مطالعه رابطه تکنولوژی ارتباطی با سبک زندگی دانشجویان رشته‌های علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران

مطالعات جامعه شناسی

مقاله 8، دوره 10، شماره 35، شهریور 1396، صفحه 125-139   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

رضا عیدی‌زاده¹؛ حاجی محمد احمدی بلوطکی²

¹کارشناس‌‌ارشد ارتباطات اجتماعی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی؛ تبریز- ایران.

²گروه ارتباطات اجتماعی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی؛ تهران- ایران (نویسنده مسئول).

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه میزان استفاده از شبکه­های اجتماعی مجازی واتس­آپ و تلگرام با سبک زندگی دانشجویان رشته­های علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران انجام گرفت. روش پژوهش از حیث هدف کاربردی و از نظر نوع آن توصیفی-پیمایشی می­باشد. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه دانشجویان رشته علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران که تعداد آن­ها 960 نفر است. حجم نمونه با استفاده از فرمول عمومی کوکران تعداد 274 نفر می­باشد که با استفاده از روش نمونه­گیری تصادفی ساده انتخاب شده­اند. ابزار سنجش دو پرسشنامه استاندارد 70 سوالی سبک زندگی LSQ و پرسشنامه 20 سوالی محقق ساخته شبکه­های اجتماعی مجازی می­باشدکه بر اساس مقیاس 5 گزینه­ای لیکرت تهیه و تنظیم گردیده است. اعتبار پرسشنامه­ها توسط اساتید و کارشناسان و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب 87/0 و 81/0 به دست آمده است. نتایج نشان داد که بین میزان استفاده از شبکه­های اجتماعی مجازی واتس­آپ و تلگرام با سبک زندگی و تمامی ابعاد آن رابطه معکوس و معنی­داری وجود دارد. به عبارت دیگر با افزایش میزان استفاده از شبکه­های اجتماعی مجازی واتس­آپ و تلگرام کیفیت همه ابعاد سبک­زندگی دانشجویان رشته­های علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحدعلوم تحقیقات تهران کاهش می­یابد.

کلیدواژه‌ها

شبکه‌های اجتماعی مجازی؛ واتس‌آپ؛ تلگرام؛ سبک زندگی و دانشجویان

اصل مقاله

 

«مطالعات جامعه‌شناسی»

سال نهم، شماره سی و پنجم، تابستان  1396

ص ص 139-125

 

 

 

 

 

مطالعه رابطه تکنولوژی ارتباطی با سبک زندگی دانشجویان رشته­های علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران 

رضا عیدی­زاده^[1]

دکتر حاجی محمد احمدی بلوطکی^[2]

تاریخ دریافت مقاله:13/9/1395

تاریخ پذیرش نهایی مقاله:25/1/1396

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه میزان استفاده از شبکه­های اجتماعی مجازی واتس­آپ و تلگرام با سبک زندگی دانشجویان رشته­های علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران انجام گرفت. روش پژوهش از حیث هدف کاربردی و از نظر نوع آن توصیفی-پیمایشی می­باشد. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه دانشجویان رشته علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران که تعداد آن­ها 960 نفر است. حجم نمونه با استفاده از فرمول عمومی کوکران تعداد 274 نفر می­باشد که با استفاده از روش نمونه­گیری تصادفی ساده انتخاب شده­اند. ابزار سنجش دو پرسشنامه استاندارد 70 سوالی سبک زندگی LSQ و پرسشنامه 20 سوالی محقق ساخته شبکه­های اجتماعی مجازی می­باشدکه بر اساس مقیاس 5 گزینه­ای لیکرت تهیه و تنظیم گردیده است. اعتبار پرسشنامه­ها توسط اساتید و کارشناسان و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب 87/0 و 81/0 به دست آمده است. نتایج نشان داد که بین میزان استفاده از شبکه­های اجتماعی مجازی واتس­آپ و تلگرام با سبک زندگی و تمامی ابعاد آن رابطه معکوس و معنی­داری وجود دارد. به عبارت دیگر با افزایش میزان استفاده از شبکه­های اجتماعی مجازی واتس­آپ و تلگرام کیفیت همه ابعاد سبک­زندگی دانشجویان رشته­های علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحدعلوم تحقیقات تهران کاهش می­یابد.

واژگان کلیدی:شبکه­های اجتماعی مجازی، واتس­آپ، تلگرام، سبک زندگی و دانشجویان.

 

 

 

