نقش رویکرد سیستمی در گسترش گردشگری با تأکید بر مناطق روستایی هدف گردشگری استان کردستان

فصلنامه جغرافیایی فضای گردشگری

مقاله 4، دوره 6، شماره 22، اردیبهشت 1396، صفحه 61-86   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

چکیده

در رویکرد غالب مدیریت گردشگری یعنی رویکرد سیستمی، گردشگری از دو بعد اصلی عرضه و تقاضا شکل گرفته که عملکرد مطلوب آنها تحت تأثیر محیط بیرونی(شرایط اقتصادی، اجتماعی و..) اثرگذار بر عملکرد این دو بعد می‌باشد. باید دانست که گسترش مطلوب گردشگری در نواحی روستایی به عنوان فعالیتی با صحنه‌ای گسترده که دربرگیرنده بازیگران متعدد می‌باشد، نیازمند عملکرد هماهنگ و سازمند تمامی ابعاد و عناصر آن می‌باشد. این در حالی است که در روستاهای منطقه مورد مطالعه نیز همانند شرایط عمومی گردشگری روستایی کشور، تسلط دیدگاه بخشی و جزئی‏نگری در مدیریت گردشگری آنها سبب عملکرد نامطلوب عناصر اصلی سیستم گردشگری و در نتیجه عدم تحقق نتایج مثبت توسعه گردشگری روستایی گردیده است. در این راستا نیاز است که در ابتدا با دیدگاهی جامع و مبتنی بر رویکرد سیستمی، وضعیت گردشگری منطقه آسیب شناسی گردیده و در وهله بعد راهبردهای عملی جهت برون رفت از وضع نامطلوب موجود تدوین گردد. پژوهش کاربردی حاضر نیز به منظور دستیابی به این اهداف انجام گرفته است. گردآوری اطلاعات در بخش نظری با استفاده از منابع اسنادی و در بخش عملی با توزیع پرسشنامه در میان 100 نفر از صاحبنظران و متخصصان گردشگری استان کردستان بوده است. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از شاخص‌های آمار توصیفی(میانگین و مد) و آزمون‌های آماری T تک نمونه‌ای و رتبه‌ای فریدمن و تکنیک سوات در نرم افزارهای SPSS، excel و expert choice، نشان دادند وضعیت شاخص‌های بعد تقاضا و محیط بیرونی در حد رضایت بخشی هستند و در مقابل وضعیت بعد عرضه سیستم گردشگری منطقه نامطلوب ارزیابی گردیده است. همچنین نتایج تکنیک برنامه‌ریزی سوات هم نشانگر قرار گرفتن منطقه مورد مطالعه در موقعیت تهاجمی و رسوخ در بازار می‌باشد و در میان راهبردهای این موقعیت نیز بهره‌گیری از موقعیت مطلوب قرارگیری در مسیر عمده و مهم گردشگری تجاری کشور یعنی بانه – مریوان، مهمترین و اولویت‌دارترین راهبرد اجرایی است.

کلیدواژه‌ها

گردشگری روستایی؛ سیستم گردشگری؛ تکنیک سوات؛ روستاهای اورامان و مریوان استان کردستان

مراجع