اثر پوشش رسانه‌ای بر تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران در بازار سهام

پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی

مقاله 7، دوره 9، شماره 33، خرداد 1396، صفحه 107-124   

نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

جمال برزگری خانقاه^{* 1}؛ رضوان حجازی²؛ فرزانه رضا زاده³

¹استادیار گروه حسابداری، دانشگاه یزد، دانشکده اقتصاد و مدیریت و حسابداری، یزد، ایران

²استاد گروه حسابداری، دانشگاه الزهراء (س)، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، تهران، ایران.

³کارشناس ارشد حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد طبس، خراسان جنوبی، ایران

چکیده

امروزه اهمیت و جایگاه اطلاعات در تصمیمات سرمایه‌گذاری بر کسی پوشیده نیست. از این‌رو کارکرد رسانه‌های جمعی با تأکید بر دو عنصر اصلی آگاهی‌بخشی و اطلاع‌رسانی می‌تواند نقش بسزایی درتغییرات قیمت سهام و تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران ایفا نماید. با این وجود این موضوعی است که کمتر مورد توجه پژوهشگران در کشورهای مختلف و بیش از آن، در ایران قرار گرفته است. از این‌رو مطالعه حاضر می‌کوشد تأثیر رسانه‌های جمعی بر تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران را مورد بررسی قرار دهد. در این پژوهش رسانه‌های جمعی شامل رسانه‌های نوشتاری، دیداری، شنیداری و دیجیتالی بوده و شاخص‌های تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران، مشارکت در بورس و انتخاب سهام اتخاذ شده است. داده‌های این پژوهش به‌وسیله پرسش‌نامه لیکرت و با نمونه‌گیری از جامعه افرادی که در طول یک هفته به بورس تهران، کرج و قزوین مراجعه نموده‌اند، گردآوری شده است. در این راستا جهت آزمون فرضیه‌های پژوهش، از آزمون همبستگی و رگرسیون استفاده شده است. نتایج این پژوهش شامل نتایج توصیفی و تحلیلی نشان دهنده وجود رابطه معنی‌دار میان استفاده از رسانه‌های جمعی و مشارکت در بورس و انتخاب سهام توسط سرمایه‌گذاران بوده است. هم‌چنین بر اساس نتایج این پژوهش، سرمایه‌گذاران جهت مشارکت و انتخاب نوع سهام بیشتر ازرسانه‌های جمعی اینترنت و تلویزیون استفاده نموده‌اند.
 
Nowadays, all of the people know the importance and status information for investment decisions making. Thus, the function of the massmedia, with emphasis on two main elements of awareness and information play an important role to play speculating on changes in stock prices and investment decision. This subject is less attention by researchers in various countries including Iran. This study attempts to influence the media to examine the investment decision in stock. In this study, the mass media including print media, visual, digital audio and investment decision criteria, participation in the stock and stock options have been adopted.The data for this study were collected through a Likert questionnaire and a sampling of the people who have to go through a week of stock markets of Tehran, Karaj and Qazvin.To test the research hypothesis, correlation and regression are used. The results of this study include descriptive and analytical results indicated a significant relationship between media use and participation by investors in the stock and stock options, respectively. According to the study results, Participation and choice of most stock investors have used the mass media, internet and TV.

کلیدواژه‌ها

رسانه‌های جمعی؛ تصمیم‌گیری سرمایه گذاران؛ انتخاب سهام؛ مشارکت در بورس

اصل مقاله

 

اثر پوشش رسانه‌ای بر تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران در بازار سهام

 

 

جمال برزگری خانقاه

تاریخ دریافت: 18/10/1395        تاریخ پذیرش: 19/12/1395

[1]

رضوان حجازی[2]

فرزانه رضازاده[3]

 

 

چکیده

امروزه اهمیت و جایگاه اطلاعات در تصمیمات سرمایه‌گذاری بر کسی پوشیده نیست. از این‌رو کارکرد رسانه‌های جمعی با تأکید بر دو عنصر اصلی آگاهی‌بخشی و اطلاع‌رسانی می‌تواند نقش بسزایی درتغییرات قیمت سهام و تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران ایفا نماید. با این وجود این موضوعی است که کمتر مورد توجه پژوهشگران در کشورهای مختلف و بیش از آن، در ایران قرار گرفته است. از این‌رو مطالعه حاضر می‌کوشد تأثیر رسانه‌های جمعی بر تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران را مورد بررسی قرار دهد. در این پژوهش رسانه‌های جمعی شامل رسانه‌های نوشتاری، دیداری، شنیداری و دیجیتالی بوده و شاخص‌های تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران، مشارکت در بورس و انتخاب سهام اتخاذ شده است. داده‌های این پژوهش به‌وسیله پرسش‌نامه لیکرت و با نمونه‌گیری از جامعه افرادی که در طول یک هفته به بورس تهران، کرج و قزوین مراجعه نموده‌اند، گردآوری شده است. در این راستا جهت آزمون فرضیه‌های پژوهش، از آزمون همبستگی و رگرسیون استفاده شده است. نتایج این پژوهش شامل نتایج توصیفی و تحلیلی نشان دهنده وجود رابطه معنی‌دار میان استفاده از رسانه‌های جمعی و مشارکت در بورس و انتخاب سهام توسط سرمایه‌گذاران بوده است. هم‌چنین بر اساس نتایج این پژوهش، سرمایه‌گذاران جهت مشارکت و انتخاب نوع سهام بیشتر ازرسانه‌های جمعی اینترنت و تلویزیون استفاده نموده‌اند.

 

واژه‌های کلیدی: رسانه‌های جمعی، تصمیم‌گیری سرمایه گذاران، انتخاب سهام، مشارکت در بورس.

