مقایسه بین نسلی رابطه رسانه‌ها و نگرش به امر به معروف و نهی از منکر در بین جوانان و بزرگسالان شهر شیراز

علوم اجتماعی

مقاله 5، دوره 9، شماره 29، شهریور 1394، صفحه 101-122   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

محمدتقی عباسی شوازی¹؛ مجید موحد²؛ زهرا قطرانی³

¹استادیار و عضو هیأت علمی بخش جامعه شناسی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

²دانشیار و عضو هیأت علمی بخش جامعه شناسی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

³کارشناس ارشد جامعه شناسی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

چکیده

رسانه‌های مدرن نقش مهمی را در تشکل گیری، انتقال و تغییر ارزش­ها و باورهای افراد در فرهنگ جوامع معاصر ایفا می‌کنند. امر به معروف و نهی از منکر به عنوان نوعی نظارت اجتماعی-دینی یکی از عناصر مهم فرهنگ دینی جوامع مسلمان است که امروزه دستخوش دگرگونی شده و در این میان نقش رسانه‌ها برجسته است. این مطالعه پیمایشی، با دو هدف مقایسه بین نسلی جوانان و بزرگسالان شهر شیراز در نگرش به امر به معروف و نهی از منکر و همچنین رابطه رسانه‌ها با نگرش آنان انجام شده است. بدین منظور، با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای، 300 نفر از جوانان ( 18-29 سال) و300 نفر از بزرگسالان (بالای 40 سال) بطور تصادفی انتخاب و به سئوالات پرسشنامه جواب دادند. نتایج نشان داد که، بزرگسالان در تمامی ابعاد نگرش(شناختی، احساسی و تمایل به عمل) دارای نگرش مثبت تری به نسبت جوانان هستند. از سوی دیگر، رسانه‌هایی چون رادیو و تلویزیون داخلی رابطه ای مثبت با نگرش داشته اند؛ این درحالیست که رسانه‌های خارجی و جدید از جمله ماهواره، رادیو خارجی، اینترنت و موبایل رابطه­ای منفی با نگرش پاسخگویان داشتند.

کلیدواژه‌ها

امر به معروف و نهی از منکر؛ اسلام؛ رسانه؛ نگرش؛ نسل؛ جوانان و بزرگسالان

مراجع

1-    احمدی، سیروس؛ نیکدل، فریبرز؛ حیدری، علی و عصمت کرمی. (1393). بررسی رابطه میزان کنترل­اجتماعی و بی‌نظمی در بین شهروندان شهر دهدشت. پژوهش­های راهبردی امنیت و نظم­اجتماعی. سال سوم، شماره پیاپی( 8). شماره دوم. صص44-35.

2-     اوپنهایم،ابراهام نفتلی. (1375). طرح پرسشنامه و سنجش نگرش. ترجمه مرضیه کریم نیا، موسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی.

3-    خرمایی،فرهاد و پریناز عباسی.(1388). .بررسی مقدماتی رابطه جهت‌گیری مذهبی، جنسیت و نگرش نسبت به امر به معروف و نهی از منکر. در مجموعه مقالات همایش مفهوم‌سازی، نظریه‌پردازی و نوآوری در حوزه امر به معروف و نهی از منکر. صص94-79.

4-    خلفخانی، مهدی.(1387). راه‌های گسترش حوزه عمومی به منظور ارتقاء سطح نظارت‌های اجتماعی. پژوهشنامهعلوم­اجتماعی،سال دوم، شماره دوم، صص72-49.

5-    رضایی راد، عبدالحسین و سید محمدتقی قبولی درافشان. (1384). آسیب‌شناسی امر به معروف و نهی از منکر با نظر به تجارب تاریخی.مطالعات اسلامی، شماره(69)، صص100-73.

6-    رضایی راد، عبدالحسین و سید محمدتقی قبولی درافشان. (1384). آسیب‌شناسی امر به معروف و نهی از منکر با نظر به تجارب تاریخی. مطالعات اسلامی، شماره(69)، صص100-73.

7-     رضوی­زاده، نورالدین.(1385). بررسی تأثیر رسانه­ها بر تمایل به تغییر سبک زندگی روستایی. فصلنامه علوم اجتماعی شماره(31)،صص144-111.

8-     سورین، ورنر و جیمز تانکارد. ( 1381). نظریه‌های ارتباطات، ترجمه علیرضا دهقان. تهران: دانشگاه تهران.

9-     گیدنز، آنتونی. (1377). جامعه‌شناسی. ترجمه منوچهر صبوری، تهران: نشر نی.

 

10-  مرکز آمار ایران .(1392). نتایج سرشماری نفوس و مسکن 1390، استان فارس، شیراز، تهران: مرکز آمار ایران.

11-  نهج‌البلاغه. (1384). ترجمه سید جعفر شهیدی، تهران : شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.

12- واعظی، احمد .(1389). بررسی میزان آگاهی و نگرش دانشجویان در زمینه‌ی امر به معروف و نهی از منکر. دانشگاه اسلامی.شماره سوم.صص7-1.

13-  armfield, g, greg& r. lance halbert. (2003). The Relationship Between Religiosity and Internet Use. Journal of Media and Religion, vol2, issue3,pp 129-144.

14-  Buchfield, B. Keri. (2009). Attachment as A Source of Informal Social Control in Urban Neighborhoods. Journal of Criminal Justice. Vol. 37. Issue 1.pp. 45-54.

15-  Hammermeister, Jon & Barbara Brock. (2005). Life Without TV? Cultivation Theory and Psychosocial Health Characteristics of Television-Free Individuals and Their Television-Viewing Counterparts. HEALTH COMMUNICATION, 17(3), 253–264

16-  Jiang, Shanhe& Wang, Jin. & Eric Lambert. (2010). Correlates of Informal Social Control in Guangzhou, China Neighborhoods. Journal of Criminal Justice. 38. pp. 460-469.

17-  Jiang, Shanhe., Lambert, G. Eric., Liu,Jianhong. & Saito, Toyoji. (2014). Formal and Informal Control Views in China, Japan, and the U.S. Journal of Criminal Justice., Vol.42(1), : 36–44.

18-  Shanahan, james & Michael morgan. (1999). television and its viewers (cultivation theory and research). Cambridge university press.