بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر دین‌داری، مطالعه موردی جوانان شهر تهران

علوم اجتماعی

مقاله 7، دوره 8، شماره 24، خرداد 1393، صفحه 179-210   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

عبدالرضا ادهمی¹؛ سعید کشانی²

¹عضو هیات علمی و استادیار دانشگاه آزاد تهران شمال

²کارشناس ارشد جامعه شناسی

چکیده

بر پایه نظریه‌های کنش متقابل نمادین و نقش پذیری میان متغیرهای تحقیق ارتباط نظری برقرار شده و فرضیات تحقیق مطرح گردید.­ برای سنجش دین‌داری با تکیه بر چارچوب نظری و تحقیقات پیشین از مقیاس‌ معتبری استفاده شد که پیش از این بارها در تحقیقات خارج و داخل کشور مورد آزمون قرار گرفته است. در سنجش این مفهوم از مقیاس گلاک و استارک در چهار بعد (اعتقادی، عاطفی، پیامدی و مناسکی) استفاده شد. متغیرهای مستقل تحقیق نیز پس از مرور تحقیقات مرتبط با تکیه بر جوانب نظری بحث تعریف و شاخص­سازی شدند و با استفاده از آزمون‌های اعتبار و پایایی مورد سنجش و استانداردسازی قرار گرفتند.­همه فرضیات تحقیق که بیان­گر رابطه میان دین‌داری و عوامل مؤثر بر آن (آموزش رسمی مذهبی، آموزش غیر رسمی مذهبی، خانواده، دوستان، سرمایه اجتماعی، رسانه، سن، جنسیت، تحصیلات به جزءتأهل) تایید شدند. همچنین یافته‌ها نشان می­دهند ابعاد مناسکی، اعتقادی، عاطفی و پیامدی به ترتیب بیشترین روابط همبستگی را با متغیرهای مستقل تحقیق داشته‌اند. از سوی دیگر آموزش رسمی، دوستان مذهبی، خانواده مذهبی، آموزش غیر رسمی، رسانه، سن و سرمایه اجتماعی به ترتیب بیشترین همبستگی را با ابعاد مختلف دین‌داری داشته‌اند. نوع روابط میان این متغیرها با دین‌داری عموماً مثبت و در سطح متوسط تا قوی است.

کلیدواژه‌ها

دین‌داری؛ آموزش رسمی مذهبی؛ دوستان مذهبی؛ خانواده مذهبی؛ آموزش غیر رسمی مذهبی؛ رسانه و سرمایه اجتماعی

مراجع