مقایسه‌ی تطبیقی/ تحلیلی میزان آسیب‌پذیری بافت‌های شهری در برابر زلزله با استفاده از مدل‌های تحلیل سلسله مراتبی و فازی (نمونه موردی: شهر لامرد)

آمایش محیط

مقاله 2، دوره 6، شماره 22، آذر 1392، صفحه 21-39

نوع مقاله: پژوهشی

چکیده

با توجه به واقع شدن ایران بر روی یکی از دو کمربند زلزله­خیز جهان و وجود گسل­های فراوان، وقوع زلزله در فلات ایران امری طبیعی است. ایران جزء ده کشور بلاخیز و ششمین کشور زلزله خیز دنیا است؛ که زلزله مسبب بیش ترین تلفات انسانی در آن می‌باشد، خطری که خسارت­های مالی فراوانی نیز برای کشور به همراه داشته است. شهر لامرد نیز که در جنوب استان فارس و بر روی کمربند زلزله خیز جنوب ایران قرار دارد از این قاعده مستثنا نیست و هر ساله به طور متوسط در این شهر 4 زلزله با شدت­های مختلف رخ می دهد؛ لذا برای مقابله با مسأله فوق نیازمند مقاوم­سازی ساختمان ها و سکونتگاه­ها در سطح شهرها و روستاها هستیم. برای مقاوم­سازی بناها و ساختمان ها با توجه به محدودیت منابع مالی، در وهله­ی نخست باید از روش­ها و تکنیک­هایی استفاده گردد که مدیران و مسئولان را قادر به تخمین و ارزیابی میزان آسیب­پذیری سکونتگاه‌ها و اولویت­بندی بافت­های شهری در برابر زلزله کند. این ارزیابی و پیش­بینی؛ برنامه­ریزی مسؤولان را جهت داده و مانع از به هدر رفتن منابع مالی و انسانی می‌گردد. هدف از این پژوهش پاسخ گویی به نیاز مطرح شده می‌باشد که استفاده از چه تکنیک و روشی می‌تواند تصویر مناسب‌تر و دقیق‌تر از میزان آسیب­پذیری در برابر زلزله ارائه دهد. روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش توصیفی/ تحلیلی می‌باشد که با استفاده از مدل­های فازی و تحلیل سلسله مراتبی اقدام به ارزیابی میزان آسیب­پذیری  بافت­های کالبدی شهر لامرد شده است. نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر این موضوع می‌باشد که روش فازی چند متغیره از توان بالاتری برای شناسایی بافت­های شهری            آسیب­پذیر نسبت به روش تحلیل سلسله مراتبی دارا می‌باشد. همچنین مشخص گردید که در مدل فازی بیش ترین میزان آسیب­پذیری مربوط به وضعیت آسیب­پذیری بالا (بیش از 38 درصد) و در مدل تحلیل سلسله مراتبی بیش ترین میزان آسیب­پذیری مربوط به وضعیت آسیب­پذیری متوسط (بیش از 43 درصد) می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

زلزله؛ تحلیل سلسله مراتبی؛ منطق فازی؛ آسیب پذیری؛ شهر لامرد

مراجع