بررسی تأثیر آنومی اجتماعی بر رفاه ذهنی در میان شهروندان جوان شهر تهران

علوم اجتماعی

مقاله 1، دوره 9، شماره 29، شهریور 1394، صفحه 1-28   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

عزت الله سام آرام¹؛ حسین بارگاهی²؛ نرگس کبیری³

¹استاد جامعه‌شناسی دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

²کارشناس ارشد برنامه ریزی رفاه اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

³کارشناس ارشد برنامه ریزی رفاه اجتماعی دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

یکی از شاخص‌های اصلی توسعه در دنیای امروز دستیابی به هر دو بعد عینی و ذهنی رفاه اجتماعی است. چرا که دیگر تنها ابعاد عینی به تنهایی تأمین کننده نیازهای افراد نیستند و توجه به ابعاد ذهنی به علت تاثیر مستقیمی‌ که بر کیفیت زندگی انسان دارند نیز اهمیت ویژه‌ای یافته است؛ بنابراین مشکلاتی هم که این بعد از رفاه اجتماعی را دچار خدشه می‌‌کنند و نهایتا رسیدن به آن را به تعویق می‌اندازند دغدغه بسیاری از برنامه ریزان و سیاستگذاران است. از جمله این مشکلات، تغییرات و نوساناتی است که آنومی‌ اجتماعی در جامعه بوجود می‌‌آورد. به همین دلیل مقاله حاضر به سنجش رفاه ذهنی و تاثیر آنومی‌ اجتماعی بر آن در میان شهروندان جوان شهر تهران می‌پردازد. چارچوب نظری این تحقیق بر پایه نظریات تونی فیتز‌پتریک برای رفاه ذهنی و مسنر و روزنفلد برای آنومی اجتماعی است. پژوهش حاضر از نوع پیمایشیبوده و از تکنیک پرسشنامه برای گردآوری داده‌ها، با حجم نمونه آماری400 نفر استفاده شده است. در این پژوهش از شیوه نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چند مرحله‌ای در بین جوانان 15-29 ساله ساکن شهر تهران استفاده نمودیم. همچنین جهت آزمون فرضیه‌ها از آماره‌های دی‌سامرز،گاما و جهت تحلیل داده‌ها از تحلیل رگرسیون که در نرم‌افزارspss تعبیه شده است استفاده نمودیم. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که متغیر آنومی‌ اجتماعی و ابعاد آن (بی‌معنایی، بی‌قدرتی و بت‌وارگی پول) دارای تأثیر معکوس و کاهنده بر میزان رفاه ذهنی می‌‌باشند. یعنی هر چقدر میزان آنومی‌ اجتماعی و ابعادش در جامعه افزایش پیدا کند از میزان رفاه ذهنی کاسته می‌‌شود.

کلیدواژه‌ها

آنومی‌ اجتماعی؛ جوانان؛ رفاه اجتماعی؛ رفاه ذهنی

مراجع

1-     اﻟﻮاﻧﻲ، ﻣﻬﺪی ؛ بهرامی، ﺣﻤﻴﺪرﺿﺎ. (1377). ﻧﻘﺶ آﻣﺎدﮔﻲ ﻛﺎرﻛﻨﺎن در ﺗﺤﻘﻖ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﺸﺎرﻛﺘﻲ. ﺗﺎزهﻫﺎی  ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ، ص 113.

2-     اینگلهارت، رونالد. (1373). تحول فرهنگی در جامعه پیشرفته صنعتی.ﺗﺮﺟﻤـﺔ مریم وتر. تهران: انتشارات کویر.ص 5-25-44-201-225-329-449.

3-     بارگاهی، حسین. (1392). بررسی رفاه ذهنی و عوامل موثر بر آن در میان جوانان ساکن شهر تهران.پایان نامه کارشناسی ارشد رشته برنامه ریزی رفاه اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی. ص 26.

4-     تدگار، راﺑﺮت. (1377). ﭼﺮا اﻧﺴﺎن ﻫـﺎ ﺷـﻮرش ﻣـﻲ ﻛﻨﻨـﺪ. ﺗﺮﺟﻤـﺔ ﻋﻠـﻲ ﻣﺮﺷـﺪی زاده. ﺗﻬـﺮان: اﻧﺘﺸﺎرات ﭘﮋوﻫﺸﻜﺪه ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت راﻫﺒﺮدی.ص27و54و131 و471.

5-     تمییزی، ریحانه. (1389). تبیین نسلی تغییر ارزش‌ها و ارتباط آن با رفاه اجتماعی شهروندان تهرانی. پایان نامه کارشناسی ارشد رشته برنامه ریزی رفاه اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران.(استاد راهنما  دکتر غلامرضا غفاری).ص 45.

