سنجش فلزات سنگین (سرب، کادمیوم)در کبد و عضله ماهی سنگسر معمولی Pomadasys kaakan در بندر عباس(استان هرمزگان)

پژوهش های علوم و فنون دریایی

مقاله 3، دوره 11، شماره 4، اسفند 1395، صفحه 23-35   

نوع مقاله: تحقیقی

نویسندگان

مهناز سادات صادقی^{* 1}؛ مژگان امتیازجو²؛ رضوان دقیقی روحی²

¹گروه بیولوژی دریا،دانشکده علوم و فنون دریایی،دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران

²گروه بیولوژی دریا، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال

چکیده

تحقیق حاضر در دو فصل گرم و سرد سال 1390 و 1391 برای تعیین غلظت دو فلز سرب و کادمیوم در بافت عضله و کبد ماهی سنگسر معمولی( Pomadasys kaakan)صید شده از محدوده بندر عباس انجام شد. نمونه ها بیومتری و بافت کبد و عضله جداسازی و توسط روشMicrowave digestion آماده و سپس توسط دستگاه جذب اتمی شعله ای Varian با مدل GTA100 میزان تجمع فلزات سنگین در بافت ها اندازگیری گردید. بر اساس نتایج به دست آمده در دو فصل، میانگین غلظت سرب و کادمیوم در کبد به ترتیب با 0234/0±1334/0 و 0077/0±0255/0 میکروگرم بر گرم و در عضله 0106/0±0439/0 و0007/0±0041/0 میکروگرم بر گرم وزن خشک به دست آمد. میانگین غلظت سرب و کادمیوم در بافت های کبد و عضله تفاوت معنی داری داشت (05/0P<). میانگین غلظت فلزات در بافت های کبد و عضله بین دو فصل تفاوت معنی داری را نشان نداد (05/0≤P). ازمقایسه نتایج با حد مجاز سازمان های WHO وEPA پایین بودن غلظت این فلزات نتیجه گیری شد.

کلیدواژه‌ها

فلزات سنگین؛ ماهی سنگسر معمولیPomadasys kaakan بندر عباس

مراجع

بهره مند، ب.1390تعیین میزان فلزات سنگین ( سرب ، کادمیوم و نیکل) در بافت عضله وکبد ماهی حلوا سیاه در بندر عباس (استان هرمزگان). پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال.

شهاب مقدم، ف.، اسماعیلی ساری، ع.، ولی نسب، ت. و کریم آبادی، م. 1389. مقایسه تجمع فلزات سنگین در عضله سپرماهی چهارگوش (Himantura gerrardi) و گیش چشم درشت (Selar crumenophthalmus) خلیج فارس. مجله علمی شیلات ایران، 94-85 :(2)19.

 شهریاری، ع. 1384. اندازه گیری فلزات سنگین کادمیوم٬ کروم٬ سرب و نیکل در بافت خوراکی ماهیان شوریده و سرخو در خلیج فارس. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی گرگان، (2)7: 67-65. 

صادقی، م. 1388 . خصوصیات زیستی و تعیین میزان فلزات (سرب، کادمیوم، نیکل، آهن و وانادیوم) در بافت های کبد، عضله و گناد ماهی شیر در آبهای استان هرمزگان ( خلیج فارس). رساله دکترا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران. ایران.

صادقی راد ، م. 1375. بررسی و تعیین میزان فلزات سنگین در چند گونه از ماهیان خوراکی تالاب انزلی. مجله علمی شیلات ایران، 1-16:4 -1.

صادقی راد، م.، امینی رنجبر، غ. جوشیده، ه. و ارشد. ع. 1384. مقایسه تجمع فلزات سنگین(روی، مس، کادمیم، سرب و جیوه)در بافت عضله و خاویار دوگونه تاسماهی ایرانی و ازون برون حوضه جنوبی دریای خزر. مجله علمی شیلات ایران، 14(3): 100-79. 

عریان ، ش.، تاتینا، م. و قریب خانی ، م. 1389 . بررسی اثرات آلودگی نفتی بر میزان تجمع فلزات سنگین( نیکل، سرب، کادمیوم و وانادیوم) در بافت عضله ماهی حلوا سفید در حوزه شمالی خلیج فارس. نشریه علمی و پژوهشی اقیانوس شناسی،4: 68-61

عسگری ساری، آ.، بهشتی، م. و ولایت زاده، م. 1390. بررسی غلظت فلزات سنگین در ماهی بیاه در رودخانه کارون، استان خوزستان. فصلنامه علمی و پژوهشی آب و فاضلاب،3: 133 -125.