1- مقدمه

امروزه اهمیت و ضرورت اطلاعات و نقش آن در فرآیند تصمیم‌گیری مؤثر و پیشرفت و توسعه جوامع، امری کاملاً مشهود است. منظور از تصمیم‌گیری، انتخاب بهترین و منطقی‌ترین راه حل منظور از میان کلیه راه حل‌های ممکن بوده و مناسب‌ترین تصمیم، تصمیمی مبتنی بر معیارهای مطلوب است. بدیهی است که تصمیم‌گیری به شیوه کارا و مؤثر، به ویژه در دنیای متحول و پیچیده کنونی، مستلزم به کارگیری و دسترسی به اطلاعات کافی و به‌روز می‌باشد. در واقع اطلاعات یک وسیله و ابزار راهبردی مهم در تصمیم‌گیری محسوب می‌شود و بدون شک کیفیت تصمیمات نیز به صحت، دقت و به‌هنگام بودن اطلاعاتی به‌کار گرفته شده در زمان تصمیم‌گیری بستگی دارد. در بازارهای مالی هم این امر از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است به‌دلیل این‌که مبنای تصمیم‌گیری مشارکت‌کنندگان در بازارهای اوراق بهادار، اطلاعاتی است که بورس‌ها، ناشران اوراق بهادار پذیرفته شده در بورس، واسطه‌های مالی فعال در این بازارها، تحلیلگران مالی و مطبوعات منتشر می‌کنند (تهرانی، طالب‌نیا و جلیلی، 1385). در بازارهای مالی سرمایه‌گذاران به طور دائم با جریانی از اطلاعات و اخبار جدید در زمینه‌های مختلف از جمله اقتصاد کلان، اخبار سیاسی، اطلاعات مربوط به سودهای تقسیمی و غیره رو به رو می‌شوند؛ چنین اخباری باعث می‌شود که آن‌ها انتظارات خود درباره یافته‌های اولیه را به‌روز و بر اساس آن تصمیمات مالی مهم اتخاذ نمایند. از این‌رو نظام اطلاع‌رسانی کارآمد، مورد تأکید قرار گرفته است.

در بازارهای مالی نیز تحلیل‌گران و سرمایه‌گذاران با اخبار و اطلاعات متنوعی روبه رو می‌شوند. این اطلاعات می‌تواند به صورت نشانه‌ها، علائم، اخبار و پیش‌بینی‌های مختلف از داخل یا خارج شرکت انعکاس یابد و در دسترس سهام‌داران قرار گیرد و باعث ایجاد واکنش‌ها و در نتیجه تغییراتی در قیمت‌های سهام گردد. واکنش‌های بازار سهام به آگهی‌ها و اخبار متفاوت است. بنابراین رفتار بازارهای سهام از پیچیدگی برخوردار است. بدین معنی که عوامل مختلفی می‌توانند بر آن تأثیر گذارند. علی رغم نقش قابل توجه رسانه در اقتصاد مدرن به عنوان ارائه دهنده اطلاعات به عموم مردم، مطالعات معدودی به بررسی ارتباط بین گزارش‌های رسانه و تصمیم گیری سرمایه گذاران در انتخاب سهام پرداخته‌اند.

بنابراین مطالعه تأثیر اطلاعات منتشر شده از سوی رسانه‌ها بر تصمیم سرمایه‌گذاران در انتخاب سهام شرکت‌های مختلف و میزان این اثر در گونه‌های مختلف رسانه قابل توجه است. در بازار مالی ایران انواع تصمیماتی که توسط سرمایه‌گذاران اتخاذ می‌گردد مبتنی بر عوامل مختلفی است که در این پژوهش بر اساس تحقیقات گذشته، عواملی انتخاب گردیده‌اند که دارای بیشترین تأثیر بر تصمیمات سرمایه‌گذاران بوده و ارتباط آن‌ها با رسانه‌های جمعی مورد بررسی قرار گرفته است. از جنبه دیگر عوامل مذکور در نوسانات قیمت سهام نیز مؤثر می‌باشند زیرا رفتار سرمایه‌گذاران نهایتاً منجر به تغییراتی در رفتار قیمت سهام می‌گردد.

با توجه به این که کارکرد رسانه‌ها با تأکید بر دو عنصر اصلی آگاهی‌بخشی و اطلاع‌رسانی است. هدف این تحقیق بررسی این دو عنصر از دید سرمایه‌گذاران در بورس اوراق بهادار می‌باشد. تا علاوه بر ارتقاء دانش در این زمینه، با بیان اهمیت مقوله راهکارهایی جهت افزایش مشارکت هرچه بیشتر مردمی در بورس اوراق بهادار ارائه گردد. در ادامه، پس از ارائه ادبیات و پیشینه تحقیق، به معرفی روش شناسی تحقیق پرداخته، و پس از آن نتایج تحقیق بیان می‌شود و در انتها با عنایت به نتایج تحقیق، پیشنهاداتی برای رفع چالش‌های موجود ارائه خواهد شد. در ادامه، پس از ارائه ادبیات تحقیق، به معرفی روش شناسی تحقیق پرداخته و پس از آن نتایج تحقیق بیان می‌شود و در انتها با عنایت به نتایج تحقیق، پیشنهاداتی ارائه خواهد شد.

 

2- مبانی نظری و پیشینه تحقیق

اطلاع رسانی در امر تجارت و کسب و کار از دیرباز به عنوان وسیله‌ای برای ترغیب افراد به خرید محصولات و خدمات، مورد استفاده قرار گرفته و هر روز نقش پررنگ‌تری را در این زمینه ایفا می‌کند. رسانه‌ها می‌توانند تأثیر قدرتمند و چشم‌گیری بر طرز فکر و رفتار افراد داشته باشند؛ در واقع، رسانه‌ها با قدرت بسیار در جذب مخاطب انبوه و توانایی در شکل بخشیدن به افکار عمومی، بخش وسیعی از ماهیت افکار عمومی را شکل می‌دهند. طی دهه‌های اخیر نقش رسانه‌های جمعی در حوزه‌های گوناگون زندگی بشری از جمله تحولات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و مناقشات بین المللی، به‌سرعت افزایش یافته و در نتیجه، این گسترش و تأثیرگذاری آن‌ها در تمامی حوزها، عصر کنونی به عصر ارتباطات و جامعه اطلاعاتی تبدیل شده است. آن‌چه در این رابطه مورد توجه است، نحوه شکل‌گیری تفکر افراد پس از شنیدن خبرها و تأثیر آن بر تصمیم‌گیری‌های افراد است. امروزه، با توجه به گستردگی و در دسترس بودن اطلاعات در هر لحظه و مکان، از طریق اینترنت، تلویزیون، گوشی‌های همراه و غیره، تبلیغات و به عبارتی اطلاع‌رسانی در حیطه مسائل مالی و سرمایه‌گذاری نیز وارد گشته و از آن به عنوان وسیله‌ای برای آگاهی افراد از چگونگی سرمایه‌گذاری، مسائل حقوقی، حداقل میزان آن، بازده سرمایه‌گذاری‌های انجام شده، حداقل بازده مورد انتظار و غیره، استفاده شده است. بنابراین انجام اطلاع رسانی از طریق وسایل ارتباط جمعی توسط بورس اوراق بهادار می‌تواند عاملی برای ترغیب افراد به سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار و سهام شرکت‌ها قلمداد شود. از طرف دیگر، یکی از مهم‌ترین راه‌های افزایش سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار، اطلاع‌رسانی بورس به افراد جهت ورود آگاهانه به بازار سرمایه است. این مسأله با شفاف‌سازی اطلاعات مالی و بهره‌وری سازمان‌ها، و دنبال نمودن اصل 44 میسر است. از سوی دیگر، مشکل سرمایه‌گذاری حتی در کشورهایی نظیر آمریکا، که پیشرو توسعه بورس اوراق بهادار بوده و در حدود یک قرن است که به فعالیت بازار سرمایه اشتغال دارد، نیز هنوز وجود دارد (نمازی، 1387).

