بررسی مقایسه ای تاثیرات فنتانیل و سوفنتانیل بر روی پاسخهای همودینامیک ناشی از لوله گذاری تراشه در بیماران تحت عمل جراحی با بیهوشی عمومی در بیمارستان آریا مشهد

علوم پزشکی

مقاله 4، دوره 7، شماره 1، خرداد 1396، صفحه 1-15   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مژگان رئیسی¹؛ وحید مغفرتی¹؛ زهره کافی مشهدی²

¹استادیار، دانشکده پزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی مشهد، مشهد، ایران

²دانشجوی پزشکی، دانشکده پزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

مقدمه و هدف: فنتانیل و سوفنتانیل دو ضد درد اپیوییدی می باشند که به طور رایج در بیهوشی بالینی مورد استفاده قرار می گیرد.این مطالعه جهت مقایسه اثرات فنتانیل و سوفنتانیل طی القاء بیهوشی جهت تعدیل پاسخ قلبی عروقی نسبت به لارنگوسکوپی و انتوباسیون طراحی شده است.
روش تحقیق: در این مطالعه کار آزمایی بالینی تصادفی، دو سوکور 40 بیمار با ASA کلاس I و II کاندید جراحی انتخابی و بدون سابقه بیماری ایسکمیک قلبی، هیپرتانسیون، اعتیاد ... وارد شدند و به طور تصادفی به دو گروه تقسیم شدند. یک گروه  μg/kg 2 فنتانیل و گروه دیگر  μg/kg 2/0 سوفنتانیل 3 دقیقه قبل از انتوباسیون به صورت داخل وریدی طی 30 ثانیه، دریافت کردند. روش بیهوشی در هر دو گروه یکسان بود و انتوباسیون در همه بیماران طی 20 ثانیه انجام شد. قبل از تزریق داروها وضعیت همودینامیک مثل ضربان قلب    ( ( HR، فشار خون سیستولیک (SBP) و دیاستولیک(DBP)اندازه گیری شد. قبل از تزریق مخدر، قبل از انتوباسیون، یک و دو دقیقه پس از انتوباسیون نیز این پارامترها در همه موارد توسط یک نفر و یک فشار سنج اندازه گیری شد.
نتایج:  میانگین سنی بیماران در گروه فنتانیل 41/9±35/36 سال و در گروه سوفنتانیل 17/11±45/38 سال بود. در مجموع 5/47٪ بیماران را مردان و 5/52٪ را زنان تشکیل می دادند. انتوباسیون منجر به افزایش چشمگیری در SBP ، DBP و HR (0001 /0=P)شد. جنس و وزن بیماران هیچگونه تأثیر معنی داری بر روند تغییرات همودینامیک ایجاد نکرد ( 05/0 > P)، اما سن بیماران تأثیر چشمگیری تنها بر SBP نشان داد، بطوریکه SBP در گروه سنی 50-35 سال در مقایسه با گروه سنی 35-20 سال افزایش بیشتری نشان داد. با این حال سن تأثیر معنی داری بر DBP و HR نشان نداد. در مجموع هیچگونه تفاوتی بین دو داروی فنتانیل و سوفنتانیل و تأثیر آنها بر اساس سن و جنس و وزن بیماران مشاهده نشد.
نتیجه گیری:  هیچگونه تفاوت معنی داری بین فنتانیل و سوفنتانیل در تعدیل پاسخ های قلبی عروقی نسبت به انتوباسیون مشاهده نشد، بنابراین قیمت مناسب تر و عوارض جانبی کمتر می توانند معیارهای مناسبی برای انتخاب یکی از این دو باشد.
 

