پهنه بندی حساسیت وقوع زمین لغزش با مدل های آنتروپی و منطق فازی (مطالعه موردی:شهرستان کرمانشاه )

جغرافیای طبیعی

مقاله 3، دوره 9، شماره 34، اسفند 1395، صفحه 43-62   

نوع مقاله: مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

امیر صفاری¹؛ معصومه هاشمی^{* 2}

¹دانشیاردانشکده علوم جغرافیایی دانشگاه خوارزمی،تهران،ایران

²دانشجوی دکتری دانشکده علوم جغرافیایی دانشگاه خوارزمی،تهران،ایران

چکیده

ارزیابی زمین به منظور شناخت و پهنه بندی عرصه های حساس به حرکات دامنه ای به ویژه زمین لغزش از پژوهش های مربوط به جغرافیدانان طبیعی بویژه ژئومورفولوژیست ها است .شناسایی و تعیین مناطق حساس و مستعد لغزش می تواند ضمن جلوگیری از بروز خسارت ها ، زمینه را برای اجرای طرح های پایدار سازی دامنه ها فراهم آورد . در پژوهش حاضر پهنه بندی خطر زمین لغزش با استفاده از دو روش مدل انتروپی و روش منطق فازی انجام شده است براساس مطالعات ، نه پارامتر لیتولوژی ، فاصله از آبراهه ، فاصله از گسل ، فاصله از جاده ، شیب ، جهت شیب ،ارتفاع، کاربری اراضی و  بارش به عنوان مهم ترین پارامتر های احتمالی موثر در وقوع زمین لغزش های منطقه ، تشخیص داده شدند، با انطباق لایه های اطلاعاتی این عوامل بر نقشه زمین لغزش های منطقه بررسی شده در محیط GIS  ، اثر هر یک ار عوامل در رخداد زمین لغزش ها ارزیابی شد و در نهایت نقشه پهنه بندی خطر زمین لغزش با استفاده از 9 پارامتر تهیه شد . ارزیابی صورت گرفته با استفاده از شاخص احتمال تجربی نشان می دهد که مدل فازی با مقدار شاخص احتمال تجربی 90% روش کارامد تری نسبت به مدل انتروپی با مقدار شاخص 50% در برآورد خطر زمین لغزش در شهرستان کرمانشاه است.

کلیدواژه‌ها

زمین لغزش؛ پهنه بندی؛ مدل انتروپی؛ فازی؛ کرمانشاه

مراجع

1-     امیر احمدی، ابوالقاسم ( 1389 ): پهنه بندی خطر زمین لغزش با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی(AHP) مطالعه موردی حوضه آبخیز چلاو آمل، فصلنامه علمی-پژوهشی انجمن جغرافیای ایران، سال هشتم،شماره 27

2-     بلادپس علی (1388): پژوهشی در پهنه بندی خطر زمین لغزش در منطقه ماکو تا دشت بازرگان، فصلنامه پژوهشهای جغرافیایی. دانشگاه تهران

3-     پیشگاهی فرد ،زهرا ؛ محسن کلانتری ، فریاد پرهیز ، احسان حق پناه (1390): تحلیل جغرافیایی کانون های جرم خیز جرایم مرتبط با مواد مخدر در شهر کرمانشاه ، مطالعات و پژوهش های شهری و منطقه ای ، سال سوم ، شماره یازدهم ، صص 75-96

4-     سفیدگری، رحیم ( 1384 ): ارزیابی روش های پهنه بندی خطر زمین لغزش در مقیاس 1.50000  مطالعه موردی حوضه آبخیز دماوند. مجموعه مقالات سومین همایش ملی فرسایش و رسوب، مرکز تحقیقات حفاظت خاک و. آبخیزداری،صص574-580

5-     سیارپور، محسن (1378):  پهنه بندی پتانسیل خطر زمین لغزش در جنوب خلخال در استان اردبیل، پایان نامه کارشناسی ارشد زمین شناسی دانشکده فنی دانشگاه تهران. ص. 173

6-     عابدینی ، موسی ؛ بهاره قاسمیان ، عطاا.. شیرزادی (1393): مدل سازی خطر وقوع زمین لغزش با استفاده از مدل آماری رگرسیون لجستیک : مطالعه موردی : استان کردستان ، شهرستان بیجار .مجله جغرافیا و توسعه شماره 37، صص 85-102

7-     عابدینی، موسی ( 1391 ): پهنهبندی خطر زمین لغزشهای حوضه گیوی چای بر اساس روش تحلیل سلسله مراتبی(AHP) طرح پژوهشی گروه جغرافیای دانشگاه محقق اردبیلی.

8-     علیجانی، ب.، قهرودی تالی، م. و امیراحمدی، ا(1381):  پهنه بندی خطر وقوع زمین لغزش در دامنه های شمالی شاه جهان با استفاده از GIS مطالعه موردی حوضه اسطرخی شیروان، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 84

9-     کریمی، حاجی، نادری، فتح اله ، مرشدی، ابراهیم و مهدی نیک سرشت، ( 1390 ):پهنه بندی خطر، زمین لغزش در حوضه آبخیز چرداول ایلام با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)  فصلنامه زمین شناسی کاربردی، سال 7، شماره .319-332

10- کرم، عبدالامیر؛ فرج ا... محمودی(1384):  مدلسازی کمی و پهنهبندی خطر زمینلغزش در زاگرس چین خورده (حوضه ی آبریز سرخون، استان چهارمحال و . بختیاری) پژوهشهای جغرافیایی. شماره 5

11- مقیمی، ابراهیم؛ نگهبان، سعید (1391): بررسی فرسایش در حوضه آبخیز رودخانه شور فدامی با استفاده از مدل آنتروپی، مجله پژوهشهای جغرافیای طبیعی، سال 44 ، شماره 33 ،ص 16

12- روز بهانی ، حبیبه . ایلدرمی ، علی رضا . دشتی ، مریم (1389): بررسی عوامل وقوع حرکات توده ای با مدل inrf (مطالعه موردی ؛ حوضه سد کلان ملایر ). همایش کاربرد جغرافیای طبیعی در برنامه ریزی محیطی ، دانشگاه آزاد اسلامی خرم آباد .