 مریکاس و همکاران[i] (2003) از طریق مطالعه پیمایشی سعی نمودند که عوامل تأثیر گذار بر رفتار سرمایه گذاران حقیقی را در بازار سرمایه یونان شناسایی نمایند. نتایج تحقیق آن‌ها نشان می دهدکه معیار تصمیم گیری افراد در خرید یک سهم، ترکیبی از معیارهای اقتصادی و معیارهای روانشناختی می‌باشند. آن‌ها در یافند که تصمیم گیری سرمایه گذاران همواره یک رویکرد منسجم و عقلایی نخواهد بود و آن‌ها بر اساس گروهی از عوامل تصمیمات خود را می‌گیرند. یافته‌های تحقیق آن‌ها نشان داد که اطلاعات مالی و حسابداری و اطلاعات عمومی منتشر شده در بازار سرمایه، انتظارات سرمایه گذاران را برای خرید یک سهم شکل خواهد داد.

میلر[ii] (2006) دریافت که رسانه‌های جمعی می‌توانند هر نوع امکان عدم تقارن و همخوانی مابین شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران را از طریق تحقیقات بنیادی و اساسی و هم‌چنین نشر و پخش مجدد اطلاعات افشا شده توسط شرکت تسکین دهند. درواقع رسانه می‌تواند نقش اقتصادی ارائه کننده اطلاعات را به‌وسیله توزیع اطلاعات از سایر منابع (شرکت‌ها، تحلیل‌گران و غیره) داشته باشد.

در این زمینه، اگر توزیع مجدد توسط رسانه توجه سرمایه گذاران را جلب کند، قیمت گذاری سهام ممکن است تأثیر بیشتری از طریق انعکاس بیشتر اطلاعات داشته باشد.

مادیتینوس و سویک[iii](2007)، رفتار سرمایه‌گذاران در بورس اوراق بهادار آتن را مورد بررسی قرار داده‌اند؛ نتایج این تحقیق بیان می‌کند که سرمایه‌گذاران جزء، هنگام تصمیم‌گیری برای سرمایه‌گذاری، بیشتر بر اخبار روزنامه‌ها و رسانه‌ها و شایعات بازار تکیه می‌کنند. در حالی‌که سرمایه‌گذاران حرفه‌ای بیشتر بر تحلیل‌های بنیادی و تکنیکی تأکید داشته و کمتر به تحلیل پرتفوی توجه می‌کنند.

 باتاچاریا و همکاران[iv] (2009) به این نتیجه رسیدند که اثر رسانه در مقیاس یزرگ افزایش می‌یابد و قیمت سهام در دوره حباب اینترنتی سازمان کاهش می‌یابد. به هر حال، آن‌ها اثر اقتصادی رسانه را تشخیص ندادند.

 هوفنگ [v](2011) به این نتیجه رسید که انتقال رسانه‌ها، اساسی‌ترین نقش را در انتشار و فیلتر کردن اطلاعات به مخاطبان گسترده، به ویژه خرده فروشان ساده لوح به عنوان منبع اصلی اطلاعات بازی می‌کنند.

ریمون[vi] (2011) تحقیقی تحت عنوان تأثیر پوشش رسانه ای از رسوایی اداره امور شرکت و بازده سهام در بازار انجام داده است. این مطالعه به بررسی اثرات پوشش خبری در رسوایی سهام هنگ کنگ می‌پردازد. یافته‌ها نشان می‌دهد سرمایه گذاران زمانی که رسوایی شرکت برای اولین بار توسط مطبوعات گزارش شده است، واکنش زیادی نشان می‌دهند و نتایج حاکی از آن است که بازار سهام هنگ کنگ نسبتاً کارآمد می‌باشد و پوشش خبری نقش مهمی در رسوایی اداره امور شرکت بازی می‌کند و هم چنین رسانه‌ها به عنوان یک عامل نظاره گر بر اداره امور شرکت‌ها می‌باشند. درک رایج این است که رسانه‌های عمومی نقش عمده‌ای در ارائه اطلاعات شرکت به عموم بازی می‌کنند. بنابراین، نه تنها شرکت به عنوان منبع اصلی اطلاعات، بلکه روند انتشار اطلاعات مالی شرکت از طریق رسانه‌های جمعی نیز تأثیر قابل توجهی بر قیمت سهام خواهند داشت ) هیروکی[vii]، 2013).

برخلاف سرمایه‌گذاران نهادی که می‌توانند اطلاعات مربوط به شرکت را از طریق نمایندگان خود در هیأت مدیره به طور مستقیم به‌دست آورند، سرمایه‌گذاران فردی فاقد چنین امتیازی می‌باشند و تکیه آن‌ها بیشتر بر روی اطلاعات دریافتی از سوی رسانه‌های جمعی مانند روزنامه‌ها است، به همین دلیل رسانه‌ها نقش مهمی در انتشار اخبار شرکت به مخاطبان گسترده، به‌خصوص سرمایه‌گذاران ناتوان دارند. هم‌چنین مطالعات انجام شده در حوزه ادبیات این موضوع نشان دهنده نقش رسانه به عنوان یک ارتباط دهنده بین گزارش‌های منتشر شده توسط رسانه و واکنش بازار سهام است.

ادراک عمومی این است که رسانه‌های جمعی نقش مهمی در واسطه شدن برای انتقال اطلاعات تشکیلاتی به عموم جامعه است. به این ترتیب نه تنها افشاگری به عنوان یک منبع اصلی در اطلاع‌رسانی است بلکه فرآیند نشر و پخش خبرها از طریق فعالیت‌های رسانه‌ای می‌تواند تأًثیر قابل ملاحظه‌ای بر تغییرات قیمت و تصمیم‌گیری سرمایه گذاران داشته باشد. طبق تحقیقات اثر رسانه‌های جمعی بر اثر واکنش بازار حادث می‌گردد و این تغییر به ویژه در قبال اخبار افشاگری رسمی نظیر اعلام بیلان‌ها و ترازهای حسابرسی و مالی واقع می‌شود (همان).

فرخ‌نیا (1379) به بررسی نقش اطلاعات مالی در تصمیم‌گیری سهام‌داران پرداخته است؛ طبق نتایج این تحقیق سرمایه‌گذاران در بورس تهران در تصمیم‌گیری نسبت به خرید و فروش و قیمت سهام از الگوی خاصی مبتنی بر روش‌های علمی و تکنیکی از معاملات استفاده نمی‌کنند. ازمهم‌ترین عوامل، کم بودن دانش تخصصی و نواقص سیستم اطلاع‌رسانی بورس می‌باشد.