کلیدواژه‌ها

فنتانیل – سوفنتانیل – انتوباسیون – همودینامیک

اصل مقاله

مقدمه:

لوله گذاری تراشه به طور معمول در اکثر بیمارانی که تحت عمل جراحی با بیهوشی عمومی قرار می گیرند انجام می گردد. لارنگوسکوپی و لوله گذاری داخل تراشه می تواند سبب افزایش ضربان قلب و فشارخون، بی نظمی های ضربان قلب، افزایش غلظت کاته کول آمینها، افزایش نیاز عضله قلب به اکسیژن، ایسکمی میوکارد و افزایش فشار داخل مغزی در افراد مستعد شود. (1)

این تغییرات در افراد بدون مشکل قلبی به خوبی تحمل می شود ولی در بیماران با مشکلات قلبی و عروقی و همچنین بیماران با زمینه فشارخون بالا، بخصوص کنترل نشده می تواند باعث عوارض بسیاری از جمله ایسکمی و دیس ریتمی های قلبی شود. (3و2)

برای تضعیف این پاسخها داروهای زیادی مورد استفاده قرار گرفته اند که از جمله آنها می توان به مخدرها (4)، بتا بلوکرها (5)، داروهای وازودیلاتور (6) و بلوک کننده های کانال کلسیم (7) اشاره کرد.

فنتانیل آگونیست صناعی مخدر است که از لحاظ ساختمانی در ارتباط با مپریدین می‌باشد. به عنوان ضد درد  فنتانیل 75-125 برابر مورفین است. تجویز تک دوز فنتانیل داخل وریدی شروع اثر سریعتر و مدت اثر کوتاهتری تا مورفین دارد. (8)

نیمه عمر سوفنتانیل 5/2 ساعت است و به پروتئین پلاسما باند می‌شود (90%) در کبد متابولیزه می‌شود و در روده کوچک با N.الکیلیشن و O دمتیلیشن و متابولیت آن در ادرار دفع می‌شود. فارماکوکینتیک سوفنتانیل ممکن است بر اساس سن و شرایط بیمار وجراحی متفاوت باشد برای مثال نیمه عمر از بین رفتن سوفنتانیل در بیماری که تحت جراحی قلبی است طولانی تر است. ( حدود 595 دقیقه ) و در بیمار هایپرونتیلیشن  ( 232 دقیقه ) و در جراحی ائورت شکمی بیشتر از 12 ساعت است. (9)

افزایش فشارخون به طور معمول 5 ثانیه بعد از انتوباسیون آغاز و طی 1 تا 2 دقیقه به اوج می رسد، بعد از 5 تا 10 دقیقه به حالت اولیه بازمی گردد. (1)

با توجه به اهمیت این مسئله در این مطالعه بر آن شدیم تا تاثیر دو داروی فنتانیل و سوفنتانیل بر روی پاسخهای همودینامیک حین لارنگوسکوپی و لوله گذاری را بررسی کنیم.

 

مواد و روش ها:

مطالعه حاضر بصورت کارآزمایی بالینی تصادفی دوسوکور بر اساس جدول اعداد تصادفی پس از اخذ رضایت نامه (که ضمیمه می باشد) از 40 بیمار 50-20 سال کاندید عمل جراحی انتخابی با بیهوشی عمومی، کلاس ASA I , II بدون پیش دارو درمانی و ناشتا، بدون سابقه ای از بیماری قلبی یا مغزی، فشارخون بالا، اعتیاد و مصرف دارو به طور اتفاقی انتخاب و به دو گروه 20 نفره تقسیم شدند. همه بیماران قبل از تجویز مخدرها با ml/kg 7 رینگرلاکتات پره هیدراته شدند. در گروه اول فنتانیل μg/kg 2 و در گروه دوم سوفنتانیل μg/kg 0/2، 3 دقیقه قبل از لوله گذاری تراشه (القای بیهوشی)و لارنگوسکوپی بصورت داخل وریدی در مدت زمان 30 ثانیه تزریق شد. در هر دو گروه روش بیهوشی بجز مخدرها یکسان بود. مدت زمان انتوباسیون (لوله گذاری) 20 ثانیه بود. قبل از تزریق داروها تغییرات همودینامیک شامل ضربان قلب، فشارخون سیستولی و دیاستولی ثبت شد.

