نقش واسطه‎ای ترس از ارزیابی مثبت و منفی در ارتباط اضطراب اجتماعی و اختلال خوردن در ارتباط اضطراب اجتماعی و اختلال خوردن

روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی

مقاله 4، دوره 13، شماره 51، فروردین 1396، صفحه 271-284   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

نسیم دمرچلی^{* 1}؛ علیرضا کاکاوند²؛ محمدرضا جلالی³

¹دانشجو

²دانشیار دانشگاه

³استادیار دانشگاه

چکیده

تعیین ارتباط اضطراب اجتماعی و اختلال خوردن با واسطه­گری ترس از ارزیابی مثبت و منفی هدف پژوهش بود. روش پژوهش توصیفی و الگوی همبستگی با روی­آورد مدل­یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری شامل دانشجویان دختر مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قزوین بود که در سال تحصیلی 95-1394 مشغول به تحصیل بودند. 1000 دانشجو به روش نمونه‎برداری تصادفی خوشه­ای انتخاب و به پرسشنامه­های مورد نظر پاسخ دادند. سپس با استفاده از روش نمونه­برداری قضاوتی هدفمند 218 نفر به عنوان نمونه نهایی برگزیده شدند. ابزار پژوهش سیاهه­های اختلال خوردن (EDI؛ گارنر، المستدو پولیوی، 1983)، هراس اجتماعی (SPI؛ کانور و دیگران، 2000)، ترس از ارزیابی منفی- فرم کوتاه (FNES؛ لیری،1983) و ترس از ارزیابی مثبت (FPES؛ ویکز، هیمبرگ و رودباگ، 2008) بود. نتایج نشان داد که ترس از ارزیابی مثبت و منفی به‎طورهمزمان، ارتباط بین اضطراب اجتماعی و اختلال خوردن را واسطه‎گری می­کنند. همچنین، اثرمستقیم اضطراب اجتماعی بر اختلال خوردن تأیید شد. بنابراین، مداخله‎هایی که ترس از ارزیابی­های مثبت و منفی را به عنوان مؤلفه­های اصلی اضطراب اجتماعی مورد هدف قرار می‎دهند، به توقف رشد نشانه­های اختلال‎های خوردن کمک می‎کنند.

کلیدواژه‌ها

اضطراب اجتماعی؛ اختلال خوردن؛ ترس از ارزیابی مثبت؛ ترس از ارزیابی منفی

مراجع

انجمن روان‌پزشکی آمریکا. (1393). راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌های روانی DSM-5 . ترجمه ف. رضاعی، ع. فخرایی، آ. فرمند، ع. نیلوفری، ژ. هاشمی آذر و ف. شاملو. تهران: ارجمند (تاریخ انتشار اثر اصلی، 2013).

داداش‎زاده، ح.، یزدان‎دوست، ر.، غرایی، ب. و اصغرنژاد‎فرید، ع. (1391). اثربخشی درمان شناختی-‎رفتاری گروهی و مواجهه‎درمانی بر میزان سوگیری تعبیر و ترس از ارزیابی منفی در اختلال اضطراب اجتماعی. مجله روان‌پزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران، 18، 51-40.

رضایی، م.، افلاک‎سیر، ع. و غیور، م. (1394). شیوع اختلال خوردن و چاقی در دانشجویان دختر دانشگاه شیراز. پژوهش پرستاری،10، 42-36.

رضایی‎دوگاهه، ا.، محمدخانی، پ. و دولتشاهی، ب. (1391). مقایسه تأثیر درمان شناختی-رفتاری گروهی و انفرادی بر ترس از ارزیابی مثبت. توان‌بخشی، 13، 65-58.

شایقیان، ز. و وفایی، م. (1389). بررسی شاخص‌های روان‌سنجی سیاهه علائم اختلال خوردن دردانش‎آموزان دختر پایه دوم دبیرستان‌های تهران. مطالعات روان‌شناختی، 2، 13-1.

کردی، م.، محمدی‎ریزی، س.، شاکری، م.، مدرس‎غروی، م. و رشیدی، ف. (1393). ارتباط علائم اضطراب اجتماعی با علائم اختلال خوردن زنان باردار نخست‌زا. مجله زنان، مامایی و نازایی ایران، 17، 15-9.

لطفی، ص.، ابوالقاسمی، ع. و نریمانی، م. (1392). مقایسه پردازش هیجانی و ترس از ارزیابی‌های مثبت و منفی در زنان دارای فوبی اجتماعی و زنان عادّی. دانش و پژوهش درروان‌شناسی کاربردی، 14، 111-101.

