مقایسه اثربخشی درمان متمرکزبر شفقت و درمان بهزیستی بر سرمایه روانشناختی دانشجویان دختر دچار شکست عاطفی

روان‌شناسی فرهنگی زن

مقاله 1، دوره 9، شماره 31، فروردین 1396، صفحه 7-21   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

جمیله احمدپور دیزجی¹؛ کیانوش زهراکار^{* 2}؛ علیرضا کیامنش¹

¹دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، گروه مشاوره، تهران، ایران.

²دانشگاه خوارزمی تهران، گروه مشاوره، تهران، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر، با هدف مقایسه اثربخشی درمان متمرکزبر شفقت و درمان بهزیستی بر سرمایه روان‌شناختی دانشجویان دختر انجام شد. جامعه‌ی آماری کلیه دانشجویان دخترمجرد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران در نیمسال دوم تحصیلی 95-94 بود که دچار شکست عاطفی شده بودند و نمونه آن، تعداد 42 نفر داوطلب با جایگزینی تصادفی در دو گروه آزمایشی و یک گروه کنترل بود. طرح پژوهش نیمه‌تجربی از نوع پیش‌آزمون – پس‌آزمون با گروه کنترل است. ابزار استفاده شده در این پژوهش پرسشنامه سرمایه روان‌شناختی ( لوتانز و‌همکاران، 2007 ) و مقیاس ضربه عشق (راس،1991) است. هر کدام از گروه‌های آزمایشی طی هشت جلسه، تحت درمان بهزیستی و درمان متمرکز بر شفقت قرار گرفتند. گروه کنترل طی این مدت هیچ درمانی دریافت نکرد. داده‌ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چند متغیره مورد تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها نشان داده درمان بهزیستی بر افزایش سرمایه روان‌شناختی مؤثر است و درمان متمرکز بر شفقت برافزایش سرمایه روان‌شناختی مؤثر نیست. بین اثربخشی درمان متمرکز بر شفقت و درمان بهزیستی بر مولفه بهبود تنظیم شناختی هیجان تفاوتی وجود ندارد. همچنین نتایج نشان داد که درمان بهزیستی در بر نشانه‌های شکست عاطفی مؤثر است.

کلیدواژه‌ها

سرمایه روانشناختی؛ درمان بهزیستی؛ درمان متمرکز برشفقت

مراجع

- احمدی، سرور.(1393). اثربخشی معنادرمانی به شیوه گروهی بر تاب‌آوری و احساس تنهایی دانشجویان دختر دارای نشانگان ضربه عشق ؛ پایان‌نامه کارشناسی ارشد ، منتشر نشده ، دانشگاه کردستان . 

- اکبری، ابراهیم.، خانجانی، زینب .، پورشریفی، حمید.، محمود علیلو، مجید.، و عظیمی، زینب. (1391ب). مقایسه اثربخشی درمان تحلیل رفتار متقابل با درمان شناختی-رفتاری در بهبود علائم مرضی شکست عاطفی دانشجویان. مجله روانشناسی بالینی، 4 (3) ؛ 87- 101 .  

- اکبری، ابراهیم.، خانجانی ، زینب .، عظیمی ،  زینب .، پورشریفی ، حمید.، ومحمودعلیلو، مجید. (1391الف). اثربخشی درمان تحلیل رفتار متقابل بر حالات شخصیتی، عزت نفس و نشانگان بالینی افراد دچار شکست عاطفی ؛ فصلنامه علمی-پژوهشی روشها و مدلهای روان‌شناختی ، 2(8)،1-21.

- بهادری خسروشاهی ، جعفر.، هاشمی نصرت آباد ، تورج .، باباپور خیرالدین ، جلیل .(1391). رابطه سرمایه روان‌شناختی با سرمایه اجتماعی دانشجویان دانشگاه تبریز، مجله تخصصی پژوهش و سلامت ، 2(1) ، ص 145_153 .

- توسلی ، زهرا.(1392). اثربخشی رویکرد واقعیت درمانی به شیوه گروهی بر بهبود نشانگان ضربه عشق ؛

- ریاحی نیا، نصرت.، فرزاد،ولی الله.، حاصلی،نسرین.،امامی،مریم. (1393). مقایسۀ اثربخشی کتاب‌درمانی و رفتاردرمانی شناختی بر افسردگی دانشجویان کارشناسی با شکست عاطفی ؛ مجله تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی » (علمی-پژوهشی) زمستان ،  48(4) ، 501 تا  514 .)

- ریاحی، فروغ.، وطن خواه، محمد.، کریم نژاد، فرزاد.، رحیمی، هانی .، بلادی مقدم، احسان .، احمدی، کامبیز.(1393). اثربخشی درمان مبتنی بر کیفیت زندگی بر بهزیستی ذهنی و امیدواری در والدین کودکان مبتلا به اوتیسم. مجله علمی پزشکی جندی شاپور, 13(1), 53-65 .

