بررسی اثرات اقتصادی طرح‌های یکپارچه‌سازی اراضی شالیزاری در سکونتگاه‌های روستایی (مطالعه موردی: بخش مرکزی شهرستان رضوانشهر)

مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی

مقاله 7، دوره 12، شماره 1 - شماره پیاپی 38، خرداد 1396، صفحه 69-81   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

حمید جلالیان¹؛ فرهاد جوان^{* 2}

¹دانشیار جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

²دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

چکیده

در شهرستان رضوانشهر حدود 10هزار هکتار اراضی شالیزاری وجود دارد که اغلب به صورت قطعات پراکنده و در اندازه‌های مختلف مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرند. این پراکندگی، استفاده از دستاوردهای علمی، فنی و تکنولوژی، سرمایه‌گذاری در بخش تحقیقات، ارتباطات و نهاده‌های کشاورزی را مشکل و گاهی غیرممکن می‌سازد. که در این بین یکپارچه‌سازی اراضی شالیزاری از جمله راهکارهایی است که می‌تواند تا حد زیادی این چالش را مرتفع سازد و نقش کلیدی در افزایش تولیدات کشاورزی و توسعه اقتصادی مناطق روستایی داشته باشد. هدف از این تحقیق، شناخت اثرات اقتصادی طرح‌های یکپارچه‌سازی اراضی در روستاهای بخش مرکزی شهرستان رضوانشهر است. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش انجام، توصیفی- تحلیلی است. در این تحقیق جامعه آماری، روستاهای بخش مرکزی(29روستا) در شهرستان رضوانشهر است. جهت تعیین تعداد خانوارهای نمونه از فرمول کوکران استفاده شد که بر اساس آن، تعداد نمونه‌ها 225، تعیین شد و پس از سنجش روایی(نظرات خبرگانی از اعضای هیئت‌علمی ) و پایایی ( ضریب آلفای 0.862) پرسشنامه در میان خانوارهای روستاهای نمونه تکمیل شد. به منظور دستیابی به اطلاعات مورد نیاز جهت سنجش متغیرهای مورد تحقیق، از روش‌های پیمایشی و اسنادی بهره گرفته‌شده و برای بررسی و تجزیه و تحلیل اطلاعات و داده‌ها، از آزمون‌های آماری نظیر آزمونt همبسته و خی دو استفاده شد. یافته‌ها نشان می‌دهد که با اطمینان 95 درصد طرح یکپارچه‌سازی اراضی شالیزاری موجب بهبود اقتصاد روستایی شده است، همچنین انجام طرح یکپارچه‌سازی اراضی شالیزاری در سکونتگاه‌های روستایی موجب کاهش تعداد قطعات اراضی، افزایش راندمان تولید، افزایش استفاده از ماشین‌آلات، کاهش مصرف آب، افزایش ارزش زمین و کاهش هزینه و افزایش درآمد گردیده است.

کلیدواژه‌ها

اقتصاد؛ یکپارچه‌سازی اراضی؛ سکونتگاه‌های روستایی؛ شهرستان رضوانشهر

مراجع

Akbar Qoli, F., & Velayati, S. (2007). Investigating the role of natural factors in the establishment of rural settlements, Case Study: Rural Settlements in highlands Kopeh Dagh-Hezar Masjed. Journal of Geography (Geographical Society of Iran), 5 (12-13), 45-66. (In Persian)

Arova, A., Richard, F., Gary, J., & Kamlet, K. (2000). Human Capital, Quality of Place and Location. journal Canadian Studie, 38 (3), 1- 44.

Bullock, J.R. (2007). An analysis of technology quality of life in rural west texas community. A dissertation in Agricultural Education Submitted to the Graduate faculty of Texas Tech University in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Doctor of Education, 34, 110-120.

Dehghani, K. (2011). Analysis of the quality of rural areas (District of Doshmanziare in Township Mamasani). MA thesis. Zabol University, Zabol, Iran. (In Persian)

Fazelnia, Gh., Shams al-Dini, A., & Dehghani, K. (2013). Analysis of the quality of rural settlements locations in the Mamasani Township (Case Study: Doshmanziare). Geographic explres Journal of wilderness areas, 1 (2). 195-220. (In Persian)

Florida, R. (2006). Quality of Place & the New Economy analysis of quality rural development. Evidence from Carnegie Mellon University, 34, 202-218.             