فشارخون سیستولیک و دیاستولیک و ضربان قلب قبل از تجویز مخدرها، قبل از لارنگوسکوپی و لوله گذاری و دقایق 1 و 2 بعد از لارنگوسکوپی و لوله گذاری مجدداً متغیرهای نامبرده اندازه گیری و ثبت شد. کنترل فشارخون و ضربان قلب در تمامی موارد توسط یک شخص و توسط یک دستگاه واحد انجام گردید. شخص کنترل کننده فشارخون و ضربان قلب از نوع نمونه اطلاعی نداشت.

پس از جمع آوری و ثبت آنها در رایانه با استفاده از نرم افزارهای آماری مثلSPSS  ورژن 18 و Excell نسبت به رسم جدول و نمودارهای توزیع فراوانی اقدام و سپس برای مقایسه میانگین ها در داده های کمی از آزمونهای پارامتریک مثل t.test و آنالیز واریانس و در صورت غیرنرمال بودن داده ها از آزمونهای غیرپارامتریک مثل Mann Whitney  استفاده شد. سطح معنی داری آزمونها، 5 درصد در نظر گرفته شد.

 

 

 

 

 

نتایج:

انحراف معیار	میانگین	بیشترین	کمترین
141/11	87/115	128	100	فنتانیل	قبل از تجویز دارو	20تا35سال
292/14	37/122	137	100	سوفنتانیل
509/16	37/109	129	86	فنتانیل	قبل از لوله گذاری
669/10	87/122	141	110	سوفنتانیل
372/23	37/126	157	97	فنتانیل	یک دقیقه بعدازلوله گذاری
348/8	37/133	149	124	سوفنتانیل
171/17	00/117	139	94	فنتانیل	دودقیقه بعدازلوله گذاری
239/7	12/124	136	116	سوفنتانیل
282/11	25/126	140	110	فنتانیل	قبل از تجویز دارو	35تا50سال
494/17	66/127	162	100	سوفنتانیل
846/15	25/107	139	86	فنتانیل	قبل از لوله گذاری
446/20	33/116	147	80	سوفنتانیل
760/20	58/130	160	92	فنتانیل	یک دقیقه بعدازلوله گذاری
215/23	66/144	170	90	سوفنتانیل
659/20	58/126	173	100	فنتانیل	دودقیقه بعدازلوله گذاری
459/16	00/130	157	90	سوفنتانیل

میانگین میزان تغییر دو گروه با استفاده از روش آنالیز واریانس با اندازه های تکراری مورد بررسی قرار گرفت که مشخص گردید که متغییر سن تأثیر آماری معنی داری  درمیزان تغییرات فشارخون سیستولیک داشته است.          (p-value=0/037)

همچنین اختلاف آماری معنی داری در میزان تغییرات فشارخون سیستولیک بین دو گروه مشاهده نمی شود

   (p-value=0/307)  و می توان گفت دو دارو تأثیر متفاوتی نداشته اند.

 

دیاستولیک		کمترین	بیشترین	میانگین	انحراف معیار
قبل از تجویز دارو	فنتانیل	60	92	40/75	732/8
	سوفنتانیل	60	102	65/79	149/12
قبل از لوله گذاری	فنتانیل	50	88	60/68	158/12
	سوفنتانیل	50	115	45/77	099/14
یک دقیقه بعدازلوله گذاری	فنتانیل	57	106	25/83	313/15
	سوفنتانیل	60	108	25/91	739/12
دودقیقه بعدازلوله گذاری	فنتانیل	58	118	70/79	740/14
	سوفنتانیل	60	99	50/83	225/9

 

میانگین میزان تغییر دو گروه با استفاده از روش آنالیز واریانس با اندازه های تکراری مورد بررسی قرار گرفت که به طور کلی تغییرات معنی داری در فشار خون دیاستولیک مشاهده می شود (p-value=0/0001) . همچنین اختلاف آماری معنی داری در میزان تغییرات بین دو گروه مشاهده نمی شود(p-value=0/551) و می توان گفت دو دارو تأثیر متفاوتی نداشته اند.

