‏ بررسی مقاومت جمعیت‌های خردل وحشی (‏Sinapis arvensis L.‎‏)‏‎ ‎به علف‌کش ‏تری بنورون متیل

اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی

مقاله 9، دوره 11، 1(41) بهار، خرداد 1396، صفحه 127-142   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

مهدی افشاری¹؛ علی قنبری²؛ مهدی راستگو²؛ جاوید قرخلو³؛ گودرز احمدوند⁴

¹دانشجوی دکتری علوم علف‌های هرز، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.‏

²دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

³دانشیار دانشگاه گرگان، گرگان، ایران.‏

⁴دانشیار دانشگاه بوعلی سینا همدان، همدان، ایران.‏

چکیده

تری بنورون متیل از علف­کش­های رایج برای کنترل علف­های­هرز پهن­برگ در مزارع گندم می­باشد. در این آزمایش واکنش علف­های­هرز مشـکوک به مقـاومت مزارع گنـدم، 38 مزرعه از استـان کرمانشاه در سال 1392-1391 مورد بررسی قرار گرفت. بذور خردل وحشی مشکوک به مقاومت از مزارع جمع­آوری و در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با 3 تکرار مورد آزمایش قرار گرفتند. در جهت تشخیص سریع بروز مقاومت جمعیت­ها با مصرف دز تفکیک­کننده علف­کش تری بنورون متیل غربال اولیه شدند. تعیین درجه مقاومت سپس به کمک آزمون زیست سنجی با استفاده از منحنی­های دز-پاسخ انجام گردید. برای بررسی مکانیزم مقاومت از روش­های مولکولی، به­ویژه از کلون ژن ALS با ناقلPJET1.2/blunt  استفاده شد. طبق نتایج آزمایش تفکیک دز، 4/10 گرم ماده مؤثر در هکتار، جمعیت­های حساس خردل وحشی را به میزان 90 درصد کنترل کرد. در آزمایش­های غربال­گری نیز 50 درصد از جمعیت­ها به­عنوان جمعیت مقاوم شناسایی شدند که بر اساس روش بکی و تاردیف، 8/57 درصد از آنها دارای درجه مقاومت خیلی بالا، 5/31 درصد از آنها به­عنوان جمعیت­هایی با درجه مقاومت بالا و 5/10 درصد دارای مقاومت کم شناسایی شدند. همچنین، GR₅₀ علف­های هرز مقاوم در مقایسه با علف­هرز حسـاس افزایش یافت که بیـانگر وجـود مقاومت در این استـان می­باشـد، به­طوری­که برای کنترل جمعیت مقـاوم Z₁₅، این مقدار به 1309 گرم ماده مؤثر در هکتار افزایش یافت. توالی­یابی DNA خردل وحشی نیز نشان داد که جهش در موقعیت آلانین 122 با جایگزینی اسید آمینه پرولین سبب بروز مقاومت از نوع جهش مبتنی بر محل هدف شده است.

کلیدواژه‌ها

توالی یابی ‏DNA؛ جهش؛ دز-پاسخ؛ ژن استولاکتات سینتاز؛ ناقل ‏PJET1.2/blunt‏.‏

مراجع

• Beckie, H.J., I.M. Heap, R.J. Smeda, and L.M. Hall. 2000. Screening for herbicide resistance in weeds. Weed Technology. 14: 428-445.
• Beckie, H.J., and F.J. Tardif. 2012. Herbicide cross resistance in weeds. Crop Protection. 35: 15-28.
• Beffa, R., A. Figge, L. Lorentz, M. Hess, B. Laber, and J.P. Ruiz-Santaella. 2012. Weed resistance diagnostic technologies to detect herbicide resistance in cerealgrowing areas. A review. 25^th German Conference on Weed Biology and Weed Control. March 13-15, Braunschweig, Germany.
• Burgos, N.R., P.J. Tranel, J.C. Streibig, V.M. Davis, D. Shaner, J.K. Norsworthy, and C. Ritz. 2013. Review: confirmation of resistance to herbicides and evaluation of resistance levels. Weed Science. 61: 4-20.
• Dellaporta, S.L., J. Wood, and J.B. Hicks. 1983. A plant DNA minipreparation: version II. Plant Molecular Biology Reporter. 1: 19-21.
• Han, H., Q. Yu, E. Purba, M. Li, M. Walsh, and S. Powles. 2012. A novel amino acid substitution Ala-122-Tyr in ALS confers high level and broad resistance across ALS-inhibiting herbicides. Pest Managment Science. 68: 1164–1170.
• Heap, I. 2016. The international survey of herbicide-resistant weeds. [Online]. Available:http://www.weedscience.org. Accessed: [25 March 2016].
• Gherekhloo, J. 2008. Tracing resistant Phalaris minor populations and studying their resistance mechanisms to aryloxyphenoxy propionate herbicides in Fars and Golestan wheat fields. Ph.D Thesis. Ferdowsi University of Mashhad. 160 pp.
• Moss, S.R., S.A. Perryman, and L.V. Tatnell. 2007. Managing herbicide-resistant blackgrass (Alopecurus myosuroides): theory and practice. Weed Technology. 21: 300–309.
• Saari, L.L., J.C. Cotterman, and D.C. Thill. 1994. Resistance to acetolactate synthase inhibiting herbicides. Pages 83–139 in S.B. Powles, and J.A.M. Holtum, eds. Herbicide resistance in plants: Biology and biochemistry. Boca Raton, FL: Lewis.
• Sambrook, J., E.F. Fritsch, and T. Maniatis. 1989. Molecular cloning New York: Cold spring harbor laboratory press (Vol. 2, pp. 9-14).
• Switzer, C.M. 1957. The existence of 2,4-D–resistant strains of wild carrot. Weed Control. 11: 315–318.
• Thomas, A.G. 1985. Weed survey system used in Saskatchevan for cereal and oilseed crops. Weed Science. 33: 34-43.
• Tranel, P.J., T.R. Wright, and I.M. Heap. 2016. Mutations in herbicide-resistant weeds to ALS inhibitors. [Online]. Available:http://www.weedscience.org. Accessed: [25 March 2016].
• Veisi, M., M. Minbashi, and P. Sabeti. 2012. Weed community structure, species diversity and weed mapping in irrigated wheat fields of Kermanshah province. Iranian Journal of Weed Research. 4: 77-96. (In Persian).
• Veisi, M., H. Rahimian Mashhadi, H. Alizadeh, M. Minbashi Moeini, and M. Oveisi. 2014. Weed flora change in irrigated wheat fields of Kermanshah after a decade. Iranian Journal of Weed Research. 10: 1-20. (In Persian).
• Yu, Q., H. Han, M. Li, M. Walsh, and S. Powles. 2012. Resistance evaluation for herbicide resistance-endowing ALS gene mutations using Raphanus raphanistrum populations homozygous for specific ALS mutations. Weed Research. 52: 178–186.
• Yu, Q., and S.B. Powles. 2014. Resistance to AHAS inhibitor herbicides: current understanding. Pest Management Science. 70: 1340-1350.
• · Zand, E., M.A. Baghestani, P. Shimi, N. Nezamabadi, M.R. Mousavi, and S.K. Mousavi. 2012. Chemical weed control quideline for major of Iran. Jahade Daneshgahi Mashhad. 176 pp. (In Persian).