بررسی بیولوژی تولید مثل در سیاه ماهی Capoeta capoeta gracilis در سواحل جنوبی دریای خزر استان مازندران (رودخانه تجن)

فصلنامه زیست شناسی جانوری

مقاله 5، دوره 1، شماره 2، بهمن 1387   

نویسندگان

هومن شجیعی¹؛ حسن فضلی²؛ ندا بانی³

¹استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان

²استادیار پژوهشکده اکولوژی دریای خزر

³کارشناس ارشد فیزیولوژی جانوری

چکیده

سیاه ماهی Capoeta capoeta gracilisیکی از ماهیان با ارزش شیلاتی می باشد که در حوضه جنوبی دریای خزر به خصوص استان مازندران و در رودخانه های آن یافت می شود در تحقیق حاضر مجموع 180 قطعه ماهی از ایستگاههای نمونه برداری در سواحل جنوبی دریای خزر استان مازندران (رودخانه تجن) در حد فاصل سالهای 1386 تا 1387 تهیه مورد بررسی تولید مثل قرار گرفت. در این بررسی فاکتورهای زیستی مرتبط با تولید مثل از قبیل تغییرات شاخص گوناد وسوماتیک، نسبت جنسی، میانگین هماوری مطلق، مراحل رسیدگی جنسی جزء اهداف اصلی محسوب شده اند. بیشترین مقدار شاخص گونادوسوماتیک در ماههای اردیبهشت و خرداد یعنی زمان تخم ریزی و کمترین مقدار آن در ماههای آبان، آذر و دی دیده می شود. شاخص گونادوسوماتیک در فصول بهار و تابستان نسبت به پاییز و زمستان از میزان بیشتری برخوردار است. از سوی دیگر با افزایش سن ماهیان بر مقدار شاخص مذکور افزوده شده که شیب آن در سالهای قبل از بلوغ کمتر از زمان بلوغ می باشد. مراحل رسیدگی جنسی در ماههای مختلف متناسب با شاخص گونادوسوماتیک بوده و با افزایش سن ماهیان میزان رسیدگی جنسی افزوده می شود. بیشترین مقدار GSIماهیان نر در سن 3 تا 4 سالگی و ماهیان ماده 2 تا 3 سالگی است.

کلیدواژه‌ها

بیولوژی؛ تولید مثل؛ سیاه ماهی؛ دریای خزر؛ استان مازندران