 

 

 

 

 

تعداد ضربان قلب دردقیقه		کمترین	بیشترین	میانگین	انحراف معیار
قبل از تجویز دارو	فنتانیل	52	111	00/81	563/14
	سوفنتانیل	70	115	50/84	222/11
قبل از لوله گذاری	فنتانیل	54	114	65/82	002/17
	سوفنتانیل	62	100	95/84	004/11
یک دقیقه بعدازلوله گذاری	فنتانیل	60	135	30/90	625/19
	سوفنتانیل	72	125	05/93	356/12
دودقیقه بعدازلوله گذاری	فنتانیل	58	117	10/86	110/18
	سوفنتانیل	65	106	10/87	527/10

 

 

میانگین میزان تغییر دو گروه با استفاده از روش آنالیز واریانس با اندازه های تکراری مورد بررسی قرار گرفت که به طور کلی تغییرات معنی داری درمیزان تغییرات تعداد ضربان قلب دردقیقه مشاهده می شود (p-value=0/0001) . همچنین اختلاف آماری معنی داری درمیزان تغییرات تعداد ضربان قلب دردقیقه بین دو گروه مشاهده نمی شود(p-value=0/758)  و می توان گفت دو دارو تأثیر متفاوتی نداشته اند.

بحث:

20بیمار در گروه فنتانیل و 20 بیمار درگروه سوفنتانیل مورد بررسی قرار گرفتند. میانگین سنی در گروه فنتانیل 41/9±35/36 سال و در گروه سوفنتانیل 17/11±45/38 سال بود، که با توجه به 524/0=P می توان گفت دو گروه از نظر سنی تفاوت آماری معنی داری نداشتند. بطور کلی 5/47% افراد مورد مطالعه را مردان و 5/52% را زنان تشکیل می دادند که این رقم در گروه فنتانیل 40% مرد و 60% زن و در گروه سوفنتانیل 55% مرد و 45% زن بود. با توجه به 342/0=P بازهم اختلاف معنی داری بین دو گروه از لحاظ جنسیت افراد مورد مطالعه دیده نمی شود.

میانگین وزنی در گروه فنتانیل kg92/12±7/67 و در گروه سوفنتانیل 19/11±65/67 کیلوگرم بود. با توجه به 99/0=P می توان گفت دو گروه تفاوت معنی داری از نظر میانگین وزنی نشان ندادند.

توزیع فشار خون سیستولیک در بیماران براساس زمان های مختلف مورد بررسی قرار گرفت که میانگین فشارخون سیستولیک قبل از تجویز دارو در گروه فنتانیل و سوفنتانیل به ترتیب 1/12±1/122 (محدوده 140-100) و 1/16±55/125 (محدوده 162-100) میلی متر جیوه بود. این ارقام قبل از لوله گذاری به ترتیب به 71/15±1/108 و 16/17±95/118 میلی متر جیوه و یک دقیقه پس از لوله گذاری به 31/15±25/83 و 74/12±25/91 میلی متر جیوه کاهش یافت.

اما دو دقیقه پس از لوله گذاری میانگین در دو گروه به ترتیب 46/19±75/122 و 59/13±65/127 میلی متر جیوه بود که از حد پایه هم افزایش یافته بود. به طور کلی تغییرات معنی داری در فشارخون سیستولیک مشاهده می شود (0001/0=P).

اما اختلاف آماری معنی داری در میزان تغییرات فشارخون در دو گروه مشاهده نمی شود (423/0=P) و می توان گفت دو گروه تأثیر متفاوتی نداشته اند.

همچنین میانگین میزان تغییر فشارخون سیستولیک براساس جنس در دو گروه مورد بررسی قرار گرفت که مشخص شد این متغیر تأثیر معنی داری بر میزان تغییرات فشارخون سیستولیک نداشته است (153/0=P). همچنین تغییرات فشارخون سیستولیک در دو گروه زن و مرد تفاوت معنی داری نشان نداد (489/0=P).