صغری (1384) تحقیقی با عنوان " عوامل مؤثر بر جذب سرمایه‌های افراد حقیقی در بورس منطقه ای اصفهان " انجام داده است. هدف اصلی این پژوهش، بررسی عوامل مؤثر بر جذب سرمایه اشخاص حقیقی در بورس منطقه ای اصفهان است. هدف این را متغیرهایی همچون سابقه سودآوری، تبلیغات راجع به سرمایه گذاری در بورس، فرهنگ سهامداری، گروه‌های مرجع، عوامل اقتصادی و سیاسی، عملیات کارگزاران و مکان جغرافیایی به عنوان سؤال‌های پژوهش آزموده‌اند. نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که فقط عواملی همچون سابقه سودآوری، فرهنگ سهامداری، عوامل اقتصادی و سیاسی بر جذب سرمایه اشخاص حقیقی در بورس منطقه ای اصفهان تأثیر گذار بوده است.

ابزری و همکاران (1386) نقش گروه‌های مرجع در ترغیب افراد به سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار (مطالعه موردی: بورس اوراق بهادار اصفهان) را بررسی نمودند. طبق نتایج این تحقیق، فقط سابقه سود آوری بر گروه‌های مرجع تأثیر گذار بوده و تبلیغات (اطلاع رسانی)، عملیات کارگزان و مکان جغرافیایی بر گروه‌های مرجع در مورد سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار تأثیر گذار نبوده است و پیشنهاد شده است با توجه به این که تبلیغات به عنوان یک ابزار بسیار مؤثر استفاده می‌شود، بورس اوراق بهادار می‌تواند برای استفاده از این ابزار به منظور ترغیب افراد به سرمایه گذاری در بورس، برنامه ریزی و از آن استفاده نماید.

در همین راستا لاری سمنانی به بررسی عوامل مؤثر در جذب اوراق بهادار در بازار بورس تهران پرداخت و نتایج به دست آمده نشان دادند که کارایی بازار بورس در جذب اوراق بهادار، ضعیف است.

پس از تشریح عوامل مؤثر برتصمیم‌گیری، مدل مفهومی مورد استفاده در این پژوهش به صورت نمودار 1 ارائه می‌شود:

 

 

 

مشارکت در بورس

انتخاب سهام

تصمیم‌گیری

اطلاع‌رسانی

اطلاع‌رسانی

اطلاع‌رسانی

اطلاع‌رسانی

اطلاع‌رسانی

اطلاع‌رسانی

اطلاع‌رسانی

اطلاع‌رسانی

نمودار 1- مدل ترسیمی پژوهش

 

3- فرضیه‌های تحقیق

بر اساس مدل مفهومی ارائه شده، فرضیات این پژوهش به شرح زیر می‌باشند:

1)   اطلاع رسانی توسط رسانه های‌جمعی بر میزان مشارکت سرمایه‌گذاران در بازار بورس اوراق‌بهادار تأثیر معنی‌دار مثبتی دارد.

2)   اطلاع رسانی توسط رسانه های‌جمعی بر انتخاب سهام سرمایه‌گذاران در بازار بورس اوراق‌بهادار تأثیر معنی‌دار مثبتی دارد.

3)   حداقل یکی از رسانه‌های جمعی بر مشارکت سرمایه‌گذاران تأثیر معنی‌دارمثبتی دارد.

4)   حداقل یکی از رسانه‌های جمعی بر انتخاب سهام توسط سرمایه‌گذاران تأثیر معنی‌دارمثبتی دارد.

 

4- متغیرهای پژوهش

در این مقاله، متغیرهای تاثیرگذار بر تصمیم‌گیری سرمایه گذاران به دو گروه از عوامل طبقه بندی شده است: این عوامل عبارت‌اند از: مشاکت در بورس و انتخاب سهام؛ که این دو متغیر، جزء متغیرهای وابسته و رسانه‌های جمعی، جزء متغیر مستقل تلقی می‌شود.

 

5- روش تحقیق

روش تحقیق حاضر، پیمایشی است و برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه با مقیاس لیکرت 5 نقطه‌ای استفاده شده است. برای گردآوری داده‌ها پرسشنامه‌ای با 22 (6 سؤال جمعیت‌شناختی و 16 سؤال تخصصی) طراحی شد. برای آزمون روایی تحقیق، پرسشنامه‌ای به شکل مقدماتی تهیه شد و بعد از تکمیل، نظر خبرگان در مورد پرسشنامه اخذ و اصلاحات نهایی به عمل آمد.

 برای آزمون پایایی تحقیق از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. با استفاده از نرم‌افزار آماری spss آلفای کرونباخ برای سؤالات پرسشنامه محاسبه گردید. نمره آلفای کرونباخ پرسشنامه 71/. بوده که گویای مناسب بودن ابزار گردآوری اطلاعات از لحاظ پایایی می‌باشد. جامعه آماری این تحقیق شامل سرمایه گذارانی است که طی یک هفته کاری (01/09/1393 تا 06/09/1393) به بورس‌های تهران، کرج و قزوین مراجعه نموده‌اند. با توجه به ماهیت جامعه آماری، روش نمونه‌گیری به صورت تصادفی ساده بوده است. حجم نمونه انتخابی با استفاده از فرمول نمونه‌گیری کوکران 242 نفر برآورد گردید.

 

6- آزمون طبیعی بودن توزیع جامعه ماری

در این پژوهش، برای بررسی طبیعی بودن توزیع جامعه آماری از آزمون کولموگروف – اسمیرنوف استفاده گردیده است که نتایج حاصل از آن، در جدول 1 نشان داده شده است.

 

جدول 1- طبیعی بودن توزیع جامعه آماری

متغیرهای پژوهش	Kolmogorof-smironov	Sig
مشارکت در بورس	288/2	00/0
انتخاب سهام	950/0	327/0
رسانه‌های جمعی	502/1	022/0

منبع: یافته‌های پژوهشگر

 

با توجه به جدول رسم شده و بررسی سطح معنی‌داری محاسبه شده متغیرهایی که سطح معنی‌داری آن‌ها از 05/0 بیشتر باشد نرمال و در غیر این صورت، غیر نرمال هستند. بنابراین متغیرهای مشارکت در بورس واستفاده از رسانه‌های جمعی غیر نرمال و متغیر انتخاب سهام نرمال هستند. برای بررسی همبستگی میان دو متغیر که یکی نرمال و دیگری غیر نرمال است از ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده می‌شود.