Fraser, C., & Henry, J.F. (2008). Changing places the impact of rural restructuring on mental health in Australia. journal of Health & Place, 11 (2), 157-171.

 Hagget, P. (2005). Geography: a modern synthesis. Translated Shapur Goudarzi Nejad, Tehran: Samt.

Helen, E., Berrya, R., Krannicha, S., & Thomas G. (2008). A longitudinal analysis of neighboring in rapidly changing rural places Department of Sociology, Utah State University, Logan, UT 84322-0730, U.S.A. Journal of Rural Studies, 6 (2), 175-186.   

Lim, L. (2008). Reflection on Quality of Life Studies, Ragers University An approach integrating opportunities human needs and subjective Well – being Ecological Economics. 61, 267-27.

ozsoy, H. (1996). Housing Quality Assessment Model (Case Study exterior spaces Istanbul). Translated by Ali Khorshid Doust and Rahmat Mohammad Zadeh. Journal of  Geographical Research, 43, 119-134.

Pourahmad, A. (2010). Territory and philosophy of geography. (fourth edition), Tehran: Tehran University. (In Persian)

Pishgahifard, Z., Pourahmad, A., & Vasegh, M. (2005). The philosophy of location in geography (Initial Quality in Geography). Journal of philosophical ideas, 2 (4), 179-202.  (In Persian)

Johnston, R.J. (2000). Subject geographical location. Translated by Jalal Tabrizi, Tehran: Ministry of Foreign Affairs.

Mottakian A.A., Pourahmad, A., Mansourian, H., Mirbagheri, B., & Hosseini Hasel, A. (2009). Measuring the quality of urban places (Case Study of Tehran). Journal Remote Sensing and GIS of Iran, 1 (4), 1-20.  (In Persian)

Mozaffar, F., Hosseini, S.B., Soleimani, M., Torkashvand, A., & Samadi, A. (2008). Impact assessment of conducting projects on the environment in rural areas of Iran. Journal Environmental Sciences, 5 (3), 11-32. (In Persian)

Mahdavi, M. (2005). Introduction on rural geography of Iran. (Sixth Edition), Tehran: Samt. (In Persian)

Norberg-Schulz, C. (1974). Universe, space and architecture. Translated by Mohammad Hasan Hafezi. Tehran: Ketab Foroushi. (In Persian)

Relph, E. (1986). Place and placelessness, poin limited, 61.

Saeedi, A. (2010). Ten articles in recognition of rural settlements.Tehran: Mehre-Mino. (In Persian)

Saeedi, A. (2005). Principles of rural geography. (Sixth Edition), Tehran: side. (In Persian)

Saeedi, A., & Hosseini sure, S. (2009). Locating foundation and establishment of new villages. Tehran: Islamic Revolution Housing Foundation.

Saeedi, A., & Taleb M. (1996). Types of Settlement and Typology of Rural Housing. Tehran: Housing Fondation of Islamic Revolution. (In Persian)

Shakouie, H. (2004). New ideas in the philosophy of geography. Vol I, Seventh Edition. Tehran: Publication of the Gita. (In Persian)

Shakouie, H. (2006). New ideas in the philosophy of geography. Vol II, Third Edition. Tehran: Publication of the Gita. (In Persian)

Ismail, sh. (1999). With the city and the region in Iran. Tehran: Iran University of Science and Technology. (In Persian)

Van Kamp, I., Kees L., Meijer, G., & Marsman, A. (2003). Urban Environmental Quality and Human Well-being towards a Conceptual Framework and Demarcation of Concepts: a literature study. In landscape and urban planning, (65), 5-18.

Van Poll, R. (1997). The perceived quality of the urban residential environment. A multiattribute evaluation. PhD-thesis, Center for Energy and Environmental Studies (IVEM), University of Groningen (RuG), The Netherlands.