نقش مکانیزم های مدیریت دانش جهت بهبود نوآوری در دانشگاه‌های دولتی شهر تهران

ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی

مقاله 16، دوره 6، شماره 3 - شماره پیاپی 23، اسفند 1395، صفحه 179-212   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

نویسندگان

سید جلال موسوی خطیر^{* 1}؛ ابوالقاسم نادری²؛ خدایار ابیلی³

¹دانشجوی دکتری، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی ، دانشگاه تهران، تهران، ایران

²استاد، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی ، دانشگاه تهران، تهران، ایران

³دانشیار، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی ، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی میزان رابطه‌ی مکانیزم‌های مدیریت دانش بر نوآوری در دانشگاه‌ها بود.
روش: پژوهش حاضر از نوع تحقیق توصیفی- پیمایشی است. از این رو جامعه آماری کارکنان و مدیران دانشگاه‌های دولتی شهر تهران بودند که با استفاده از روش نمونه‌گیری مرحله‌ای خوشه‌ای و طبقه‌ای تصادفی ابتدا از بین 10 دانشگاه دولتی شهر تهران، در هر خوشه تعدادی از دانشگاه‌های در آن خوشه انتخاب و پرسشنامه تحقیق به تعداد 364 عدد بین پاسخگویان توزیع شد. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از آزمون تی تک گروهی ، ضریب همبستگی و معادله رگرسیون چندگانه گام‌به‌گام استفاده گردید.
یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که، میانگین نمره کل زیرساخت‌های مدیریت دانش (29/2) از مقدار میانگین نظری (3) پایین‌تر است. ضمن آن‌که، مقدار میانگین نوآوری فنی (37/2)، نوآوری اجرایی (17/2) و میانگین نمره کل نوآوری (27/2) از مقدار میانگین نظری (3) پایین‌تر است. همچنین، بررسی نتایج نشان می‌دهد که بین زیرساخت مدیریت دانش و نوآوری فنی با مقدار (431/.)، نوآوری اجرایی با مقدار (591/.) و نوآوری کلی با مقدار(616/.) نیز رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همینطور با توجه به میزانR² بدست آمده می‌توان نتیجه گرفت که توانمند ساز فرهنگ‌سازمانی در حدود 9/33 درصد از واریانس متغیر نوآوری دانشگاهی را در گام اول تبیین می‌کند.
نتیجه‌گیری: جایگاه زیرساخت های مدیریت دانش و نوآوری(فنی و اجرایی) در دانشگاه‌های دولتی شهر تهران ، پایین تر از سطح متوسط می‌باشد. همچنین بین زیرساخت های مدیریت دانش؛ فرهنگ‌سازمانی و ساختار سازمانی با نوآوری(فنی و اجرایی) رابطه مثبت و معنادار، و بین فناوری اطلاعات با نوآوری(فنی و اجرایی) رابطه معناداری وجود ندارد. نتایج به دست از آمده از تحلیل رگرسیون گام‌به‌گام نشان داد که، از میان سه مکانیزم توانمند ساز فناوری اطلاعات، ساختار سازمانی و فرهنگ‌سازمانی؛ فرهنگ‌سازمانی و ساختار به ترتیب بیشترین سهم را در استقرار نوآوری داشته‌اند.

کلیدواژه‌ها

مدیریت دانش؛ نوآوری؛ دانشگاه

مراجع

آقا محمدی، جواد و شاه‌حسینی(1395). مقایسه تأثیر میزان استفاده از ارتباطات بی‌واسطه و ارتباطات رسانه‌ای بر میزان تفکر خلاق دانشجویان کارشناسی علوم تربیتی دانشگاه اراک، فصلنامه علمی- پژوهشی ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، شماره4 ، صص121-140 .

دانیالی ده حوض، محمود؛ حاتمی نسب ، سید حسن و زارعی، اسماعیل(1390). تأثیر کارآفرینی دانش در نوآوری و عملکرد سازمانی. فصلنامهمدیریتکسب ‌وکار، شماره 10 ، سال دوم،صص103-130.

سرلک، محمدعلی(1387). سازمان‌های عصر دانش، تهران: انتشارات پیام نور.

صادقی مال امیری، منصور(1394). تئوری سیستمی خلاقیت در سازمان. ابتکار خلاقیت در علوم انسانی. شماره4.صص 163-207.

