تعیین محدوده نهایی معدن روباز مس سرچشمه با استفاده از معیار ارزیابی عاری از ریسک برای دستیابی به توسعه پایدار

فصلنامه زمین شناسی محیط زیست

مقاله 4، دوره 10، شماره 35، شهریور 1395، صفحه 39-53   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

افشین اکبری^{* 1}؛ امید محمدی²

¹استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران

²کارشناس ارشد مهندسی معدن، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران

چکیده

طبق بررسی‏های انجام شده در بحث معدن، مشاهده شد که عدم‏قطعیت محاسبات اقتصادی، ناکافی بودن اطلاعات اولیه، هزینه‏ی تکمیل اطلاعات و خطر‏پذیری در تصمیم‏گیری مدیران در مجموع دورنمایی از یک رفتار مدیریتی را آشکار می‏کند که در فرهنگ مطالعات ارزیابی طرح‏های معدنی به آن ریسک انجام طرح می‏گویند. این ریسک آثار زیست محیطی قابل توجهی به همراه دارد. از آن جمله برداشت باطله بیش از حد و گسترش بی مورد محدوده پیت نهایی در صورت مفروض داشتن قیمتی بالا ولی غیر واقعی در فرآیند برنامه ریزی معدن. از آنجا که تمام پروژه‏های معدنی، شرایطی همراه با عدم‏قطعیت دارند، بررسی و تحلیل ریسک در این پروژه‏ها ضروری است. یکی از مهمترین مسائل دارای عدم‏قطعیت، قیمت فلز بوده و در تعیین محدودۀ نهایی معدن نیز عدم‏قطعیت قیمت مطرح می‏شود. دراین تحقیق روشی برای تعیین محدودۀ معدن روباز مس سرچشمه بر اساس مدیریت ریسک عدم‏قطعیت قیمت مس با استفاده از کمینه‏سازی هزینه‏ی ریسک، تحت شرایط عدم‏قطعیت به نام معیار ارزیابی عاری از ریسک  ارائه شده است. فرآیند روش‏شناسی ارائه شده طی چهار مرحله که شامل تعریف مسئله، شناسایی مالی ریسک، مدلسازی و در نهایت ارزیابی است انجام می‏شود. مرحله‏ی تعریف مسئله، شامل شناخت کامل مسئلۀ مورد ارزیابی است که در این تحقیق همان مسئلۀ تعیین محدودۀ نهایی معدن روباز می‏باشد. در مرحله‏ی شناسایی مالی ریسک، به علّت ضعف مدل‏های پیش‏بینی قیمت، با استفاده از تحلیل ترند، سه مدل پیش‏بینی قیمت بر مبنای سه نوع سری زمانی مختلف قیمت مس، شکل می‏گیرد و با توجه به آن، سه پروژۀ محتمل با کمترین قیمت ممکن، بیشترین قیمت ممکن و قیمت بینابینی ممکن تعیین می‏شود. در گام مدلسازی نیز بر اساس سه پروژۀ حاصل شده در قسمت قبل، هزینه‏ی ریسک با استفاده از روابط عدم نفع، زیان و مجموع هر دو عدم نفع و زیان، حاصل می‏شود. مرحله‏ی ارزیابی از دو قسمت تشکیل شده است، قسمت اوّل شامل یافتن احتمالات مورد نیاز مدل ارزیابی ریسک و قسمت دوّم انجام ارزیابی هزینه‏ی ریسک و محاسبۀ معیار ارزیابی عاری از ریسک می‏باشد. سپس با تحلیل هزینه‏ی ریسک تحت شرایط عدم‏قطعیت و معیار ارزیابی عاری از ریسک، محدودۀ نهایی معدن روباز تعیین می‏شود تا با برنامه ریزی برای توسعه این محدوده نهایی موجبات توسعه پایدار فراهم گردد.

کلیدواژه‌ها

محدودۀ نهایی پیت؛ عدم‏قطعیت؛ مدیریت ریسک؛ قیمت محصول نهایی

مراجع