تاثیر تبلیغاتِ بازرگانی بر نگرش به مدیریت بدن (موردِ مطالعه: شهروندانِ بالای 18 سال کرمانشاه)

فصلنامه علمی مطالعات میان فرهنگی

مقاله 4، دوره 11، شماره 29، شهریور 1395، صفحه 113-142   

نوع مقاله: علمی_ پژوهشی

نویسندگان

علیرضا حسینی پاکدهی¹؛ یعقوب مرادیان^{* 2}

¹استادیار علوم ارتباطات، دانشگاه علامه طباطبایی

²دانشجوی کارشناسیِ ارشد علوم ارتباطاتِ، دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

امروزه تصور جهان بدون تبلیغات، تقریبا ناممکن می‌نماید و شاهد این مدعا آن است که هر فرد –خواسته یا ناخواسته- در محیط زندگی خود، روزانه در معرض صدها آگهی، پیام تبلیغی و ترویجی قرار دارد. تاثیرپذیری ما از این انبوه پیام‌ها و اطلاعات به دلیل اینکه انسان همواره به اطلاعات، ارتباطات و مصرف کالا نیازمند است، اجتناب ناپذیر است. در مورد تأثیرپذیری بدن از تبلیغات رسانه‌ها صاحب نظران معتقدند زنان و مردان همواره در تلاش­اند تا بتوانند با بالا بردن کیفیت ظاهری بدن، خود را با انتظارات اجتماعی و فرهنگی جامعه که از سوی تبلیغات رسانه‌ها ترویج می‌شود هماهنگ سازند، همچنین روزنامه ها، مجلات و تلویزیون همگی سرشار از پیام­هایی هستند که چگونگی جراحی پلاستیک و نیز جذاب سازی و نمایش جنسی بدن را ترویج می‌کنند. هدف این مطالعه بررسی نقش تبلیغات بازرگانی در نگرش به مدیریت بدن است. در ابتدا مطالعات انجام شده را بررسی کرده و سپس با استفاده از نظریه کاشت فرضیه­ها به آزمون گذاشته شدند. این پژوهش با استفاده از روش پیمایشی و تکینکِ جمع­آوری پرسشنامه انجام شده است. جامعه آماری، شهروندانِ بالای 18 سالِ کرمانشاه می‌باشد که حجم نمونه 400 نفر برآورد شده است؛ روش نمونه‌گیری تلفیقی و ترکیبی بوده بدین صورت که با استفاده از تکنیک چند مرحله‌ای و سهمیه‌ای، جمعیت یا حجم نمونه انتخاب شده است. نتایجِ این پژوهش نشان می‌دهد که بینِ تبلیغاتِ بازرگانی و نگرش به زیبایی، نگرش به سلامت رفتاری، نگرش به آرایش و بهداشت، نگرش به کنترل وزن، نگرش به پوشش ظاهری رابطه معنادار وجود دارد.
 

کلیدواژه‌ها

مدیریت بدن؛ تبلیغاتِ بازرگانی؛ تصور از بدن؛ مصرف رسانه ای؛ نگرش

مراجع

 

ابراهیمی، قربانعلی، عباس بهنوئی گدنه (1389). سرمایه فرهنگی، مدیریت ظاهر و جوانان. زن در توسعه و سیاست (پژوهش زنان)، دوره 8 ، شماره 3.

اخلاصی، ابراهیم (1388). بررسی نظری مباتی جامعه بدنی و لوازم آن با تاکید بر جامعه ایران، فصلنامه معرفت، سال هیجدهم، شماره 139.

آزاد ارمکی، تقی و چاوشیان ، حسن (1381). بدن به مثابه رسانه هویت. مجله جامعه شناسی ایران . دور چهارم . شماره 4 .

افشار کهن، جواد؛ بلالی، اسماعیل ( 1389). زیبایی و پول: آرایش و جراحی. مطالعات راهبردی زنان، سال دوازدهم، شماره 47.

امام جمعه زاده، مرندی، رهبرقاضی، ابواسحقی (1392). بررسی رابطه مصرف رسانه و سبک زندگی در بین دانشجویان دانشگاه اصفهان. فصلنامه پژوهش های ارتباطی/ سال بیستم/ شماره دو (پیاپی 74).

امیدی، مهدی (1390). «بررسی علل اجتماعی گرایش به جراحی زیبایی نمونه موردی شهر اصفهان» (پایان نامه کارشناسی ارشد جامعه شناسی) به راهنمایی دکتر موحد(دانشگاه علامه طباطبایی تهران.

باهنر، ناصر، محمد هادی همایون (1388). گذرگاههای تبلیغات بازرگانی. تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.

ببی، ارل ( 1388). روشهای تحقیق در علوم اجتماعی. جلد اول و دوم ترجمۀ رضا فاضل، تهران: سمت.

بودریار، ژان (1380 ). در باب تحقق میل در ارزش مبادله ، ترجمه ی مراد فرهاد پور ، فصلنامه ارغنون ، شماره 19 ، صفحات : 56 – 45.

