آشکارسازی تغییر اقلیم منطقه خلیج فارس با استفاده از داده های خروجی مدلCGCM. A1B

جغرافیای طبیعی

مقاله 1، دوره 9، شماره 34، اسفند 1395، صفحه 1-22   

نوع مقاله: مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

زهرا حجازی زاده^{* 1}؛ محمد سلیقه²؛ صمد کمالی³

¹استاد آب و هواشناسی دانشکده علوم جغرافیایی دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

²دانشیار آب و هواشناسی دانشکده علوم جغرافیایی دانشگاه خوارزمی، تهران،ایران

³دانشجوی دکتری آب وهوا شناسی دانشگاه خوارزمی ،پردیس تهران،ایران

چکیده

جهت آشکارسازی تغییر اقلیم ابتدا عناصر اقلیمی دما، بارش، فشار تراز دریا و نم ویژه خلیج فارس مشخص گردید و به دو بخش سواحل شمالی و سواحل جنوبی تقسیم گردید. برای ایستگاه ها  دوره آماری مشخص (2015-1970) انتخاب گردید و سپس از وبگاه شبکه تغییر اقلیم کانادا داده های ایستگاه شامل (بارش، دما ، ارتفاع ژئوپتانسیل و نم ویژه)اخذ گردید و در مرحله بعد همین روند برای دوره آینده (2050-2016) انجام گرفت. با توجه به اینکه کمیت های یاد شده  از عوامل تاثیر گذار در تغییرات اقلیم می باشد کمیت های مورد ذکر برای همه ایستگاه ها بر اساس خروجی مدل CGCM در دوره کنونی و آینده، بصورت فصلی و سالانه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در فصل زمستان تغییرات دمایی در نواحی جنوبی خلیج فارس تغیییرات چشمگیری داشته بطوریکه پیش بینی می شود در دوره آینده دما تقریباً 3 درجه نسبت به زمان کنونی افزایش یابد. در فصل بهار پیش بینی می شود شرایط دمایی نسبت به دوره کنونی در سواحل جنوبی خلیج فارس، منطقه ابوموسی، بندر لنگه، جزیره کیش و قسمت های غربی جزیره قشم، پهنه دمایی افزایش پیدا کند و بین 28 تا 31 درجه سانتیگراد خواهد رسید. در فصل تابستان سیطره مونسون های تابستانی سبب افزایش دما در پهنه خلیج فارس می گردد بطوریکه کل پهنه، دمایی بین 30 تا 38 درجه سانتیگراد دارد. در این فصل نیز پیش بینی می شود که در دوره آینده روند افزایشی دما شدت بیشتری بخود گیرد. در فصل پاییز نیز پیش بینی می شود پهنه دمایی بالاتر از 28 درجه سانتیگراد افزایش یافته و قسمت اعظم خلیج فارس را دربر گیرد.

کلیدواژه‌ها

تغییر اقلیم؛ دما؛ بارش؛ مدل A1B؛ خلیج فارس

مراجع

1- بابائیان، ایمان.نجفی نیک، زهرا. زابل عباسی، فاطمه. حبیبی نوخندان، مجید. ادب، حامد(1388)، ارزیابی تغییر اقلیم کشور در دوره 2039-2010 میلادی با استفاده از ریز مقیاس نمایی داده های مدل گردش عمومی جو ECHO-G ، جغرافیا و توسعه، 16.صص152-135.

2- حسن زاده، اسماعیل، و خدابخش، حسن، 1381 ، مطالعه دمای سطح آب و انتقال اکمن در ناحیه خلیج فارس: مجله پژوهش فیزیک ایران، 3222-213

3- رحیم زاده . فاطمه، عسگری . احمد، نوحی . کیوان،1382،گرشی برتفاوت نرخ افزایش دمای حداقل و حداکثر و کاهش دامنه شبانه روزی دما در کشور، سومین کنفرانس منطقه ای و اولین کنفرانس ملی تغییر اقلیم.

4-عباس نیا،محسن،طاووسی،تقی، خسروی ،محمود، توروس،حسین،1394،تحلیل دامنه عدم قطعیت تغییرات آینده دمای حداکثر روزنه بر روی اسران با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، فصلنامه علمی - پژوهشی اطلاعات جغرافیایی سپهر، دوره 25 ، شماره 97 ، بهار95،صص43-30.

 5- حق طلب، نفیسه. گودرزی،محسن.حبیبی نوخندان،مجید،یاوری،احمد رضا.جعفری،حمیدرضا (1392). مدلسازی اقلیم استان های تهران و مازندران با استفاده از مدل اقلیمی LARS-WG و مقایسه تغییرات آن در جبهه های شمالی و جنوبی البرز مرکزی، مجله علوم و تکنولوژی محیط زیست، دوره15،شماره1.صص49-37.

6-سعادت آبادی، عباس.ایزدی،پریسا،1392،ارتباط بی هنجاری های دمای آب سطح اقیانوس هند و دریای عرب با بی هنجاری های بارش نیمه جنوبی ایران،مجله فیزیک و زمان،دوره 39،صص157-135.

7-عزیزی، قاسم . کریمی احمدآباد، مصطفی . سبک خیز، زهرا ، 1384، روند دمایی چند دهه نشریه علوم جغرافیایی دانشگاه تربیت معلم، جلد 4، شماره 5، پاییز و ، CO اخیر ایران و افزایش زمستان 1383 و بهار و تابستان، صص 43-25.

8-خسروی،محمود. سلیقه،نجار.صبای،بهروز،1390، تاثیر آنامالی های دمای سطح دریای عمان بر بارندگی فصول پاییز و زمستان سواحل جنوب شرقی ایران،نشریه جغرافیا و برنامه ریزی،دوره16،شماره37، صص81-59.

9-کربلایی درئی، علیرضا، حجازی زاده ، زهرا، حسینی ،سید محمد،1394، شبیه سازی متغییرهای اقلیمی استان سمنان با سناریوی مد گردش عمومی جو ،مجله حغرافیا و مخاطرات محیطی ، شماره پانزدهم ،پاییز ،صص 24-1.

10- کیخسروی،قاسم،1394، ازریابی اثرات تغییر اقلیم آتی با استفاده از مدل LARS و شاخص خشکسالی SAIP در خراسان شمالی، دومین کنفرانس بین المللی مهندسی محیط زیست، تهران،صص13-1.

11-ناظم السادات، سید جعفر، شیروانی،امین، 1384 ، پیش بینی دمای سطح آب خلیج فارس با استفاده از رگرسیون چندگانه و تحلیل مولفه اصلی: مجله علوم و فنون،(3) کشاورزی و منابع طبیعی،, 9صص1-11.

12-ناظم السادات، سید محمد جعفر،1388 ، مبانی هوا و اقلیم شناسی، چاپ اول: مرکز نشر دانشگاهی، تهران، صفحه440.

13-ناظم السادات، سید محمد جعفر، قاسمی، احمد رضا، 1383 ، تأثیرنوسان های دمای سطح آب دریای خزر بر بارش فصل های زمستان و بهار نواحی شمالی و جنوب غربی ایران: مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع(4) طبیعی، 8صص1-15.