بررسی اثر عصاره آبی گیاه رازیانه و پنج انگشت بر محور HPG و اسپرماتوژنز در موش سوری نر نژاد NMRI

فصلنامه زیست شناسی جانوری

مقاله 2، دوره 4، شماره 1، آبان 1390   

نویسندگان

معصومه پیرسلوارانی¹؛ عبدالحسین شیروی¹؛ میترا حیدری نصرآبادی²

¹دانشگاه آزاد اسلامی، واحد دامغان، گروه زیست شناسی، دامغان، ایران

²دانشگاه آزاد اسلامی، واحد پرند، گروه زیست شناسی، پرند، ایران

چکیده

بدون شک گیاه پنج انگشت(Vitex agnus castus)و گیاه رازیانه(Foeniculum vulgare)از مهمترین گیاهانی هستند که به عنوان درمانگر طبیعی برای بهبود مشکلات هورمونی خانم ها استفاده می شوند.اما درباره تأثیر عصاره آبی گیاه پنج انگشت و اثر تلفیقی این دو گیاه بر میزان هورمون های LHوFSHو تستوسترون در سرم خون موش نر هیچ گزارشی وجود ندارد. این طرح، اثر گیاه پنج انگشت و گیاه رازیانه را بر میزان هورمون لوتئینی(LH) و هورمون محرک فولیکولی(FSH) و هورمون تستوسترون در موش سوری نر نژاد NMRIرا بررسی می کند. این یک مطالعه تجربی هست که در آن موش های نر بالغ انتخاب و به دو گروه کنترل و تجربی تقسیم شده اند. گروه تجربی، خود به 5 گروه تقسیم شده اند. هر گروه شامل 8 موش می باشد. عصاره آبی گیاه رازیانه با دوز 200 و 100 میکرولیتر و عصاره آبی گیاه پنج انگشت با دوز 400 و 300 میکرولیتر و دوز 600 میکرولیتر که بصورت تلفیقی از هر دو گیاه می باشد، به مدت 16 روز پی در پی و بصورت داخل صفاقی به موش های گروه تجربی تزریق شد. دو هفته پس از آخرین تزریق، حیوانات را وزن کرده و سرانجام توسط داروی کتامین و زیلزین بیهوش و عمل خونگیری از قلب آنها انجام شد. سپس میزان هورمون های LHو FSHو تستوسترون در سرم خون حیوانات به روش RIAسنجش شد. بخش دمی اپیدیدیم راست برای شمارش اسپرم بکار رفت. پس از بررسی ماکروسکوپی (وزن، قطر و حجم بیضه) بافت ها در فیکساتیو فرمالین 10% فیکس شدند. مقاطع 5 میکرومتری تهیه و با هماتوکسیلین و ائوزین رنگ آمیزی شد. داده ها جمع آوری شده و با استفاده از نرم افزار SPSSو آزمون های آماری آنالیز واریانس ANOVAو Tukeyتجزیه و تحلیل شد. هیچ تفاوت معنی داری در وزن بدن، حجم، قطر و وزن بیضه دیده نشد. عصاره آبی گیاه پنج انگشت و گیاه رازیانه باعث کاهش معنی دار در میزان هورمون های LHو FSHو تستوسترون در مقایسه با گروه کنترل شد. پنج انگشت و رازیانه هر دو دارای اسیدهای چرب ضروری و ترکیبات استروژنیک هستند. این نتایج پیشنهاد می کند که گیاه پنج انگشت و گیاه رازیانه ممکن است بر محور هیپوتالاموس- هیپوفیز- گناد عمل کرده و یا بطور مستقیم بر روی هیپوفیز اثر نماید.

کلیدواژه‌ها

پنج انگشت؛ رازیانه؛ موش سوری نر؛ نژادNMRI