بوردیو، پی یر (1384). شکل های سرمایه ؛ در : سرمایه اجتماعی ، اعتماد ، دموکراسی و توسعه . ترجمه افشین خاکباز و حسن پویان . تهران : نشر شیرازه.

پور کریمی، جواد ( 1381). تبلیغات رسانه­ای و تغییر نگرش مخاطبان و رویکرد روانشناختی بر تبلیغات. پژوهش و سنجش، سال نهم، ش 29.

جاوت، گارث و ویکتوریا ادانل (1390). تبلیغات و اقناع. مترجم حسین افخمی. تهران: انتشارات همشهری، چاپ اول.

جاووت، گارث اس، لورانل، ویکتوریا (1372). تبلیغ و ترغیب. مترجم احمد میرعابدینی.

جنکینز، ریچارد (1381). هویت اجتماعی . تورج یار احمدی . تهران : شیرازه.

جنکینز، ریچارد (1385). پی یر بوردیو . ترجمه لیلا جو افشانی و حسن چاوشیان . تهران : نشر نی.

خواجه نوری، بیژن و علی اصغر مقدس (1388). رابطه بین تصور از بدن و فرآیند جهانی شدن؛ مطالعه موردی: زنان شهرهای تهران، شیراز و استهبان، جامعه شناسی کاربردی، سال بیستم/ شماره پیاپی(33)/شماره 1.

خواجه نوری، بیژن، علی روحانی و سمیه هاشمی (1390). سبک زندگی و مدیریت بدن. فصلنامه جامعه شناسی زنان، سال دوم، شماره چهارم.

خوانچه سپهر، شیرزاد و ناصری، عرفان (1389). نقش بازنمایی رسانه ای الگوهای مصرف در شکل گیری نگرش ها و رفتارهای مصرفی مخاطبان. فصلنامه پژوهش های ارتباطی.

دادگران، سید محمد ( 1374). مبانی ارتباط جمعی. تهران : فیروزه.

دی. ویمر، راجر، جوزف آر دومینیک (1388 ). تحقیق در رسانه های جمعی. مترجم کاووس سید امامی، انتشارات سروش، تهران.

ذکایی، محمد سعید ( ۱۳۸۶). جوانان، بدن و فرهنگ تناسب اندام. فصلنامه تحقیقات فرهنگی، سال اول، شماره ۱.

رضایی، احمد و مینا اینانلو ( 1389). مدیریت بدن و ارتباط آن با عوامل اجتماعی در بین دختران دانشگاه مازندران، فصلنامه مطالعات راهبردی زنان، سال دوازدهم، شماره 47، صص 141-170.

ژیان پور، مهدی ( 1386). بررسی عوامل جامعه شناختی موثر بر انجام جراحی های زیبایی در شهر اصفهان. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه اصفهان.دانشکده ادبیات و علوم انسانی.

سلطانی بهرام، سعید ( 1390). بررسی رابطه منابع هویت با مدیریت بدن در میان زنان متاهل شهر تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، به راهنمایی دکتر حسن رفیعی.

سورین، ورنر و جیمز تانکارد ( 1388). نظریه های ارتباطات. علیرضا دهقان. انتشارات دانشگاه تهران.

شعبانی، مرتضی (1391). بررسی وضعیت سبک زندگی و ابعاد آن شامل: اوقات فراقت، مصرف فرهنگی  و مدیریت بدن در بین جوانان شهر رودسر، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور دانشکده علوم انسانی مرکز تهران غرب، به راهنمایی دکتر رضا مسعودی راد.

شکربیگی، عالیه و امیر امیری (1390). مدیریت بدن و مقبولیت اجتماعی(مطالعه دانشجویان دختر و پسر دانشگاه آزاد اسلامی و پیام نور شهر زنجان). فصلنامه جامعه شناسی مطالعات جوانان/ سال دوم/شماره سوم.

شیخ الاسلامی، محمد حسن،  محسن عسگریان ( 1389). رسانه، هویت و الگوی مصرف: رویکرد نظری. فصنامه پژوهش های ارتباطی/ سال هفدهم/ شماره 2 (پیاپی 62)/ 49-31.

ضایی، احمد و مینا اینانلو (1381). مدیریت بدن و ارتباط آن با عوامل اجتماعی در بین دختران دانشگاه مازندران، فصلنامه مطالعات راهبردی زنان، سال دوازدهم، شماره 47، صص 141-170، 1389.

فرزانه، حمیده ( 1385). زنان و فرهنگ بدن، عوامل موثر بر گرایش به جراحی های زیبایی در شهر تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.

کیویستو ، پیتر (1382). اندیشه های بنیادی در جامعه شناسی. منوچهر صبوری. تهران : نشر نی.

کوهی، کمال، حسنی، محمدرضا (1391). رابطه استفاده از رسانه های نوین با ابعاد هویتی در نوجوانان و جوانان، 14-29 ساله شهر تبریز، فصلنامه پژوهش های ارتباطی/ سال نوزدهم/ شماره 4 (پیاپی 72).