_{قندچی، م.1391. فلزات سنگین ( نیکل و وانادیوم) در عضله و کبد ماهی گیش خال سفید (Carangoiedes malabaricus)  در دو فصل تابستان و زمستان در بندر عباس، خلیج فارس. پژوهش های علوم و فنون دریایی، 73:4-65.}

مشروفه، ع.، ریاحی بختیاری، ع. و پورکاظمی، م. 1391. بررسی میزان فلزات کادمیوم، نیکل، وانادیوم و روی در بافت های مختلف فیل ماهی و ازون برون و ریسک ناشی از مصرف بافت عضلانی آنها مربوط به حوضه جنوبی دریای خزر. مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران، 22)96): 96-89.

 

Agah, H., Leermarkers, M., Elskens, M., Fatemi, S.M.R. & Baeyens, W. 2009. Accumulation of trace metals in the muscle and liver tissues of five fish species from the Persian Gulf. Environmental Monitoring and Assessment, 157(1-4):499-514.

Ashraf, W. 2004. Levels of selected heavy metals in tuna fish. Arabian Journal for Science and Engendering, 1A:89-92.

Biney, C.A.  & Ameyibor, E.1992.Trace metal concentrations in the pink Shrimp penaeus nobilis, from the coast of Ghana. Water Air Soil Pollution, 63:273-279.

Bu-Olayan, AH. 1996. Trace metals in fish from the Kuwait coast using the microwave acid digestion technique. Turkish Journal of Science and Technology, 99:212-217.

Chouba, L., Kraiem, M., Nijimi, W., Tissaoui, C., Thompson, J.R. & Flower, R.J. 2007.

        Seasonal variation of heavy metals (Cd, Pb and Hg) in sediments and in mullet Mugil

        cephalus from the Ghar El Lagoon (Tunisia). Transitional Waters Bulletin, 4:45-52.

Canli, M. & Atli, G. 2003. The relationships between heavy metal (Cd, Cr, Cu, Fe, Pb and Zn) levels and the size of six Mediterranean fish species. Environmental Pollution, 121: 129-

136.

Demora, S. & Fowler, S.W. 2009. Distribution of heavy metals in marine and Golf of Oman. Marine pollution, 49:410-424.

Dobaradaran, S., Naddafi, K., Nazmara, S. & Ghaedi, H. 2010. Heavy metal cd, cu, Ni and pb content in two fish species of Persian Gulf in Bushehr port, Iran. African Journal of Biotechnology, 9(37): 6191-6 193.

Emami Khansari, F., Ghazi Khansari, M. & Abdollahi, M. 2005. Heavy metals content of canned tuna fish. Food Chemistry, 93:293-296.

Filazi, A., Baskaya, R. & kum, C. 2003. Metal concentration in tissues of the Black sea fish Mugil auratus from sinop-Icliman, Turkey. Human Experimental Toxicology, 22:85-87.

 

Kraak, M.H.S., Scholten, M.C.T.H., Peeters, W.H.M. & Kock, W.CH.R. de. 1991. Biomonitoring of heavy metals in the Western European Rivers Rhine and Meuse using the freshwater mussel Dreissena polymorpha. Environmental Pollution, 74: 101-114.Biomonitoring of heavy metals in the Western European Rivers Rhine and Meuse using the freshwater mussel Dreissena polymorpha

MOOPAM. 1999. Manual of Oceanographic observation and Pollutant Analysis Methods.

        ROPME, Kuwait.

Negri, J.O & Heyward, F. 2001. Copper in the environment. Parts 1 and 2. John Wiley and Sons, Chichester.

Olsson, P.E. 1998. Disorders associated with heavy metal pollution. In: Fish disease and disorders. (V.l2).Non infections disorders. Leather, J.F &Woo, P.T.K (Eds).CAB International Publishing. Oxford, UK.

O’shea, U. & Sai, O. 2009.  Heavy metal concentrations in fish from Australia markets. Journal of Wild life Management, 48: 741-748.

Pourang, N., Nikoyan, A. & Dennis, J.H .2005.Trace element concentration in fish, sediments and water from northern part of Persian Gulf .Environmental Monitoring and Assessment, 109(1):293-316.

Rainbow, P.S. 1985. The biology of heavy metals in the sea. International Journal of Environmental Studies, 25:195-211.

Uysal, D.R., Black, W.A.P. & Mitchell, R. L. 2008. Trace elements in the common brow algae and sea water. Journal of the Marine Biological Association UK, 30:575-584.

Rashed, M.N. 2001. Monitoring of environmental heavy metals in fish from Nassar Lake. Environment International, 27: 27-33.

Zhang, SH. &   Yi, Y.J. 2012. Heavy metal (Cd, Cr, Cu, Hg, Pb, Zn) concentrations in seven fish species in relation to fish size and location along the Yangtze River.EnvironmentalScience and Pollution Research, 19(9):3989-3996. doi: 10.1007/s11356-012-0840-1.

Zodape, G.V., Dhawan,V.L., Wagh, R.R. & Sawant, A.S.2011. Contamination of heavy metals in seafood marketed from Vile Parle and Dadar markets of suburban areas of Mumbai (west coast of) India. International Journal of Environmental Sciences, 1 (6):1184-1192.