بررسی تأثیر سبک زندگی بر شکاف نسلی در بین جوانان شهر کاشان

فصلنامه علمی مطالعات میان فرهنگی

مقاله 2، دوره 11، شماره 30، اسفند 1395، صفحه 35-61   

نوع مقاله: علمی_ پژوهشی

نویسندگان

اسداله بابایی فرد¹؛ مریم روحی^{* 2}

¹استادیار جامعه‌شناسی، دانشگاه کاشان

²کارشناسی ارشد، مطالعات فرهنگی، دانشگاه کاشان

چکیده

امروزه واژه‌ی سبک‌ زندگی در جوامع بسیاری مطرح می‌شود. جهان امروز جهانی است پر از تنوع و ارتباطات گسترده که محیطی بسیار متفاوت برای جوانان ایجاد کرده است و باعث شده جوانان امروزه در مقایسه با نسل‌های پیشین سبک زندگی متفاوتی را برای خود برگزینند. مفهوم شکاف نسلی رابطه‌ی تنگاتنگی با سبک زندگی دارد. در این پژوهش رابطه‌ی بین این دو مفهوم با استفاده از مباحث نظری کارل مانهایم و پیر بوردیو بیان شده است. پرسش اصلی پژوهش ما این بوده است که تا چه حد تنوع سبک زندگی باعث بروز شکاف نسلی در میان شهروندان شهر کاشان می‌شود؟ این پژوهش با روش پیمایشی و با حجم نمونه‌ی 300 نفر انجام شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که بین سن و مدگرایی با شکاف نسلی رابطه‌ی معنادار و مستقیم وجود دارد؛ همچنین، بین ارتباطات خانوادگی، سنت‌گرایی و پایبندی دینی با شکاف نسلی رابطه‌ی معنادار و معکوس وجود دارد. تحلیل رگرسیونی نشان می‌دهد که، از میان پنج متغیر مستقل، همه‌ی متغیرها توانسته‌اند وارد معادله­ی رگرسیونی شوند. مدل مسیر نیز نشان می‌دهد که متغیر مدگرایی بر ارتباطات خانوادگی و پایبندی دینی دارای تأثیر معنادار و معکوس است. همچنین، متغیر سن دارای تأثیر معنادار و مثبت بر سنت ‌گرایی است.

کلیدواژه‌ها

شکاف نسلی؛ سبک زندگی؛ ارتباطات خانوادگی؛ پایبندی دینی؛ مدگرایی

مراجع

 
آزاد ارمکی، تقی، (1383)، رابطه­ی بین‌نسلی در خانواده­ی ایرانی، فصلنامه‌ی مسائل اجتماعی ایران، تهران: نشر آگه، با همکاری انجمن جامعه‏شناسی ایران.
آزاد ارمکی، تقی، (1386)، فرایند تغییر نسلی. بررسی فراتحلیل در ایران، فصلنامه‌ی جوانان و مناسبات نسلی، شماره‌ی اول، صص 68-41.
اباذری، یوسف؛ حسن چاوشیان، (1381)، از طبقه­ی اجتماعی تا سبک زندگی، رویکردهای نوین در تحلیل جامعه‌شناختی هویت اجتماعی، نامه‌ی علوم اجتماعی، شماره‌ی 20، صص 27-3.
الفت، سعیده؛ آزاده سالمی، (1391). مفهوم سبک زندگی. فصلنامه‌ی مطالعات سبک زندگی. سال اول. شماره‌ی 1. صص 36-9.
بابایی فرد، اسداله، (1392)، بحران هویت در جامعه­ی معاصر ایران؛ رویکردی تاریخی تجربی، تهران: نشر انتشارات چاپخش.
بابایی فرد، اسداله، (1389)، توسعه‌ی فرهنگی و توسعه‌ی اجتماعی در ایران، فصلنامه‌ی رفاه اجتماعی، شماره‌ی 37، سال دهم، تابستان 1389، صص 56-7.
بوردیو، پیر، (1380)، نظریه­ی کنش؛ دلایل عملی و انتخاب عقلانی، ترجمه­ی مرتضی مردیها، چاپ اول، تهران: انتشارات نقش و نگار.
بوردیو، پیر. (1381)، نظریه­ی کنش؛ دلایل عملی و انتخاب عقلانی، ترجمه­ی مرتضی مردیها، چاپ دوم، تهران: انتشارات نقش و نگار.
توکل، محمد؛ مریم قاضی نژاد، (1385)، شکاف نسلی در رویکردهای کلان جامعه‌شناختی: بررسی و نقد رهیافت‌های نسل تاریخی و تضاد با تأکید بر نظرات مانهایم و بوردیو، نامه­ی علوم اجتماعی، شماره‌ی 27، 124-95.                                                                                                                                   

10. چیت‌ساز قمی، محمد جواد، (1382)، گسست نسلی در ایران: افسانه یا واقعیت؛ در نگاهی به پدیده‌ی گسست نسل‌ها: رویکرد فلسفی، جامعه‎شناختی، روان‌شناسی، سیاسی، تاریخی و ادبی، به اهتمام علی اکبر علیخانی، تهران: پژوهشکده‌ی علوم انسانی و اجتماعی جهاد دانشگاهی.