کیوان آرا، محمود، رسول ربانی و مهدی ژیان پور (1389).  قشربندی اجتماعی و اصلاح بدن: جراحی زیبایی به مثابه نماد پایگاه اجتماعی، مطالعات راهبردی زنان، سال دوازدهم، شماره 47، بهار ، 98 -73.

گونتر، بری (1384). روش های تحقیق رسانه ای. ترجمه مینو نیکو، تهران: اداره کل پژوهش های سیما.

گیدنز ، آنتونی (1382). تجدد و تشخص : جامعه و هویت شخصی در عصر جدید . ناصر موفقیان . تهران : نشر نی.

گیدنز ، آنتونی (1381 ). جامعه شناسی . منوچهر صبوری . تهران : نشر نی.

گیدنز ، آنتونی (1384.الف). چشم انداز های جهانی . محمد رضا جلایی پور. تهران: طرح نو

گیدنز ، آنتونی (ب1384). پیامد های مدرنیت . محسن ثلاثی . تهران : مرکز.

مرادی، گلمراد ( 1391). استفاده دانشجویان دختر از لوازم آرایشی و عوامل جامعه شناختی موثر بر آن. فصلنامه زن در توسعه و سیاست، دوره 10، شماره 2.

معدن دار، لیلا و عباس محمدی شکیبا (1389). بررسی نظرات مردم درباره الگوهای مصرف در جامعه و نقش رسانه در اصلاح آن ها. فصلنامه پژوهش های ارتباطی، 17 (1).

مک کوایل، دنیس (1388). درآمدی بر نظریه های ارتباط جمعی. ترجمه پرویز اجلالی، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه.

مهدوی، سید محمد صادق و علی اضغر عباسی اسفجیر (1388) بررسی میزان تمایل به مدیریت بدن و کنترل اندام و عوامل موثر بر آن، مجله تخصصی جامعه شناسی، سال اول، شماره اول، صص 131-144.

مهدی‌زاده، محمد ( 1389). نظریه‌های رسانه اندیشه‌های رایج و دیدگاهای انتقادی. تهران: انتشارات همشهری، چاپ اول.

موسوی زاده ،سی مهدی، نیازی شهرکی، فیض اله، کلانتر هرمزی، عبدالجلیل، فدایی نائینی و نصیری لاری، مهدی(138 8). «ارزیابی گرایش و انگیزه های بیماران زن در جراحی های زیبایی». مجله پژوهشی پژوهنده. سال چهاردهم.

نقیب السادات ، سید رضا (1391). راهنمای عملی آماده سازی طرح تحقیق درروش پیمایش. انتشارات علم، چ (اول).

نوغانی، محسن؛ مظلوم خراسانی، محمد؛ ورشوی، سمیه (1389). عوامل اجتماعی موثر بر انجام جراحی زیبایی زنان. مطالعات روانشناسی جتماعی زنان سال 8 ، شماره 4.

 

Carlson , J.M. (1993). Television Viewing: Cultivating Perceptions Of Affluence And Support For Capitalist Values. Political Communication, 10, pp. 243-257.

Featherstone,M. “Consumer Culture and Postmodernism”, London Journal of Sociology, vol 85, No 9 (2001).

Gerbner, G. & Gross, L. (1976). Living With Television: The Violence Profile. Journal Of Communication, 26, pp. 173-199.

Goffman , E (1992) . The Presentation of Self in Every Day Life . New York : double day Anchor Books.

Gottfried,Heid (2003) . Tempting Bodies : Shaping Gender at Work . Sociology : Vol 37 . NO 2

Harmon, M.D. (2001). Affluenza: Television Use And Cultivation Of

Jung, Jaehee. & Lee, Seung-Hee. (2006):"Cross-Cultural Comparisons of Appearance Self-Schema, Body Image, Self-Esteem, and Dieting Behaviors between Korean and U.S. Women", Family and Consumer Sciences Research Journal, 34: 350-365.

Lennon, Sharron J. & Rudd, Nancy A. (1994): "Linkages between Attitudes towards Gender Roles, Body Satisfaction, Self-Esteem, and Appearance Management Behaviors in Woman", Family and Consumer Sciences Research Journal, 24: 94-117.

Materialism. Communication & Society, 4, pp. 405-418.

Paek, Hye-Jin & Pan, Zhongdang,‘Spreading Global Consumerism: Effects of Mass Media and Advertising on Consumerist Values in China”, Mass Communication and Society, 7, 4 (2004) .

Poster , Mark (ed) ( 1988 ) , Jean Baudrillard , selected writings , Cambridge : polity press .

Robinson, Tommy Renee. (2003):Clothing Behavior, Body Cathexis, and Appearance Management oF Women Enrolled in a Commercial Weight Loss Programî. Dissertation submitted for the degree of doctor of philosophy. Faculty of Polytechnic Institute. Virginia State University.

Rudd, Nancy A. & Lennon, Sharron J. (2000): "Body Image and Appearance-Management Behaviors in College Women", Clothing and Textiles Research Journal, 18: 152 162.

Shilling, Chriss(1993), Body and Social Theory, London: Sage Publication.

Turner, B, S (1996). The body and society (explanations in social theory). London: Sage Publication.