مقدمه

امروزه، گسترش فن­آوری­های اطلاعاتی و ارتباطی، بر ابعاد مختلف زندگی بشر (سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، امنیتی و اقتصادی) تاثیر گذاشته است. با کمرنگ شدن اهمیت زمان و مکان و بی­نیازی به مکان مشترک برای برقرار ارتباط، افراد به شکل بسیار آسان­تری می­توانند در فضای مجازی با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. این شکل جدید برقراری ارتباط موجب تحول در فرهنگ و هویت جوامع می­شود­(نورمحمدی،  1388)، و از طرفی هدف مشترک توسعه در سطوح محلی، ملی و بین­المللی بهبود کیفیت زندگی است و آینده زندگی بشر بر درک عواملی متکی خواهد بود که بر کیفیت زندگی انسان تاثیرگذار هستند. بخشی از این عوامل مربوط به کیفیت روابط ما با سایرین، گروه­ها و نهادهای رسمی و غیررسمی می­شود­(خوشفر و همکاران، 1392: 152). مفهومشیوهیاسبکزندگیدرزندگی اجتماعیامروزین معناییخاصبهخود می­گیرد.هرچهنفوذ وکشش صنعت­کمترمی­شودو هر چهزندگیروزمرهبیشتربرحسبتاثیراتمتقابل عوامل محلیوجهانیبازسازی می­شود،افرادبیشترناچارمی­شوندسبکزندگیخود راازمیان گزینه­های مختلفانتخاب­کنند.البتهعوامل استاندارد ­کنندههم،به­ ویژهازطریقکالاییکردن بیشترتولیدات اجتماعی،نقش خاصخودرادارند؛چرا کهفرایندهایتولیدوتوزیعسرمایه­داری درواقعمولفه­های هسته­هاینهادهایمدرنیتهراتشکیلمی­دهند. با این وصف،به دلیل باز بودنزندگیاجتماعیامروزینو هم­چنینبه علتتکثرزمینه­هایعملوتنوع مراجع انتخاب،سبکزندگیبیش ازپیشدرساختهویت شخصیوفعالیتروزمرهاهمیتیافته است­(گیدنز، 1383). باورودبهعصراطلاعاتوجامعهشبکه­ای،ما دربیشترحوزه­هاشاهدتحولاتتکنولوژیکیگوناگونهستیم. اینترنتبهمثابه «رسانه جدید»ویکیاز مهم­تریندستاوردهایانقلابارتباطات،از محدودیت­هایالگوهای چاپوپخشدرارتباطاتفراتررفته است.ازجمله پدیده­هایجدیدکهبراثرادغامفن­آوری­هایمختلف ارتباطیدرسال­هایاخیرشکل گرفته،شبکه­هایاجتماعیمجازیاست.این شبکه­هاباعضوگیری­های رایگان ازکاربرانتوانسته­انددر جریانسازی­هایمختلفنقشیاساسیبرعهدهداشتهباشند.دو نمونه از مهم­ترین اینشبکه­هاواتس­آپ و تلگرام هستند. شبکه­های که توانستند درسال­هایاخیرمحبوبیتزیادی کسب کنند و این محبوبیت هم­چنان رو به  افزایشاست،بهطوری­که در سراسر جهان بیش ازصدهامیلیون­کاربردارند و بخش عمده­ای از زندگی دانشجویان را به خود اختصاص می­دهند. جدیدترین آمار از وضعیت دسترسی به فن­آوری اطلاعات و ارتباطات در ایران نشان می­دهد که بر اساس نشانگرهای فن­آوری اطلاعات و نیز با توجه به گزارش مرکز آمار ایران، هم اکنون 3۵ میلیون و ۱۷ هزار و ۸۵۰ نفر کاربر اینترنت در ایران هستند. نسبت خانوار با دسترسی به اینترنت در این بررسی­ها 73/44 درصد و ضریب نفوذ اینترنت نیز در ایران 39/35 درصد اعلام شده است. در همین حال نسبت خانوارهای دارای دسترسی به رایانه در ایران 52/47 درصد اعلام شد (خبرگزاری مهر، 1394). جالب است بدانید بر اساس آمار حدود 20 میلیون ایرانی کاربر تلگرام هستند (روزنامه ابتکار، 1394). در رابطه با شبکه اجتماعی واتس­آپ نیز باید گفت که این نرم­افزار در سال 1393 به قیمت 19 میلیارد دلار توسط شرکت فیس­بوک خریداری شد و توانست از آن زمان تاکنون به مقدار قابل توجهی تعداد کاربران خود را افزایش دهد. فیس­بوک اعلام کرده است که واتس­آپ با 900 میلیون نفر کاربر فعال توانسته نرم­افزار پیام­رسان اصلی فیس­بوک با 700 میلون نفر کاربر را پشت سر بگذارد و به یکی از بزرگ­ترین پیام­رسان­های جهان تبدیل شود­(سایت تابناک، 1394). برآورد دقیقی از تعداد کاربران واتس­آپ در کشور ما وجود ندارد ولی بعضی از وب سایت­های غیر­ موثق تعداد کاربران واتس­آپ در ایران را 21 میلیون نفر تخمین زده­اند­(سایت سامانه شارژ واتس­آپ، 1394). شبکه­­های اجتماعی مجازی با توجه به کارکردهای متنوع­شان برای ترویج سبک زندگی مبتنی بر اینترنت، مورد استقبال قرار گرفته­اند. در این رسانه اجتماعی نوین، رسانه دیگر مالک مخاطبان نیست، محدویت زمان و مکان وجود ندارد، متن، صوت و تصویر در دسترس همگان قرار گرفته است و برقراری ارتباط می­تواند با کارهای روزانه عجین شود. در این میان جوانان بیش از همه، این رسانه اجتماعی را در زندگی خود به کار گرفته­اند­(امیر­پور و گریوانی، 1393). زندگی امروزی زندگی دیجیتال است. همه چیز دیجیتال شده، سبک زندگی دیجیتال، زندگی و آیین زندگی در فرآیند دیجیتالی شدن است، زندگی در عصر دیجیتال با مولفه‌های دیجیتال، فن­آوری دیجیتال با رسانه‌های دیجیتال و در ادامه در تعریف شبکه­های اجتماعی مجازی باید گفت: شبکه­هایی هستند که در آن انتشار محتوا به کمک ابزارهای دیجیتال اتفاق می‌افتد مانند اینترنت، نرم­افزار‌ها و تلفن همراه.

جوانان به خاطر داشتن روحیّه تنوع­طلبی، خلاقیت، گرایش به برقراری ارتباط با دیگران، حس کنجکاوی و علاقه به داشتن زندگی متفاوت به عضویت در شبکه­های اجتماعی گرایش بیشتری دارند. آن­ها در این شبکه­ها با توجه به محدودیت­های اجتماعی که در جامعه ایران وجود دارد به تبادل اطلاعات، کسب خبر و دوست­یابی می­پردازند. شبکه­های اجتماعی فی­نفسه ابزاری برای بی­هویتی نیستند، ولی اگر جوانان آگاه نباشند و از کارکردهای نادرست این رسانه اجتماعی اطلاع نداشته باشند، این ابزار تبدیل به تهدیدی جدی برای جوانان و جامعه خواهد شد. شبکه­های اجتماعی مثل شمشیر دو لبه­اند، اگر از آن­ها درست استفاده نشود، بیشترین آسیب را به کاربران خواهند رساند، بنابراین به جای منع جوانان به استفاده از این رسانه­های اجتماعی بهتر است آن­ها را از فرصت­ها و تهدیدهای این رسانه اجتماعی آگاه کرد­(همان).

هدف این پژوهش، بررسی رابطه استفاده از شبکه­های اجتماعی بر سبک زندگی دانشجویان و ابعاد آن است. سوال اصلی تحقیق بدین صورت ارائه می­شود که آیا بین میزان استفاده از شبکه­های اجتماعی واتس­آپ و تلگرام با سبک زندگی دانشجویان رشته علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحدعلوم تحقیقات تهران رابطه وجود دارد؟

 

 

 

 

اهداف تحقیق

هدف کلی

- تعیین رابطه میزان استفاده از شبکه­های اجتماعی مجازی واتس­آپ و تلگرام با سبک زندگی دانشجویان رشته­های علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران.

 

هدف­های جزیی

1. تعیین رابطه میزان استفاده از شبکه­های اجتماعی مجازی واتس­آپ و تلگرام با بعد سلامت معنوی رشته­های علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران

2. تعیین رابطه میزان استفاده از شبکه­های اجتماعی مجازی واتس­آپ و تلگرام با بعد سلامت اجتماعی رشته­های علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران

3. تعیین رابطه میزان استفاده از شبکه­های اجتماعی مجازی واتس­آپ و تلگرام با بعد اجتناب از داروها، مواد مخدر و الکل رشته­های علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران

4. تعیین رابطه میزان استفاده از شبکه­های اجتماعی مجازی واتس­آپ و تلگرام با بعد پیشگیری از حوادث رشته­های علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران

5. تعیین رابطه میزان استفاده از شبکه­های اجتماعی مجازی واتس­آپ و تلگرام با بعد سلامت محیطی رشته­های علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران.