 

7- متغیرهای جمعیت‌شناختی

در این قسمت ابتدا به وضعیت متغیرهای مهم جمعیت شناختی نمونه مانند: جنسیت، تحصیلات و سن پرداخته خواهد شد و سپس فرضیه‌های تحقیق در قالب مدل ترسیمی تحقیق ارائه شده در نمودار 1 آزمون می‌گردد. چکیده تحلیل جمعیت شناختی نمونه در جدول 2 ارائه شده است.

 

 

 

جدول 2- مشخصات جمعیت شناختی پاسخگویان

خصوصیت	پاسخ‌ها	فراوانی	درصد معتبر
جنسیت	مرد زن	221 21	3/91 7/8
تحصیلات	دیپلم و پایین‌تر فوق‌دیپلم و لیسانس فوق‌لیسانس و بالاتر	113 107 22	47/0 44/0 09/0
سن	کم‌تر از 30 سال بین 31 تا 40 سال بین 41 تا 50 سال بالای 51 سال	62 61 62 57	6/25 2/25 6/25 6/23
شغل	دولتی غیر دولتی	86 156	35/0 75/0
مکان بورس	بورس تهران بورس کرج بورس قزوین	136 73 33	2/56 2/30 6/13
تجربه کاری	کم‌تر از 3 سال بین 4 تا 8 سال بین 9 تا 12 سال بالای 13 سال	118 47 51 26	48/8 4/19 1/21 7/10

منبع: یافته‌های پژوهشگر

 

با توجه به جدول 2، 91/3 درصد پاسخ‌دهندگان مرد و 8/7 درصد زن هستند. میزان سطح تحصیلات اکثر پاسخ‌دهندگان دیپلم و پایین‌تر (47%) و پس از آن فوق‌دیپلم و لیسانس (44%) و تنها میزان تحصیلات 22 نفر از پاسخ‌دهندگان، فوق لیسانس و بالاتر (9%) می‌باشد. همان‌طور که مشاهده می‌شود رده سنی پاسخ‌دهندگان تقریباً یکسان است. بیش از نیمی از پاسخ‌دهندگان (2/56%) از بورس تهران، 2/30 درصد از بورس کرج و 6/13 درصد از بورس قزوین انتخاب شده‌اند. میزان تجربه کاری بیشتر پاسخ‌دهندگان (8/48%) کمتر از 3 سال و پس از آن بین 9 تا 12 سال (1/21%) می‌باشد. میزان تجربه تنها 26 نفر از پاسخ‌دهندگان بالای 13 سال می‌باشد.

 

8- آزمون فرضیه‌های پژوهش

پس از بررسی طبیعی بودن متغیرها و تعیین نوع همبستگی، به بررسی فرضیه‌های مربوط به پژوهش پرداخته شده است.

 با توجه به نرمال بودن متغیر انتخاب سهام و غیرنرمال بودن متغیر استفاده از رسانه‌های جمعی، از ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده می‌کنیم. جدول 3 آزمون همبستگی میان این دو متغیر را نشان می‌دهد:

 

جدول 3- آزمون همبستگی

استفاده از رسانه‌های جمعی
289/0 000/0	ضریب همبستگی اسپیرمن Sig	مشارکت در بورس

منبع: یافته‌های پژوهشگر

 

با توجه به جدول 3، ضریب همبستگی میان استفاده از رسانه‌های جمعی و میزان مشارکت سرمایه‌گذاران برابر 289/0 است. با توجه سطح معنی‌داری محاسبه شده، 000/0 و کمتر بودن این مقدار از 05/0، فرض صفر رد می‌شود. بنابراین رابطه معنی‌داری بین استفاده از رسانه‌های جمعی و میزان مشارکت سرمایه‌گذاران وجود دارد.

با توجه به غیرنرمال بودن متغیر استفاده از رسانه‌های جمعی و نرمال بودن متغیر انتخاب سهام از ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده می‌کنیم. جدول 4 آزمون همبستگی میان این دو متغیر را نشان می‌دهد:

 

جدول 4- آزمون همبستگی

استفاده از رسانه‌های جمعی
155/0 016/0	ضریب همبستگی اسپیرمن Sig	مشارکت در بورس

منبع: یافته‌های پژوهشگر

 

با توجه به جدول 4، ضریب همبستگی میان استفاده از رسانه‌های جمعی و انتخاب سهام سرمایه‌گذاران برابر 155/0 است. با توجه به سطح معنی‌داری محاسبه شده،116/0 و کمتر بودن این مقدار از 05/0، فرض صفر رد می‌شود. بنابراین رابطه معنی‌داری بین استفاده از رسانه‌های جمعی و انتخاب سهام سرمایه‌گذاران وجود دارد.

فرضیه 1: اطلاع رسانی توسط رسانه‌های جمعی بر میزان مشارکت سرمایه‌گذاران تأثیر معنی‌دارمثبتی دارد.

در فرضیه 1، استفاده از رسانه‌های جمعی متغیر مستقل و میزان مشارکت سرمایه‌گذاران متغیر وابسته می‌باشد. برای بررسی این فرضیه می‌توان از آزمون رگرسیون استفاده کرد.

 

جدول 5- معنی داری متغیر مستقل بر متغیر وابسته

سطح معنی‌داری	T	ضرایب استاندارد	ضرایب غیر استاندارد
		Beta		B
0/000 0/000	8/789 4/829	298/0	0/238 0/083	2/091 0/400	ضریب ثابت استفاده از رسانه‌های جمعی

a: Dependent Variable: مشارکت در بورس

منبع: یافته‌های پژوهشگر

 

جدول 5 ضریب استاندارد و غیراستاندارد رگرسیونی متغیر مدل را نشان داده و به بررسی معنی‌داری این ضریب می‌پردازد. مقدار بتا اهمیت نسبی متغیر مستقل بر روی متغیر وابسته را نشان می‌دهد. با توجه به جدول 5 و کوچک‌تر بودن مقدار سطح معنی‌داری از 05/0 می‌توان گفت، استفاده از رسانه‌های جمعی بر میزان مشارکت سرمایه‌گذاران مؤثر است.

سهم تاثیرگذاری متغیر استفاده از رسانه‌های جمعی روی متغیر میزان مشارکت سرمایه‌گذاران، 4/0 می‌باشد.

 

فرضیه 2: اطلاع رسانی توسط رسانه‌های جمعی برانتخاب سهام سرمایه‌گذاران تأثیر معنی‌دار مثبتی دارد.

در فرضیه 2، استفاده از رسانه‌های جمعی متغیر مستقل و انتخاب سهام سرمایه‌گذاران متغیر وابسته می‌باشد.

