بحران امنیتی در آسیای مرکزی: دلایل و پیامدها

مجله پژوهش های سیاسی و بین المللی

مقاله 1، دوره 8، شماره 31، شهریور 1396، صفحه 1-37   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

چکیده

دانیال رضاپور[1]- دکتر رضا سیمبر[2]
تاریخ دریافت: 19/11/1395- تاریخ پذیرش:1/3/1396
 
چکیده:
پس از فروپاشی شوروی، آسیای مرکزی عرصه تهدیدها و چالش­های امنیتی متعدد بوده است. مناقشه­ های قومی و سرزمینی، بی ثباتی سیاسی، نداشتن توسعه اقتصادی و اجتماعی، تهدیدهای فراملیتی، جرایم سازمان یافته و بالاخره رقابت قدرت­های منطقه­ای و فرا منطقه­ای مهم­ترین چالش­های امنیتی در آسیای مرکزی بوده است. وجود این چالش­ها و مسائل حاد امنیتی، مشکلات امنیتی متعددی برای آسیای مرکزی به ارمغان آورده و مانع از استقرار کامل صلح و ثبات در این منطقه شده است. در این نوشتار بر آن هستیم تا با بهره گیری از نظریات امنیتی جهان سوم، دلایل بحران امنیتی آسیای مرکزی و تاثیرات آن را بر بازیگران منطقه­ای و فرامنطقه­ای بررسی کنیم. با توجه به مباحث مذکور، سوالات مقاله این­گونه مطرح می­شود که: پس از فروپاشی شوروری، چه عواملی زمینه­های شکل گیری بحران امنیتی در آسیای مرکزی را ایجاد کرده است؟ و بازیگران منطقه­ ای و فرامنطقه ای من جمله ایران، با توجه به اهمیت موضوع و تاثیرپذیری شدید از محیط امنیتی آسیای میانه، چه اقداماتی در راستای تامین منافع خود باید به عمل آورند؟ در فرضیه این گونه بیان می­شود که با توجه به مطالعات امنیتی جهان سوم، علی­رغم مجموعه­ای از عوامل پیچیده داخلی و خارجی شامل: ساختارهای اجتماعی و مذهبی، اوضاع اقتصادی، بحران­های گسترده حکومت­های مستبد؛ حضور کشورهای فرا منطقه­ای و منطقه­ ای برای کسب تامین منافع، با تحمیل سیاست­های خود بر روندهای امنیتی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی آسیای مرکزی تاثیرگذار هستند.



[1] - دانشجوی دکتری روابط بین الملل، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
[e-mail]


[2] - استادیار و عضو هیئت علمی، گروه روابط بین الملل دانشگاه گیلان، رشت، ایران
[e-mail]


 

کلیدواژه‌ها

آسیای مرکزی؛ روسیه؛ آمریکا؛ ایران؛ امنیت ملی

مراجع