحدی، تهران، نشر میزان.

دورتیه، ژان فرانسوا (1389)، انسان شناسی (نگاهی نو به تحولات جسمانی، فرهنگی و روانشناختی انسان)، ترجمه جلال الدین رفیع فر، تهران، خجسته.

دهخدا، علی اکبر (1385)، فرهنگ متوسط دهخدا، تهران، موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.

رفیع فر، جلال الدین (1383)، به دنبال تعریفی از انسان و کاربرد مطالعات انسان شناسی، مجله نامه انسان شناسی، 6، تهران: 11-7.

ریویر، کلود (1381)، درآمدی بر انسان شناسی، ترجمه ناصر فکوهی، تهران، نشر نی.

سلیمی، حسین (1388)، فرهنگ گرایی، جهانی شدن و حقوق بشر، تهران، مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه.

سهرابی فر، محمد تقی (1394)، چیستی انسان در اسلام، تهران، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه.

عمید، حسن (1360)، فرهنگ فارسی عمید، جلد اول، تهران، انتشارات امیرکبیر.

فکوهی، ناصر (1385)، پاره های انسان شناسی: مجموعه مقاله های کوتاه، نقدها و گفت و گوهای انسان شناختی، تهران، نشر نی.

کاتوزیان، ناصر (1386)، مقدمه علم حقوق و مطالعه در نظام حقوقی ایران، تهران، شرکت سهامی انتشار.

کوئن، بروس (1388)، مبانی جامعه شناسی، ترجمه غلامعباس توسلی و رضا فاضل، تهران، سمت.

سیارپور، فاطمه (4 خردادماه 1393)؛ گزارش بیست و هشتمین نشست از یکشنبه انسان‌شناسی و فرهنگ: مقدمه ای بر انسان شناسی کالبد انسانی؛ http://anthropology.ir/node/23357

 

Britannica Encyclopædia; human-being; http://www.britannica.com/topic/human-being

Symonides, Janusz, Cultural Rights: A Neglected Category of Human Rights, International Social Science Journal, Issue 158, 1998:  559- 573

UNITED NATIONS, Economic, Social and Cultural Rights (Handbook for National) Professional Training Series, (New York, UNITED NATIONS PUBLICATION, 2005)