 

جدول 6- معنی داری متغیر مستقل بر متغیر وابسته

سطح معنی‌داری	T	ضرایب استاندارد	ضرایب غیر استاندارد
		Beta		B
0/000 0/009	17/047 2/635	168/0	0/201 0/070	433/3 0/185	ضریب ثابت استفاده از رسانه‌های جمعی

a: Dependent Variable: انتخاب سهام

منبع: یافته‌های پژوهشگر

 

با توجه به جدول 6 و کوچک‌تر بودن مقدار سطح معنی‌داری از 05/0 می‌توان گفت، استفاده از رسانه‌های جمعی برانتخاب سهام سرمایه‌گذاران در بازار بورس اوراق بهادار ایران مؤثر است. سهم تاثیرگذاری متغیر استفاده از رسانه‌های جمعی روی متغیرانتخاب سهام سرمایه‌گذاران، 185/0 می‌باشد.

 

 

 

فرضیه 3: حداقل یکی از رسانه‌های جمعی بر مشارکت سرمایه‌گذاران تأثیر معنی‌داری دارد.

با توجه به فرضیه اصلی 3، متغیر استفاده از رسانه‌های جمعی بر مشارکت سرمایه‌گذاران مؤثر است. متغیر استفاده از رسانه‌های جمعی را 7 بعد (سؤال) تبیین می‌کند؛ ابتدا معنی‌داری کل مدل رگرسیون را بررسی کرده و سپس به بررسی میزان تاثیرگذاری هریک از این ابعاد، بر متغیر مشارکت سرمایه‌گذاران (معنی‌داری تک تک ضرایب متغیرهای مستقل) می‌پردازیم. در این فرضیه متغیر مشارکت سرمایه‌گذاران وابسته و ابعاد شاخص استفاده از رسانه‌های جمعی متغیرهای مستقل هستند.

 

معنی‌داری کل مدل رگرسیون

فرض صفر و فرض مقابل در این فرضیه به صورت است:

H0: مدل رگرسیونی معنی‌دار نیست: .

H1: حداقل یکی از متغیرهای مستقل با متغیر وابسته رابطه خطی دارد.

 

جدول 7- معنی داری کل مدل رگرسیون

	مجموع مربعات	درجه آزادی	میانگین مربعات	F	Sig
رگرسیون	429/16	7	347/2	598/4	000/0
باقیمانده	442/119	234	510/0
جمع	871/135	241

a: predictors: اینترنت، شایعات، شنیده‌های بازار و نقل دهان‌به‌دهان، تلویزیون، مجلات و ماهنامه‌ها، سامانه‌بورس‌همراه، رادیو و روزنامه‌ها.

b: Dependent Variable: مشارکت در بورس

منبع: یافته‌های پژوهشگر

 

جدول 7 معنی‌داری کل مدل رگرسیون را نشان می‌دهد. با توجه به سطح معنی‌داری محاسبه شده، فرض صفر رد می‌شود؛ بنابراین فرض معنی‌داری مدل رگرسیونی تأیید می‌شود و حداقل یکی از متغیرهای مستقل با متغیر وابسته رابطه خطی دارد. برای بررسی معنی‌داری هرکدام از متغیرهای مستقل با استفاده از مدل رگرسیونی به بررسی جدول ضرایب می‌پردازیم:

 

 

 

 

 

 

جدول 8- معنی‌داری متغیرهای مستقل بر متغیر وابسته

	ضرایب غیراستاندارد		ضرایب استاندارد	T	Sig
	B	خطای استاندارد	Beta
متغیر ثابت	029/2	276/0		363/7	000/0
رادیو	046/0	087/0	034/0	527/0	599/0
تلویزیون	168/0	061/0	180/0	748/2	006/0
روزنامه‌ها	034/0	068/0	034/0	508/0	612/0
مجلات و ماهنامه‌ها	033/0	070/0	031/0	476/0	634/0
شایعات و شنیده‌های بازار	008/0	055/0	000/0	000/0	000/1
سامانه‌بورس‌همراه	096/0	057/0	109/0	700/1	090/0
اینترنت	244/0	071/0	219/0	436/3	001/0

a: Dependent Variable: مشارکت در بورس

منبع: یافته‌های پژوهشگر

 

با توجه به جدول ضرایب و کوچک‌تر بودن مقدار سطح معنی‌داری متغیر تلویزیون و اینترنت از 05/0 می‌توان گفت تنها این دو متغیر مستقل، روی متغیر وابسته مدل (مشارکت در بورس) تأثیر دارند.

 

فرضیه 4: حداقل یکی از رسانه‌های جمعی برانتخاب سهام سرمایه‌گذاران تأثیر معنی‌داری دارد.

با توجه به فرضیه اصلی 4، متغیر استفاده از رسانه‌های جمعی بر انتخاب سهام سرمایه‌گذاران مؤثر است. متغیر استفاده از رسانه‌های جمعی را 7 بعد (سؤال) تبیین می‌کند؛ ابتدا معنی‌داری کل مدل رگرسیون را بررسی کرده و سپس به بررسی میزان تاثیرگذاری هریک از این ابعاد، بر متغیر انتخاب سهام سرمایه‌گذاران (معنی‌داری تک تک ضرایب متغیرهای مستقل) می‌پردازیم. در این فرضیه متغیر انتخاب سهام سرمایه‌گذاران وابسته و ابعاد شاخص استفاده از رسانه‌های جمعی متغیرهای مستقل هستند.

 

معنی‌داری کل مدل رگرسیون

فرض صفر و فرض مقابل در این فرضیه به صورت است:

H0: مدل رگرسیونی معنی‌دار نیست: .

H1: حداقل یکی از متغیرهای مستقل با متغیر وابسته رابطه خطی دارد.

 

جدول 9- بررسی معنی داری کل مدل رگرسیون

	مجموع مربعات	درجه آزادی	میانگین مربعات	F	Sig
رگرسیون	915/8	7	274/1	615/3	000/0
باقیمانده	431/82	234	352/0
جمع	346/91	241

a: predictors: اینترنت، شایعات، شنیده‌های بازار و نقل دهان‌به‌دهان، تلویزیون، مجلات و ماهنامه‌ها، سامانه‌بورس‌همراه، رادیو و روزنامه‌ها.

b: Dependent Variable: انتخاب سهام

منبع: یافته‌های پژوهشگر

 

جدول 9 معنی‌داری کل مدل رگرسیون را نشان می‌دهد. با توجه به سطح معنی‌داری محاسبه شده، فرض صفر رد می‌شود؛ بنابراین فرض معنی‌داری مدل رگرسیونی تأیید می‌شود و حداقل یکی از متغیرهای مستقل با متغیر وابسته رابطه خطی دارد. برای بررسی معنی‌داری هرکدام از متغیرهای مستقل با استفاده از مدل رگرسیونی به بررسی جدول ضرایب می‌پردازیم:

 