 

پیشینه پژوهش

ایمان و شیردل­(1393)، پژوهشی با هدف بررسی تاثیر کیفیت شبکه اجتماعی بر عاطفه اجتماعی جوانان شهر کرمان انجام دادند. نتایج این بررسی نشان داد که بین انتظارات اجتماعی، احساس عدالت اجتماعی و اعتماد اجتماعی به عنوان مشخصه­های کیفیت شبکه اجتماعی با عاطفه اجتماعی رابطه مثبت و بین سنین مختلف واقع در گروه سنی جوانان (35-19 سال) با عاطفه اجتماعی رابطه منفی و معنادار تایید گردید. نتایج هم­چنین مشخص می­کند که متغیرهای مستقل اعتماد اجتماعی، انتظارات اجتماعی و میزان تحصیلات 45 درصد از تعییرات متغیر وابسته (عاطفه اجتماعی) تبیین نموده­اند.

مرادی و همکاران­(1393)، در پژوهش با عنوان انگیزه­های استفاده از شبکه­های مجازی اجتماعی به این نتیجه رسیدند که مهم­ترین دلیل جذب مخاطب به شبکه­های اجتماعی خود افشاگری است و بعد از آن بهبود وضعیت فردی، غوطه­ور شدن در رسانه، جستجوی اطلاعات، وقت­گذرانی، حفظ روابط و سرگرمی از انگیزه­های عضویت در شبکه­های اجتماعی به شمار می­آید.

یافته‌های پژوهش عدلی‌پور­(1391)، در پایان­نامه کارشناسی­ارشد (که به بررسی تاثیرات و پیامدهای شبکه‌های اجتماعی مجازی برهویت اجتماعی جوانان پرداخته) خود حاکی از آن است که شبکه‌های اجتماعی مجازی به ‌عنوان یک پدیده نوظهور هم دارای آثار مثبت و هم آثار منفی می‌باشند. آثار منفی آن شامل: تکه‌پاره گشتن سریع جوامع، دگرگونی مفاهیم مکان، زمان، فضا و منابع فرهنگی، به چالش کشیده شدن هویت‌های اصیل و سنتی، رواج هویت‌های سیّال و ناپایدار، گمنامی و ناشناس ماندن و سرقت هویت است. علی‌رغم این نکات منفی­_­ که این پدیده به همراه دارد نمی‌توان از آثار مثبت آن نیز غافل ماند. افزایش منابع هویتی و آزادی عمل افراد برای کسب منابع مورد نیاز، رهایی و آزادی افراد از چنگال عوامل و متولیان فرافردی هویت‌سازی، فراهم آمدن واقعیت به‌گونه‌ای مجازی و غیره از آثارمثبت این پدیده هستند که اگر از آن‌ها استفاده درستی به عمل آید، باعث رشد و پویایی هویت اجتماعی در میان افراد جامعه خواهد گشت.

پارک(2005)، به بررسی رابطه بین فعالیت­های ورزشی غیرحرفه­ای و سبک زندگی زنان جوان در اولسان پرداخت. نتایج نشان داد که بین نوع فعالیت­های ورزشی غیرحرفه­ای زنان و سبک زندگی آنان رابطه معنی­داری وجود دارد، به طوری که در افراد دارای سبک زندگی بالاتر، مدت زمان و تعداد دفعات ورزش در هفته افزایش می­یابد. وی بیان کردکه زنان به انجام فعالیت­های ورزشی با شدت کمتر، علاقه بیشتری نشان می­دهند چرا که این گونه فعالیت­ها در واقع باعث خودشناسی مثبت، مدیریت سلامت و رضایت از کیفیت زندگی در آنان می­شود(پارک^[3]،  2005). مطالعات اخیر نشان داده­اند که بیش از 95 درصد از دانشجویان مقطع­کارشناسی در انگلیس به طور مداوم از سایت­های شبکه­های اجتماعی استفاده می­کنند. دانشجویان تحت مطالعه ادعا کردند که پیش از ثبت نام در دانشگاه به فیس­بوک پیوسته بودند، زیرا فیس­بوک را ابزاری برای پیدا کردن دوستان جدید در دانشگاه می­دانستند؛ ضمن این که می­توانستند با دوستان قبلی و اعضای خانواده خود هم­چنان در تماس باشند. از طرف دیگر، این دانشجویان تصور می­کردند که فیس­بوک اغلب برای دلایل اجتماعی­اش مورد استفاده قرار می­گیرد نه برای اهداف آموزش رسمی؛ اگرچه گاهی اوقات از آن به طور غیر­رسمی برای مقاصد آموزشی نیز استفاده می­شود ولی مراقبت­ها در خصوص فیس­بوک باید نسبت به مزایای آن بیشتر در نظر گرفته شود­(مادج، 2009).

باورز^[4]­(2004)، بیان می­کند­ عواطف اجتماعی قوی مثل محبت و نفرت، غرور و شرم، شادی و غم که همه بخشی از وجود انسان است، در شبکه اجتماعی شکل می­گیرد­(باورز، 2004؛ به نقل از کومارو و دیگران^[5]، 2008). اسمیت^[6]­(2009)، نیز این­گونه توصیف می­کند که کیفیت تماس اجتماعی افراد با هم درون شبکه اجتماعی موجب بروز عواطف اجتماعی مختلف در آن­ها می­شود. به طور نمونه افرادی­ که طلاق می­گیرند و یا افرادی ­که از گروه دلخواه خود اخراج می­شوند، به علت بروز مشکلاتی در کیفیت شبکه اجتماعی و از دست دادن روابطی که دوست دارند، معمولاً اندوه را تجربه می­کنند­(اسمیت، 2009).

 

فرضیه اصلی

- بین میزان استفاده از شبکه­های اجتماعی مجازی واتس­آپ و تلگرام با سبک زندگی دانشجویان رشته­های علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران رابطه وجود دارد. 

 

فرضیه­های فرعی

1. بین میزان استفاده از شبکه­های اجتماعی مجازی واتس­آپ و تلگرام با بعد سلامت معنوی رشته­های علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران رابطه وجود دارد.

2. بین میزان استفاده از شبکه­های اجتماعی مجازی واتس­آپ و تلگرام با بعد سلامت اجتماعی رشته­های علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران رابطه­ وجود دارد.

3. بین میزان استفاده از شبکه­های اجتماعی مجازی واتس­آپ و تلگرام با بعد اجتناب از داروها، موادمخدر و الکل رشته­های علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران رابطه وجود دارد.

4. بین میزان استفاده از شبکه­های اجتماعی مجازی واتس­آپ و تلگرام با بعد پیشگیری از حوادث رشته­های علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران رابطه­ وجود دارد.

5. بین میزان استفاده از شبکه­های اجتماعی مجازی واتس­آپ و تلگرام با بعد سلامت محیطی رشته­های علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران رابطه­ وجود دارد.