اما در بررسی تأثیر سن بر میزان تغییرات فشارخون سیستولیک اثر معنی داری مشاهده شد (037/0=P). بطوریکه افزایش فشارخون یک دقیقه پس از لوله گذاری در گروه سنی 50-35 سال نسبت به 35-20 سال چشمگیرتر بود. اما در بررسی کلی دو گروه تفاوت معنی داری مشاهده نشد.

تأثیر متغیر وزن نیز بر میزان تغییرات فشارخون معنی دار نبود (868/0=P)، بطوریکه دو گروه وزنی
kg70-40 و kg100-71 تفاوت معنی داری با یکدیگر نشان ندادند.

در مطالعه مشابهی که توسط «یانگ» انجام و رمی فنتانیل با فنتانیل مقایسه شد، شیوع درصد فشارخون سیستولیک با افزایش بیشتر از 30% مقادیر پایه طی مدت بررسی به طور چشمگیری در گروه فنتانیل نسبت به گروه R بالاتر بود اما شیوع درصد فشارخون سیستولیک با کاهش <30% مقادیر پایه به طور چشمگیری در گروه فنتانیل نسبت به گروه رمی فنتانیل پایین تر بود.(10)

«کاساتی» نیز همانند ما اختلاف واضحی در فشارخون سیستولیک بین دو گروه رمی فنتانیل و سوفنتانیل مشاهده نکرد. (11)

«صفوی» نیز اختلاف آشکاری در فشارخون سیستولیک بین دو گروه مورد بررسی اش (سوفنتانیل و پتدین) مشاهده نکرد. (12)

در مطالعه «زو» و همکارانش بر خلاف نتایج بدست آمده در مطالعه، میانگین درصد افزایش فشارخون سیستولیک پس از انتوباسیون به طور چشمگیری در گروه سوفنتانیل پایین تر بود. (7% در گروه سوفنتانیل و 17% درگروه فنتانیل، 05/0P<). از سوی دیگر افزایش فشارخون سیستولیک به میزان >30% حد پایه طی مدت زمان بررسی به طور چشمگیری در گروه فنتانیل بالاتر بود. (05/0 P<).(13)

در مطالعه «کرباس فروشان» میانگین تغییر فشارخون سیستولی مادران مورد مطالعه قبل و بعد از القای بیهوشی در دو گروه مورد (رمی فنتانیل) و شاهد (همان حجم نرمال سالین) تفاوت آماری معنی داری نشان داد (001/0P<) و این تغییرات در گروه مورد کمتر بود.(14)

در مطالعه «امجدی» هم بین میانگین اختلاف فشارخون سیستول قبل از القای بیهوشی با مقدار آن بلافاصله پس از لوله گذاری تراشه و 10 دقیقه بعد از لوله گذاری تراشه، در گروه مورد (با آلفنتانیل وریدی) و شاهد (بدون آلفنتانیل) اختلاف معنی داری وجود داشت بطوریکه در گروه شاهد نسبت به گروه  مورد میزان کاهش فشارخون سیستولیک بعد از انتوباسیون بیشتر بود.(15)

در مطالعه «روپانی» هم تغییرات فشارخون سیستول در گروه مورد (دریافت آلفنتانیل) نسبت به گروه کنترل (بدون آلفنتانیل) کمتر بود.(16)

«محجوبی فرد» که دو گروه میدازولام + مورفین را با میدازولام + فنتانیل بررسی کرده بود، بین تغییر فشارخون سیستولیک دو گروه اختلاف معنی داری وجود داشت (003/0=P). (17)

این کاهش تغییرات فشارخون سیستولیک پس از تجویز ترکیبات فنتانیل در یک مطالعه دیگر نیز مشاهده شد.(18)

اما درمطالعه ما فشارخون دیاستولیک در بیماران قبل از تجویز دارو و لوله گذاری و پس از آن مورد بررسی قرار گرفت که روند کلی تغییرات آن معنی دار بود (0001/0=P). اما بین دو گروه بیماران که قبل از لوله گذاری فنتانیل و سوفنتانیل دریافت کرده بودند، تفاوت معنی داری مشاهده نشد (551/0=P) بنابراین می توان گفت دو دارو تأثیر یکسانی بر روند تغییرات فشارخون دیاستولیک در این بیماران داشتند. همچنین متغیر جنسیت تأثیر معنی داری در میزان تغییرات فشارخون دیاستولیک نداشت (103/0=P) بین دو گروه دارویی نیز تفاوتی از نظر تأثیر دارو براساس جنسیت مشاهده نشد. (654/0=P)

