تعیین تنوع مولکولی و بررسی جمعیتی ماهی سفید Rutilus frisiikutumمهاجر به تالاب انزلی و رودخانه شیرود با روش ژنتیک مولکولی

فصلنامه زیست شناسی جانوری

مقاله 3، دوره 7، شماره 1، آبان 1393   

نویسندگان

فریدون چکمه دوز قاسمی¹؛ شهرام بهمنش¹؛ مهتاب یارمحمدی²؛ محمد حسن زاده صابر²

¹پژوهشکده آبزی پروی آبهای داخلی، بندر انزلی، ایران

²موسسه تحقیقات بین المللی ماهیان خاویاری دریای خزر، رشت، ایران

چکیده

با توجه به اهمیت اقتصادی این ماهی، ساختار ژنتیکی و جمعیتی آن در این دو منطقه با استفاده از نشانگرهای ریزماهواره مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور تعداد 50 نمونه ماهی سفید از هر منطقه صید (جمعا 100 نمونه) و بافت باله دمی آنها پس از برش داخل الکل 96 درجه جمع­آوری و DNAژنومی آنها استخراج شد. جهت انجام واکنش­های زنجیره­ای پلیمراز (PCR) از 10 جفت آغازگر استفاده شد که همگی تولید باندهای چندشکلی نمودند. در نتایج حاصله 191 الل بدست آمد که بیشترین تعداد الل (18) متعلق به جایگاه­های ژنی Ca1و Ca3و کمترین تعداد الل (2) در جایگاه ژنی MFW1بود. بر اساس میانگین تعداد الل در هر جایگاه ژنی و هتروزایگوسیتی مشاهده شده بین نمونه­های دو منطقه، تفاوت آماری معنی­دار نبود (05/0 p). شاخص Fstکه تفاوت جمعیتی را نشان می­دهد بین نمونه­های دو منطقه 056/0 محاسبه شده و معنی دار بود (01/0 >p). نمونه­های دو منطقه در اکثر جایگاه­های ژنی با آزمون هاردی واینبرگ (HW) در تعادل نبودند. فاصله ژنتیکی محاسبه شده بین دو جمعیت در حد بالایی بود (407/0). نتایج بدست آمده از این بررسی نشان داد که ماهی سفید تالاب انزلی و رودخانه شیرود هر یک جمعیت مستقلی می­باشند. بنابر این حفظ تنوع ژنی و اجرای برنامه های مدیریتی شیلاتی مبنی بر ازدیاد ذخایر هر یک از این جمعیت­ها بایستی مد نظر قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

ماهی سفید دریای خزر؛ ساختار ژنتیکی؛ ساختار جمعیتی؛ نشانگرهای ریزماهواره؛ تالاب انزلی