جدول 10- معنی‌داری متغیرهای مستقل بر متغیر وابسته

	ضرایب غیراستاندارد		ضرایب استاندارد	T	sig
	B	خطای استاندارد	Beta
متغیر ثابت	163/3	229/0		820/13	000/0
رادیو	018/0	072/0	016/0	250/0	803/0
تلویزیون	030/0	056/0	036/0	530/0	596/0
روزنامه‌ها	176/0	151/0	199/0	489/2	038/0
مجلات و ماهنامه‌ها	028/0	058/0	032/0	486/0	628/0
شایعات و شنیده‌های بازار	009/0	046/0	054/0	850/0	396/0
سامانه‌بورس‌همراه	008/0	047/0	025/0	387/0	699/0
اینترنت	246/0	059/0	269/0	170/4	000/0

a: Dependent Variable: انتخاب سهام

منبع: یافته‌های پژوهشگر

با توجه به جدول ضرایب و کوچک‌تر بودن مقدار سطح معنی‌داری متغیر روزنامه و اینترنت از 05/0 می‌توان گفت تنها این دو متغیر مستقل، روی متغیر وابسته مدل (انتخاب سهام) تأثیر دارند.

 

9- بحث و نتیجه گیری

حداقل یکی از رسانه‌های‌جمعی بر مشارکت سرمایه گذاران تأثیر معنی‌داری دارد.

با بررسی رابطه میان ابعاد متغیر استفاده از رسانه‌های جمعی با متغیر مشارکت در بورس می‌توان نتیجه گرفت که با توجه به کوچک‌تر بودن مقدار سطح معنی‌داری متغیرهای تلویزیون و اینترنت از 05/0، تنها این دو متغیر مستقل، روی متغیر وابسته مدل (مشارکت در بورس) تاثیرگذارند. سهم تاثیرگذاری متغیر اینترنت روی متغیر مشارکت در بورس، 244/0 و سهم تأثیر متغیر تلویزیون، 168/0 می‌باشد. بدین معنی که اینترنت نسبت به تلویزیون تأثیر بیشتری روی مشارکت در بورس دارد. بقیه ابعاد شاخص استفاده از رسانه‌های‌جمعی روی مشارکت در بورس تاثیری ندارند. در میان ابعاد این شاخص، تأثیر شایعات وشنیده‌های بازار، نقل دهان به دهان نزدیک به صفر می‌باشد.

حداقل یکی از رسانه‌های‌جمعی بر انتخاب سهام توسط سرمایه گذاران تأثیر معنی‌داری دارد.

با بررسی رابطه میان ابعاد متغیر استفاده از رسانه‌های جمعی با متغیر انتخاب سهام می‌توان نتیجه گرفت که متغیرهای روزنامه و اینترنت در انتخاب سهام موثرند. سهم تاثیرگذاری متغیر اینترنت روی متغیر انتخاب سهام،246/0 و سهم تأثیر متغیر روزنامه،176/0 می‌باشد. بدین معنی که اینترنت نسبت به روزنامه تأثیر بیشتری روی متغیر انتخاب سهام دارد. بقیه ابعاد شاخص استفاده از رسانه‌های جمعی روی متغیرانتخاب سهام تاثیری ندارند. در میان ابعاد این شاخص، تأثیر شایعات و شنیده‌های‌بازار و نقل دهان به دهان و بعد سامانه‌بورس همراه نزدیک به صفر می‌باشد.

نتایج تحقیق گویای اهمیت بسیار بالای انتشار اطلاعات (اطلاعات عمومی بازار و اقتصاد و اطلاعات مالی و حسابداری شرکت‌ها) بر قصد سرمایه‌گذاری سرمایه‌گذاران حقیقی در بازار بورس اوراق بهادار می‌باشد. بنابراین توسعه فناوری اطلاعات و اطلاع‌رسانی و شفاف سازی در بورس اوراق بهادار، نقش مؤثری بر ترغیب بیشتر اقشار جامعه برای سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار و به تبع آن، افزایش کارایی بازار و توسعه اقتصادی کشور خواهد داشت. از سوی دیگر با توسعه فناوری اطلاعات در بورس، امکان پیش‌بینی رفتارهای آتی بازار نیز میسر خواهد گردید. لذا لزوم اطلاع رسانی مناسب تر جهت تصمیم گیری سرمایه گذاران بورس، از طریق تلویزیون، روزنامه و اینترنت (در زمینه‌های آموزش، ارتباطات بازاریابی و ارائه اخبار سیاسی، اقتصادی و مالی شرکت‌ها) و همچنین ارائه اخبار و اطلاعات واقعی، به موقع و به روز در دسترس سرمایه گذاران از طریق انواع رسانه‌های جمعی مورد تاکید می‌باشد.

 

 

 

 

 

---

1- استادیار گروه حسابداری، دانشگاه یزد، دانشکده اقتصاد و مدیریت و حسابداری، یزد، ایران، (نویسنده اصلی)

2- استاد گروه حسابداری، دانشگاه الزهراء (س)، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، تهران، ایران.

[3]-  کارشناس ارشد  حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد طبس، خراسان جنوبی، ایران، (مسئول مکاتبات) [e-mail]

---

1. Merikas et.al

2. Miller

3. Maditinos & Zelike

4. Bhattacharya et al

5. Hawfeng

6. Raymond

7. Hiroyuki

مراجع

فهرست منابع

1)     ابزری، مهدی، سعید صمدی و علی صغری، (1386)، "نقش گروه‌های مرجع در ترغیب افراد به سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهاداراصفهان"، شماره 48، صص 3-22.

2)     تهرانی، رضا، قدرت‌ا... طالب‌نیا و صابر جلیلی، (1386)، "ارزیابی میزان اتکاء معامله‌گران بورس اوراق‌بهادار تهران به اطلاعات حسابداری و غیر حسابداری در تصمیمات سرمایه‌گذاری"، نشریه علمی پژوهشی تحقیقات مالی، شماره 21، صص 27-46.

3)     حامدیان، مهدی، (1379)، "بررسی عوامل مؤثر بر قیمت سهام و تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران در بورس اوراق بهادار تهران"، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده علوم اداری.

4)     حسن لو، علی، (1391)، "نقش تلویزیون در توسعه جایگاه بورس اوراق بهادار ایران"، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، دانشکده مدیریت.

5)     خادمی گراشی، مهدی و مصطفی قاضی زاده، (1386)، "بررسی عوامل مؤثر بر تصمیم‌گیری سهام‌داران در بورس اوراق بهادار تهران بر مبنای مدل معاملات ساختاری"، دو ماهنامه علمی - پژوهشی دانشگاه شاهد، شماره 23.

6)     دادگران، سید محمد، (1382)، "افکار عمومی و معیارهای سنجش آن"، مروارید، چاپ سوم، صص 124-128.

