ژئوشیمی زیست محیطی رودخانۀ زرجوب واقع در شهرستان رشت (استان گیلان)

فصلنامه زمین شناسی محیط زیست

مقاله 2، دوره 10، شماره 35، شهریور 1395، صفحه 15-29   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

زهرا ب بهاری چهارده^{* 1}؛ شهروز حق نظر²

¹دانش آموخته کارشناس ارشد زمین شناسی زیست محیطی دانشگاه آزاد اسلامی واحد لاهیجان

²استادیار گروه زمین شناسی دانشکده علوم، دانشگاه آزاد اسلامی واحد لاهیجان

چکیده

رودخانۀ زرجوب در شمال ایران، استان گیلان و در محدودۀ شهرستان رشت واقع شده است. در طی مطالعه، در 5 نقطه از آب ورسوب رودخانۀ زرجوب نمونه برداری شد. بر اساس مطالعات ژئوشیمیایی بر روی رسوب و آب رودخانۀ زرجوب مشخص گردید که هیچ آلودگی زیست محیطی در رسوب رودخانه وجود نداشته اما آنالیز آب رودخانه نشان می دهد که عناصر کادمیم، کبالت، جیوه، منگنر، نیکل و روی در تمام نمونه های آب به خصوص در منطقۀ شهر صنعتی رشت و پل گلسار به طرف پیربازار بیشتر از استاندارد WHO و استاندارد آب ایران است. روند تغییرات غلظت این عناصر، تحت تأثیر ورود فاضلابهای شهری خانگی و صنعتی بوده. غلظت این عناصر در طول مسیر رودخانه (قبل، داخل و بعد از شهر رشت) دارای تغییرات نامنظم است. مقدار BOD آب رودخانه به جز یک ایستگاه در همۀ ایستگاه ها از استاندارد ایران بیشتر است که علت آن ورود فاضلاب صنعتی و خانگی  و بیمارستانی در طول مسیر رودخانه می باشد. مقدار COD در تمام ایستگاه ها بیشتر از استاندارد آب ایران است که در منطقۀ گلسار به پیربازار تقریباً 30 برابر استاندارد است و این نشانۀ آلودگی بسیار شدید آب رودخانه است. فلزات سنگین موجود در آب های آزاد وارد بدن ماهیان و سایر آبزیان می گردد و در بدن آنها تجمع می کند و همچنین تجمع عناصر سنگین در بافت گیاهان که سرانجام وارد زنجیرۀ غذایی می شود می تواند علت گسترش سرطان گوارش و بیماری های غدد درون ریز در استان گیلان باشد

کلیدواژه‌ها

رودخانه زرجوب؛ آلودگی؛ ژئوشیمیایی؛ زیست محیطی

مراجع