تأثیر بی ثباتی درآمد مالیاتی دولت از شرکت ها، بر رشد اقتصادی ایران، 1372-1393

دو فصلنامه علمی - تخصصی اقتصاد توسعه و برنامه ریزی

مقاله 2، دوره 5، شماره 2، آذر 1395، صفحه 25-42   

نویسندگان

مصطفی رجبی^{* 1}؛ ستاره زنده دل شندی²

¹استادیار، گروه توسعه اقتصادی وبرنامه‌ریزی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد خمینی شهر

²دانش آموخته کارشناسی ارشد اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی شهر

چکیده

درآمد های مالیاتی، منبع تأمین مالی و ابزار سیاست مالی جهت رسیدن به هدف های اقتصادی دولت می باشد. نوسان ها و بی ثباتی های این درآمد باعث می گردد که دولت در برنامه ریزی ها متکی به یک منبع نامطمئن شده و در دستیابی به اهداف برنامه ای و بلند مدت، با مشکل مواجه گردد. به همین جهت این پژوهش بدنبال تحلیل تأثیر بی ثباتی درآمدهای مالیاتی دولت از محل مالیات بر شرکت ها[1] بر رشد اقتصادی در ایران می باشد. برای رسیدن به هدف ابتدا در یک الگوی رگرسیونی و با استفاده از روش حداقل مربعات تعمیم یافته، اثر متغیرهای مختلف بر درآمد مالیاتی شرکت ها بررسی و تغییرات خطاهای آن، به عنوان بی ثباتی درآمدهای مالیاتی در مدل رشد و به روش الگوی خودرگرسیونی با وقفه های توزیعی، برازش گردید. جهت برازش الگوها، داده های مربوط به متغیرها به صورت فصلی و برای دوره ی: 1393-1372 از درگاه اینترنتی بانک مرکزی ایران استخراج گردید. نتیجه ی بدست آمده نشان می دهد که در کوتاه مدت، درآمد مالیاتی ناشی از مالیات بر شرکت ها در دوره ی اول اثر منفی و در دوره های بعدی رفتار متفاوتی را بر رشد اقتصادی داشته است. در بلند مدت اثر بی ثباتی درآمد مالیاتی شرکت ها، نشان از اثر منفی بر رشد اقتصادی با سطح معنی داری آماری را دارد



[1] - Corporate Income Tax (CIT)

کلیدواژه‌ها

درآمد مالیاتی؛ رشد اقتصادی؛ بی ثباتی؛ الگوی خود رگرسیونی با وقفه های توزیعی

مراجع

انجمن مدیران صنایع، مطالعه و بررسی فضای کسب و کار و ارائه برنامه عمل جهت بهبود آن در ایران، 1388

پرخیده، احمد و تاجیک،مهدی. (1388)."درآمدهای مالیاتی­ و چالش­های پیش­رو در اقتصاد ایران". طرح نظرسنجی ماهیانه مرکز تحقیقات و بررسی­های اقتصادی اتاق بازرگانی ایران از اعضای هیأت نمایندگان.

رجبی، مصطفی ، رنجبر، همایون و جعفری طادی، مولود. (1388). "تحلیل اثر مالیات بر رشد اقتصادی ایران، 86-1370". اولین همایش ملی اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی شهر، اسفند 1388.

سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، مجموعه اطلاعات سری زمانی آمارهای اقتصادی اجتماعی، سال­های مختلف.

 شفیعی، افسانه، برومند، شهزاد و تشکینی، احمد. (1385). "آزمون تأثیر گذاری سیاست مالی بر رشد اقتصادی". فصل­نامه پژوهش نامه اقتصادی، 33 (5): 181-153.

شفیعی، س، و صبوری دیلمی، م (1388)،"بررسی میزان اثر پذیری متغیر های کلان اقتصاد ایران از بحران مالی

      جهانی"، بررسی های بازرگانی، سال هفتم شماره39، صص 16-2.

صبری بقایی، آذرخش و محمد زاده اصل، نازی. (1382). "شناخت جنبه های مختلف اثر بخشی مالیات در اقتصاد ایران". فصل نامه پژوهش نامه اقتصادی، 8 (4): 198-173.

عرب مازار، علی اکبر, دهقانی. علی، (1388)،"برآورد کارایی مالیات بر درآمد مشاغل و اشخاص حقوقی"، پژوهشنامه مالیات : دوره  دوره جدید - 17 , شماره  7 (مسلسل 55) ; از صفحه 45 تا صفحه 64.

مجتهد، احمد و احمدیان، ا، (1386)،" اثر درآمدهای مالیاتی دولت بر رفاه اجتماعی ایران"، ویژه نامه اقتصادی،

     شماره 7، 45 – 71.

معاونت امور اقتصادی،1374. بررسی ظرفیت مالیاتی کشور،  نشریه 224.

موسوی محسنی، رضا، نوروزی، هایده، (1390)."برآورد تجربی مالیات تورمی و سطوح منحنی لافر: مطالعه موردی   اقتصاد ایرن"، پژوهشنامه اقتصادی، سال یازدهم، شماره 42.

مهرگان، نادر. (1382). "برآورد ظرفیت مالیاتی در استان همدان در سال 1382".سازمان مدیریت و برنامه­ریزی استان همدان.

مهندس، ابوطالب و تقوی، مهدی. (1386). " مالیه عمومی". تهران، انتشارات کتابخانه فروردین. چاپ بیستم.

نو فرستی ، محمد (1378)"ریشه واحد و همجمعی در اقتصاد سنجی"، تهران، انتشارات رسا .

Bera, A. K., & Jarque, C. M. (1981). An Efficient Large-Sample Test for Normality of

        Observations and Regression Residuals, working papers in Economics and Econometrics,

        (40), Australian National University in Econometrics.

Fricke, H. and Süssmuth, B.(2014). Growth and Volatility of Tax Revenues in Latin America.

     World Development Vol. 54, pp. 114–138.

Gordon, R., & Li, W. (2009). "Tax structures in developing countries: Many Puzzles and a

       possible explanation". Journal of Public Economics,93, 855–866.

Hans, F. and Brand, S. (2014). "Growth and Volatility of Tax Revenues in Latin America".  

       World Development, Vol. 54, pp:114-138.

Martin, R. and Fardmanesh, M. 1991. "Economic growth and alternative deficit-reducing tax

     increases and expenditure cuts: a cross sectional analysis". Public Choice-ce- 223- 231.

Pesaran. H & Shin. Y& Smith. R. (2001), Bounds Testing Approaches o The  Analysis of  Level

       Relationships’, Journal of Applied Econometrics.

 Romer, P. M. (1987)."Growth based on increasing returns to specialization". American

       Economic Review, Papers and Proceedings, 2(77), pp: 56-72.

Scully, G.W. (1995)."The growth tax in the United Stats". Public choice, 85(12), pp: 71-80.

Scully, G.W. (2006)."Taxes and economic growth". National Center for Policy Analysis, 292.