11. چیت‌ساز قمی، محمد­جواد، (1386)، بازشناسی مفاهیم نسل و شکاف نسلی، فصلنامه‌ی جوانان و مناسبات نسلی، شماره‌ی اول، صص 112-85.

12. خادمیان، طلیعه، (1386)، سبک زندگی و مصرف فرهنگی؛ مطالعه­ای در حوزه­ی جامعه‌شناسی فرهنگی و دیباچه‌ای بر سبک زندگی ایرانیان، تهران: انتشارات مؤسسه­ی فرهنگی - هنری جهان کتاب.

13. رستمی، احسان؛ مرجان اردشیرزاده. (1392). نگاهی به نظریه‌های سبک زندگی، فصلنامه‌ی مطالعات سبک زندگی، سال دوم، شماره‌ی 3، صص 31-9.

14. ساروخانی، باقر، (1386)، روش­های تحقیق در علوم اجتماعی؛ روش­های کمی: آمار پیشرفته، جلد سوم، تهران: نشر دیدار.

15. عبدی، عباس؛ محسن گودرزی، (1378)، تحولات فرهنگی در ایران. تهران: انتشارات روش.

16. فاضلی، نعمت‌اله، (1385)، جوانان و انقلاب در سبک زندگی، مجله‌ی رشد آموزش علوم اجتماعی. دوره‌ی نهم، شماره‌ی 4، صص 31-22.

17. قریشی محمدی، عاطفه سادات، (1388)، بررسی مسأله‌ی شکاف نسلی در خانواده‌های ایرانی با توجه به پیمایش صورت گرفته در گرگان، مجله‌ی پژوهشنامه، شماره‌ی 45، صص 171-141.

18. کاظمی­پور، عبدالمحمد، (1387)، نسل ایکس: بررسی جامعه­شناختی نسل جوان ایرانی، تهران: نشر نی.

19. کوزر، لیوئیس، (1379)، زندگی و اندیشه­ی بزرگان جامعه‌شناسی، ترجمه­ی محسن ثلاثی، تهران: انتشارات علمی.

20. گیدنز، آنتونی، (1378)، تجدد و تشخص، جامعه و هویت شخص در عصر جدید، ترجمه‌ی ناصر موفقیان، تهران: نشر نی.

21. مانهایم، کارل، (1380)، ایدئولوژی و اتوپیا: مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی شناخت، ترجمه­ی فریبرز مجیدی، تهران: انتشارات سازمان مطالعه و تدویت کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها «سمت».

22. معیدفر، سعید، (1383)، شکاف نسلی یا گسست فرهنگی، نامه‌ی علوم اجتماعی، شماره‌ی 24، صص 80-55.

23. موسوی میرکلائی، سید علی، (1391)، خانواده، شکاف نسلی و رسانه‌ها، فصل­نامه‌ی رسانه و خانواده، سال اول، شماره‌ی 4، صص 52-7.

24. مولر، جان هنری و دیگران، (1378)، استدلال آماری در جامعه‌شناسی، ترجمه‌ی هوشنگ نایبی، تهران: نشر نی.

25. مهدوی کنی، محمد سعید، (1387)، دین و سبک زندگی. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).

26. یوسفی، نریمان، (1383)، شکاف بین نسل­ها، بررسی مفاهیم، ادبیات و چارچوب نظری: بررسی نظری و تجربی، تهران: پژوهشکده­ی علوم انسـانی و اجتمـاعی جهاد دانشگاهی.

 

 27. Bourdieu, Pierre. (1984). Distinction: A Social Critique of the Judgement of Teste. Translated by Richard Nice. New York: Routledg & Kegan Paul.

28. Bourdieu, Pierre. (1993). The Field of Cultural Production. New York: Polity Press.

29. Bourdieu, Pierre; Loic Wacquant. (2002). An Invitation to Reflexive Sociology. New York: Polity Press.

30. Jenkins, Richard. (2002). Pierre Bourdieu. London & New York: Routledge.

31. Leslie, G. R; R. F. Larson; B. L.Gorman. (1994). Introductory Sociology. London: Oxford University Press.

32. McKee, J. B. (1969). Introduction to Sociology, New York: Holt Rinehart & Winston Inc.

33. Rampel, F. Warren. (1965). The Role of Value in Karl Mannheimi's Sociology of Knowledge. London: The Hague & London Mounon Publishers.

34. Rapoport, R; R. N. Rapoport. )1975(. Leisure and the Family Life Cycle. London & New York: Routledge.

35. Robinson, J. P; G. Godbey.) 1997(. Time for Life: The Surprising Ways Americans use their Time. Pennsylvania: Park University and Pennsylvania State University Press.

36. Swartz, David. (1997). Culture and Power: The Sociology of Pierre Bourdieu. Chicogo: The University of Chicogo Press.