مطالعه وضعیت و همبسته های اقتصادی- اجتماعی و جمعیتی رفتار باروری زنان مهاجر (مطالعه موردی زنان افغانی مهاجر ساکن شهرستان‌های پارسیان و لامرد)

علوم اجتماعی

مقاله 10، دوره 9، شماره 29، شهریور 1394، صفحه 209-232   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

رضا نوبخت¹؛ علی قاسمی اردهایی²؛ محمدرضا برومندزاده³

¹دانشجوی دکتری جمعیت‌شناسی و هیات علمی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

²استادیار جمعیت شناسی و هیأت علمی مؤسسه مطالعات و مدیریت جامع و تخصصی جمعیت کشور، تهران، ایران

³دانشجوی دکتری جمعیت‌شناسی دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

با وجود حضور طولانی مدت مهاجران افغانستانی در ایران، ویژگی‌ها و رفتارهای جمعیتی، اقتصادی و اجتماعی آنها کمتر مورد توجه قرار گرفته و شناخته شده است. هدف مطالعه حاضر شناخت رفتارهای جمعیتی، اجتماعی و اقتصادی مهاجران افغانستانی واقع در مناطق جنوبی و کمتر توسعه یافته ایران است. حجم جمعیتی قابل توجه مهاجران افغانستانی در ایران (4/1 میلیون نفر) و نیز سابقه طولانی مدت حضور آنان در جامعه ایران، بر ضرورت انجام مطالعه‌ای در زمینه شناخت ویژگی‌های مختلف این گروه از مهاجران تاکید می‌کند. بنابراین دو منطقه لامرد و پارسیان در دو استان فارس و هرمزگان انتخاب و از 115 زن 15 الی 49 ساله اطلاعات مورد نظر جمع آوری و تحلیل گردید. یافته­ها بیانگر این موضوع است که باروری زنان مهاجر با جامعه مبدا و مقصد تفاوت معناداری دارد و باروری آنها در سطح بالاتری از استانهای مقصد است. در بین متغیرهای اجتماعی تنها تحصیلات زنان تفاوت باروری را تبیین می­کند. قابل ذکر است ارتباط معناداری بین متغیرهای مدت اقامت،نسبت فامیلی زوجین وتعداد فرزندان وجود نداشت. پایین بودن سطح آگاهی زنان و نیز ازدواج در سنین پایین موجب عدم تحرک اجتماعی زنان مهاجر است. این دو عامل موجب بالاتر بودن سطح باروری زنان مهاجر نسبت به زنان جامعه مقصد گردیده است. به نظر می­رسد وجود زمینه­های فرهنگی و مذهبی مانند ازدواج در سنین پایین بویژه برای دختران، خواست فرزند پسر از عوامل تعیین کننده رفتار باروری مهاجران در دو شهرستان مورد مطالعه در سال‌های آینده باشد و باروری آنان را در سطح بالاتر از افراد بومی قرار دهد.

کلیدواژه‌ها

رفتار باروری؛ زنان افغانی مهاجر؛ وضعیت اقتصادی و اجتماعی مهاجران؛ سطح آگاهی زنان؛ تحرک اجتماعی زنان مهاجر

مراجع

1-    پرویش، تکتم. (1383). مقایسه رفتار باروری مهاجران افغانی با بومیان ساکن در منطقه گلشهر مشهد، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران.

2-    جمشیدیها، غلام­رضا؛ عنبری، موسی. (1383). تعلقات اجتماعی و اثرات آن بر بازگشت مهاجران افغانی، نامه علوم اجتماعی، شماره 23، صص 43-68.

3-     جمشیدیها، غلام رضا، و دیگران. (1381). بررسی عوامل موثر بر بازگشت مهاجران افغانی، طرح تحقیقاتی موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران.

4-     فیندلی،سلی. (1373). برنامه ریزی مهاجرتهای داخلی،ترجمه عبدالعلی لهسایی زاده،شیراز:انتشارات نوید شیراز.

5-    صادقی، رسول. (1392). مهاجرت بین المللی در ایران، کارگاه آموزشی کاربرد داد ه ها در پایش وضعیت جمعیتی ایران، سوم دی ماه، دانشکده علوم اجتماعی و صندوق جمعیت سازمان ملل متحد، دانشگاه تهران.

6-     محمودیان، حسین. (1386). مهاجرت افغان ها به ایران: تغییر در ویژگی های اقتصادی، اجتماعی و جمعیتی و انطباق با جامعه مقصد، نامه انجمن جمعیت شناسی، شماره 4، صص42-69.

7-     محمودیان، حسین. (1379). پژوهشی در زمینه های نظری و نتایج تجربی مهاجرت و باروری، نامه علوم اجتماعی، شماره 15، صص 147-164.

