ارتباط بین سرمایه‌ی اجتماعی و انتقال دانش‌ضمنی با به‌کارگیری دانش به‌روش مدل‌یابی معادلات ساختاری (مطالعه‌ی موردی: کتابخانه‌های عمومی استان آذربایجان‌غربی)

دانش شناسی

مقاله 2، دوره 9، شماره 35، اسفند 1395، صفحه 23-38   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

هاجر زارعی¹؛ مهدی اصغرخانی^{* 2}

¹استادیارگروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن، تنکابن، ایران.

²دانش‌آموخته مقطع کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحدتنکابن، تنکابن، ایران (نویسنده مسئول)

چکیده

هدف: هدف پژوهش حاضر، ارائه‌ی مدل ارتباط بین سرمایه‌ی اجتماعی و انتقال دانش‌ضمنی و به‌کارگیری دانش در کتابخانه‌های عمومی استان آذربایجان‌غربی با استفاده از روش مدل‌یابی معادلات ساختاری است.
روش‌ پژوهش: پژوهش، از نظر روش‌شناسی، پیمایشی بوده و در اساس، به بررسی هم‌بستگی‌های موجود بین متغیر‌های پژوهش می‌پردازد. جامعه‌ی آماری این پژوهش شامل تمامی کارکنان (به‌غیر از نیروهای خدماتی) شاغل در کتابخانه‌های عمومی تحت پوشش نهاد در استان آذربایجان‌غربی هستند. در این پژوهش، بر اساس اجزاء فرآیند مدیریت دانش، متغیرهای انتقال دانش‌ضمنی، به‌کارگیری دانش و سازمان‌دهی دانش برای مطالعه، انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده، پرسش‌نامه در چهار بخش است. مقدار آلفای کرونباخ برای پرسش‌نامه‌ی سرمایه‌ی اجتماعی 8/93 درصد، انتقال دانش‌ضمنی 3/87 درصد، به‌کارگیری دانش برابر با 84 درصد و پرسش‌نامه‌ی سازمان‌دهی دانش برابر با 84 درصد محاسبه شد که در سطح قابل قبولی است. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از فرمول آماری تی تک نمونه‌ای، مدل هم‌بستگی و فرمول‌های رگرسیون و آنالیز واریانس، فرمول هم‌بستگی پیرسون با متغیر میانجی‌گر و ارائه‌ی مدل به روش معادلات ساختاری استفاده شده است.
یافته‌ها: یافته‌ها حاکی از آن است که وضعیت مطلوبیت سرمایه‌ی اجتماعی، انتقال دانش‌ضمنی، به‌کارگیری دانش و سازمان‌دهی دانش در کتابخانه‌های عمومی استان آذربایجان‌غربی، بالاتر از متوسط بوده و ارتباط معناداری بین سرمایه‌ی اجتماعی و انتقال دانش‌ضمنی و به‌کارگیری دانش ‌وجود دارد.
نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد سرمایه اجتماعی بر انتقال دانش‌ضمنی و به کارگیری دانش مؤثر است. همچنین با توجه به یافته‌های مدل پیشنهادی، می‌توان نتیجه گرفت که متغیر سازمان‌دهی دانش به‌طور کلی (مستقیم و غیر مستقیم) بر ارتباط سرمایه‌ی اجتماعی و انتقال دانش‌ضمنی و به‌کارگیری دانش تأثیر گذار است.

کلیدواژه‌ها

سرمایه‌ی اجتماعی؛ انتقال دانش‌ضمنی؛ بکارگیری دانش؛ سازمان‌دهی دانش؛ کتابخانه‌های عمومی استان آذربایجان غربی؛ مدل معادلات ساختاری

مراجع

افرازه، ع. (1386). مدیریت دانش: مفاهیم، مدل‌ها، اندازه گیری و پیاده سازی. تهران: انتشارات دانشگاه صنعتی امیر کبیر.

الوانی، م.؛ ناطق، ت.؛ فراحی، م.م. (1386). نقش سرمایه‌ اجتماعی در توسعه مدیریت دانش سازمانی. 2(5)، 35-70.

باب‌الحوائجی، ف. (1388). بررسی تطبیقی مدیریت دانش در کتابخانه‌های مرکزی واحدهای آزاد اسلامی و دانشگاه‌های تابعه وزارت علوم، پژوهشات و فناوری واقع در مراکز استان‌های کشور. فصلنامه دانش‌شناسی، (5).

حری، ع. (1388). بررسی وضعیت به‌کارگیری مدیریت دانش در کتابخانه‌های تخصصی امور برق وزارت نیرو در ایران. کتابداری (47)،62-31.

دوستار، م. (1391). تأثیر سرمایه‌ی اجتماعی بر توسعه مدیریت دانش در دانشگاه‌های وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری استان گیلان. بهبود مدیریت، 3(3).