6-     سام دلیری، یونس. (1382). فساد مالی در بخش های مالیاتی و گمرکی/ نمونه های تجربی در بعضی از کشورها نشریه اقتصاد ( بانک و اقتصاد) . فروردین و اردیبهشت – شماره 34، ص15.

7-     ستوده، هدایت الله. ( 1383). مقدمهای بر آسیب شناسی اجتماعی.تهران:آوای نور.ص129-130.

8-     ﭼﻠﺒﻲ، ﻣﺴﻌﻮد. (1389). ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻧﻈﻢ. تهران: ﻧﺸﺮ ﻧﻲ.ﭼﺎپ اول . ص76.

9-     حیدری، آرش؛ ستوده ناورودی، سید امید؛ شادمان فخر آبادی، اعظم؛ نمازی، مرجان. (1391). آنومی یا آشفتگی اجتماعی:علل و پیامدها. همایش ملی اشتغال، نظم و امنیت. ص:5.

10-  ذاکری، حامد. (1391) .بررسی رابطه میزان احساس بهره مندی از رفاه اجتماعی با میزان‌پایبندی به تعهدات شهروندی در بین شهروندان شهر مشهد. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی،دانشکده علوم اجتماعی،ص12.

11-  رفیع پور، فرامرز. (1378). آنومی‌ یا آشفتگی اجتماعی. تهران : انتشارات سروش.417.

12-  رﻓﻴﻊ ﭘﻮر، ﻓﺮاﻣﺮز. (1378). آﻧﻮﻣﻲ ﺟﺎﻣﻌﻪ. تهران: اﻧﺘﺸﺎرات ﺷﺮﻛﺖ ﺳﻬﺎﻣﻲ اﻧﺘﺸﺎر. ﭼـﺎپ اول.ص 55.

13-  رفیع پور، فرامرز.(1378). آنومی‌ یا آشفتگی اجتماعی. پژوهشی در زمینه پتانسیل آنومی‌ شهر تهران. تهران: نشر سروش.

14-  زاهدی اصل، محمد. (1381). مبانی رفاه اجتماعی. تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.ص16.

15-  فیتز پتریک، تونی. (1381). نظریه رفاه.سیاست اجتماعی چیست؟. ترجمه هرمز همایون پور. تهران: نشر گام نو.ص 11 الی 86.

16-  فیتز پتریک، تونی. (1383). نظریه رفاه.سیاست اجتماعی چیست؟.ترجمه هرمز همایون پور. تهران: نشر گام نو.ص20-27.

17-  کوزر، لوئیس، برنارد روزنبرگ. (1387). نظریه های بنیادی جامعه شناسی. ترجمه فرهنگ ارشاد. تهران: نشر نی.

18-  لهسایی زاده، عبدالعلی. (1373). نابرابری ها و قشربندی اجتماعی در ایران. مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، دوره شانزدهم ، شماره دوم،ص111.

19-  نوری نایینی،محمد سعید. (1383). بازخوانی اندیشه های آمارتیا سن در توسعه و آزادی تبیینی ایرانی از نگرش‌های آمارتیا سن. نشریه راهبرد، ش 34،صص442-443.

20-  نوید نیا، منیژه .(1382). درآمدی بر امنیت اجتماعی. فصلنامه مطالعات راهبردی، سال ششم، شماره 19،ص60.

21-  هزار جریبی، جعفر و صفری شالی، رضا. (1391). آناتومی‌ رفاه. تهران:انتشارات جامعه و فرهنگ. ص 36-68.

22-  Alexandrova, Anna. (2005). Subjective well-being, The University of  Michigan

23-  Argyle, M. (2001). Causes and correlates of happiness.. journal of counseling psychology, Vol. 43, pp. 16-8

24-  Argyle, M. (2001a). Personality, self – esteem and happiness”, journal of counseling psychology, Vol. 24, pp. 511-21.

_25-      Diener, Ed. (2005).” Guidelines for national indicator of subjective well-bing and ill-bing, university of linois,pp. 2-3.

26-  Heady, Bruce and others (2007), Money does not buy happiness , London: Rroutledge, second edition.

27-  Rawls, John. (1971), A Theory of Justice, Oxford: Oxford University Press, 1972.pp:13, 48, 6-25.

28-  Siegel, larry. S (1998), criminology west wadsworth publishing company . NY: FREE PRESS.pp.80-179.

29-  Merton, Robert K. (1968). Social theory and social structure. Newyork: free press. Merton, Robert K. (1968-08-01). Social Theory and Social Structure (1968 enlarged ed.). New York, NY, US: Free Press. ISBN 0-02-921130-1.p.125.

30-  Morrison, wayne: solicitor, barri sterand (1995) "theoretical criminology from modernity to post modernism" London Cavendish publishing.