8-     مرکز آمار ایران. (1390). نتایج تفصیلی سر شماری عمومی نفوس و مسکن.

9-     مرکز آمار ایران. (1385). نتایج تفصیلی سر شماری عمومی نفوس و مسکن.

10-  میرزایی، محمد. (1384). جمعیت و توسعه با تاکید بر ایران، انتشارات مرکز مطالعات آسیا و اقیانوسیه، تهران.

 

11-  Abbasi Shavazi,M.J. (2000). Effect of Marital Fertility and Nuptiality on Fertility Transition in Iran,1976-1996, working paper in demography, No84,Australian National Univercity,Canbera

12-  Abbasi-shavazi, M. J..and P..McDonald. (2000). Fertility and Muliculturalism: immigrant fertility in Australia, 1977-1991. International Migration Review34(1):215-241.

13-  Abbasi-shavazi et al. (2005) Return to Afghanistan: A Study of Afghans Living in Tehran, Faculty of social sciences University of Tehran.

14-   Abbasi-shavazi and Sadeghi,R. (2008) Second-generation Afghan in Iran:Integeration, Identity and Return, Afghanistan Research and Evaluation Unit.

15-  Abbasi-shavazi,m.j and Sadeghi,R. (2011) The Adaption of Second-generation Afghan in Iran:Empirical Finding and Policy Implication,Middle East Institute, MEI-RES.

16-  Becker,G. (1960) An Economic Analysis of Fertility, in National Bureau of Economic Research, Demographic and Economic Change in Developed Countries, Princeton: Princeton Univercity Press, PP.209-240.

17-  Becker,G and Lewis.H.G. (1973) On the Interaction Between the Quality and Quality of Children, Journal of Political Economy, part2: New Economic Approaches to Fertility , No.81(2), pp-279-288.

18-  Bonggarts et al. (1984) The Proximate Determinates of Fertility in Sub-Sahara Africa, Population and Development Review,Vol.10,No.3,pp.511-537

19-  Bonggarts,J .(2010) Poverty, Gender and Youth: The Causes of Educational Differences in Fertility in Sub-Saharan Africa, Working paper Population Council, No 20.

20-  Bauer,G and Jacob,M. (2009) The influence of the partner,s education on fertility, Paper presented at the employ-famnet workshop,may11-12, Berlin.

21-  Caldwell,J,C. (1980),The Wealth Flow Theory of Fertility Decline, In Holn&mackencen.R,Determinance Fertility Trend: Theories Re examind,Iussp,Leige

22-  Ehrlich, I and Zhong, J.G, (1998). Social Security and the Real Economy: An Inquiry into Some Neglected Issues," American Economic Review, American Economic Association, vol. 88(2), pages 151-57, May.

23-  Del Boca, D. (2004) The Effect of childcare and part-time work on participation and fertility of Italian women,Journal of Population Economics No14,P549-73.

24-  Ermisch,J. (1997). Premarital Cohabitation, Childbearing and the Creation of One-Parent Families, In Economics of the Family, edited by C.Jonung and I.Persson, New York:Routledge.

25-  Khan,J.R. (1988). Immigrant Selectivity and Fertility Adaptation in the United States. Social Forces 67 (1): 108-128.

26-  Gauthier,H.A and Hatzius,J. (1997). Family Benefits and Fertility: An Econometric Analysis,Population Studies, No 51,p 295-306.

27-  Hervitz,H.M. (1985). Selectivity,Adaption or Distribution: A Comparsion of Alternative Hypotheses on the Effects of Migration on Fertility Case of Brazil, International Migration Review, No 19(2):293-317.

28-  Maloney,N.T et al. (2013) Occupation and Fertiltiy on the Frontier: Evidence from the State of Utah, Department of Economics Working Paper Series, No.2013-02.

29-  Mc Crary,J and Royer,H. (2006) The Effect of Female Education on Fertility and Infant Health: evidience from school entry policies using exact date of birth, National Bureau of Economic Research, NBER working paper, No 12329.

30-  Mincer, J. (1963) Market Prices, Opportunity Costs and Income Effects, Measurement in Economics: studies in mathematics economics and econometrics in memory of Yehuda Grunfeld, Stanford university.

31-  Nisen,J et al. (2009) Does family background afferct the positive education-fertility gradiant among finish men, Max Plank Institute for Demographic Research, University of Helsinki.

32-  Prb .(2013)World Poulation Data Sheet.

33-  Willis, R. (1973) Economic Theory of Fertility Behavior, UMI press, p.25-80.

34-  Zhang K. et al. (1994) Recent Trends in Australian Fertility http://www.pc.gov.au,