- زارعی، فاطمه. (1393) . اثربخشی درمان متمرکز بر شفقت در درمان افسردگی و کنترل قندخون بیماران مبتلا به دیابت نوع دو . پایان‌نامه کارشناسی ارشد ، منتشر نشده ، دانشگاه کردستان .

- شریعتی، مریم.،حمید، نجمه.، هاشمی،سید اسماعیل.، بشلیده، کیومرث.، مرعشی، سید علی. (1395). اثربخشی درمان مبتنی بر مهرورزی بر افسردگی و خودانتقادی دانشجویان دختر. مجله دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی. 17(1):43-50.

- ظریف گلباریزدی، هانیه.، آقامحمدیان شعرباف، حمیدرضا .، موسوی فر، نزهت .، و معینی زاده، مجید. (1391). اثربخشی درمان بهزیستی بر استرس و بهزیستی روان‌شناختی زنان نابارور.مجله  زنان،مامایی و نازایی ایران ، دوره 15 (2)، ص 56-49 .

- فتاحی ، وحید .(1389). عشق و رابطه آن با جهان هستی از دیدگاه ابن‌سینا، سهروردی و ملاصدرا ؛ پایان نامه کارشناسی ارشد ، منتشر نشده ، دانشگاه فردوسی مشهد .

- فهیمی، صمد.، عظیمی، زینب.، اکبری، ابراهیم.، امیری پیچاکلایی، احمد.،پور شریفی، حمید.(1393). پیش بینی نشانگان بالینی در دانشجویان دارای تجربه شکست عاطفی بر اساس ساختارهای شخصیتی: نقش تعدیل کننده‌ی حمایت اجتماعی ادراک شده ، مجله: دانش و تندرستی » [علمی-پژوهشی]‏  ، دوره 9(4)، ص 46 تا 59 . 

- معیدی، منیره. (1394). بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر بهزیستی بر کاهش میزان استرس، اضطراب،‌ افسردگی دانش‌آموزان ؛ پایان نامه کارشناسی ارشد ، منتشر نشده ، دانشگاه فردوسی مشهد .

 - Aliyev, R., & Karakus, M. (2015). The Effects of Positive Psychological Capital and Negative Feelings on Students’ Violence Tendency. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 190, 69-76.

- Avey, J. B., Luthans, F., & Jensen, S. M. (2009). Psychological capital: A positive resource for combating employee stress and turnover. Human Resource Management, 48, 677-693.

- Avey, J. B., Luthans, F., Smith, R. M., & Palmer, N. F. (2010). Impact of positive psychological capital on employee well being over time. Journal of Occupational Health Psychology, 15, 17-28.

- Avey, J.B., Luthans, F., & Youssef, C.M. (2010). The additive value of positive psychological capital in predicting work attitudes and behaviors. Journal of Management, 36(2),430–452.

- Barutcu, K. F., & Aydin, Y. C. (2013). The scale for emotional reactions following the breakup. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 84, 786-790.

- Boelen, P. A., & Reijntjes, A. (2009). Negative cognitions in emotional problems following romantic relationship break‐ups. Stress and Health, 25(1), 11-19.

- Boss, P. (2010). The trauma and complicated grief of ambiguous loss. Pastoral Psychology, 59(2), 137-145.

- Braehler, C., Gumley, A., Harper, J., Wallace, S., Norrie , J., & Gilbert, P.(2013). Exploring change processes in compassion focused therapy in psychosis: results of a feasibility randomized controlled trial. British Journal of Clinical Psychology, 52(2), 199-214

- Brownstein, J. (2011). Bad Romance: Women Regret Love Failures More than Men, www.livescience.com/13417, March 25, 2011 , visited this page: 11/13/2015.

- Collins, T. J., & Gillath, O. (2012). Attachment, breakup strategies, and associated outcomes: The effects of security enhancement on the selection of breakup strategies. Journal of Research in Personality, 46(2), 210-222.

- Dehghani, M., Atef-Vahid, M. K., & Gharaee, B. (2011). Efficacy of short–term anxiety-regulating psychotherapy on love trauma syndrome. Iranian journal of psychiatry and behavioral sciences, 5(2), 18.

- Fava, G. A. (2016). Well-Being Therapy: Current Indications and Emerging Perspectives. Psychotherapy and Psychosomatics, 85(3), 136-145.Fava, G.A.(1999). Well-being therapy: conceptual and technical issues. Psychother Psychosom, 68, 171–179.

- Fava, G. A., & Ruini, C. (2003). Development and characteristics of a well-being enhancing psychotherapeutic strategy: Well-being therapy. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry, 34(1), 45-63.

- Fava, G. A., Rafanelli, C., Tomba, E., Guidi, J., & Grandi, S. (2011). The sequential combination of cognitive behavioral treatment and well-being therapy in cyclothymic disorder. Psychotherapy and Psychosomatics, 80, 136_143.