 

روش پژوهش

روش پژوهش انتخاب شده در این تحقیق از حیث هدف کاربردی و از نظر نوع آن توصیفی-پیمایشی می­باشد.

 

جامعه آماری و حجم نمونه

جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانشجویان رشته علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران­که تعداد آن­ها 960 نفر است­که 603 نفر آن­ها دانشجوی کارشناسی­ارشد و 357 نفر دانشجوی دکتری هستند­(دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران، 1394). حجم نمونه با استفاده از فرمول عمومی کوکران تعداد 274 نفر است که با استفاده از روش نمونه­گیری تصادفی انتخاب شده­اند. روش نمونه‌گیری در این تحقیق روش نمونه­گیری تصادفی ساده است.

 

روش­ها و ابزار گردآوری داده­ها

ابزار گردآوری اطلاعات دو پرسشنامه استاندارد سبک زندگی LSQ و پرسشنامه محقق ساخته شبکه­های اجتماعی مجازی می­باشد.

پرسشنامه سبکه زندگی LSQ

این پرسشنامه دارای 70 سوال بوده و هدف­ آن ارزیابی ابعاد مختلف سبک­های زندگی (سلامت جسمانی، ورزش و تندرستی، کنترل وزن و تغذیه، پیشگیری از بیماری­ها، سلامت روان­شناختی، سلامت معنوی، سلامت اجتماعی، اجتناب از داروها و مواد مخدر، پیشگیری از حوادث و سلامت محیطی) است. طیف پاسخگویی آن از نوع لیکرت بوده است.

 

اعتبار و پایایی

در پژوهش لعلی و همکاران­(1391) با استفاده از آزمون تحلیل عاملی روایی سازه پرسشنامه سبک زندگی را به منزله ابزاری چند بعدی برای ارزیابی و اندازه­گیری سبک زندگی مورد تایید قرار دادند.

هم­چنین پایایی پرسشنامه یا قابلیت اعتماد آن با استفاده از روش اندازه­گیری آلفای کرونباخ محاسبه شد. معمولاً دامنه ضریب اعتماد آلفای کرونباخ از صفر (0) به معنای عدم پایداری، تا مثبت یک (1+) به معنای پایایی کامل قرار می­گیرد و هر­ چه مقدار به دست آمده به عدد مثبت یک نزدیک­تر باشد قابلیت اعتماد پرسشنامه بیشتر می­شود. آلفای کرونباخ برای پرسشنامه سبک زندگی (LSQ)در جدول زیر ارائه شده است:

جدول شماره (1): مقدار آلفای

کرونباخ در پرسشنامه­ سبک زندگی (LSQ)

بعد	آلفای کرونباخ
سلامت جسمانی	89/0
ورزش و تندرستی	87/0
کنترل وزن و تغذیه	85/0
پیشگیری از بیماری­ها	87/0
سلامت روان­شناختی	88/0
سلامت معنوی	84/0
سلامت اجتماعی	82/0
اجتناب از داروها و مواد مخدر	79/0
پیشگیری از حوادث	85/0
سلامت محیطی	76/0
کل	87/0

 

پرسشنامه شبکه­های اجتماعی مجازی

این پرسشنامه محقق­ساخته می­باشد و مشتمل بر20 گویه است­که برمبنای طیف پنج­گزینه­ای لیکرت تهیه شده است. روایی محتوایی این پرسشنامه به تایید کارشناسان و متخصصان رسیده است و پایایی آن بر روی نمونه 30 نفری از دانشجویان 81/0 است که نشان از پایایی پرسشنامه دارد.

تعاریف نظری و عملیاتی متغیرهای پژوهش

شبکه­های اجتماعی

  مجموعه­ای از پایگاه­ها است­که به کاربران امکان می­دهد تا علاقه­مندی­ها، افکار و فعالیت­های خود را با یکدیگر به اشتراک بگذارند؛ به عبارت دیگر، شبکه­های اجتماعی پایگاه­هایی هستند که با استفاده از کی موتور جستجوگر و افزودن امکاناتی مانند: چت، پیام­رسانی الکترونیک، انتقال تصویر و صدا و ...، امکان ارتباط بیشتر کاربران را در قالب شبکه­ای از روابط فردی و گروهی فراهم می­آورند. فیس­بوک، توییتر، یتوب و پادکست، از جمله شبکه­های اجتماعی مجازی هستند­(جهانگیری، 1390).

به بیان دیگر شبکه اجتماعی واژه­ای است که برای نامیدن گروهی از افراد که در میان خود دارای ارتباطات وسیع­تر و مستمر هستند و یک حلقه منسجم ارتباطاتی را تشکیل می­دهند به کار می­رود، اما این واژه امروزه عمدتاً برای نامیدن پایگاه­های اینترنتی به کار می­رود که افراد با عضویت در آن امکان دستیابی به اطلاعات سایر اعضا، آشنایی با علایق آ­ن­ها، به اشتراک­گذاری تولیدات متنی، صوتی و تصویری و نیز تشکیل گروه­هایی براساس علایق مشترک با برخی از دیگر اعضای پایگاه را پیدا می­کنند(صدیق بنای، 1387).

تعریف عملیاتی این متغیر عبارت است از نمره­ای که پاسخگویان از پرسشنامه 20 سوالی محقق ساخته شبکه­های اجتماعی مجازی واتس­آپ و تلگرام کسب می­کنند.

 

تلگرام

تلگرام یک برنامه پیام‌ رسان است که تمرکزش را روی سرعت انتقال پیام و امنیت گذاشته است. این برنامه بسیار ساده و استفاده از آن رایگان است. با تلگرام شما می‌توانید عکس، ویدئو، متن و هر نوع فایلی را ارسال کنید. این برنامه به شما اجازه می‌دهد تا گروه‌هایی با ظرفیت حداکثر 200 نفر ایجاد کنید. شما می‌توانید شماره تلفن خود را بنویسید یا افراد را با نام کاربری جست‌وجو کنید. به عبارت دیگر تلگرام ترکیبی از پیام‌ کوتاه و ایمیل است­(وبسایت فایندز، 1394).

 

واتس­آپ

یک برنامه پیام­ رسانی فوری برای تلفن­های هوش­مند است. این برنامه توسط شرکت سهامی واتس­آپ ساخته شده است. موسس شرکت و سازنده این برنامه جن کوم است. پیام‌رسان واتس­آپ سامانه‌ای نرم‌افزاری برای گوشی‌های هوش­مند اندروید، آیفون، نوکیا و بلک­بری است. این پیام‌رسان از ارتباط دیتا و یا وای­فای برای فرستادن پیام استفاده می‌کند­(دانشنامه آزاد ویکی­پدیا، 1394).

 

 

 

سبک زندگی

سبک زندگی، اصطلاحی است­که در فرهنگ سنتی چندان کاربرد ندارد، چون ملازم با نوعی انتخاب از میان تعداد کثیری از امکان­های موجود است و در عمل نه فقط از نسل گذشته «تحویل» گرفته نمی­شود، بلکه «پذیرفته» می­شود­(زارع و فلاح، 1391).

