پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش با استفاده از روش ترکیب خطی وزن‌دار -مطالعه موردی: حوضه ده‌سفید، استان لرستان

جغرافیای طبیعی

مقاله 5، دوره 10، شماره 35، خرداد 1396، صفحه 75-86   

نوع مقاله: مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

سیامک بهاروند^{* 1}؛ حمزه سارویی²؛ سلمان سوری³

¹استادیار گروه زمین‌شناسی، واحد خرم‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم‌آباد، ایران

²استادیار گروه زمین‌شناسی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران

³کارشناس ارشد باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد خرم‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم‌آباد، ایران

چکیده

این تحقیق با هدف پهنه‌بندی خطر نسبی ناپایداری دامنه­ای و وقوع زمین­لغزش­ در حوضه ده­سفید با استفاده از روش ترکیب خطی وزن­دار صورت گرفته است. حوضه مورد مطالعه در 15 کیلومتری شمال شرق شهر خرم‌آباد در استان لرستان واقع شده است و با توجه به نوع سازند‌های زمین‌شناسی، اقلیم و وضعیت توپوگرافی،‌ بخش‌هایی از این منطقه از نظر لغزشی ناپایدار می‌باشد. به منظور بررسی پایداری دامنه‌ها در این حوضه ابتدا لغزش‌های حوضه با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای و بازدیدهای میدانی شناسایی و ثبت گردیدند. با قطع نقشه‌های عوامل موثر بر لغزش با نقشه پراکنش زمین‌لغزش‌ها، تاثیر هر یک از عوامل شیب، جهت شیب، کاربری اراضی، ارتفاع، لیتولوژی، فاصله از گسل، جاده، چشمه و آبراهه به ناپایداری شیب‌ها در محیط نرم‌افزار ArcGIS برآورد گردید و نقشه هر یک از عوامل به ترتیب با استفاده از منطق فازی و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، استانداردسازی و وزن­دهی شده است. در نهایت با تلفیق کلیه لایه­های استاندارد شده در وزن آن­ها نقشه نهایی پهنه­بندی خطر زمین­لغزش­های حوضه ده­سفید با استفاده از روش ترکیب خطی وزن‌دار تهیه گردیده است. بر اساس نتایج پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش با استفاده از این روش به ترتیب 31/11، 10/31، 46/28، 43/25 و 69/3 درصد از مساحت منطقه در کلاس‌های خطر خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها

زمین‌لغزش؛ حوضه ده‌سفید؛ استان لرستان؛ روش ترکیب خطی وزن‌دار؛ سیستم اطلاعات جغرافیایی

مراجع

1-بهاروند، سیامک؛ سوری، سلمان، (1394): پهنه­بندی خطر زمین­لغزش با استفاده از منطق فازی و مدل تراکم سطح ( مطالعه موردی حوضه کاکاشرف، جنوب شرقی خرم آباد)، نشریه زمین­شناسی مهندسی، 9 (4): صص3112-3093.

2-سوری، سلمان؛ لشکری‌پور، غلامرضا؛ غفوری، محمد و فرهادی‌نژاد، طاهر، (1392): اولویت‌بندی عوامل موثر بر لغزش و تهیه نقشه خطر آن با استفاده از مدل فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (مطالعه موردی: حوضه کشوری) ، مجله انجمن زمین‌شناسی مهندسی ایران، 6(1-2): صص 12-1.

3-صفایی‌پور، مسعود؛ شجاعیان، علی و آتش‌افروز، نسرین، (1395): پهنه‌بندی زمین‌لغزش با استفاده از مدل AHPدر محیط GIS(منطقه مورد مطالعه روستای دره‌گز قلندران شهر دهدز)، فصل‌نامه جغرافیای طبیعی، 9(31): صص118-105.

4-کمک‌پناه، علی، (1373): روش‌های تحلیلی در ارزیابی پایداری شیب‌های طبیعی، موسسه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله، جلد سوم، 411ص.

5-یمانی، مجتبی؛ حسن‌پور، سیروس؛ مصطفایی، ابوالفضل و شادمان رودپشتی، مجید، (1391): نقشه پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش در حوضه آبخیز کارون بزرگ با استفاده از مدل AHPدر محیط GIS، نشریه جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، 23(48): صص56-39.