-  Fava, G. A., Ruini, C., Rafanelli, C., Finos, L., Salmaso, L., Mangelli, L., & Sirigatti, S. (2005). Well-being therapy of generalized anxiety disorder. Psychotherapy and psychosomatics, 74(1), 26-30.

- Ferguson , G., Conway ,C., Endersby, L.,& MacLeod, A.(2009). Increasing subjective well-being in long-term forensic rehabilitation: evaluation of well-being therapy.  The Journal of Forensic Psychiatry & Psychology, 20(6), 906-918.

- Geraghty, A. W. A., Wood, A. M., & Hyland, M. E. (2010). Dissociating the facets of hope: Agency and pathways predict dropout from unguided self-help therapy in opposite directions. Journal of Research in Personality, 44, 155_158.

- Gilbert, P. (2009).The Compassionate Mind: A New Approach to Life’s Challenges. Constable-Robinson.

- Gilbert, P. (2010). Compassion-focused therapy: Distinctive features (CBT distinctive features). London: Routledge.

- Gilbert, P. (Ed.). (2005). Compassion: Conceptualisations, research and use in psychotherapy. Routledge.

- Heriot‐Maitland, C., Vidal, J. B., Ball, S., & Irons, C. (2014). A compassionate‐focused therapy group approach for acute inpatients: Feasibility, initial pilot outcome data, and recommendations. British Journal of Clinical Psychology, 53(1), 78-94.

- Imrie, S., & Troop, N.A.(2012). A pilot study on the effects and feasibility of compassion-focused expressive writing in Day Hospice patients. Palliative & Supportive Care, 10(2),115-122.

- Judge, L., Cleghorn, A., McEwan, K.,&  Gilbert, P. (2012). An Exploration of Group-Based Compassion Focused Therapy for a Heterogeneous Range of Clients Presenting to a Community Mental Health Team. International Journal of Cognitive Therapy, 5 (4), 420-429 .

- Kerr,M. (2012).  Depression and College Students ,  Published on March 29, 2012  , www.healthline.com ,visited this page on 1/22/2016

- Keyes, C.L.M., & Waterman, M.B. (2003). Dimensions of well-being and mental health in adulthood. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.

- Lincoln, T.M., Hohenhaus, F., & Hartmann, M.(2013). Can Paranoid Thoughts be Reduced by Targeting Negative Emotions and Self-Esteem? An Experimental Investigation of a Brief Compassion-Focused Intervention. Cognitive Therapy and Research, 37(2), 390–402.

- Liu, C., Zhao, Y., Tian, X., Zou, G., & Li, P. (2015). Negative life events and school adjustment among Chinese nursing students: The mediating role of psychological capital. Nurse education today, 35(6), 754-759.

- Lucre, K. M., & Corten, N. (2013). An exploration of group compassion‐focused therapy for personality disorder. Psychology and Psychotherapy: Theory, Research and Practice, 86(4), 387-400.

- Luthans, F., Avolio, B. J., Avey, J. B., & Norman, S. M. (2007). Positive psychological capital: Measurement and relationship with performance and satisfaction. Personnel psychology, 60(3), 541-572.

- Moeenizadeh, M., & Kumar, S. K. K. (2010). Well-being therapy (WBT) for depression. International Journal of Psychological Studies, 2(1), p107.

- Neff, K. D. (2003a). Development and validation of a scale to measure self-compassion. Self and Identity, 2, 223–250.

- Norem, J. K., & Chang, E. C. (2002). The positive psychology of negative thinking. Journal of Clinical Psychology, 58, 9931001.

- Perilloux, C., & Buss, D. M. (2008). Breaking up romantic relationships: Costs experienced and coping strategies deployed. Evolutionary Psychology, 6(1), 164-181.

- Prelipcean, T. (2014). Saint Augustine–The Apologist of Love. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 149, 765-771.

- Ruini, C. (2014). The use of well-being therapy in clinical settings. The Journal of Happiness & Well-Being, 2(1), 75-84.

- Ruini, C., & Fava, G. A. (2012). Role of well-being therapy in achieving a balanced and individualized path to optimal functioning. Clinical Psychology and Psychotherapy, 19, 291_304

- Ryff, C. D. (1989). Happiness is everything, or is it? Explorations on the meaning of psychological well-being. Journal of personality and social psychology, 57(6), 1069.

- Simon, R. W., & Barrett, A. E. (2010). Nonmarital Romantic Relationships and Mental Health in Early Adulthood Does the Association Differ for Women and Men?. Journal of Health and Social Behavior, 51(2), 168-182.

- Weisskirch, R. S., & Delevi, R. (2013). Attachment style and conflict resolution skills predicting technology use in relationship dissolution. Computers in Human Behavior, 29(6), 2530-2534.

- Wernsing, T. (2014). Psychological capital: Measurement invariance across twelve countries. Journal of Leadership and Organizational Studies, 21(2), 179–190.