سبک زندگی عبارت است از: طیف رفتاری­ای که اصلی انسجام­بخش بر آن حاکم است، عرصه­ای از زندگی را تحت پوشش دارد و در میان گروهی از افراد جامعه قابل مشاهده است اما الزاماً برای همگان قابل تشخیص نیست­(فاضلی، 1382).

تعریف عملیاتی این متغیر عبارت است از نمره­ای­که پاسخگویان از پرسشنامه استاندارد سبک زندگی LSQ مشتمل برابعاد مختلف سبک­های زندگی (سلامت جسمانی، ورزش و تندرستی، کنترل­وزن و تغذیه، پیشگیری از بیماری­ها، سلامت روان­شناختی، سلامت معنوی، سلامت اجتماعی، اجتناب از داروها و موادمخدر، پیشگیری از حوادث و سلامت محیطی) کسب می­کنند.

 

بعد سلامت جسمانی

عبارت از نمره­ای است که پاسخگویان به واسطه پاسخگویی به سوال­های 1 تا 8 پرسشنامه سبک زندگی LSQ  به دست می­آورد.

 

بعد ورزش و تندرستی

عبارت از نمره­ای است که پاسخگویان به واسطه پاسخگویی به سوال­های 9 تا 15 پرسشنامه سبک زندگی LSQ  به دست می­آورد.

 

بعد کنترل و تغذیه

عبارت از نمره­ای است که پاسخگویان به واسطه پاسخگویی به سوال­های 16 تا 22 پرسشنامه سبک زندگی LSQ  به دست می­آورد.

 

بعد پیشگیری از بیماری­ها

عبارت از نمره­ای است که پاسخگویان به واسطه پاسخگویی به سوال­های 23 تا 29 پرسشنامه سبک زندگی LSQ  به دست می­آورد.

 

تحلیل داده­ها

به منظور بررسی نرمال بودن توزیع داده­های مربوط به متغیرهای تحقیق از آزمون کولموگرف اسمیرنف 

نتایج حاصل از آزمون نشان ‌داد که توزیع داده­های مربوط به متغیرها نرمال است.

- فرضیه اول: بین میزان استفاده از شبکه­های اجتماعی مجازی واتس­آپ و تلگرام با بعد سلامت معنوی دانشجویان رشته­های علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران رابطه وجود دارد؟

 

جدول شماره (2): ماتریس همبستگی رابطه بین شبکه­های اجتماعی واتس­آپ و تلگرام با بعد سلامت معنوی

بعد سلامت معنوی				متغیر مستقل متغیر وابسته
174/0-	ضریب همبستگی	77/16	میانگین	شبکه­های اجتماعی واتس­آپ و تلگرام
004/0	سطح معنی­داری	60/3	انحراف معیار
247	تعداد

 

بر اساس نتایج جدول فوق همان­طور که مشاهده می­شود، سطح معنی­داری آزمون کوچک­تر مساوی 05/0 (004/0sig=) است. بنابراین نتایج حاصل از ضریب همبستگی پیرسون نشان می‌دهد، بین میزان استفاده از شبکه­های اجتماعی مجازی واتس­آپ و تلگرام با بعد سلامت معنوی دانشجویان رشته­های علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران رابطه معنی­داری وجود دارد. هم­چنین با توجه به مقدار ضریب همبستگی (174/0-­=­r) می­توان گفت­که رابطه معکوس و معنی­دار باشدتی ضعیف وجود دارد. به عبارت دیگر با افزایش میزان استفاده از شبکه­های اجتماعی مجازی واتس­آپ و تلگرام سلامت معنوی دانشجویان کاهش می­یابد.

- فرضیه دوم: بین میزان استفاده از شبکه­های اجتماعی مجازی واتس­آپ و تلگرام با بعد سلامت اجتماعی دانشجویان رشته­های علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران رابطه وجود دارد.

 

جدول شماره (3):  ماتریس همبستگی رابطه بین شبکه­های اجتماعی واتس­آپ و تلگرام با بعد سلامت اجتماعی

بعد سلامت اجتماعی				متغیر مستقل متغیر وابسته
128/0-	ضریب همبستگی	54/17	میانگین	شبکه­های اجتماعی واتس­آپ و تلگرام
034/0	سطح معنی­داری	30/3	انحراف معیار
247	تعداد

 

بر اساس نتایج جدول فوق همان­طور که مشاهده می­شود، سطح معنی­داری آزمون کوچک­تر مساوی 05/0 (034/0sig=) است. بنابراین نتایج حاصل از ضریب همبستگی پیرسون نشان می‌دهد، بین میزان استفاده از شبکه­های اجتماعی مجازی واتس­آپ و تلگرام با بعد سلامت اجتماعی دانشجویان رشته­های علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران رابطه معنی­داری وجود دارد. هم­چنین با توجه به مقدارضریب همبستگی (128/0-­=­r) می­توان گفت­که رابطه معکوس و معنی­دار با شدتی ضعیف وجود دارد. به عبارت دیگر با افزایش میزان استفاده از شبکه­های اجتماعی مجازی واتس­آپ و تلگرام سلامت اجتماعی دانشجویان کاهش می­یابد.

- فرضیه سوم: بین میزان استفاده از شبکه­های اجتماعی مجازی واتس­آپ و تلگرام با بعد اجتناب از داروها و مخدرها در دانشجویان رشته­های علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران رابطه وجود دارد.

جدول شماره (4): ماتریس همبستگی رابطه بین شبکه­های اجتماعی واتس­آپ و تلگرام با بعد اجتناب از داروها

بعد اجتناب از داروها				متغیر مستقل متغیر وابسته
202/0-	ضریب همبستگی	42/15	میانگین	شبکه­های اجتماعی واتس­آپ و تلگرام
001/0	سطح معنی­داری	45/2	انحراف معیار
247	تعداد

 

بر اساس نتایج جدول فوق همان­طور که مشاهده می­شود، سطح معنی­داری آزمون کوچک­تر مساوی 05/0 (001/0sig=) است. بنابراین نتایج حاصل از ضریب همبستگی پیرسون نشان می‌دهد، بین میزان استفاده از شبکه­های اجتماعی مجازی واتس­آپ و تلگرام با بعد اجتناب از داروها در دانشجویان رشته­های علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران رابطه معنی­داری وجود دارد. هم­چنین با توجه به مقدارضریب همبستگی (202/0-­=­r) می­توان گفت­که رابطه معکوس و معنی­دار با شدتی ضعیف وجود دارد. به عبارت دیگر با افزایش میزان و استفاده از شبکه­های اجتماعی مجازی واتس­آپ و تلگرام اجتناب از داروها و مخدرها در دانشجویان کاهش می­یابد.