گروه های سنی نیز نه تأثیر معنی داری بر روند تغییرات فشارخون دیاستولی ایجاد کردند (144/0=P) و نه اینکه دو دارو براساس سن تأثیر متفاوتی نشان دادند (53/0=P). این موضوع براساس وزن نیز به همین منوال بود در واقع وزن بیماران تأثیری بر تغییرات فشارخون دیاستولیک نداشت. (711/0=P). دو گروه وزنی نیز (70-40 کیلوگرم و 100-71 کیلوگرم) تفاوتی از نظر تأثیر هریک از دو دارو نشان ندادند. (061/0=P)

در مطالعه مشابهی که توسط «کاساتی» انجام شد نیز همانند مطالعه ما اختلاف واضحی در فشارخون دیاستولی بین دو گروه رمی فنتانیل و سوفنتانیل مشاهده نشد، این نتیجه گیری همانند تشابه اثر دو داروی فنتانیل، سوفنتانیل در مطالعه ما بود.(11)

در بررسی مقایسه ای صفوی و همکارانش نیز این بار دو داروی سوفنتانیل و پتدین اختلاف واضحی از نظر تأثیر بر فشارخون دیاستولیک نشان ندادند.(12)

«روپانی» در مطالعه خود اعلام کرد که آلفنتانیل داروی مؤثری در کم کردن فشارخون دیاستولیک به دنبال انتوباسیون می باشد. (16)

فنتانیل در مطالعه «محجوبی فرد» هم منجر به تغییرات کمتری در فشارخون دیاستولیک شد. (17)

روند تغییر ضربان قلب مورد بررسی قرار گرفت که بطور کلی تغییرات معنی داری در تعداد ضربان قلب در دقیقه مشاهده شد (0001/0=P). اما اختلاف آماری معنی داری در تغییرات ضربان قلب بین دو گروه دارویی دیده نشد در واقع می توان گفت دو دارو تأثیر متفاوتی نداشتند (758/0=P). جنسیت، وزن و سن بیماران هیچکدام تأثیر معنی داری بر روند تغییرات ضربان قلب نداشتند.

در مطالعه مشابهی که توسط «ژانگ» انجام شد، نتایج متفاوتی بدست آمد. بطوریکه کاهش ضربان قلب بعد از القای بیهوشی در گروه رمی فنتانیل بیشتر از گروه فنتانیل و سوفنتانیل بود. (19)

در مطالعه «یانگ» شیوع درصد ضربان قلب با افزایش بیشتر از 30% مقادیر پایه طی مدت بررسی به طور چشمگیری در گروه فنتانیل نسبت به رمی فنتانیل بالاتر بود اما شیوع درصد ضربان قلب با کاهش بیشتر از 30% مقادیر پایه به طور چشمگیری در گروه فنتانیل نسبت به رمی فنتانیل بالاتر بود. (10)

در مطالعه «زو» ضربان قلب در زمان انتوباسیون و پس از آن همچنین در مقادیر ماکزیمم طی مدت زمان بررسی در گروه فنتانیل و سوفنتانیل به طور معنی داری نسبت به گروه کنترل پایین تر بود. (05/0P<) اما میانگین درصد افزایش ضربان قلب در زمان انتوباسیون به طور معنی داری در گروه سوفنتانیل (10%) نسبت به گروه فنتانیل (25%) پایین تر بود (05/0P<)، افزایش ضربان قلب به میزان بیشتر از 30% مقادیر پایه طی مدت زمان بررسی به طور معنی داری در گروه فنتانیل (43%) نسبت به گروه سوفنتانیل (3%) بالاتر بود (05/0P<) این بار نیز بر خلاف مطالعه ما دو گروه دارویی فنتانیل و سوفنتانیل اثرات متفاوتی بر ضربان قلب نشان دادند.(13)

