حضور و عالمداری در ملاصدرا و هایدگر

 پژوهشهای معرفت شناختی

مقاله 6، دوره 6، شماره 13، فروردین 1396، صفحه 129-153   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

فاطمه قوانلو^{* 1}؛ حامد ناجی اصفهانی²

¹دانشجو دکترا فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه آزاد واحد خوراسگان

²استادیار دانشگاه اصفهان.

چکیده

علم حضوری انسان به خودش، بنیان حضور وی نزد خود و شهود مستقیم هستی است. ملاصدرا با تکیه بر نفس به­عنوان هستی که عین شناسایی و قلمرو تلاقی وجود و علم است، آدمی را از ورطه‌ تقابل غیرقابل رفع ذهن و عین نجات می­دهد. آدمی با حضور نزد خود، هستی خویش را متصل به عالم خارج می‌یابد. یافتن خود در میان موجودات و داشتن نسبت خاصی با هستی، به­معنای داشتن «عالم» است. هایدگر نیز با تکیه بر نسبت خاص انسان با هستی و توانایی انسان بر تفسیر و ارزیابی هستی و فرارفتن از هستی، مسئله‌ حضور و عالمداری را مطرح می‌کند. بنابراین می‌توان گفت حضور آدمی نزد خود، بنیان عالمداری اوست و از این لحاظ، ملاصدرا و هایدگر مشابهت بسیاری به یکدیگر دارند.

کلیدواژه‌ها

حضور؛ عالمداری؛ هایدگر؛ ملاصدرا؛ علم حضوری

مراجع

ابن سینا.(1400ق). رسائل، بخش النص، قم: انتشارات بیدار.

احمدی، بابک.(1390). هایدگرو پرسش بنیادین، تهران: نشر مرکز.

اکبریان، رضا. (1378). «تبیین وجودی زمان در نظام فلسفی صدرالمتألهین»، خردنامه صدرا، ش 17.

بیمل، والتر. (1381). بررسی روشنگرانه اندیشه های مارتین هایدگر، ترجمه بیژن عبدالکریمی، تهران: انتشارات سروش.

خاتمی، محمود. (1384). جهان در اندیشه هایدگر، تهران: نشر مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر.

سهروردی، شهاب­الدین. (1375). مجموعه مصنّفات، ج1، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.

طوسی، نصیرالدین. (1375). شرح الاشارات و التنبیهات، ج2، قم: انتشارات بلاغه.

مک کوآری، جان. (1376). هایدگر، تهران: نشر گردش.

ملاصدرا. (1981). الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، ج 1 و 8، بیروت: داراحیاء التراث العربی.

همو.(1382). شرح و تعلیقات صدرالمتألهین بر الهیات شفاء،  ج1، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.

همو. (1360). الشواهد الربوبیه، تصحیح و تعلیق و مقدمه سید جلال­الدین آشتیانی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.

همو. (1381). المبدأ و المعاد،  ج 1، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.

همو. (1302ق). مجموعه الرسائل التسعه،قم: مکتبه المصطفوی.

همو. (1375). مجموعه رسائل فلسفی صدرالمتألهین، به­اهتمام حامد ناجی، بخش شواهد­الربوبیه، تهران: انتشارات حکمت.

همو. (1363 الف). مفاتیح الغیب، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.

همو. (1363ب). المشاعر، تهران: کتابخانه طهوری.

ناجی اصفهانی، حامد.(1375). مقدمه بر «مجموعه رسائل فلسفی صدرالمتألهین»، تهران: انتشارات حکمت

وال، ژان. (1380). بحث در مابعدالطبیعه، ترجمه یحیی مهدوی و همکاران، تهران: انتشارات خوارزمی.

هایدگر، مارتین. (1381). شعر زبان و اندیشه رهایی، ترجمه عباس منوچهری، تهران: انتشارات مولی.

همو. (1382). سرآغاز کار هنری، ترجمه پرویز ضیاءشهابی، تهران: نشر هرمس.

همو. (1385). متافیزیک چیست؟، ترجمه سیاوش جمادی، تهران: انتشارات ققنوس.

همو. (1391). وجود و زمان، ترجمه محمود نوالی، تبریز: انتشارات دانشگاه تبریز.

Hidegger, ­­­Martin, (1979) nitzsche by David Farrell krell, NewYork, Harperand row.

-----------------, (1996) letter on humanism in: basic writtings, by David Farrell krell.

----------------,(1988) being and time, translatade by J. Macquarrie and E. Rabinson, Basil: Black well.

-----------------, (1965) kant and the problem of metaphysics, by james Churchill, Bloomington, Indian university press, second printing.

----------------,(1982) The basic problem of phenomenology, translated by A. Hofstadter, Bloomington and Indiana polis: Indiana university press.

Lafont, christins, Hermeneutics, 2005,  in: A companion to Heidegger, by Huberth L. Dreyfus and Mark A. Wrathall, Oxford, Black well.

Pattison, George, (2000) The later Heidegger, London, Routledge.

Sheehan, Thomas, (2005) dasein, article published in a companion to Heidegger, 193- 213- USA, Black well.