- فرضیه چهارم: بین میزان استفاده از شبکه­های اجتماعی مجازی واتس­آپ و تلگرام با بعد پیشگیری از حوادث دانشجویان رشته­های علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران رابطه وجود دارد.

 

جدول شماره (5): ماتریس همبستگی رابطه بین شبکه­های اجتماعی واتس­آپ و تلگرام با بعد پیشگیری از حوادث

بعد پیشگیری از حوادث				متغیر وابسته                                متغیر مستقل
135/0-	ضریب همبستگی	20/20	میانگین	شبکه­های اجتماعی واتس­آپ و تلگرام
026/0	سطح معنی­داری	42/3	انحراف معیار
247	تعداد

 

بر اساس نتایج جدول فوق همان­طور که مشاهده می­شود، سطح معنی­داری آزمون کوچک­تر مساوی 05/0 (026/0sig=) است. بنابراین نتایج حاصل از ضریب همبستگی پیرسون نشان می‌دهد، بین میزان استفاده از شبکه­های اجتماعی مجازی واتس­آپ و تلگرام با بعد پیشگیری از حوادث دانشجویان رشته­های علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران رابطه معنی­داری وجود دارد. هم­چنین با توجه به مقدار ضریب همبستگی (135/0-­=­r) می­توان گفت که رابطه معکوس و معنی­دار با شدتی ضعیف وجود دارد. به عبارت دیگر با افزایش میزان استفاده از شبکه­های اجتماعی مجازی واتس­آپ و تلگرام پیشگیری از حوادث در دانشجویان کاهش می­یابد.

- فرضیه پنجم: بین میزان استفاده از شبکه­های اجتماعی مجازی واتس­آپ و تلگرام با بعد سلامت محیطی دانشجویان رشته­های علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران رابطه وجود دارد.

 

جدول شماره (6): ماتریس همبستگی رابطه بین شبکه­های اجتماعی واتس­آپ و تلگرام با بعد سلامت محیطی

بعد سلامت محیطی				متغیر مستقل متغیر وابسته
154/0-	ضریب همبستگی	01/17	میانگین	شبکه­های اجتماعی واتس­آپ و تلگرام
011/0	سطح معنی­داری	64/3	انحراف معیار
247	تعداد

 

بر اساس نتایج جدول فوق همان­طور که مشاهده می­شود، سطح معنی­داری آزمون کوچک­تر مساوی 05/0 (011/0sig=) است. بنابراین نتایج حاصل از ضریب همبستگی پیرسون نشان می‌دهد، بین میزان استفاده از شبکه­های اجتماعی مجازی واتس­آپ و تلگرام با بعد سلامت محیطی دانشجویان رشته­های علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران رابطه معنی­داری وجود دارد. هم­چنین با توجه به مقدارضریب همبستگی (0154/0-­=­r) می­توان گفت­که رابطه معکوس و معنی­دار باشدتی ضعیف وجود دارد. به عبارت دیگر با افزایش میزان استفاده از شبکه­های اجتماعی مجازی واتس­آپ و تلگرام سلامت محیطی دانشجویان کاهش می­یابد.

در رابطه فرضیه اول مبنی بر این ­که "بین میزان استفاده از شبکه­های اجتماعی مجازی واتس­آپ و تلگرام با بعد سلامت اجتماعی دانشجویان رشته­های علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران چه رابطه­ای وجود دارد؟" نتایج حاصل از ضریب همبستگی پیرسون نشان می‌دهد، بین میزان استفاده از شبکه­های اجتماعی مجازی واتس­آپ و تلگرام با بعد سلامت اجتماعی دانشجویان رشته­-­ های علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران رابطه معنی­داری وجود دارد. هم­چنین با توجه به مقدار ضریب همبستگی (128/0-­=­r) می­توان گفت­که رابطه معکوس و معنی­دار با شدتی ضعیف وجود دارد. به عبارت دیگر باافزایش میزان استفاده ازشبکه­های اجتماعی مجازی واتس­آپ و تلگرام سلامت اجتماعی دانشجویان کاهش می­یابد.

در خصوص فرضیه دوم مبنی بر این ­که "بین میزان استفاده از شبکه­های اجتماعی مجازی واتس­آپ و تلگرام با بعد اجتناب از داروها دانشجویان رشته­های علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحدعلوم تحقیقات تهران چه رابطه­ای وجود دارد؟" نتایج حاصل ازضریب همبستگی پیرسون نشان می‌دهد، بین میزان استفاده از شبکه­های اجتماعی مجازی واتس­آپ و تلگرام با بعد اجتناب از داروها در دانشجویان رشته­های علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران رابطه معنی­داری وجود دارد. هم­چنین با توجه به مقدار ضریب همبستگی (202/0-­=­r) می­توان گفت که رابطه معکوس و معنی­دار با شدتی ضعیف وجود دارد. به عبارت دیگر با افزایش میزان استفاده از شبکه­های اجتماعی مجازی واتس­آپ و تلگرام اجتناب از داروها و مخدرها در دانشجویان کاهش می­یابد.

در رابطه فرضیه فرعی سوم مبنی بر این ­که "بین میزان استفاده از شبکه­های اجتماعی مجازی واتس­آپ و تلگرام با بعد پیشگیری از حوادث دانشجویان رشته­های علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران چه رابطه­ای وجود دارد؟" نتایج حاصل از ضریب همبستگی پیرسون نشان می‌دهد، بین میزان استفاده از شبکه­های اجتماعی مجازی واتس­آپ و تلگرام با بعد پیشگیری از حوادث دانشجویان رشته­های علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران رابطه معنی­داری وجود دارد. هم­چنین با توجه به مقدار ضریب همبستگی (135/0-­=­r) می­توان گفت که رابطه معکوس و معنی­دار باشدتی ضعیف وجود دارد. به عبارت دیگر باافزایش میزان استفاده ازشبکه­های اجتماعی مجازی واتس­آپ و تلگرام پیشگیری از حوادث در دانشجویان کاهش می­یابد.

در خصوص فرضیه فرعی چهارم مبنی بر این ­که "بین میزان استفاده از شبکه­های اجتماعی مجازی واتس­آپ و تلگرام با بعد سلامت محیطی دانشجویان رشته­های علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران چه رابطه­ای وجود دارد؟" نتایج حاصل از ضریب همبستگی پیرسون نشان می‌دهد، بین میزان استفاده از شبکه­های اجتماعی مجازی واتس­آپ و تلگرام با بعد سلامت محیطی دانشجویان رشته­های علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران رابطه معنی­داری وجود دارد. هم­چنین با توجه به مقدار ضریب همبستگی (154/0-­=­r) می­توان گفت که رابطه معکوس و معنی­دار با شدتی ضعیف وجود دارد. به عبارت دیگر با افزایش میزان استفاده از شبکه­های اجتماعی مجازی واتس­آپ و تلگرام سلامت محیطی دانشجویان کاهش می­یابد.