در مطالعه «صفوی» ضربان قلب 2 و 3 دقیقه بعد از القای بیهوشی، 1 دقیقه پس از لوله گذاری در گروه پتدین نسبت به گروه سوفنتانیل افزایش داشت. (12)

در مطالعه «کرباس فروشان» هم میانگین تعداد ضربان قلب مادران مورد بررسی قبل و بعد از القای بیهوشی در دو گروه (با دریافت رمی فنتانیل و بدون آن) از نظر آماری تفاوت معنی داری داشت (05/0< P). (14)

در مطالعه « امجدی»، مادرانی که قبل از القای بیهوشی داروی آلفنتانیل را دریافت کرده بودند، افزایش کمتری در تعداد ضربان قلب بعد از لوله گذاری تراشه داشتند. (15)

در مطالعه «روپانی» میانگین تغییرات ضربان قلب در گروهی که آلفنتانیل دریافت کرده بودند نسبت به گروه کنترل (بدون دریافت آلفنتانیل) کمتر بود و از نظر آماری معنی دار بود.(16)

در مطالعه محجوبی فرد که میدازولام + مورفین را با میدازولام + فنتانیل مقایسه کرد، بین تغییرات ضربان قلب دو گروه، اختلاف معنی داری دیده نشد. (4/0 = P). (17)

نتیجه گیری:

بطور کلی می توان گفت اگرچه تغییرات فشار خون سیستولیک طی مدت زمان بررسی معنی دار بود (0001/0=P) اما بین دو گروه تفاوت معنی داری مشاهده نشد.جنسیت و وزن بیماران تأثیری معنی دار بر فشار خون سیستولیک نداشت اما تأثیر سن معنی دار بود (037/0=P) بطوریکه در گروه سنی 50-35 ساله در مقایسه با 35-20 سال میانگین فشار خون سیستولیک پس از انتوباسیون بالاتر بود. روند تغییرات ایجاد شده در فشار خون دیاستولیک و تعداد ضربان قلب هم در بیماران معنی دار بود (0001/0=P) اما متغیرهای سن، جنس و وزن هیچکدام تأثیر معنی داری بر آنها نداشتند. همچنین بطور کلی در هیچ یک از موارد تفاوت آماری معنی داری بین دو گروه دارویی مشاهده نشد. در واقع دو داروی فنتانیل و سوفنتانیل اگرچه هر دو تغییرات همودینامیک ناشی از پاسخ قلبی عروقی نسبت به انتوباسیون را تعدیل کردند اما تفاوت معنی داری بین آنها از نظر تأثیر دارو مشاهده نشد. (05/0> P) 

مراجع

 

1. Henderson J. Adverse effect of anesthesia. In: Miller RD. Miller’s Anesthesia. 7^th ed. New York: Churchill living stone Elsevier company ; 2010. Vol. 2  P.1599.

2. Nussmeier N, Husser M, Sarwar M, Grigore A. Anesthesia for cardiac surgical procedures. In: Miller RD. Millers Anesthesia.7^th ed. New York: Churchill  Living stone Elsevier company ; 2010. Vol.2 P.1955.

3. Stoeling R, Dierdorf S. Anesthesia and coexisting disease.In: Miller RD.Millers Anesthesia. 5^th ed. New York: Churchill living stone Elsevier company ; 2008. P. 87.

4. Craw ford DC, Fello D, Achala KJ, Smith G. Effect of fentanyl on the pressor and cathecolamine responses to tracheal intubation. B J A. 1987; 59: 812-19.

5. Vuccvic M, Prudy GM, Elis FR. Esmolol hydrochloride for  the management of the cardiovascular  stress  response to laryngoscopy and tracheal intubation. B J A. 1992; 68: 529-30.

6. Stoeling RK. Attenuation of  blood pressure response to laryngoscopy and tracheal intubation with sodium nitro pruside. Analgesia. 1979; 50: 116-19.