مظفری‌خسروی، ح.، حسین‌زاده‌شمسی‌انار، م.، شریعتی‌بافقی، ا. و مظفری‌خسروی، و. (1390). شیوع اختلال خوردن و چاقی در دانش‌آموزان دبیرستان‌های دخترانه شهر یزد در سال90-1389. فصلنامه علمی‎ پژوهشی دانشکده بهداشت یزد، 10، 49-38.

واردل، ج. (1388). آیا فربهی یک اختلال تغذیه است؟ ترجمه م. نعمت‎طاوسی. فصلنامه روان‎شناسی تحولی: روان‎شناسان ایرانی، 6(21)، 71-69.

Bautista, C. L., & Hope, D. A. (2015). Fear of negative evaluation, social anxiety and response to positive and negative online social cues. Cognitive Therapy and Research, 39, 658-668.

Bardone-Cone, A. M., Brownstone, L. M., Higgins, M. K., Fitzsimmons-Craft, E. E., & Harney, M. B. (2013). Anxiety, appearance contingent self-worth, and appearance conversations with friends in relation to disordered eating: Examining moderator models. Cognitive Therapy and Research, 37, 953-963.

Becker, C. B., Deviva, J. C., & Zayfert, C. (2004). Eating disorder symptoms among female anxiety disorder patients in clinical practice: The impor-tance of anxiety comorbidity assessment. Journal of Anxiety Disorders, 18, 255-274.

Brewerton, T. D., Lydiard, R. B., Herzog, D. B., Brotman, A., O Neil, P., & Ballenger, J. C. (1995). Comorbidity of axis I psychiatric disorders in bulimia nervosa. Journal of Clinical Psychiatry, 56(2), 77-80.

Bulik, C., Sullivan, P., Fear, J. L., & Joyce, P. (1997). Eating disorders and antecedent anxiety dis-orders: A controlled study. Acta Psychiatrica Scandinavica, 96, 101-107.

Cannor, K. M., Davidson, J. R. T., Churchil, L. R., Scherwood, A., Foa, E., & Weisler, R. H. (2000). Psychometric properties of the Social Phobia Inventory (SPIN): New self-rating scale. British Journal of Psychiatry, 176, 379-387.

Cooper, M. J., Wells, A., & Todd, G. (2004).A cognitive model of bulimia nervosa. British Journal of Clinical Psychology, 43, 1-16.

Cooper, M. J., Cohen-Tovi, E., Todd, G.,Wells, A., & Tovi, M. (1997). The Eating Disorder Belief Questionnaire: Preliminary Development. Behavior Research Therapy, 35, 381-388.

Craven, M. (2015). Effects of self-focused attention and fear of evaluation on anxiety and perception of speech performance. A thesis presented to the faculty of the college of Arts and Sciences, Ohio University.

Clark, D. M., & Wells, A. (1995).Cognitive model of social phobia. In R. G. Heimberg, M. R. Liebowitz, D. A. Hope & F. R. Schneier (Eds.), Social phobia: Diagnosis, assessment, and treatment (pp.69-93). New York: Guilford Press.

Garner, D. M., Olmstead, M. P., & Polivy, J. (1983). Development and validation of a multi-dimentional Eating Disorder Inventory for anorexia nervosa and bulimia. International Journal of Eating Disorders, 2, 15-34.

Ganesh, K. J., Athilakshmi, R., Maharishi, R., & Maya, R. (2015). Relationship between fear of negative evaluation and anxiety. The International Journal of Indian Psychology, 3, 47-80.

Gilbert, N., & Meyer, C. (2003). Social anxiety and social comparison: Differential links with restrictive and bulimic attitudes among nonclinical women. Eating Behaviors, 4, 257-264.

Gilbert, P. (2001). Evolution and social anxiety: The role of attraction, social competition, and hierarchies. Psychiatric Clinics of North America, 24, 723-751.

Goddard, E., & Treasure, J. (2013). Anxiety and social-emotional processing in eating disorders: Examination of family Trios. Cognitive Therapy and Research, 3, 890-904.

Grabhorn, R., Stenner, H., Stangier, U., & Kaufhold, J. (2006). Social anxiety in anorexia and bulimia nervosa: The mediating role of shame. Clinical Psychology & Psychotherapy, 13, 12-19.