گوهری، ح. (1391). بررسی وضعیت نیروی انسانی واحد ستادی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و نحوه عملکرد نهاد در فرآیندهای تبدیل دانش. تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی، 18(2).

محمدی‌فاتح، ا.؛ سبحانی، م. ص.؛ محمدی، د. (1387). مدیریت دانش، رویکرد جامع. تهران: جباری.

محمودی، ح. (1391). بررسی رابطه بین سرمایه‌ی اجتماعی و میزان اجرای مدیریت دانش در کتابخانه‌های دانشگاه فردوسی و علوم‌پزشکی مشهد. فصلنامه کتابداری و اطلاع رسانی، (2).

مهدوی، م. (1390). بررسی رابطه‌ی سرمایه‌ی اجتماعی و مدیریت دانش در دبیرستانهای دخترانه‌ی شهر تبریز. فصلنامه‌ی علمی پژوهشی تحقیقات مدیریت آموزشی، 2(4).

مهدیان‌راد، ا.ا. (1390). بررسی تأثیر سرمایه‌ی اجتماعی در توسعه‌ی مدیریت دانش: مطالعه‌ی موردی سازمان امور مالیاتی کشور. پژوهش‌نامه‌ی مالیات، 12(60).

میرک زاده، ع.ا.؛ شیری، ن.ا.؛ علی آبادی، و. (1390). تأثیر سرمایه‌ی اجتماعی بر مدیریت دانش کارکنان سازمان جهاد کشاورزی شهرستان‌های جنوبی استان ایلام. فصلنامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، (19).

نوروزی، ر. (1390). تأثیر سرمایه‌ی اجتماعی بر توسعه‌ی مدیریت دانش سازمانی (مطالعه موردی: شهرداری مرکزی کرج). پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته‌ی مدیریت اجرایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج.سنندج

نوری‌اصل، م. (1388). امکان‌سنجی ارائه مدیریت دانش در کتابخانه‌های عمومی استان آذربایجان‌شرقی. فصلنامه‌ی دانش‌شناسی، 2(5).

هاشم‌پور، ل. (1390). بررسی زیرساخت‌های مدیریت دانش شامل افراد، فرآیندها و فنآوری در سازمان اسناد و کتابخانه‌ی ملی جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، (89)

هنری، ح. (1390). طراحی مدل معادلات ساختاری سرمایه‌ی اجتماعی و مدیریت دانش در سازمان‌های ورزشی. پژوهش‌های مدیریت ورزشی و علوم حرکتی، 1(1).

یمین فیروز، م. (1382). دانش و مدیریت دانش در سازمان‌ها. فصلنامه کتاب، 14 (1)، 97-108.

Beckman, T.J. (1999). The current state of knowledge management. In: Knowledge management handbook, edited by J. Liebowitz. 1.1-1.22. NY: CRC Press

Dalkir, k. (2005). Knowledge management in theory & practice, Elsevier butterworth-heinemann. Journal of Knowledge Management, 7(5), 41-54

Ghen, Chung J.; Jing Wen Huang, Yung; Chang H., (2010). Knowledge management and innovativeness: The role of organizational climate and structure. International Journal of Manpower, 31(8), 848 – 870

Gultekin, K. (2009). Knowledge Management and LawEnforcement: An Examination of Knowledge Management Strategies ofthe Police Information System (POLNET) In the Turkish NnationalPolice. Dissertation Prepared for the Degree of Doctor of Philsophy, University Of North Texas.

McElroy, Mark W.; René J.; Jorna, J. v. (2006). Rethinking social capital theory: a knowledge management perspective. Journal of Knowledge Management, 10 (5), 124 - 136

Nahapiet, J.; Ghoshal, S. (1998). Social Capital, Intellectual Capital and the Organizational Advantage. Academy of Management Review. 23(2), 242-266.

Soliman F.; Spooner K. (2000). Strategies for implementing knowledge management: role of human resources management. Journal of Knowledge Management, )44(, 337 – 345.

Nahapiet, J.; Ghoshal, S. (1998). The Academy of Management Review, 23(2), 242-266.

Nonaka I.; Takeuchi H. (1995). The knowledge creating company: how Japanese companies create the dynamics of innovation. Oxford University Press.

Park, S. Ch. (2007). The Comparison Of Knowledge Management Practices Between Public And Private Organizations: An Exploratory Study. A Thesis in Public Administration, The Pennsylvania State University, Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Doctor of Philosophy.

Quinn, j.b.; Anderson, p.; finkelstein, s. (1996). Manages professional intellect of alignment between business and information technology objectives. MIS Quarterly, 24(1), 81-113.

Youliang H.; Haifeng L.; Wee Keong N.; Wenfeng L.; Bin Song, Xiang L. (2008). Automating knowledge acquisition for constraint-based product configuration. Journal of Manufacturing Technology Management, 19(6), 744 – 754.