7)     شجری، هوشنگ و سولماز سادات امام، (1391)، "شناسایی و تحلیل عوامل مؤثر بر تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران در بورس اوراق بهادار"، بررسی‌های بازرگانی، شماره 53، صص 1-13.

8)     صغری، علی، (1384)، "بررسی عوامل مؤثر بر جذب سرمایه افراد حقیقی در بورس اوراق بهادار"(مطالعه موردی: بورس اوراق بهادار اصفهان)، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اداری و اقتصاد.

9)     ضیائی شهمیری، صالح، (1380)، " نقش مدیران در ارزش سهام"، ماهنامه حسابدار، شماره 127.

10)  عطایی عظیمی، جواد، (1379)، "بررسی عوامل مؤثر بر تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران در بورس اوراق بهادار تهران"، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، دانشکده علوم اداری و مدیریت بازرگانی.

11)  فرخ نیا، شهریار، (1379)، "نقش اطلاعات مالی در تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران در بورس اوراق بهادار"، پایا ن نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم و فنون مازندران.

12)  کریمی ریایی، علیرضا، محمود موسوی شیری و علی مهدوی پور، (1391)، "عوامل مؤثر بر افشای اطلاعات مالی از طریق اینترنت در وب سایت شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادارتهران"، تحقیقات حسابداری و حسابرسی، شماره 5.

13)  کریمی نیا، پریسا، (1383)، "انتخاب رسانه در عملیات روانی"، فصلنامه عملیات روانی، شماره 2، صص 92.

14)  محسنیان راد، مهدی، (1380)، "ارتباط شناسی"، سروش، صص 62.

15)  مشکی، مهدی، (1380)، "کندوکاوی در نظریات مربوط به ارزشگذاری سهام و عوامل مؤثر بر آن"، مجله تحقیقات اقتصادی، دوره 36، شماره 2، صص 183-201.

16)  مختاریان، امید، (1383)، "بررسی عوامل مؤثر بر تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران در بورس اوراق بهادار تهران"، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده علوم انسانی.

17)  مک کویل، د، (1385)، "مخاطب شناسی"، ترجمه مهدی منتظر قائم، دفتر مطالعات و توسعه رسانه‌ها.

18)  مهرآرا، محسن و قهرمان عبدلی، (1385)، "نقش اخبار خوب و بد در نوسانات بازدهی سهام در ایران"، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، سال 8، شماره 26، صص 25-40.

19)   Exchange (ASE), (2007), “Studies in Economics. and Finance”. Vol. 24 No. 1, PP. 32-50.

20)   Electronic copy available at: http: //ssrn. com/abstract=1787346

21)   Gunduz, L., J. Hatemi., "Stock Price-Volume Relation Ineast Europpan Stouk Market,Working Paper.

22)   Hiroyuki, A., (2013), "Analysis of The Impact of Media Coverage on Stock Crashes and Jumps, Pacific-Basin Finance Journal, No.24, PP. 22–38.

23)   Hawfeng, S., (2011), "Media Coverage and The Stock Price Bubbles.

24)   Hill,Clayer, A.,( 1997), "The Political Determinants of Iinvesters Behevior, Universiy”

25)   Http: //Giti221. Blogfa. Com/Post-15.

26)   IV sia, Chang., (2004), "The Visual Investor: How to Spot Market Trends. Annual Investor Survey.

27)   Mayya, M. R., (2003), "Regional Stock Exchange”

28)   From: Http://WWW.Bseindia.Com/Downloads/Regionals Tock & Change.Pdf

29)   Maditinos, Dimitrios. I; Sevic, Zeliko; "Theriou,Nikolaos G.; Investors’ Behaviour in The AthensStock

30)   Raymond, S (2011) "Media Coverage of Corporate Governance Scandals and Stock Market”

31)   Russel J. Fuller & James L. Fuller, “Modern Investment and Security Analysis”, MCG raw –Hill. No.987، PP. 96

32)   Returns" Electronic Copy Available at: Http: //Ssrn. Com/Abstract=1869454.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

پیوست: پرسش‌نامه

پاسخ دهنده گرامی

با سلام و احترام

همان‌گونه که مستحضرید، عوامل بسیاری بر تصمیم افراد به سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار اثر گذارند که از جمله می‌توان به شرایط اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، عملیات کارگزاران و هم‌چنین نحوه اطلاع‌رسانی در مورد بورس و سهام موجود در آن یاد کرد. درک رایج این است که رسانه‌های عمومی می‌تواند نقش عمده‌ای در این راه ایفا نمایند. پژوهش حاضر بدنبال ارزیابی این نقش و تفاوت آن در بین رسانه‌های مختلف را دارد. لذا پاسخ‌های ارائه شده توسط جنابعالی به پرسش‌نامه زیر در جهت پربار نمودن این تحقیق و تعیین نقش واقعی رسانه‌های جمعی در توسعه بازار سرمایه خواهد نمود. لذا خواهشمند است در موارد زیر بهترین گزینه را انتخاب فرمائید. پاسخ‌های شما به این پرسش‌نامه محرمانه بوده و صرفاً مورد تحلیل آماری قرار خواهد گرفت.

با تشکر از همکاری شما

مشخصات عمومی پاسخگو:

الف) شغل:                  ب) میزان تحصیلات:                     ج) سن:                     د) مکان بورس: (تهران (کرج (قزوین

ه) جنسیت: (مرد (زن و)                    تجربه سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار به سال:

		بسیار زیاد	زیاد	متوسط	کم	بسیارکم
	سرمایه گذار محترم میزان تأثیر شاخص‌های زیر در مشارکت در بورس را بیان کنید.
1	اطلاع رسانی پیرامون سرمایه گذاری در صنایع بورسی
2	میزان آموزش از طریق رسانه‌ها
3	شناخت از شرکت و محصولات آن
	سرمایه گذار محترم میزان تأثیر شاخص‌های زیر در انتخاب سهام را بیان کنید.
1	اخبار سیاسی (توجه به مسائل سیاسی داخلی و بین الملل)
2	اخبار اقتصادی (شامل اخبار بازار سرمایه و اوضاع اقتصادی داخلی و بین الملل)
3	پیش بینی درآمد هر سهم (EPS)
4	سود نقدی هر سهم (DPS)
5	نسبت قیمت به سود (P/E)
6	حجم معاملات
میزان استفاده شما از هر یک از رسانه‌های زیر جهت پیگیری اخبار مربوط به سرمایه گذاری تا چه حد است؟
		بسیار زیاد	زیاد	متوسط	کم	بسیار کم
1	رادیو
2	تلویزیون
3	روزنامه‌ها
4	مجلات و ماهنامه‌ها
5	شایعات و شنیده‌های بازار، نقل دهان به دهان
6	سامانه بورس همراه
7	اینترنت

 

 

یادداشت‌ها