سیدی، سید مسعود؛ شهیدی، نیما و شعله،مریم(1393). رابطه فرهنگ سازمانی با خلاقیت و تغییر سازمانی در بین مدیران مدارس ابتدایی ناحیه یک شیراز. فصلنامه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی. سال پنجم. شماره یک.

عربیون، ابولقاسم؛ عزیزی، غلامرضا؛ شوقی، بهزاد و دهقان نجم آبادی، عامر(1391)، تبیین تبیین ارتباط میان فرهنگ سازمانی و خلاقیت کارکنان (مورد مطالعه: شرکت لاستیک پارس). اولینکنفرانسبینالمللیمدیریت،نوآوریوتولیدملی،قم.

شوقی، بهزاد؛ آقاجانی، طهمورث و مرتضوی، سیدمصطفی(1392). اثر میانجی فرهنگ سازمانی بر رابطه بین سبک رهبری مدیران و خلاقیت کارکنان (مورد مطالعه: بیمارستان مدرس شهرستان ساوه). مدیریت بهره وری (فراسوی مدیریت) .  دوره  7 , شماره  26 ; صص 93 - 124 .

ضرغامی، حمیدرضا؛ جعفری، مصطفی؛ اخوان، پیمان(1390). بررسی رابطه بین خلاقیت و انگیزه برای نوآوری در سازمان‌های پژوهشی: مطالعه موردی در پژوهشکده پردازش هوشمند علائم. فصلنامه ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، سال اول، شماره 4 ،صص 38 – 63.

وظیفه دوست، حسین؛ فروغ نژاد، حیدر و خوشنود، مهدی(1393).تأثیر مدیریت دانش استراتژیک برنوآوری و عملکرد شرکت‌های کارگزاری بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامهعلمیپژوهشی دانشحسابداریوحسابرسیمدیریت. سال سوم. شماره نهم. صص161-173.

یوسفی، احسان؛ صادق فیضی، جعفر و سلیمانی، محمد(1391). بررسی میزان تأثیر مدیریت دانش بر نوآوری (در میان مدیران و کارکنان شرکت‌های فناور مستقر در پارک علم و فن آوری دانشگاه ارومیه). ابتکاروخلاقیت درعلومانسانی، سال اول، شماره3. صص29-50.

 

Alavi, M., Leidner, D.R. (2001). Review: Knowledge Management and Knowledge Management Systems: Conceptual Foundations and Research Issues. MIS Quarterly 25 (1), 107–136.

Anbari, F.T., Carayannis, E.G., Voetsch, R.J. (2008). Post-project reviews as a Key Project Management Competence. Technovation 28 (10), 633–643.

Aranda D. A., Molina-Fern.ndez L.M. (2002). Determinants of innovation through aknowledge based theory lens,  ndustrial management, & Data systems, Volume 102, Number ۵, p.296 ,(8) Emerald Group Publishing Limited.

Armbruster, H., Bikfalvi, A., Kinkel, S., & Lay, G. (2008). Organizational innovation: The challenge of measuring non-technical innovation in large-scale surveys. Technovation, 28, 644–657.

Bates, R., & Khasawneh, S. (2005). Organizational learning culture, learning transfer climate andperceived innovation in Jordanian organizations. International Journal of Training andDevelopment, 9, 96-109.

Brockman, B.K. and R.M. Morgan. (2003). The Role of Existing Knowledge in NewProduct Innovativeness and Performance, Decision Sciences, 34 No. 2, 385-419.

Carayannis, E.G., Sindakis, S., Walter, C.,) 2015(. Business model innovation as lever of organizational sustainability. J. Technol. Transf. 40 (1), 85e104.

Cavusgil, S.T., Calantone, R.J., & Zhao, Y. (2003). Tacit knowledge transfer and firm innovationcapability. Journal of Business & Industrial Marketing, 18, pp.6-21.

Claver-Corte, et. al. (2007),"Organizational Structure Features Supporting Knowledge Management Processes" Journal of Knowledge Management.Vol.11., No4, pp.45-57

Collinson, Simon and Wilson, David c. (2006), Inertia in Japanese Organizations: Knowledge Management Routines and Failure to Innovate; Organization Studies, Vol. 27, No. 9, pp: 1359-1387.

Damanpour, F. (1991). Organizational innovation: A Meta analysis of effects of determinants and moderators. Academy ofManagement Journal, 34, p.585.