 

 بحث و نتیجه­گیری

شبکه­های اجتماعی مجازی محیط مساعدی را برای مشارکت افراد در جامعه مجازی، برقراری روابط نمادین و کشف مجدد خود و باز تعریف هویت­های دینی، اجتماعی، سیاسی و ... فارغ از محدودیت­ها و عوامل سرکوب­کننده از طریق تعاملات مجازی و نمادین فراهم می­کنند و در این بین قشر جوانان و به­ویژه دانشجویان این شبکه­ها را به عنوان محبوب­ترین سرگرمی خود تلقی می­کنند، میزان استفاده از این شبکه­ها قطعاً در زندگی واقعی تاثیرگذار است و سبک زندگی دانشجویان تحت­تاثیر این شبکه­ها دچار چالش می­شود. هدف اصلی این­تحقیق بررسی رابطه میزان استفاده ازشبکه­های اجتماعی مجازی واتس­- ­آپ و تلگرام با سبک زندگی دانشجویان رشته­های علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران است. طبق آخرین آمار‌های ارائه شده حدود ۴۰ میلیون گوشی همراه هوش­مند در کشورمان فعال است که این آمار هر روز به واسطه واردات گوشی‌های جدید و پایین آمدن سن دسترسی به گوشی‌های همراه هوش­مند در حال افزایش است. این تعداد گوشی به طور بالقوه ۴۰ میلیون عضو شبکه‌های مجازی موبایلی را به همراه خواهد داشت. شبکه‌های اجتماعی بر­حسب هدف راه­اندازی و موضوع فعالیت خود امکانات متنوعی علاوه ­بر امکانات عمومی مانند اضافه کردن دوستان، به اشتراک گذاری متن، تصویر و فایل­های چندرسانه­ای و سیستم ارسال پیام در اختیار کاربران قرار می‌دهند، امکانات و ویژگی­هایی نظیر خبرخوان، بازی­های آنلاین، تماشای فیلم، ارتباط با سایر رسانه‌ها، ارتباط با دستگاه‌های قابل حمل، نظیر موبایل و تبلت و نظایر این­ها کاربران این شبکه‌ها را از مراجعه به چندین سایت باز داشته و احتیاجات و نیازمندی­های اطلاعاتی، ارتباطی و تفریحی مختلفی از ایشان را پوشش می‌دهد، نتیجه آن که گرایش به شبکه‌های اجتماعی رشدی روزافزون­دارد. شبکه‌های اجتماعی تغییرات بنیادین درسبک زندگی و فرهنگ جوامع مختلف ایجاد می‌کنند، این شبکه‌های می‌توانند بر ادبیات افراد جامعه تاثیر بگذارند، پوشش آن­ها و هم­چنین روابط با جنس مخالف را دگرگون کنند. کاربران شبکه‌های اجتماعی از این شبکه‌ها برای بیان رویدادهای زندگی خود، خاطرات، موقعیت اجتماعی و مانند این­ها استفاده می‌کنند و یا از طریق به اشتراک گذاشتن افکار و عقایدشان با دیگران به گفتگو می‌پردازند و بدین ترتیب احساسات گوناگون خود را به گونه­ای تخلیه می‌کنند. شبکه‌های اجتماعی روند توسعه را نیز درجوامع به اصطلاح جهان سومی به چالش می‌کشند، به عنوان مثال روند رو به رشد استفاده دانش­آموزان حتی در سنین دبستان از گوشی­های هوش­مند و به تبع آن سایر فن­آوری­های نوین سبب می‌شود فاصله­ای که در گذشته میان کشورهای توسعه­ یافته و توسعه نیافته از لحاظ استفاده از ابزارهای تکنولوژیک نوین بود، کاهش محسوسی پیدا کند. در شبکه‌های اجتماعی افراد به گذراندن وقت بیشتر در محیط مجازی و پر رنگ کردن زندگی مجازی تشویق می‌شوند و بدین ترتیب مهارت­های برقراری ارتباط در محیط واقعی را از دست می‌دهند. کاربران این شبکه‌ها تصور می‌کنند در یک جامعه  بزرگ با میلیون­ها عضو در ارتباط­اند در حالی­که در واقعیت آن­ها به تنهایی در پشت دستگاه خود نشسته­اند.

 

منابع

امیرپور، مهناز؛ گریوانی، مریم. (1393). تاثیر شبکه­های اجتماعی بر سبک زندگی جوانان. فصلنامه دانش انتظامی خراسان شمالی. سال اول، شماره سوم.

ایمان، محمدتقی؛ شیردل، الهام. (1393). تاثیر کیفیت شبکه اجتماعی بر عاطفه اجتماعی شهر کرمان. فصلنامه تخصصی علوم اجتماعی. سال هفتم، شماره 20.

جهانگیری، یحیی. (1390). شبکه اجتماعی؛ فرصت یا چالش. فصلنامه ره­آورد نور. شماره 37.

حبیبی، محمدحسین. (1390). هنجارهای حقیقی و ناهنجاری­های مجازی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

خوش­فر، غ و همکاران. (1392). بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی در نواحی شهری (مطالعه موردی شهر گرگان). مجله آمایش جغرافیایی فضا. سال سوم، شماره نهم.

دانشنامه آزاد ویکی­پدیا. (1394). واتس­آپ. آخرین ویرایش 29 ژانویه 2016. قابل دسترس در تاریخ 11/11/1394 در سایت:

https://fa.wikipedia.org/wiki

روزنامه ابتکار. (1394). به بهانه فیلترینگ دو ساعته تلگرام (اسباب­کشی­های اجباری). تاریخ انتشار خبر: 1 فروردین 1394. قابل دسترس در تاریخ  8/2/1395 در سایت:   http://ebtekarnews.com/23294

زارعی، لیلا. (1384). بررسی سبک زندگی نوجوانان دختر در ارتباط با پیشگیری از استئوپروز منطقه 17 شهرداری تهران. پایان­نامه کارشناسی­ارشد دانشگاه علوم پزشکی تهران.

سایت تابناک. (1394). تعداد کاربران واتس آپ به 900 میلیون نفر رسید. تاریخ انتشار خبر: 14 شهریور 1394. کد خبر: 529127. قابل دسترس در تاریخ 8/2/1395 در سایت: https://www.tabnak.ir/fa/news/529127

سایت تابناک. (1394). واتس آپ برای همیشه رایگان شد. قابل دسترس در تاریخ 1­/11­/­1394 در سایت:

https https://www.tabnak.ir/fa/news

سایت سامانه شارژ واتس­آپ. (1394). مقایسه تعداد کاربران واتس­آپ با دیگر اپلیکیشن­های پیام­رسان. قابل دسترس در تاریخ 8/2/1395 در سایت:

  http://www.chargewhatsapp.ir/index.php/news/59-whatsapp-compare

صدیق بنای، هلن. (1387). آشنایی با شبکه­های اجتماعی. تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه­ای روزانه همشهری.