7. Kavac AL. controlling  the hemodynamic response to laryngoscopy and endotracheal intubation.  J C A. 1996; 8: 63-79.

 

8. Lucero JM, Rollins MD. Obstetrics. In: Miller R.D. Pardo MC. Basics of ANESTHESIA. 6^th ed. USA: Elsevier Churchill Livingstone;2012.p. 514-545.

 

9. Sweetman.S.C, Pharm.B, Pharms.F.R.Analgesics anti inflammatory drugs & antipyretics. In: Martindle 35^th  ed.China: The pharmaceutical press publishing; 2007: vol .1.p.108-110.

 

10. Yang QY, Xue FS, Liao X, Liu HP, Luo MP, Xu YC, Liu Y, Zhang YM. Comparison of bolus remifentanil versus bolus fentanyl for blunting cardiovascular intubation responses in children: a randomized, double-blind study. Chin Med J (Engl). 2009 Jan 5;122(1):44-50.

11. Casati A, Fanelli G, Albertin , Deni F,et al. small doses of remifentanil or sufentanil for blunting cardiovascular changes induced by tracheal intubation.European Journal of Anaesthesiology. 2001; 18(1): 108-112.

12. Safavi MR, Honarmand A. A comparative Effect of intravenous pethidine VS Sufentanil on Attenuation of cardiovascular Responses to laryngoscopy and Tracheal intubation. Iranian Cardiovascular Research Journal. 2008 ; 1(4):456-464.

13. Xue FS, Liu KP, Liu Y, Xu YC, Liao X, Zhang GH, Li CW, Yang QY, Sun HT. Assessment of small-dose fentanyl and sufentanil blunting the cardiovascular responses to laryngoscopy and intubation in children. Paediatr Anaesth. 2007 Jun;17(6):568-74.

14. کرباس فروشان علی،چوب ساز منصور،سعدالدین غلام رضا. بررسی اثر رمی فنتانیل بر فشارخون و ضربان قلب مادران و آپگار نوزادان در هنگام القای بیهوشی عمومی در سزارین انتخابی. مجله انجمن آنستزیولوژی و مراقبتهای ویژه. زمستان 1385; 28(56):34-39.

15. امجدی منش جعفر،حاتمی پور ابراهیم،غفاریان شیرازی حمیدرضا،ممبینی راضیه. اثرات تزریق وریدی آلفنتانیل یک دقیقه قبل از القای بیهوشی بر پاسخهای قلبی – عروقی مادران سزارینی در پاسخ به لوله گذاری تراشه و آپگار نوزاد متولد شده. ارمغان دانش. بهار 1384; 10(1 (پی در پی 37)):9-16.

16. روپانی محمدعلی،آل رضا حکیمه،علی جان پور ابراهیم،میر مهرافزا،صفری فرشاد. تاثیر آلفنتانیل بر تغییرات همودینامیک (ضربان قلب، فشارخون) به دنبال لارنگوسکوپی. مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی بابل. بهار 1384; 7(2 (پی در پی 26)):14-17.

17. محجوبی فرد مازیار،علوی سیدمصطفی. بررسی مقایسه‌ای تغییرات همودینامیک تجویز ترکیب میدازولام و مورفین با میدازولام و فنتانیل. مجله انجمن آنستزیولوژی و مراقبتهای ویژه. 1382; 23(41):53-62.

18. قیامت محمدمهدی،جعفری علیرضا،روحانی فر رامین. بررسی اثر دوزهای مختلف رمی فنتانیل بر روی پاسخ همودینامیک به لوله گذاری تراشه در بیماران دچار فشار خون بالا. مجله انجمن آنستزیولوژی و مراقبتهای ویژه. 1381; 22(40):43-50.

19. Guo-hua Z , Li S. Peri- intubation hemodynamic changes during low dose fentanyl, remifentanil and sufentanil combined with etomidate for anesthetic induction. Chin Med J. 2009; 122(19): 2330-2334.