Darroch, J. and McNaughton, R. (2002), “Examining the link between knowledge management practices and types of innovation”, Journal of Intellectual Capital, Vol. 3 No. 3, pp. 210-22.

Davenport, T. H., & Prusak, L. (1998). Working knowledge: How organizations manage what they know.Boston, MA: arvard Business School Press.

Desyllas, P., Sako, M. (2013). Profiting from business model innovation: evidencefrom Pay as You Drive auto insurance. Res. Policy 42, 101–116.

Donate, M.J., Guadamillas, M.J.,) 2011(. Organizational factors to support knowledge management and innovation. J. Knowl. Manag. 15 (6), 890e914.

Finneran, T. (1999). A Component-Based Knowledge Management System. Retrieved February 22, 2002, 1999, from http://www.tdan.com/i009hy04.htm

Friedman, R.S., Prusak, L. (2008). On heuristics, Narrative and Knowledge Management. Technovation, 28 (12), 812–817.

Gilbert, M., & Cordey-Hayes, M. (1996). Understanding the process of knowledge transfer to achieve successful technological innovation. Technovation, 16,301-312.

Gloet, M., Terziovski, M. (2004), "Exploring the Relationship between Knowledge anagement Practices and Innovation Performance", Journal of Manufacturing TechnologyManagement, 15(5), 402-9.

Gold, A. H., Malhotra, A., & Segars, A. H. (2001). Knowledge management: An organizational capabilities perspective. Journal of Management Information Systems, 18(1), 185.

Gopalakrishnan, S., & Bierly, P. (2001). Analyzing innovation adoption using a knowledge-basedapproach. Journal of Engineering and Technology Management, 18, 107-118.

Granber, Isabella, (2007). Managing Organizational Creativity Motivational aspects of management control systems for creative employees, Wirtschafts universität ien, Nordbergstrasse 15, A-1090 Wien, Austria16th EDAMBA Summer Academy, Soreze, France.

Gray H. Judy, Densten L Iain, (2005). Towards an Integrative Model of Organizational Culture and Knowledge Management, Internet.

Gupta, J.N.D & Sharma, S.K. (2004). Creating knowledge Base organizations, Idea group publishing, PP.1-15.

Hagedoorn, J., Zober, A.-K., (2015). The role of contracts and intellectual propertyrights in open innovation. Technol. Anal. Strateg. Manage. 27 (9), 1050–1067.

Hall, B.H. and J. Mairesse. (2006). Empirical studies of innovation in the knowledgedriven economy, Economics of Innovation and New Technology 15(4/5), p.296.

Hall, R. and P. Andriani. (2002). Managing Knowledge for Innovation, Long Range Planning 35, pp.29-48.

Hansen, M., Nohria, N., Tierney, T. (1999). What’s your strategy for managing knowledge? Harvard Business Review. 77 (2), 106–116.

Hariharan, Arun. (2002) "Knowledge Management A.Strategic Tool". Available At: www.tlainc .com

Hau, Y. S., Kim, B., Lee, H., & Kim, Y. (2013). The effects of individual motivationsand social capital on employees’ tacit and explicit knowledge sharingintentions. International Journal of Information Management, 33(2), 356–366.

Heisig, P. (2001). Business Process Oriented Knowledge Management. In K.

Henkel, J., Schoberl, S., Alexy, O. (2014). How and why firms adopt selectiverevealing in open innovation. Res. Policy, 43 (5), 879–890.

Hess, James.D, and Bacigalupo, Arnold.C. (2011). The emotionally intelligent Leader, the Dynamics of Knowledge-Based organizations and the role of emotional intelligence in Organizational Development. On the Horizon, Vol. 18, No.3, PP. 222-229. (Emerald Group).

Ho, A.L. (2011). Meditation, learning, organizational innovation and performance. Industrial Management & Data Systems, 111(1), 113-131.

Jafari, M., Fathian, M., & Jahani, A. (2008). Exploring the contextual dimensions of organization from knowledge management perspective. Journal of Information and Knowledge Management Systems, 38(1), 53-71 (in Persian).

Jimenez, D., Sanz-Valle, R. (2011). Innovation, organizational learning, and performance. Journal of Business Research, 64(4), 408-417.

Kalseth, K. (1999) "Knowledge Management from a Business Strategy Perspective", Journal of FID Review, Vol.1, No, 37-41.

