مطالعه جامعه‌شناختی استفاده از فضای مجازی و تأثیر آن بر کجروی اجتماعی در بین دانش‌آموزان دوره دوم متوسطه شهر کرمانشاه در سال تحصیلی 95-94

علوم اجتماعی

مقاله 2، دوره 10، شماره 35، اسفند 1395، صفحه 33-58   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سلیمان محبی¹؛ حبیب الله زنجانی²؛ باقر ساروخانی²

¹دانشجوی دکتری جامعه شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات، تهران، ایران.

²استاد گروه جامعه شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات، تهران، ایران.

چکیده

این پژوهش با هدف مطالعه جامعه شناختی استفاده از فضای مجازی و تاثیر آن بر کجروی اجتماعی در بین دانش آموزان دوره دوم متوسطه شهر کرمانشاه در سال تحصیلی 95-94 با استفاده از روش تحقیق پیمایشی انجام گرفت. جامعه آماری تحقیق شامل همه دانش‌آموزان متوسطه دوره دوم شهر کرمانشاه است که حجم نمونه آن شامل 381 نفر است که با استفاده از فرمول کوکران محاسبه گردیده است. روش نمونه گیری تصادفی طبقه‌ای و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته است. تحلیل داده‌های تحقیق نشان می‌دهد که بیشترین مدت زمان استفاده روزانه از فضای مجازی بین یک تا سه ساعت (80/74%) و کمترین مدت زمان استفاده از فضای مجازی بیش از پنج ساعت (33/1%)، بیشترین مدت زمان استفاده سالانه از فضای مجازی بین یک تا دو سال (38/55%) و کمترین مدت زمان استفاده از فضای مجازی بیش از چهار سال (04/6%) بوده است؛ به طوری که بیشترین نوع استفاده از مجازی مجازی ارتباطی (58%) و کمترین نوع استفاده از فضای مجازی شناختی (44/9%) باشد. نتایج دیگر نشان داد در اولویت بندی مولفه‌های کجروی اجتماعی، میل به آسیب رساندن به اماکن عمومی بیشترین مقدار و تماشای فیلم و تصاویر غیرمجاز اسلامی کمترین مقدار را داشته است و بین متغیرهای نوع استفاده و میزان استفاده از فضای مجازی و کج روی اجتماعی رابطه مستقیم و معنی داری وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

کجروی اجتماعی؛ فضای مجازی؛ نوع استفاده؛ میزان استفاده؛ دانش آموزان متوسطه دوره دوّم

مراجع

1-     آزاد ارمکی، تقی و یحیی امامی. (1383). تکوین حوزه عمومی و گفت و گوی عقلانی، مجله جامعه شناسی ایران،دوره پنجم،شماره 1.

2-     احمدی، حبیب. (1387). جامعه شناسی انحرافات. تهران: انتشارات سمت.

3-     اسلوین، جیمز. (1381). اینترنت و جامعه. ترجمه عباس گیلوری , علی رادباوه. تهران: نشر کتابدار.

4-     امیدوار، احمدعلی، و صارمی، علی‌اکبر. (1381). اعتیاد به اینترنت: توصیف، سبب‌شناسی، پیشگیری، درمان و مقیاس‌های سنجش اختلال اعتیاد به اینترنت، مرکز مشاوره و خدمات روان‌شناختی پردیس، مشهد: انتشارات تمرین.

5-     پیوزی، مایکل. (1379). یورگن هابرماس، ترجمه احمد تدین. تهران: هرمس.

6-     دهقان، ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ و نیکبخش، مرسده. (1385). مطالعه شیوه رفتار افراد در محیط مجازى: شکل‌گیری روابط صمیمانه در اتاق‌های گپ زنی اینترنت، فصلنامه مطالعات فرهنگی و ارتباطات، شماره 6.

7-     رفیع پور، فرامرز. (1389). آناتومی جامعه(مقدمه‌ای بر جامعه شناسی کاربردی). تهران: شرکت سهامی انتشار.

8-     ساروخانی، باقر. (1393). جامعه‌شناسی نوین ارتباطات؛ رسانه‌ها در جهان امروز، تهران: انتشارات اطلاعات.

9-     سخاوت، جعفر. (1381). بررسی عوامل مؤثر بر ناهنجاری‌های رفتاری دانش آموزان استان لرستان. فصلنامه جامعه شناسی ایران. شماره 14 .تابستان.

10-  صداقت، کامران. (1384). بررسی عوامل فرهنگی-اجتماعی مؤثر بر قانون گرایی و قانون گریزی شهروندان تبریز. پایان نامه دکتری جامعه شناسی. دانشگاه اصفهان.

11-  صدیق سروستانی، رحمت الله. (1389). آسیب شناسی اجتماعی، تهران: سمت.

12-  صفوی، امان اله. (1370). تئوری‌های انحراف. مجله رشد آموزش علوم اجتماعی. سال دوم و سوم. شماره‌های 6، 7، 8، 9.

13-  کوئن، بروس. (1386). درآمدی به جامعه‌شناسی. ترجمه: محسن ثلاثی. تهران: انتشارات توتیا.

14-  کوزر، لوئیس و روزنبرگ، برنارد. (1387). نظریه‌های بنیادی جامعه شناختی. ترجمه فرهنگ ارشاد. تهران: نشر نی.

15-  کوهن،آرتور،(1378)، تغییر نگرش و تأثیر اجتماعی، ترجمه علیرضا کلدی، تهران: دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.

16-  گسن، ریمون. (1370). مقدمه‌ای بر جرم شناسی. ترجمه مهدی کی نیا. تهران: انتشارات مترجم.

17-  گیدنز،آنتونی. (1386). جامعه شناسی، ترجمه منوچهر صبوری، تهران: نشر نی.

18-  منتظر قائم، مهدی و احسان شاقاسمی. (1387). اینترنت و تغییرات اجتماعی در ایران، نگاهی فرا تحلیلی با تأکید برجوانان، مجله جامعه شناسی ایران، دوره نهم شماره 3 و 4، پاییز و زمستان.

19-  Cantillon Dan, William S. Davidson, John H. Schwietzer. (2003). Measuring community social organization: Sense of community as a mediator in social disorganization theory. Journal of criminal justice.No.31

20-  Holmes, David. (2005). Communication theory: media, technology and society. London, Sage Publications.

21-  Maltz, Michael. (1984). Recidivism. New york: Academic press, INC.

22-  Vander zanden James W.(1996). Sociology. The core, fourt edition. Singapore. MC Graw- Hill.