عدلی‌پور، صمد. (1391). تحلیل جامعه‌شناختی پیامدهای شبکه‌های اجتماعی مجازی بر هویت اجتماعی کاربران جوان شهر اصفهان. پایان­نامه کارشناسی­ارشد جامعه‌شناسی، دانشگاه اصفهان.

فاضلی، محمد. (1382). مصرف و سبک زندگی. قم: صبح صادق.

فرهنگی، علی­اکبر؛ صفرزاده، حسین. (1387). روش­های تحقیق در علوم انسانی.

گیدنز، آنتونی. (1383). تجددوتشخص؛جامعهوهویتشخصیدرعصرجدید. ترجمه: ناصر، موفقیان. تهران: نشر نی.

لعلی، محسن؛ عابدی، احمد؛ کجباف، محمدباقر. (1391). ساخت و اعتباریابی پرسشنامه سبک زندگی (LSQ). پژوهش­های روان­شناختی. دوره 15، شماره 1.

مرادی، شهاب و همکاران. (1393). انگیزه­های استفاده از شبکه­های مجازی اجتماعی. فصلنامه فرهنگ در دانشگاه اسلامی. سال چهارم. شماره 10.

وبسایت فایندز. (1394). تلگرام چیست و تاریخچه تولید تلگرام. نوشته شده در تاریخ 21 اردیبهشت 1394. قابل دسترس در تاریخ 10­/­11­/­1394 در سایت.

Madge, C,. Meek, J,. Wellens, J,. & Hooley, T. (2009). Facebook. Social Integration and Informal Learning at University. It Is More for Socialising and Talking to Friends about Work than for Actually Doing Work, Learning, Media and Technology. Vol. 34, No. 2, P.p: 141-155.

Smith, Eliot, R,. & Diane, M. (2009). Group emotions. Encyclopedia of Group Processes & Intergroup Relations. Sage Publications.

 

---

[1]. کارشناس­­ارشد ارتباطات اجتماعی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی؛ تبریز- ایران.   

[2]. گروه ارتباطات اجتماعی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی؛ تهران- ایران (نویسنده مسئول). 

[3]^. Park, B. K

[4]^. Bawers

[5]^. Kumar et al

[6]^. Smith

مراجع

میرپور، مهناز؛ گریوانی، مریم. (1393). تاثیر شبکه­های اجتماعی بر سبک زندگی جوانان. فصلنامه دانش انتظامی خراسان شمالی. سال اول، شماره سوم.

ایمان، محمدتقی؛ شیردل، الهام. (1393). تاثیر کیفیت شبکه اجتماعی بر عاطفه اجتماعی شهر کرمان. فصلنامه تخصصی علوم اجتماعی. سال هفتم، شماره 20.

جهانگیری، یحیی. (1390). شبکه اجتماعی؛ فرصت یا چالش. فصلنامه ره­آورد نور. شماره 37.

حبیبی، محمدحسین. (1390). هنجارهای حقیقی و ناهنجاری­های مجازی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

خوش­فر، غ و همکاران. (1392). بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی در نواحی شهری (مطالعه موردی شهر گرگان). مجله آمایش جغرافیایی فضا. سال سوم، شماره نهم.

دانشنامه آزاد ویکی­پدیا. (1394). واتس­آپ. آخرین ویرایش 29 ژانویه 2016. قابل دسترس در تاریخ 11/11/1394 در سایت:

https://fa.wikipedia.org/wiki

روزنامه ابتکار. (1394). به بهانه فیلترینگ دو ساعته تلگرام (اسباب­کشی­های اجباری). تاریخ انتشار خبر: 1 فروردین 1394. قابل دسترس در تاریخ  8/2/1395 در سایت:   http://ebtekarnews.com/23294

زارعی، لیلا. (1384). بررسی سبک زندگی نوجوانان دختر در ارتباط با پیشگیری از استئوپروز منطقه 17 شهرداری تهران. پایان­نامه کارشناسی­ارشد دانشگاه علوم پزشکی تهران.

سایت تابناک. (1394). تعداد کاربران واتس آپ به 900 میلیون نفر رسید. تاریخ انتشار خبر: 14 شهریور 1394. کد خبر: 529127. قابل دسترس در تاریخ 8/2/1395 در سایت: https://www.tabnak.ir/fa/news/529127

سایت تابناک. (1394). واتس آپ برای همیشه رایگان شد. قابل دسترس در تاریخ 1­/11­/­1394 در سایت:

https https://www.tabnak.ir/fa/news

سایت سامانه شارژ واتس­آپ. (1394). مقایسه تعداد کاربران واتس­آپ با دیگر اپلیکیشن­های پیام­رسان. قابل دسترس در تاریخ 8/2/1395 در سایت:

  http://www.chargewhatsapp.ir/index.php/news/59-whatsapp-compare

صدیق بنای، هلن. (1387). آشنایی با شبکه­های اجتماعی. تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه­ای روزانه همشهری.

عدلی‌پور، صمد. (1391). تحلیل جامعه‌شناختی پیامدهای شبکه‌های اجتماعی مجازی بر هویت اجتماعی کاربران جوان شهر اصفهان. پایان­نامه کارشناسی­ارشد جامعه‌شناسی، دانشگاه اصفهان.

فاضلی، محمد. (1382). مصرف و سبک زندگی. قم: صبح صادق.

فرهنگی، علی­اکبر؛ صفرزاده، حسین. (1387). روش­های تحقیق در علوم انسانی.

گیدنز، آنتونی. (1383). تجددوتشخص؛جامعهوهویتشخصیدرعصرجدید. ترجمه: ناصر، موفقیان. تهران: نشر نی.

لعلی، محسن؛ عابدی، احمد؛ کجباف، محمدباقر. (1391). ساخت و اعتباریابی پرسشنامه سبک زندگی (LSQ). پژوهش­های روان­شناختی. دوره 15، شماره 1.

مرادی، شهاب و همکاران. (1393). انگیزه­های استفاده از شبکه­های مجازی اجتماعی. فصلنامه فرهنگ در دانشگاه اسلامی. سال چهارم. شماره 10.

وبسایت فایندز. (1394). تلگرام چیست و تاریخچه تولید تلگرام. نوشته شده در تاریخ 21 اردیبهشت 1394. قابل دسترس در تاریخ 10­/­11­/­1394 در سایت.

Madge, C,. Meek, J,. Wellens, J,. & Hooley, T. (2009). Facebook. Social Integration and Informal Learning at University. It Is More for Socialising and Talking to Friends about Work than for Actually Doing Work, Learning, Media and Technology. Vol. 34, No. 2, P.p: 141-155.

Smith, Eliot, R,. & Diane, M. (2009). Group emotions. Encyclopedia of Group Processes & Intergroup Relations. Sage Publications.