Keskin, H. (2006), Learning orientation, and innovation capabilities in SMEs. Europe Journal Innovation Management, 9(4), PP: 396-417.

Khalifa, Mohamed and Liu, Vanessa (2005): Determinants of Successful Knowledge Management Programs. In: HICSS 2005 - 38th Hawaii International Conference on System Sciences 3-6 January, 2005, Big Island, HI, USA.

Krakower, E, (2001). The effects of a stress management training programme on police officers. International review of applied psychology, 33, 25-31.

Kulkarni, U.R., Ravindran, S., Freeze, R. (2006). Knowledge management Success Model: Theoretical Development and Empirical Validation. Journal of Management Information Systems. 23 (3), 309–347.

Lei, D., Slocum, J. and Pitts, R. (1997). Building cooperative advantage: Managing strategic alliance to promote organizational learning. Journal of World Business, 32(3), p.220.

Liao, S.-H., Fei, W.-C., Liu, C.-T. (2008) Relationships between knowledge Inertia, Organizational Learning and Organization Innovation. Technovation, 28 (4), 183–195.

Liao, S.-H., Hu, T.-C. (2007). Knowledge Transfer and Competitive Advantage on Environmental Uncertainty: an Empirical Study of the Taiwan Semiconductor Industry. Technovation, 27 (6–7), 402–411.

Liebowitz, J. (2002). Facilitating innovation through knowledge sharing: A look at the US NavalSurface Warfare Center-Carderock division. Journal of Computer Information Systems, 42(5), p.5.

Lin, H.F., & Lee, G.G. (2005). Impact of organizational learning and knowledge managementfactors on e-business adoption. Management Decision, 43, 171-188.

Macdonald, J. (1999). "Understanding Knowledge Management" N.J, Prinston University Press.

Mahr, D., & Lievens, A. (2012). Virtual lead user communities: drivers of knowledgecreation for innovation. Research Policy, 41(1), 167–177.

Malhotra, Y. (1998). Deciphering the Knowledge Management Hype. Journal for Quality & Participation, 21 (4), 58–60.

Manasco, Britton. (1999). "What is Knowledge Management?" Available At:www.findarticles.com/p/articles/mi_zd4150/is_100410

March, J. (1991). Exploration and Exploitation in Organizational Learning, Organization Science 2(1), 71-87.

McFadzean, E.; Oloughlin, A. & Shaw, E. (2005). Corporate entrepreneurship and innovation part1: the missing link, European performance in cultural organizations,”European Journal of Innovation Management, 11,413-434.

Mina, A., Bascavusoglu-Moreau, E., Hughes, A.) 2014(. Open service innovation andthe firm’s search for external knowledge. Res. Policy, 43 (5), 853–866.

Mohseni, H., & Keshavarz, M. (2009). The role of Islamic university in development of students' moral thinking. Journal of Management in Islamic University, 13 (1), 82, 96 (in Persian).

Montes, F.J.L. and Moreno, A.R. and Fernandez, L.M.M. (2004). Assessing the Organizational Climate and Contractual Relationship for Perceptions of Support for Innovation. Internatinal Journal of Manpower, Vol. 25, pp. 167–80.

Mura, M., Lettieri, E., Radaelli, G., & Spiller, N. (2013). Promoting professionals’innovative behaviour through knowledge sharing: the moderating role ofsocial capital. Journal of Knowledge Management, 17(4), 527–544.         

Nah, F., Siau, K., Tian, Y., & Ling, M. (2002). Knowledge management mechanisms in e-commerce: A study of online retailing and auction sites. Journal of Computer Information Systems, ۴٢(۵), p.125.

Naranjo-Gil D. (2009). The influence of environmental and organizational factors on innovation adoptions: Consequences for performance in public sector organizations. Technovation, 29, 18–81.

Nemati, M. A. (2004). KM & higher education: Definitions and approaches. Higher Education Letter, 12 (in Persian).

Nonaka; H. Takeuchi, (1995). "The Knowledge-Creating Company: How Japanese Companies Create the Dynamics Of Innovation?" Oxford University Press, New York.

Nonaka, I. (1994). A dynamic theory of organizational knowledge creation. Organization Science, 5(1), 14-37.

Oldham, G, & Cummings, A. (1996). Employee creativity: Personal and contextual factors at work. Academy of Management Journal, (3)3,655-607.

