مقایسه روش های تجربی برآورد تبخیر از سطح آزاد آب (مطالعه موردی: سد تنظیمی دز)

فصلنامه علمی تخصصی مهندسی آب

مقاله 7، دوره 4، شماره 2، مهر 1395، صفحه 65-73   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

مهدی نجفوند دریکوندی¹؛ حسین اسلامی^{* 2}

¹دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شوشتر، گروه علوم آب، شوشتر، ایران

²استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر ،گروه علوم آب، دانشکده علوم آب، شوشتر، ایران

چکیده

تبخیر عامل مهمی در مدیریت منابع آب است و با محاسبه دقیق آن می توان راهکارهای موثری در جهت کاهش اثرات خشکسالی و به منظور حفاظت منابع آب اجرا نمود. به دلیل کمبود ایستگاههای تبخیر سنجی و عدم وجود آمار کافی از تبخیر از روشهای تجربی برآورد تبخیر از سطح آزاد آب می توان استفاده نمود. در این تحقیق با استفاده از آمار 10 ساله ایستگاه سد تنظیمی دز با استفاده از روشهای تجربی مایر، مارسیانو، شاهتین، هفنر، ایوانف، تیچومیروف و سازمان عمران اراضی آمریکا، تبخیر برآورد و با مقادیر تبخیر از تشت مقایسه شد. عملکرد روابط تجربی بر اساس دو آماره R2 و RSME مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که رابطه مایر (R2 = 0.886, RMSE = 1.53) نسبت به سایر روش‌های تجربی از دقت بالاتری برخوردار است. در رتبه بعدی معادله سازمان عمران آمریکا (R2 = 0.91, RMSE = 1.967) قرار می‌گیرد و به‌علاوه اختلاف معنی‌داری (P > 0.01) میان مقادیر واقعی و برآورد شده در این دو روش دیده نمی‌شود. روش تیچومیرف با توجه به خطای زیاد (RMSE = 8.152) و برازش پائین با داده‌های واقعی (R2 = 0.33) فاقد اعتبار لازم می‌باشد و روابط تجربی هنفر، مارسیانو، ایوانف و شاهتین به ترتیب با ضریب تعیین برابر با 0.548، 0.534، 0.639و 0.644 از میزان اعتبار و قابلیت اعتماد متوسطی در برآورد میزان تبخیر از سطح آزاد آب برخوردارند.

کلیدواژه‌ها

تبخیر؛ روش تجربی؛ سد تنظیمی دز؛ مایر؛ تشت تبخیر

مراجع