بررسی اثر روغن دانه کرچک در درمان زخم معده ی ناشی از اسید استیک در موش صحرایی نر

فصلنامه زیست شناسی جانوری

مقاله 1، دوره 9، شماره 3 - شماره پیاپی 36، خرداد 1396، صفحه 1-14   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

نویسندگان

مهریه آذرشب¹؛ غلامحسن واعظی^{* 2}؛ مهدی رهنما³

¹گروه زیست شناسی، واحد دامغان، دانشگاه آزاد اسلامی، دامغان، ایران

²گروه زیست شناسی، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

³گروه زیست شناسی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران

چکیده

زخم معده یا گاستریت بیماری خوش خیم در دستگاه گوارش می‌باشد که با زخم کوچک در آستر مخاط داخلی معده بوجود می­آید. یکی از راه­های درمان بیماری زخم معده استفاده از گیاهان دارویی است. از جمله گیاهان دارویی موثر در درمان زخم معده دانه کرچک است. روغن دانه کرچک خاصیت ضدباکتریایی، ضدویروسی و ضدقارچی دارد و نیز دارای روغن ریسین، آنتی­اکسیدان، تانن و ویتامین A، C وE  می­باشد که باعث کاهش تورم و التهاب زخم و بهبود آن می­شود. موش­ها با یک رژیم آزمایشگاهی استاندارد تغذیه شدند. قبل از جراحی، برای 48 ساعت از غذا محروم و 2 ساعت قبل از جراحی آب آنها نیز قطع شد. موش­ها باتزریق محلول اسید استیک به ناحیه­ی تنه معده قسمتی که فاقد رگ باشد، مبتلا به زخم معده شدند. یک روز پس از ایجاد زخم در معده، روغن با دوزهای مختلف از طریق گاواژ به موش­ها داده شد. موش­ها را در روزهای  4، 7 ،10 و 14 پس از ایجاد زخم کشته و معده آنها خارج گردید و ابعاد زخم برحسب میلی­مترمربع محاسبه گردید. همچنین جهت مطالعات بافت شناسی، نمونه ­ها پس از ایجاد برش و تهیه لام با هموتوکسیلین و ائوزین رنگ­ آمیزی شدند و مورد مطالعه میکروسکوپی قرارگرفتند. نتایج نشان داد که درصد بهبود زخم درروغن دانه کرچک در هر سه دوز (50، 100 و200 میلی­گرم بر کیلوگرم) در روزهای چهارم و چهاردهم افزایش معناداری نسبت به گروه­های شم و کنترل دارند. روغن دانه کرچک اثر ترمیمی بیشتری بر زخم معده ناشی از اسیداستیک دارد.

کلیدواژه‌ها

زخم معده؛ روغن دانه کرچک؛ موش صحرایی

مراجع

. خزاعی،م.، یادگاری، م.، قربانی، ر.، 1385. بررسی اثر حفاظتی عصاره ی هیدروالکلی گیاه غازیاقی بر زخم معده ناشی از آسپرین در موش صحرایی. مجله دانشگاه علوم پزشکی کردستان، دوره یازدهم، شماره 1، صفحات 25-16.

2. دوست محمدی، م.، 1390. بررسی اثرات ضد میکروبی عصاره­های پنیرک و نانوذرات نقره بر روی استافیلوکوکوس اورئوس، انتروکوکوس فکالیس سودوموناس آئروژینوزا و سالمونلا تیفی موریوم در شرایط آزمایشگاهی و مدل حیوانی. پایان­نامه کارشناسی ارشد میکروبیولوژی دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان.

3. سکوتی، ا.، رهنما، م.، 1390. اثر باکتری لاکتوباسیلوس کازئی بر ترمیم زخم معده ناشی از اسید استیک در موش صحرایی نر نژاد ویستار. پایان­نامه کارشناسی ارشد میکروبیولوژی، دانشگاه آزاد زنجان.

4. منجمی، ع.، 1392. بیماری­های دستگاه گوارش. چاپ چهارم، آزادمهر، 252 صفحه.

5. موسوی، ف.، رهنما، م.، 1390. بررسی اثر لاکتوباسیلوس پنتوسوس بومی ایران بر ترمیم زخم­های معده در موش صحرایی نر. پایان­نامه کارشناسی ارشد میکروبیولوژی دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان، 58 صفحه.

6. Amani S.A., EI-Meligy R.M., Soliman G.A., 2013.  Natural products in treatment of ulcerative colitis and peptic ulcer. Journal of Saudi Chemical Society, 17(1): 101-124.  

7. Cseke L.J., Kirakosyan A., Kaufman P.B., Warber S.L., Duke J.A., Brielmann HL., 2006. Natural products from plants. 2nd Edition, CRC Press Book.

8.  Elisabetsky E., Castilhos Z.C., 1990. Plants used as analgesics by Amazonian caboclos as a basis for selecting plants for investigation. International Journal of Crude Drug Research, 28(4): 309-320.

9. Hui-Lian W., Dong-Fang Z., Zhao-Feng L., 2003. In vitro study on the genotoxicity of dicholoromethane extract of valerian (DEV) in human endothelial ECV304 cells and the effect of vitamin E and C attenuating the DEV-induced DNA damages. Toxicology and Applied Pharmacology, 188(1): 36-41.

10. Lord J.M., Roberts L.M., Robertus J.D., 1994. Ricin: structure, mode of action, and some current applications. FASEB Journal, 8(2): 201-208.

11. Medline Plus., 2014. Peptic ulcer. National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases (NIDDK), National Institutes of Health.

12. Oharmanil P., Kuchibbolta V.K., Srivasaus M., Sharmas P.G., 2004. Evaluation of anti ulcerogenic and ulcer healing properties of Ocimum sanctum line. Journal of Ethnopharmacology, 93(2-1): 197-206.

13. Parsons K.K., Maeda N., Yamauchi M,Banes A.J., Koller B.H., 2005. Ascorbic acid-independent synthesis of collagen in mice. American Journal of Physiology and Endocrinology and Metabolism, 290:1131-1139.

14. Ramakrishnan K., Robert C., Salinas MD., 2007. Peptic ulcer disease.Oklahoma Health Sciences, 1006-1012.

15. Ramos-Lopez M.A., Perez G.S., Rodriguez-Hernandez C., Guevarafefer P., Zavala-Sanchez M.A., 2010. Activity of Ricinus communis against Spodoptera. African Journal of Biotechnology, 9(9): 1359-1365.

16. Sadashive P.S., 2011. Acute toxicity study for Ricinus communis .der Pharm let. 3(5):132

17. Vanwijck R., 2001. Surgical biology of wound healing, Bull Mem Acad R Med Belg., 56(3-4): 175-184.

18. Watson G.D., Smith R., 2005. Gastrointestinal nursing. Oxford, Blackwell.

19. Williamson E.M., 2002. Major Herbs of Ayurveda. Churchill Livingstone, New York, 361pp.