Park, Y., Kim, S. (2006). Knowledge Management System for Fourth Generation R&D: Knowvation. Technovation, 26 (5–6), 595–602.

Parlby, D., Taylor, R. (2002), "The Power of Knowledge: A Business Guide to Knowledge Management", Retrieved from. http://www.kpmgconsulting.com.

Parnaby, J. (1991). Designing effective organization. International Journal of TechnologyManagement, 6, p.29.

Prajogo, D.I., Power, D.J., & Sohal, A.S. (2004). The role of trading partner relationships in deter-mining innovation performance: An empirical examination. European Journal of Innovation Management, 7, 178-186.

Rogers, E.M. (2003). Diffusion of innovations. The Free Press, New York.

Santoro, M. & Gopalakrishnan, S. (2000), “The Institutionalization of Knowledge Transfer Activities within Industry-University Collaborative Ventures”, Journal of Engineering Technology Management, Vol. 17, pp. 299-319.

Sauk Hau, Y & Kang, M. (2016). Extending lead user theory to users’ innovation-related knowledgesharing in the online user community: The mediating roles of socialcapital and perceived behavioral controlYong. International Journal of Information Management, 36, 520–530.

Shumpeter, J. A. (1934), The theory of economic development. Cambridge, MA: Harvard University Press.

Skyrme, D. J., & Amidon, D. M. (1999). The Knowledge Agenda. In J. D. Cortada & J. A. Woods (Eds.), The Knowledge Management Yearbook 1999–2000 (pp. 108-125): Butterworth–Heinemann.Social Change, 32, 34-20.

Swan, J., S. Newell, Scarbrough H. and D. Hislop. (1999). Knowledge Management and Innovation: Networks and Networking, Journal of Knowledge Management 3(4), pp.262-275.

Ussahawanitchakit, P. (2008). Impacts of organizational learning on innovation orientation and firm efficiency: an empirical assessment of accounting firms in Thailand, international journal of business research. 8(4), 1-13.

Vaccaro, Antonino; Parente, R.; Veloso, F.M. (2010), "Knowledge Management Tools, Inter-Organizational Relationships, Innovation and Firm Performance", Technological Forecasting and Social Change, Vol. 77, No. 7, 2010, pp 1076 – 1089.

Von Krogh, G. (1998). Care in Knowledge creation. California Management Review. 40 (3), 133–153.

Wang. T, Ch; Chang. T, H. (2007) "Forecasting the probability   of successful knowledge management" by consistent fuzzy preference relations. Available At: www. Elsevier.com.

Watson, K. (2003). Effects of Organizational Culture on Innovation Decisions, Does University Culture Affect the Adoption of Classroom Technology? PhD thesis, Vanderbilt.

Weerawardena, J., O’Cass, A., & Julian, C. (2006). Does industry matter? Examining the role ofindustry structure and organizational learning in innovation and brand performance. Journal of Business Research, p41.

Westerberg, K, Hjelte, j., Brannstrom, j. and Hyvonen, U. (2013). The meaning of a Knowledge-based organization in Swedish monicipal elderly care. Social Work Education, Vol. 30, S. 1-23.

Wiig, K.M. (1999). What Future Knowledge Management Users May Expect. Journal of Knowledge Management 5 (3), 249–263.

Wong, S. (2003). Motivators to creativity in hotel industry. TourismManage Journal, 24(5), 551-9.

Wu, C & Wang. A. (2016). Geographical FDI knowledge spillover and innovation of indigenous firms in China. Volume 25, Issue 4, August 2016, Pages 895–906.

Xu, J., Li, Y. (2009), An empirical investigation of knowledge management and innovative performance: The case of alliances, Research Policy, 38, 358-368

Yamin, S., Gunasekaran, A., &Mavonda, F.T. (1999). Relationship between generic strategies, com-petitive advantage and organizational performance: An empirical analysis. Technovation, 19,507-518.

Yang, J. (2005), Knowledge integration and innovation: Securing new product advantage in high technology industry, Journal of High Technology Management Research 16, 121-135.

Zaugg, R., & Thom, N. (2003). Excellence through implicit competencies: Human resource manage-ment-organizational development-knowledge creation. Journal of Change Management, 3, 199-211.

Zemaitis, E.,) 2014(. Knowledge management in open innovation paradigm context: high tech sector perspective. Proc. Soc. Behav. Sci. 110, 164e173.