Hinrichsen, H., Wright, F., Waller, G., & Meyer, C. (2003).Social anxiety and coping strategies in the eating disorders. Eating Behaviors, 4, 117-126.

Hodson, J. I., Hiripi, E., Pope, H. G., & Kessler, R. C. (2007). The prevalence and correlates of eating disorders in the national comorbidity survey replication. Biological Psychiatry, 61, 348-358.

Howell, A. N., Buckner, J. D., & Weeks, J. W. (2016). Fear of positive evaluation and alcohol use problems among college students: The unique impact of drinking motives. Anxiety, Stress & Coping: An International Journal, 29, 274-286.

Jones, C., Harris, G., & Leung, N. (2005). Parental rearing behaviors and disorders: The moderating role of core beliefs. Eating Behaviors, 6, 355-364.

Kaye, W. (2008). Neurobiology of anorexia and bulimia nervosa. Physiology and Behavior, 94, 121-135.

Leon, G. R., Fulkerson, J. A., Perry, C. L., & Early-Zald, M. B. (1995). Prospective analysis of personality and behavioral vulnerabilities and gender influences in the later development of disorder eating. Journal of Abnormal Psychology, 104, 140-149.

Levinson, C. A. (2015). Manipulation of negative social evaluative fears on body dissatisfaction and eating behaviors: Does fear of social evaluation lead to disordered eating? Arts & Sciences Electronic Theses and Dissertations, Washington University in St. Louis.

Levinson, C. A., & Rodebaugh, T. L. (2012). Social anxiety and eating disorder comorbidity: The role of negative social evaluation fears. Eating Behaviors, 13, 27-35.

Leary, R. M. (1983). A brief version of the fear of negative evaluation scale.Personality and Social Psychology Bulletin, 9, 371-375.

Menatti, A. R., DeBoer, L. B. H., Weeks, J. W., & Heimberg, R. G. (2015). Social anxiety and associations with eating psychopathology: Medi-ating effects of fears of evaluation. Body Image, 14, 20-28.

Menatti, A. R., Weeks, J. W., Levinson, C. A., & McGowan, M. M. (2013). Exploring the relationship between social anxiety and bulimic symptoms: Mediational effects of perfectionism among females. Cognitive Therapy and Research, 37, 914-922.

Miller, R. S. (1995). On the nature of embarrassability: Shyness, social evaluation, and social skill. Journal of Personality, 63, 315-339.

Norring, C. E. A. (1990). The Eating Disorder Inventory: Its relation to diagnostic dimensions and follow-up status. International Journal of Eating Disorders, 6, 685-694.

Rapee, R. M., & Heimberg, R. G. (1997). A cognitive-behavioral model of anxiety in social phobia. Behavior Research Therapy, 35, 741-756.

Silgado, J., Timpano, K. R., Buckner, J. D., & Schmidt, N. B. (2010). Social anxiety and bulimic behaviors: The moderating role of perfectionism. Cognitive Therapy and Research, 34, 487-492.

Stice, E., & Agras, W. S. (1998). Predicting onset and cessation of bulimic behaviors during adolescence: A longitudinal grouping analysis. Behavior Therapy, 29, 257-276.

Thompson, A. M., & Chad, K. E. (2002). The relationship of social physique anxiety to risk for developing an eating disorder in young females. Journal of Adolescent Health, 31, 183-189.

Utschig, A. C., Presnell, K., Madeley, M. C., & Smits, J. A. (2010). An investigation of the relationship between fear of negative evaluation and bulimic psychopathology. Eating Behaviors, 11, 231-238.

Weeks, J. W., & Howell, A. N. (2012). The bivalent fear of evaluation model of social anxiety: Further integrating findings on fears of positive and negative evaluation. Cognitive Behaviour Therapy, 41, 83-95.

Weeks, J. W., Heimberg, R. G., & Rodebaugh, T. L. (2008). The Fear of Positive Evaluation Scale: Assessing a proposed cognitive component of social anxiety. Journal of Anxiety Disorders, 22, 44-55.

Weeks, J. W., Heimberg, R. G., Rodebaugh, T. L., & Norton, P. J. (2008). Exploring the relationship between fear of positive evaluation and social anxiety. Journal of Anxiety Disorders, 22, 386-400

Waller, G., Kennerly, H., & Ohanian, V. (2004). Schema- focused cognitive behavior therapy with the eating disorders. In P. Dutoit (Ed.), Cognitive schemas and core beliefs in psychological problems: A scientist practitioner guide. Washington: American Psychiatric Association.